چندی پیش میلاد باسعادت امام حسن‌ مجتبی(ع)، کریم اهل بیت، بود. مناسبت خوبی است برای معرفی کتاب‌ها و تازه‌های نشر تا علاقه‌مندان با آگاهی بیشتری به انتخاب و مطالعه کتاب در این موضوع اقدام کنند.

امام حسن(ع) را بیشتر بشناسیم

کتاب «امام حسن(ع) را بیشتر بشناسیم» گزیده‌ای از کتاب منتهی‌الآمال اثر محدّث نامى، حاج شیخ عباس قمى است که انتشارات نور محبت آن را با شمارگان 500 نسخه و بهای 80 هزار ریال روانه بازار نشر کرده است. آنچه در این دفتر درباره آن حضرت آمده عبارتند از: چگونگی ولادت، مختصری از فضایل و مکارم، شهادت، اولاد ایشان و چگونگی صلح با معاویه.

روزى بر گروهى تهیدست مى گذشتی و آنان پاره هاى نان را بر زمین نهاده ، روى زمین نشسته بودند و مى خوردند ، چون شما را دیدند گفتند : اى پسر رسول خدا ! بیا و با ما هم غذا شو ! به شتاب از مرکب به زیر آمدی و فرمودی : خدا متکبران را دوست ندارد و با آنان به خوردن غذا مشغول شدی .

آقای ما!کریم اهل البیت علیهم اسلام ! جدّ بزرگوارتان صلّی الله علیه و آله دراین ماه سفارش به صدقه نموده است. و لبهای ما در این شبها مترنم خواهد بود به این جمله که :

کریم کاری به جز جود و کرم نداره...

و البته ما محتاجیم و هیچ چیزی هم نداریم،هیچ؛

اصلا زشت می دانیم که وقتی به در خانه ی کریمی برویم چیزی ببریم جز فقر و بدبختی، و البته دستی تهی؛

این راهم از پدر بزرگوارت، از شهید لیلة القدر، از مولایمان امیرالمومنین علی علیه السلام آموختیم که بر کفن سلمان نوشت:(1)

وَفَدت عـلی الکریم بِغیرِ زادٍ

مِنَ الحسناتِ وَالقلبِ السَّلیم

وحَملُ الزّاد اَقبح کلِّ شیءٍ

اذا کـــان الوفــود علی الکریم

و شنیده ام سایقه ی جود و کرمت را ای کریم:

گزیده هایی از زندگی امام حسن مجتبی (ع)

حضرت امام حسن مجتبى صلوات الله علیه در سن هفت سالگى در مجلس حضرت رسول (ص) حاضر مى‏شد، آیات وحى را كه تازه نازل شده بود یاد مى‏گرفت و در خانه براى مادرش فاطمه (س) مى‏خواند، هر وقت امیرالمۆمنین (ع) داخل خانه مى‏شد مى‏دید كه فاطمه زهرا (س) آیات را مى‏خواند. مى‏فرمود: چه كسى این ها را به تو یاد داد حال آن كه امروز نازل شده است؟!.

حضرت فاطمه زهرا (س) جواب مى‏داد: فرزندت حسن.

روزى امیرالمۆمنین (ع) در خانه مخفى شد كه ببیند حضرت مجتبى (ع) چطور آیات وحى را مى‏خواند، امام حسن (ع) داخل منزل شد، آیات وحى را یاد گرفته بود، ولى تا خواست بخواند مضطرب شد و  نتوانست، مادرش از اضطراب وى تعجّب كرد.

حضرت امام مجتبى (ع) جواب داد: اى مادر بیانم كوتاه آمد، زبانم بند شد، ظاهراً یك مرد بزرگوارى مرا زیر نظر دارد و به من گوش مى‏دهد. (1)

در این هنگام امیرالمۆمنین (ع) از پس پرده خارج شد و فرزند عزیزش را بوسید و مورد نوازش و تفقد قرار داد.

