احاديث , سخنان تصادفي امام رضا (ع)

آیت‌الله حاج شیخ محمد کاظم مهدوی دامغانی، فرزند آخوند ملا علی‎اکبر، در جمادی‎الثانی 1316 ه‍.ق در روستای شمس‌آباد دامغان، به دنیا آمد. در کودکی پدر و مادر خود را از دست داد. پس از فراگیری مبانی علوم دینی به مشهد آمد.

 نزد میرزا عبدالجواد معروف به ادیب نیشابوری و نیز فاضل بسطامی با علوم ادبي آشنا شد. سپس قوانین را نزد مرحوم شهرستانی و سطوح عالیه را در خدمت علمای اعلام: شیخ حسن برسی شیخ محمد قوچانی و شیخ محمد نهاوندی که هر سه از شاگردان برجسته آخوند خراسانی بودند، فرا گرفت.

 مرحوم دامغانی از سال 1336 ه‍.ق در مشهد حوزه درس قوانین، شرایع، ریاض، رسائل، مکاسب و کفایه داشت و از سال 1356 ه‍.ق پس از واقعه مسجد گوهرشاد در منزل خود منزوی شد و هیچ شغلی را اعم از تدریس در دانشگاه یا فعالیت‌‎‎های قضایی نپذیرفت؛ هرچند در بازسازی حوزه مشهد پس از شهریور 1320 ه‍ـ. ش از فعالان بود. ایشان در دهم تیر سال 1360 ه‍ـ.ش/ 27 شعبان 1401 ه‍.ق در مشهد درگذشت و در دارالزهد حرم به خاک سپرده شد.

آیت‌الله حاج میرزا حسین سبزواری مشهور به «فقیه سبزواری»، فرزند آیت‌الله میرزا موسی (1265-1337 ه‍.ق) سوم رمضان 1309 ه‍.ق در شهر سامرا به دنیا آمد و در سال 1318 ه‍.ق همراه پدر خود آیت‌الله میرزا موسی به سبزوار رفت و در آن‎جا به تحصیل علوم دینی پرداخت.

وی در سال 1326 ه‍.ق برای ادامه تحصیل وارد مشهد شد و در مدرسه فاضل‌خان حجره گرفت و از محضر دانشورانی چون حاج شیخ حسن برسی، میرزا محمدباقر مدرس رضوی، میرزا عبدالجواد ادیب نیشابوری، حاج میرزاحسین از شاگردان میرزای شیرازی و حاج میرزااسماعیل مجتهد، علم آموخت.

 وی شعبان سال 1331 ه‍.ق با دختر میرزا حسین صدرالعلماء (1295-1329 ه‍.ق) یکی از علمای برجسته سبزوار، ازدواج کرد و شش سال در سبزوار اقامت گزید. در این مدت ضمن تدریس، خارج فقه و اصول را از محضر پدر و حکمت را نزد افتخارالحکما، شاگرد کم‎مانند حاج ملا هادی سبزواری، فرا گرفت و سال 1338 هـ. ق، پس از فوت پدر و طبق وصیت او، برای ادامه تحصیل به نجف رفت و فقه و اصول را نزد آیات میرزا حسین نائینی، سیدابوالحسن اصفهانی، آقا ضیاء عراقی و حاج سیدمحمد فیروزآبادی فرا گرفت و از همه اساتید خود اجازه اجتهاد دریافت کرد و به «فقیه سبزواری» اشتهار یافت.

وی روز شنبه 24 شوال 1384 ه‍.ق/ 1345 ه‍ـ. ش در 77 سالگی راه ناهموار دنیای مادی را به آخر رساند و روحش به دار قرار پر گشود و در محل مدرسه باغ رضوان به خاک سپرده شد. «هدایه الانام» رساله عملی اوست و کتاب «مناسک حج» وی نیز به چاپ رسیده است.

