ابراهيم بن ابي محمود مي گويد: از حضرت رضا عليه السلام درباره اين آيه سؤال كردم:
«و تركهم في ظلمات لايبصرون» (بقره: 17)
«آنها را در حالي كه هيچ نمي بينند در ظلمات رها مي كند.»
حضرت رضا عليه السلام در جواب فرمود: برعكس مخلوقات، كه مي توان درباره آنها، الفاظ رها كردن و ترك نمودن را بكار برد. نمي توان با اين الفاظ، خداوند را وصف كرد. بلكه خدا وقتي مي داند كه آنها از كفر و ضلالت دست برنمي دارند، لطف و كمك خويش را از آنها منع مي كند، و آنها را به حال خودشان رها مي كند و كه هر كاري بخواهند، انجام دهند.
همچنين ابراهيم بن ابي محمود، مي گويد: از امام رضا عليه السلام درباره اين آيه سؤال كردم:
ختم الله علي قلوبهم و علي سمعهم (بقره: 7)
«خداوند بر دلها و گوشهاي آنان مهر نهاده است»
حضرت فرمودند: منظور از ختم، مهري است كه بر دل كفار به جزاي كفرشان نهاده شده است. همان طور كه خداوند مي فرمايد:
«بل طبع الله عليها بكفرهم فلا يؤمنون الا قليلا» (نساء: 155)
«خداوند به جزاي كفرشان بر دل آنها مهر نهاده است و در نتيجه جز اندكي ايمان نخواهند آورد.»
راوي مي گويد: از حضرت سؤال كردم: آيا خداوند بندگانش را بر معصيت كردن مجبور مي كند؟ حضرت رضا عليه السلام فرمودند: خير، بلكه آنها را مخير مي كند، و مهلت مي دهد تا توبه كنند.
ابراهيم بن ابي محمود مي گويد: پرسيدم آيا خداوند بندگانش را به كارهايي كه توان آن ندارند، مكلف مي كند؟ حضرت رضا فرمودند: چگونه چنين كند حال آن كه خودش مي گويد:
«و ما ربك بظلام للعبيد» (فصلت: 3)
«پروردگار تو به بندگان ظلم نمي كند.»
سپس حضرت رضا عليه السلام فرمود: پدرم موسي بن جعفر از قول پدرشان جعفر بن محمد عليه السلام برايم نقل كردند: هر كس گمان كند كه خداوند بندگانش را بر گناه مجبور مي كند، و يا بر كارهايي كه طاقتش را ندارند، مكلف مي نمايد، گوشت قرباني اش را نخوريد و شهادتش را نپذيريد و پشت سرش نماز نخوانيد و از زكات چيزي به او ندهيد [1] .
[1] عيون، 247:1.