1. بحار الانوار /ج 43 /ص 338. قال یا اُمّاه قلّ بیانى و كَلّ لِسانى لعلّ سَیّداً یَرْعانى 

حلم و بردباری امام حسن (ع)

اهل شام بود. وارد مدینه شد. حضرت مجتبى (ع) را دید كه بر مركبى سوار است. او چون تحت تأثیر تبلیغات منفی و شوم بنى امیه قرار گرفته بود، شروع به ناسزا گفتن كرد، او تند تند اسائه ادب مى‏كرد.

امام(ع) چیزى نمى‏گفت. تا وقتى كه مرد شامى آرام شد. حضرت امام مجتبى (ع) كه درد او را مى‏دانست بر او سلام كرد و خندید و با حلم و بردبارى او را تحمّل نمود و فرمود: یا شیخ گمان مى‏كنم غریب هستى، شاید امر بر تو مشتبه شده است اگر بخواهى گذشت كنیم از تو گذشت مى‏كنیم، اگر از ما چیزى بخواهى به تو مى‏دهیم، اگر راهنمائى بخواهى راهنمائیت مى‏كنیم، اگر از ما مركبى بخواهى براى تو مركب مى‏دهیم، اگر گرسنه باشى، سیرت مى‏گردانیم، اگر عریان باشى لباست مى‏دهیم، اگر محتاج باشى بى‏نیازت مى‏كنیم، و اگر حاجتى داشته باشى آن را بر مى‏آوریم و تا در مدینه هستى اگر در خانه ما میهمان باشى براى تو بهتر خواهد بود، چون منزل ما وسیع و امكانات ما بسیار و موقعیّت ما گسترده است.

مرد شامى از شنیدن این سخنان با شرم ساری گفت: گواهى مى‏دهم كه تو خلیفه خدا در روى زمین هستى، خدا داناتر است كه رسالت خود را در كجا قرار بدهد، تو و پدرت مبغوض ترین خلق در نزد من بودید ولى فعلاً محبوب ترین خلق خدا در نزد من هستید. (2)

سپس آن مرد وسائل خویش به خانه آن حضرت آورد و تا در مدینه بود میهمان آن حضرت بود و بر محبت اهل بیت (ع) معتقد شد.

2. مناقب آل ابى طالب  /ج 4  /ص 19 /فصل مكارم اخلاق امام حسن (ع). ثمّ قال أَشهدُ انّك خلیفةُ اللّه فى ارَضه، اللّهُ اعلم حیث یجعل رسالته كنت أَنت و ابوك ابغضُ خلق اللّهِ الىّ و الان أَنت اَحبّ خلق اللّه الىّ.

سخاوت كریم اهل بیت(ع)

امام حسن مجتبی علیه السّلام خدمت كار جوان و سیاه پوستی را دید. وی گرده نانی پیش روی خود نهاده بود. لقمه‏ای از آن نان خود می‏خورد و لقمه ی دیگر را به سگی كه آن جا بود، می‏داد.

امام (ع) به او فرمود: انگیزه تو در این كار چیست؟!.

پاسخ داد: من از او شرم دارم كه خود بخورم و به او نخورانم!.

امام (ع) فرمود: از جای خود برنخیز تا من بیایم!. 

امام حسن مجتبی علیه السّلام به نزد صاحب كار او رفت. باغی را كه خدمت كار در آن زندگی می‏كرد از وی خرید و آن را به او بخشید!.

عشقی کریمانه برای آرامش بیماران

حرف از کریمان در روز میلاد کریم اهل بیت(ع)

میثم خوشی: میهمانی خدا به نیمه راه رسیده و در این شبهای ضیافت رحمانی، خبری شیرین از بیت وحی بر جانهای عالمیان روح تازه ای دمیده است.

دارند به گوش های عشاق می رسانند خبری را از خانه ای در کوچه بنی هاشم و به بازار کنعانی دیار رسول الله(ص)، قنداقه یوسفی دردانه را نشسته بر هودج ملکوتیان، به تماشای چشمهای دلدادگان گذاشته اند.

