احاديث , سخنان تصادفي امام رضا (ع)

و سلام عليه يوم ولد و يوم يموت و يوم يبعث حيا (مريم: 15)

 ياسر، خادم حضرت رضا عليه السلام مي گويد: آن حضرت فرمود: در سه موضع انسان از هميشه تنهاتر است و ترسناك ترين موقعيت ها براي او، سه موقعيت مي باشد: روزي كه از مادر متولد مي شود و دنيا را مي بيند، و روزي كه مي ميرد و آخرت و اهل آن را مشاهده مي كند، و روزي كه مجددا زنده مي شود. و چيزهايي را مي بيند كه در دنيا نديده است. خداوند در اين سه موضع به حضرت يحيي سلام و درود فرستاده و ترس او را فرو نشانده است، خداوند مي فرمايد: و سلام بر او آن روز كه زاده شد و آن روز كه مي ميرد و آن روز كه مجددا زنده مي شود. و عيسي بن مريم نيز در اين سه موضع بر خورد درود فرستاده و گفته است:

وَ اَمّا الجِدار فَكانَ لَغلمينِ يَتيمينَ فِي المَدينهِ وَ كانَ تَحتَه كَنزَ لَها(كهف: 82)

 و اما آن ديوار از آن دو نوجوان يتيم و در آن شهر بود و زير آن گنجي متعلق به آن دو وجود داشت.
داستان حضرت موسي و خضر، و سفر كنايي و سير و سلوك آن دو، يكي از قصص و داستان هاي بزرگ، جالب و پندآموز، و كنايي قرآن كريم مي باشد. در يكي از فصول اين داستان، جريان و بازسازي ديواري است كه توسط حضرت موسي و خضر انجام گرفت. در تفسير اين بخش، از امام رضا عليه السلام روايتي نقل شده است كه توجه خوانندگان محترم را بدان جلب مي كنيم:

 عن علي بن اسباط قال: سمعت ابالحسن الرضا عليه السلام يقول: كان في الكنز الذي قال الله عزوجل: «كان تحته كنز لهما» كان فيه: بسم الله الرحمن الرحيم عجبت لمن ايقن بالموت كيف يفرح؟ و عجبت لمن ايقن بالقدر كيف يحزن؟ و عجبت لمن رأي الدنيا و تقلبها باهلها كيف يركن اليها و ينبغي لمن عقل عن الله ان لا يتهم الله و في قضائه و لايستبطئه في رزقه فقلت و: جعلت فداك اريد ان اكتبه: قال فضرب و الله و يده الي الدواة و ليضعها و بين يدي فتناولت يده فقبلتها و اخذت الدواة فكتبته [1] .

فاغرقناه و من معه جميعا(اسراء: 103)

داستان حضرت موسي، و درگيري و جهاد او با فرعون، يكي از بلندترين قصه هاي قرآن كريم است. اين قصه كه نمودار مبارزه حق با باطل است، داراي افت و خيزها و مراحل متعددي است، كه عاقبت به پيروزي حق در مصداق حضرت موسي عليه السلام، و شكست باطل در مصداق فرعون و غرق او، منجر شد.

 ابراهيم بن محمد همداني مي گويد: از امام علي بن موسي الرضا عليه السلام پرسيدم:

چرا خداوند و فرعون را با اين كه ايمان آورد و به يكتايي او اقرار نمود، غرق كرد؟

 امام رضا عليه السلام فرمودند: براي اين كه، او هنگامي كه عذاب را مشاهده كرد، ايمان آورد، و ايمان پس از روبرو شدن با كيفر، قابل قبول نيست و پذيرفته نمي باشد. و اين مطلب بر اساس حكم خداست كه درباره گذشتگان و آيندگان در اين آيه فرموده است:

در قرآن كريم تبع دوبار ذكر شده است:

 يكي در آيه 37 سوره دخان: اهم خير ام قوم تبع.

 مورد دوم آيه 14 سوره ق: و اصحاب الايكله و قوم تبع كل كذب الرسل.

 در اين دو آيه، اشاره به قوم تبع شده و اين كه قوم تبع، انبياء را تكذيب و به رسالت آنان كافر شدند. اما از خود تبع و خصوصيات وي ذكري به ميان نرفته است. در كتب تفسير نكات و نظرياتي در اين زمينه مطرح شد كه علاقمندان مي توانند به آن منابع، مراجعه كنند.

 در اين زمينه حضرت رضا عليه السلام مي فرمايد، از امام اميرالمؤمنين عليه السلام سؤال شد: چرا تبع، تبع ناميده شده است؟ اميرالمؤمنين فرمود: او جواني كاتب بود كه براي پادشاه و فرمانرواي قبل از خود نامه مي نوشت. و كاتب او بود. اين جوان در اوايل و شروع همه نامه ها و مكاتبات مي نوشت: به نام خدايي كه رعد و برق را آفريد. پادشاه به او گفت: شروع نامه را به نام فرشته رعد آغاز كن.

 كاتب جوان در جواب او گفت: شروع هر نامه را به نام خداي خويش آغاز مي كنم. سپس فرمانها و دستورات و تو را مي نويسم. خداوند بدين جهت از او سپاسگزاري كرد و حكومت آن سرزمين را به او داد و مردم از او اطاعت كردند و او بدين سبب تبع ناميده شد.