آیت‌الله حاج سیدحسین خادمی اصفهانی، فرزند سیدابوجعفر فرزند آقا سیدصدرالدین عاملی، که نسبت خانوادگی وی به امام موسی‎بن جعفر (علیه‎السلام) می‌رسد، از علما و فقهای بنام و رییس حوزه علمیه اصفهان بود. وی روز جمعه سوم شعبان 1319 ه‍.ق / 1280 ه‍ـ. ش متولد شد.

وی مقدمات را نزد حاج شیخ علی یزدی و آقا میرزا اردستانی و آقا میرزا احمد اصفهانی؛ و رسائل شیخ انصاری را خدمت آخوند ملاعبدالکریم جزی و حاج میرزا سیدعلی نجف‌آبادی؛ و سطح و کفایه را در محضر آیت‌الله سیدمحمد نجف‌آبادی فرا گرفت و دوره خارج را نزد آیت‌الله حاج میرزا محمدصادق یزدآبادی حضور یافت.

 سپس به نجف رفت و خارج فقه و اصول را از محضر آیات میرزا حسین نائینی، سیدابوالحسن اصفهانی و آقا ضیاء عراقی بهره برد و کلام را در حلقه درس آیت‌الله شیخ جواد بلاغی و رجال و درایه را از آیت‌الله آقا سیدابوتراب خوانساری آموخت.

ایشان پس از یک دوره بیماری طولانی، صبح روز بیستم اسفند 1363 در 86 سالگی در اصفهان دار فانی را وداع گفت. جنازه ایشان پس از انتقال به مشهد، عصر روز 21 اسفند از مسجد ملاهاشم با شرکت گسترده مردم و علما تا حرم مطهر امام رضا (علیه‎السلام) تشییع و در محل دارالسلام دفن شد.

حاج شیخ غلام سرور جبرئیلی فرزند آخوند علی محمد جبرئیلی، از علمای هرات بود و در اواخر عمر در مشهد به ارشاد مهاجرین افغانی اشتغال داشت. وی سال 1306 هـ ش در روستای جبرئیل از توابع هرات افغانستان در خانواده‎ای روحانی به دنیا آمد. پدرش را در 13 سالگی از دست داد و تحصیل علوم دینی را تا سطوح عالی از محضر آقا میرآقا فاضل‌زاده و حاج شیخ محمد طاهر قندهاری و دیگر فضلای هرات فراگرفت.

پارسایی او موجب شد به پیشنهاد جمعی از شیعیان هرات از سوی آیات عظام حکیم شاهرودی، خویی، امام خمینی (قدس‌سره) و مراجع دیگر به نمایندگی برگزیده شود. ایشان در هفتادمین سال حیات پربار خود، روز جمعه 28 شهریور 1376 ه‍ـ. ش در مشهد درگذشت و در صحن جمهوری اسلامی بارگاه ملکوتی امام رضا (علیه‎السلام) دفن شد.

خدا را حريمي است اندر خراسان
که هر کار مشکل در آن سازد آسان‏

حريمي ظهور عنايات الله
حريمي به رفعت فراتر ز کيهان‏

کمال ابد اندر آن در تجلي
جمال ازل اندر آنجا نمايان‏

 

دو قبر است در طوس نزديک هم
يکي مرقد پاک خير امم‏

سپهر وفا و مکان حيا
سرشته ز لطف و ز جود و کرم‏

 

اي حرمت قبله‏ي اهل وفا
خاک درت سجده‏گه اوليا

اي شرف مشعر و خيف و مني
بيت و حرم، زمزم و حجر و صفا

اي متجلي ز وجودت خدا
فرع وجود تو زمين و سما

حجت حق سبط رسول امين
محور دين معدن جود و سخا

رهبر کل، عالم آل نبي
مهر درخشان سپهر حيا

جان جهان خلاصه ماء و طين
نور مبين سرور اهل ولا

ز ما به حضرت سلطان دين امام رضا
هزار تهنيت و شادباش و مدح و ثنا

بزرگ حجت حق هشتمين امام بحق
ظهور عزت يزدان، شفيع روز جزا