میلاد حسن بن علی(ع) است... در حوالی خانه امیرالمومنین(ع) و حضرت زهرا(س) پر شده از آنانی که می خواهند بر خوان کرامت این مولود کوثر بنشینند و متنعم شوند و از همین روست که هزار سالی است قرار کریمان و خیرخواهان امت در نیمه این میهمانی مبارک به معرکه عاشقی می افتد.

و قسمت ما در این قصه کریمان به سفره مهرورزی و عاشقی خیرین سلامت در سازمان انتقال خون افتاده، که گویی فرشتگانی برای نفس دادن به جانها و بدن های خسته و رنجور بیماران نیازمند به خون هستند و بودنشان آرامشی در راه رسیدن خون از رگهای اهداکننده ای قهرمان به رگهای بیماری درد کشیده است.

قرار هر ساله سازمان انتقال خون در نیمه ماه مبارک و در تقارن با میلاد کریم اهل بیت(ع)، تقدیر از دلسوزان خیرخواهی است که فارغ از هر قید و بند دنیایی، مردانه آمده اند و پای حمایت از تامین خون سالم برای بیماران پایدار و صبور ایستاده اند.

امیدوار به ادامه این راه و آمدن کریمانی دیگر در پای سفره خدمت به بیماران هستیم و ایمان داریم که برکات واسعه میلاد امام حسن مجتبی(ع) در این مسیر پر بهجت و الهی شامل انسانهایی خواهد شد که برای آرامش دلهای مضطرب و بیقرار خیلی ها، از دارایی خود انفاق می کنند.

حضرت معصومه عليها السلام در اول سال 173 هجري قمري در مدينه چشم به جهان گشود.

پدرش امام هفتم شيعيان حضرت موسي بن جعفر عليه السلام و مادرش حضرت نجمه بود كه به علت پاكي و طهارت نفس به او طاهره مي گفتند.حضرت معصومه در 28 سالگي و در روز دوازدهم ربيع الثاني سال 201 هجري قمري در قم به شهادت رسيد كه امروز بارگاه ملكوتي و مرقد مطهرش همچون خورشيدي در قلب شهرستان قم مي درخشد و همواره فيض بخش و نورافشان دلها و جانهاي تشنه معارف حقاني است.

 آن حضرت در واقع بتول دوم و جلوه اي از وجود حضرت زهرا سلام الله عليها بود.در طهارت نفس امتيازي خاص و بسيار والاداشت كه امام هشتم برادر تني آن حضرت او را (كه نامش فاطمه بود) معصومه خواند.فرمود: «من زار المعصومة بقم كمن زارني» : (كسي كه حضرت معصومه عليها سلام را در قم زيارت كند مانند آن است كه مرا زيارت كرده است).

مقام علم و عرفان او در مرحله اي است كه در فرازي از زيارتنامه غير معروف او چنين مي خوانيم: «السلام عليك يا فاطمه بنت موسي بن جعفر و حجته و امينه» ‍:  (سلام بر تو اي فاطمه دختر موسي بن جعفر و حجت و امين از جانب موسي بن جعفر).و باز مي خوانيم: «السلام عليك ايتها الطاهرة الحميدة البرة الرشيدة التقية الرضية المرضية»: (سلام بر تو اي بانو پسنديده نيك سرشت، اي بانوي رشد يافته، پاك طينت، پاك روش، شايسته و پسنديده).بدين لحاظ و مقامات عالي معنوي آن بانوست كه حضرت رضا عليه السلام در فرازي از زيارتنامه معروفش به ما آموخته كه در كنار مرقدش خطاب به او بگوييم: «يا فاطمه اشفعي لي في الجنة فان لك عندالله شانا من الشان».

یکی از کارهای بسیار مهم زندگی مؤمن که مورد تأکید خدا و رسول گرامی اسلام (صلی الله علیه و آله) و ائمّه معصومین (صلوات الله علیهم اجمعین) است که همیشه باید در لیست برنامه های ضروری او باشد، مسئله ی برآوردن حاجات مؤمنین و گره گشایی از زندگی آنهاست. اهمیّت این موضوع در حدّی است که پی بردن به آن از حد ظرفیت عقل آدمی خارج است.

