ملاقاتهاى امام حسين ‏عليه‏السلام از مدينه تا كربلا

 

سيد جواد حسينى


آغاز سخن 
حضرت ابا عبد اللّه الحسين‏عليه‏السلام براى قيام جاودانه كربلا، علاوه بر زمينه‏سازى چندين ساله دوران گذشته، از آغاز حركت خويش نيز دست به فعاليتهاى گسترده‏اى زد: وداع جانسوز با قبر پيامبر اكرم‏صلى‏الله‏عليه‏وآله و افراد مختلف، نوشتن وصيّت‏نامه و نيز نگارش نامه‏هاى بسيار براى قبيله‏ها و افراد مختلف، ماندن در مكّه از ماه مبارك شعبان تا هشتم ماه مبارك ذى الحجّه. از ديگر فعاليتهاى حضرت، ملاقاتهايى است كه از زمان آغاز حركت از شهر مدينه تا كربلا داشته. اين مجموعه ملاقاتها، نشان‏دهنده تلاش حضرت براى هدايت انسانها، بيان اهداف بلند قيام، دفاع جانانه از حقيقت اسلام، برخورد شديد با يزيد و يزيديان و اتمام حجّت براى شكّاكان و دو دلان مى‏باشد. 
آنچه پيش‏رو داريد، بيان مهمترين ملاقاتهاى آن حضرت در سه بخش است: 1. ملاقاتهايى كه در مدينه از آغاز حركت داشته‏اند؛ 2. ملاقاتهايى كه در مكّه معظمه با افراد گوناگون داشته‏اند؛ 3. ملاقاتهايى كه در مسير راه كوفه تا كربلا و در خود كربلا با افراد مختلف داشته‏اند. 
الف. ملاقاتهاى مدينه 
1. ملاقات با وليد بن عتبه 
پس از درگذشت معاويه، يزيد طى نامه‏اى به وليد بن عتبه، حاكم مدينه، دستور داد كه حسين بن على‏عليه‏السلام و عبد اللّه بن زبير را احضار كند و از آنها براى خلافتش بيعت بگيرد و اگر از بيعت سرپيچى كردند، سرِ آنها را از بدن جدا كرده، براى او به دمشق بفرستد و از مردم مدينه نيز بيعت بگيرد و اگر كسى نپذيرفت، حكمى را كه بيان شد، درباره آنها اجرا كند. (1) 
وليد بعد از آگاهى از محتوى نامه، شبانه مروان بن حكم - حاكم پيشين مدينه - را احضار كرد و از او درباره نامه يزيد نظرخواهى كرد. مروان گفت: هم اكنون آنها را احضار كن و از آنها براى يزيد بيعت بگير! اگر پذيرفتند، دست از آنها بردار و اگر خوددارى كردند، سر از بدن آنها جدا كن، قبل از آنكه از مرگ معاويه آگاه شوند و عليه يزيد قيام نمايند. 
وليد فوراً عبد اللّه بن عمرو بن عثمان را به سراغ حسين‏عليه‏السلام و ابن زبير فرستاد و آنها را نزد خود فراخواند. 
در حالى كه امام حسين‏عليه‏السلام و ابن زبير در مسجد نشسته بودند، پيك وليد پيام را ابلاغ نمود. 
امام حسين‏عليه‏السلام فرمود: گمان مى‏كنم كه معاويه رهسپار ديار آخرت شده است [؛ زيرا من در خواب ديدم كه منبر معاويه واژگون و خانه او در آتش مى‏سوزد. (2)] و يزيد ما را براى بيعت فرا خوانده است. 
حضرت با جمعى از جوانان هاشمى به سمت دار الاماره مدينه حركت كردند و به آنها فرمودند: من داخل مى‏شوم و هنگامى كه شما را فراخواندم يا صداى فرياد مرا شنيديد، وارد دار الاماره شويد. (3) 
حضرت وارد شدند، در حالى كه مروان بن حكم نيز نزد او بود. وليد نامه يزيد را براى امام حسين‏عليه‏السلام قرائت كرد. 
حضرت فرمودند: «ما كُنْتُ اُبايِعُ لِيَزِيدَ؛ من هرگز با يزيد بيعت نخواهم كرد.» 
مروان گفت: با امير المؤمنين بيعت كن! امام حسين‏عليه‏السلام فرمودند: واى بر تو كه سخن به گزاف گفتى! چه كسى يزيد را بر مؤمنين امير كرده است؟(4) 