اعوذبالله من الشيطان الرجيم
بسم الله الرحمن الرحيم
الحمدلله الذي هدانا لهذا و ما كنا لنهتدي لولا ان هدانا الله و صلي الله علي جميع الأنبياء و المرسلين و الأئمة الهداة المهديين سيما خاتم الأنبياء و خاتم الاوصياء عليهما آلاف التحيه و الثناء و علي علي ابن موسي الرضا عليه السلام و اللعن علي اعدائهم اجمعين.
همانطوري كه از سخنان شيوا و ثمربخش دو شخصيت شنيديم [1] كه حضرت ما را به كنار سفره ي باشكوه فرا ميخواند در اين، تغذيه ي پرشكوه مطلب ديگري هم به ما مي آموزاند، ميگويد: وقتي به حرم آمديد بگوييد، و معتمد او اين زيارت جامعه است كه اوج مقام شاگرد را هم تشريح ميكند به ما آموختند در هزار روايت آمده كه حامل علم ولي حق باشيد، اين علم نه آن علمي است كه عملش ميسور هر متعلمي باشد، علمي است كه لايتحمله الا ملك مقرب، اونبي مرسل، اوعبد امتحن الله قلبه بالتقوي، او مدينة حصينة در اين فراز بلندي داعيه شاگردي امام رضا را و ديگر امامان عليهم السلام داشته است ميگوييم اگر شما معدن علميد ما متحمل علم شمائيم به جايي رسيده ايم كه اينقلب حصين است، و قلبي حصين است كه جايگاه توحيد و ولايت باشد ولايت حصن جداي از حصن توحيد نيست مگر نه اين است كه كلمة لا اله الا الله حصني و ولايت علي ابن ابيطالب حصني اين دو حصن در مقابل هم يك حصن است ولا غير، آن قلبي كه موحد و متولي اولياي حق است آن مدينه حصينه است اين شهر محبوب شايسته حمل علوم اهلبيت است.

بسم الله الرحمن الرحيم
موضوعات سخنراني: 1- اهميت اين بحث 2- جامعيت و ابعاد زير بناي و روبنائي اسلام 3- مسئله التقاط و خطر آن 4- رابطه عقل نظري و عقل عملي 5- وظائف ما.
موضوعي كه مورد بحث است پيرامون رساله ايست كه حضرت ابوالحسن علي بن موسي الرضا عليه و علي آبائه و ابنائه عليهم الصلوة و السلام درباره جامعيت اسلام در ابعاد اعتقادي و معنوي و اخلاقي و عبادي و اقتصادي و سياسي و سائر احكام اسلام انشاء فرموده است. در آغاز عقائد اسلامي و اخلاق را بيان فرموده و سپس ابعاد وظائف مسلمين را جامع الاطراف مي بينم. اهميت اين بحث با تثبيت انقلاب اسلامي و الگو شدن اسلام در جهان زماني ميسر است كه ما تمام مكتب را از نظر فكر و عمل به مردم دنيا ارائه نمائيم، بينش ناقص اسلامي و پيروي از بخشي از اسلام و رها كردن بخش ديگر اسلام نيست و براي اسلام بزرگ، خسارتي است عظيم، پس از رحلت رسول خدا (ص) گرفتاري عمده ي اميرالمؤمنين علي (ع) مخصوصا در برابر خوارج نهروان معلول اين سبك بينش غلط بود، چپ زدن ها و راست گرائيها در امروز زائيده اين بينش ناقص است، التقاط شبح ارزش هاي عالي دين است و صراط مستقيم امت اسلام را به دسته ها و گروههاي انحرافي منشعب نمودن است و اين خطر در عصر
ائمه ي هدي عليهم الصلوة و السلام وجود داشت چه رسد به عصر ما كه رهبر معصوم (عج) در پس پرده غيب است و شياطين از چپ و راست در صدد صيد راهيان صراط مستقيم اند.

نويسنده: محمدرضا حسيني

مقدمه
پيشوايان معصوم شيعه هر كدام به نوبه خود سرچشمه كمالات و منبع فضايل و صفات عالي انساني محسوب ميشوند. نه تنها شيعه بلكه افراد و گروههاي مختلفي كه با آن بزرگان در ارتباط بودهاند به اين نكته اذعان دارند. حتي مخالفين و معاندين آنان گاهي در لابلاي سخنان خويش اين حقيقت را ابراز كردهاند. يكي از كارگزاران حكومتي مامون به نام رجاء بن ضحاك - كه مامور آوردن امام هشتمعليه السلام از مدينه به خراسان بود - ميگويد: هنگامي كه امام رضاعليه السلام را به دستور مامون از مدينه به خراسان آوردم، مامون از رفتار و حالات و خصوصيات وي از من سؤالاتي كرد و من آنچه را كه در طول سفر و در اوقات شبانه روز از علي بن موسي الرضاعليه السلام ديده بودم به خليفه گزارش دادم. مامون به من گفت: «يابن ابي الضحاك! هذا خير اهل الارض و اعلمهم و اعبدهم فلا تخبر احدا بما شاهدته منه; اي پسر ضحاك! اين شخص بهترين، داناترين و عابدترين فرد روي زمين است، آنچه را كه از فضائل و مناقب و صفات والاي او ديدهاي نزد كسي فاش نكن [تا اينكه فضائل او توسط من منتشر شود.]» (1)
ائمه اطهارعليهم السلام معدن علم و سرچشمه دانش حكمت و اخلاق و معارف عالي انساني بوده و به تمام علوم مورد نياز بشر آگاهي كامل دارند. به فرموده امام هشتمعليه السلام تمام نيازمنديهاي فرزندان آدم در نزد امام معصومعليه السلام ميباشد، و جميع علوم مختلف بشري نزد آنهاست. (2)