در حدیثی از پیامبر عزیز اسلام (صلی الله علیه و آله) وارد شده است که حضرت فرمود: «هر کس دل مؤمنی را شاد کند، مرا شاد نموده و هر که مرا شاد نماید خدا را شاد نموده است.»^۱ برابری شاد نمودن دل مؤمن با شادی خدا چیزی نیست که ما با عقل قاصر خود بتوانیم آن را درک نماییم.

مواظب باش گول شیطان را نخوری

در موضوع کمک رسانی به فقرا، ترفندی که شیطان به کار می بندد این است که به انسان وعده فقر و تهیدستی می دهد به این صورت که در دل آدمی وسوسه می کند که اگر انفاق کنی اموالت کم شده و در نتیجه خود دچار فقر و تنگدستی می شوی، ولی ما باید به هوش  باشیم که این وسوسه ها پایه و اساسی ندارد و به هیچ وجه نباید به آن بها داد.

آثار شگفت آور کمک رسانی به فقیر

۱- ریشه کن شدن فاصله طبقاتی

این ما هستیم که باید این قشر آسیب پذیر جامعه را از مرداب فساد و فحشا نجات دهیم، تا در سیل ویرانگر فقر و نداری غرق نشوند. اسلام برای درمان این درد اجتماعی، راه حل بسیار مفید و کارآمدی را پیشنهاد می دهد و آن اینکه سطح زندگی مردم جامعه از نظر اقتصادی با هم یکسان و برابر شود تا فقرا نیز بتوانند همانند سایر اقشار جامعه نیازهای خود را به آسانی تأمین نمایند و این نمی شود مگر از طریق کمکهای مالی (از قبیل خمس، زکات، صدقه و …)

۲- روی آوردن خیر و برکت در زندگی و زیاد شدن روزی

در روایتی دیگر از آن امام همام وارد شده که حضرت فرمود: «خداوند عالم می فرماید: هیچ چیز نیست مگر اینکه دیگری را موکل گرفتن آن کرده ام، مگر صدقه را، که آن را به دست خود می گیرم، حتّی اینکه مرد یا زن، خرمایی یا نصف خرمایی را صدقه می دهد، آن را تربیت می کنم و پرورش می دهم، همچنان که کسی کرّه اسب خود را تربیت می کند و چون روز قیامت به ملاقات من رسد آن صدقه را خواهد دید در حالی مثل کوه احد می باشد.» ؛ یعنی خداوند بی نیاز آن صدقه را به گونه ای پرورش می دهد که گویا از یک کاه کوه ساخته باشند.»

اخلاص اگر در کارها نباشد هیچ سودی از آن کار عاید انسان نشده بلکه وزر و وبال او می‌شود. پیامبر اعظم(ص) فرمودند: «إنّما الأعمال بالنّیّات و إنّما لکلّ امرئ ما نوى‏؛ جز این نیست که ملاک و اعتبار پذیرش کارها به نزد خداوند، بستگى به نیّت‏‌ها دارد و براى هر کسى آن خواهد بود که نیّت کرده است‏». اخلاص در انفاق و بخشش بارها در قرآن کریم با عبارتِ «فی سبیل الله» آمده است و حضرت خدیجه (س) به خوبی، اخلاص را در جهاد اقتصادی خود نشان دادند.

