♛♛·•●✿❤تجلی غدیر❤✿●•·♛♛

اولاً: نبودن حديث غدير در نهج ‏البلاغه هرگز بدان معنا نيست که امام عليه ‏السلام به آن احتجاج نکرده يا شريف رضي درباره صدور آن شکّ و ترديدي روا داشته است. بنابراين، فقدان حديث مزبور در کتاب مورد بحث هرگز به تواتر و قطعي الصدور بودن آن خللي وارد نمي‏ کند؛ چه، نه تنها منابع شيعي، بلکه قريب به اتفاق منابع حديثي، رجالي و تاريخي اهل سنّت آن را نقل کرده‏اند. منتهي آنان در تفسير کلمه «مولي» با شيعيان اختلاف کرده و از حديث مزبور نتيجه ‏اي متفاوت گرفته‏ اند(1).

ثانیاً: نهج ‏البلاغه به سبک و سياق کتب حديث تدوين نشده است تا انتظار داشته باشيم احاديث معتبر باب يا ابواب خاصّي را بي ‏کم و کاست در خود فراهم آورده باشد، بلکه اين کتاب، چنان که از نام آن نيز پيداست، با نگاه ادبي و بلاغي فراهم آمده است تا به گفته مؤلّفِ سخن‏ شناسش طراز فصاحت و بلاغت باشد و عربيّت را بها افزايد.

ثالثا: بعيد نيست که چون بيشتر مدّعيان خلافت به قرابت و خويشاوندي با رسول خدا صلي ‏الله ‏عليه ‏و‏آله تمسّک مي‏جسته ‏اند، امام نيز در خطابه ‏هايش به قرابت نسبي بيشتر از نص تکيه و استدلال کرده باشد.

رابعاً: با توجه به آنچه ياد شد، نبودن ذکر صريح حديث غدير در نهج ‏البلاغه هرگز بدان معني نيست که امام براي اثبات بر حق بودن خود به اين حديث استدلال و احتجاج نکرده است، بلکه از مطالعه و بررسي منابع حديثي و تاريخي بر ما معلوم مي‏شود که امام بارها در برابر مخالفان و احيانا در برابر مردمي که در حجة الوداع نبوده و حادثه غدير را به چشم خود نديده بودند، براي اثبات ولايت خود به حديث غدير استدلال کرده و حاضران و ناظران آن حادثه را به شهادت فرا خوانده است؛ براي نمونه موارد زير را مي‏ توان ياد کرد:

1ـ در روز شوري به سال 23ق. وقتي عمر خلافت را ميان شش تن به شوري وا نهاد، بنا به نقل ابوالطفيل عامر بن واثله که بر در ايستاده بود، علي عليه ‏السلام بر يک يک مناقب خود از حاضران اقرار گرفت و از جمله در مقام احتجاج به اعضاي شوري گفت: «شما را به خدا سوگند مي‏دهم آيا در ميان شما جز من کسي هست که رسول خدا صلي ‏الله ‏عليه ‏و‏آله درباره ‏اش گفته باشد «من کنت مولاه فعليٌ مولاه. اللهمّ وال من والاه و عاد من عاداه و انصر من نصره. ليبلّغ الشاهدُ الغائبَ»؟ حاضران گفتند: نه».(2)

2ـ اميرالمؤمنين عليه ‏السلام وقتي شنيد مردم سخن او را مبني بر اينکه پيامبر صلي ‏الله‏ عليه ‏و‏آله وي را بر ديگران مقدّم داشته است نمي‏ پذيرند، در جايي به نام «رحبه» در کوفه به ميان آن مردم آمد و در مقام پاسخ به منازعه‏ کنندگان، مردم را سوگند داد که هر کس در روز غدير خم آن سخن را از پيامبر صلي‏ الله‏ عليه‏ و‏آله شنيده است به پا خيزد و جز کسي که از رسول خدا شنيده برنخيزد. در آنجا شماري از صحابه که تعدادشان به روايتي 12 تن(3) و به روايتي 12 تن بدري(4) و به روايتي ديگر 13 تن(5) و به قولي 30 تن(6) و به ديگر روايت 10 تن و اندي(7) يا 17 تن(8) بود به پا خاستند و شهادت دادند که آن سخن را از رسول خدا صلي ‏الله‏ عليه ‏و‏آله شنيده ‏اند(9).

3ـ حاکم نيشابوري به سند خود از رفاعة بن اياس ضبّي از پدرش از جدّش [نُذَير که از کبار تابعين است] آورده است که گفت: در روز جنگ جمل همراه علي بوديم. او به طلحه پيغام فرستاد که به ديدار من بيا، طلحه پيش امام آمد. امام گفت: تو را به خدا سوگند مي‏دهم آيا از پيغمبر نشنيدي که مي‏ گفت: «من کنتُ مولاه فعليٌ مولاه. اللهم والِ من والاه و عادِ من عاداه؟».طلحه گفت: آري.امام گفت: پس چرا با من مي‏ جنگي؟طلحه گفت: فراموش کرده بودم. راوي گويد: در نتيجه اين گفت و گو طلحه منصرف شد(10).

منابع _____________________________
1.براي آگاهي از جزئيات و نامهاي صحابه و تابعيني که حديث غدير را نقل کرده‏اند رجوع شود به: اميني، الغدير، 1/14-72.
2. خوارزمي، المناقب، ص 217؛ به نقل از: اميني، الغدير، 1/159-160. اميني روايت عامر بن واثله را با اسانيد و متون ديگري نيز از منابع مختلف فراهم آورده است. براي آگاهي از آن اسانيد و متون رجوع شود به: الغدیر، ج1، ص 159-163
3. ابن حنبل، المسند، 1/118.
4. پيشين، 1/88؛ 1/119.
5. پيشين، 1/84.
6. پيشين، 4/370.
7. ابن اثير، اسدالغابه، 3/307؛ 5/205.
8. پيشين، 5/276.
9. بايد دانست حديث غدير تنها در مسند احمد بيش از سي بار با اسنادهاي مختلف و از زبان بيش از ده تن از صحابه نقل شده است. (سلفي، مرشد المحتار، 3/156-157). بسياري از اين حديثها به اعتراف حديث‏شناسان اهل سنت صحيح الاسناد و معتبرند؛ مثلاً بنگريد به: ابن حنبل، المسند، چاپ شاکر، حديث شماره 950 و توضيحات احمد محمّد شاکر ذيل همان حديث.
10. حاکم نیشابوری، المستدرک، 3/371 و مسعودي، مروج الذهب، 2/364. نيز رجوع شود به اميني، الغدير، 1/186-187.

السلام علیک یا علی بن ابی طالب