ایشان تمام مال و دارایی خود را در اختیار پیامبر خدا قرار داده و ذرّه‌ای از آن را برای خود نخواستند و این است معنای کاری که برای خدا انجام شود. نتیجه انفاقِ با اخلاص در این دنیا، برکت است همان‌گونه که قرآن کریم می‌فرماید:«مَثَلُ الَّذینَ یُنْفِقُونَ أَمْوالَهُمْ فی‏ سَبیلِ اللَّهِ کَمَثَلِ حَبَّهٍ أَنْبَتَتْ سَبْعَ سَنابِلَ فی‏ کُلِّ سُنْبُلَهٍ مِائَهُ حَبَّهٍ وَ اللَّهُ یُضاعِفُ لِمَنْ یَشاءُ وَ اللَّهُ واسِعٌ عَلیم‏ [بقره/۲۶۱] کسانى که اموال خود را در راه خدا انفاق مى‏‌کنند، همانند بذرى هستند که هفت خوشه برویاند که در هر خوشه، یکصد دانه باشد و خداوند آن را براى هر کس بخواهد (و شایستگى داشته باشد)، دو یا چند برابر مى‏‌کند و خدا (از نظر قدرت و رحمت،) وسیع، و (به همه چیز) داناست‏».

آری همه گسترش و توسعه و قدرت دین اسلام به واسطه انفاق خالصانه ثروتمندترین زن قریش است و این است معنای برکت! یکی از نشانه‌های اخلاص در انفاق منّت نگذاشتن است. همانطور که قرآن کریم می‌فرماید:«ثُمَّ لا یُتْبِعُونَ ما أَنْفَقُوا مَنًّا وَ لا أَذى‏ [بقره/۲۶۲] سپس به دنبال انفاقى که کرده‌‏اند، منت نمى‏‌گذارند و آزارى نمى‏‌رسانند». هیچ گاه این بزرگ بانوی اسلام در قبال این بخشش بزرگ کوچک‌ترین منّتی بر پیامبر و یا مسلمانان نگذاشت بلکه هم‌دوش با پیامبر اکرم تمام سختی‌های راه اسلام را به جان خرید و این است باطن اخلاص!

مطالب مرتبط:

راه روشن خانه خدیجه (س)

توجه به انفاق و صدقات به جای اسراف در ماه مبارک رمضان

ماه رمضان، ماه مغفرت

آثار شگفت آور کمک به فقیر

بسمه تعالی

خدا را بندگانی است که برای سود رساندن به دیگران نعمت های خاصی به آنان بخشیده تا آنگاه که دست بخشنده دارند نعمتها را در دستشان باقی می گذارد و هرگاه از بخشش دریغ کنند ، نعمت ها را از دستشان گرفته و به دست دیگران خواهد داد. نهج البلاغه – حکمت ۴۲۵

طرح های «اکرام ایتام» و «محسنین»، از جمله طرح­هایی هستند که کمیته امداد امام خمینی (ره) به منظور استفاده از مشارکت مردمی در رسیدگی به نیازمندان اجرا می­کند. طرح «اکرام ایتام» مختص کودکانی است که پدر خود را از دست داده­اند. طرح «محسنین» مربوط به کودکانی است که یا پدر و مادر از یکدیگر جدا شده و تحت سرپرستی مادرشان هستند و یا آن­که پدرشان در قید حیات است، اما به دلیل بیماری قادر به تامین معاش خانواده نیست. تشخیص نیازمند بودن این خانواده­ها توسط کارشناسان کمیته امداد انجام می­شود.

در هر کدام از این طرح­ها، فرد خیّر می­تواند حامی تعدادی از این کودکان شود. فرد حامی بایستی ماهانه حداقل ۲۰هزار تومان به حساب هر یک از کودکان تحت حمایت خود واریز کند. وی پس از ۳ ماه پرداخت متوالی می­تواند با هماهنگی کمیته امداد کودک تحت حمایت خود را ملاقات کند. هر ۶ ماه یک بار نیز توسط کمیته امداد صورت­حساب پرداختی­­ها برای فرد حامی ارسال می­شود.

بیشترین استقبال از این طرح توسط مردم عزیز کشورمان، در ایام ماه مبارک رمضان به خصوص در شبهای قدر انجام می­شود. اما متاسفانه در بقیه ­ی سال این طرح حالت رکود دارد. گروه فردای سبز در این چند سال،سعی داشته با همکاری کمیته امداد، از پتانسیل دیگر مراسمات مذهبی نیز استفاده کرده و این سنت حسنه را در تمام طول سال زنده نگه داشته و در جامعه ایران اسلامی ترویج دهد.