ادامه در ادامه مطلب



ادامه مطلب

نوشته شده در تاريخ دوشنبه 28 آذر 1390  توسط مهدی شکیبا مهر

کاروان اسرای کربلا از کدام منازل گذشتند

با استفاده از دانشنامه امام‌حسین (ع)


پيشگفتار

از نظر تاریخی بعد از واقعه عاشورا اخبار چندانی از ماجرای سفر کاروان اسرا در دسترس نیست. مرحوم شیخ عباس قمی در «نفس المهموم» نیز بدین نکته تصریح می‌کند.
در چند نقل آمده است که کاروان اسرا روز اول صفر به شام رسیده‌اند، اما اینکه دقیقاً چند روز در راه بوده‌اند و از چه مسیری خود را به شام رسانده‌اند، مشخص نیست.
بر این اساس، بین شام و کوفه حداقل سه مسیر اصلی وجود داشته است و احتمالاً کاروان اسرا از یکی از این سه مسیر خود را به شام رسانیده‌اند. کوتاه‌ترین مسیر موجود، مسیر «بادیة‌الشام» است که تقریباً 800 کیلومتر است.
مسیر دوم مسیر کناره فرات است که به آب نیز دسترسی داشته و حدود یک‌هزار و 200کیلومتر مسافت آن بوده است. اما طولانی‌ترین مسیر، یک‌هزار و 600 کیلومتر درازا دارد و از شهرهایی مثل تکریت، موصل، نصیبین و حلب عبور می‌کند. در واقع اگر نقشه امروزی این مسیر را ملاحظه کنیم از چندین کشور عبور می‌کند.

حجت‌الاسلام سیدمحمود طباطبایی‌نژاد، سرپرست گروه تحقیقات دانشنامه 14 جلدی امام حسین (ع) در موسسه دارالحدیث قم، احتمال عبور کاروان از «بادیة‌الشام» را بیشتر می‌داند و می‌گوید: با توجه به اینکه روایات اندکی از مواجهه مردم با کاروان اسرا نقل شده، به احتمال قوی «بادیة‌الشام» مسیر عبور کاروان بوده است. البته در برخی منابع متأخر نظیر «مقتل ابی مخنف» ماجراهایی نقل شده است که برای ما سندیت ندارد.
طباطبایی‌نژاد در پاسخ به این سؤال که برگشت اسرا از شام چند روز به طول انجامیده است، می‌گوید: اگر بنا را بر این بگذاریم که اسرا برای اربعین به کربلا رفته باشند، مسیر برگشت بادیه نزدیک به دو برابر می‌شود.
وی ادامه می‌دهد: درباره اربعین بین علما اختلاف است. عده‌ای با وجود مسیر طولانی امکان حضور کاروان اسرا در کربلا در روز اربعین را منتفی می‌دانند. عده‌ای نیز این امکان را میسر دانسته و معتقدند اگر کاروان اسرا روز اول صفر در شام بوده باشد، می‌توانسته از مسیر بادیه خود را در اربعین به کربلا برساند.

برای پی‌بردن به مسیر حرکت کاروان اسرا به معتبرترین و کامل‌ترین منبع موجود یعنی «دانشنامه امام‌حسین (ع)» که حاوی 4هزار و 191 حدیث و گزارش تاریخی درباره سیدالشهداء (ع) است؛ رجوع می‌کنیم.

 این دانشنامه به همت مؤسسه علمی ـ فرهنگی دارالحدیث و تحت نظر آیت‌الله ری‌شهری تهیه شده و حاصل 10 سال کار پژوهشی است. همراه با این کتاب، 5 نقشه ابتکاری نیز منتشر شد که یکی از آن‌ها به «خط سیر کاروان حسینی از مدینه به مدینه» اختصاص دارد.

ادامه در ادامه مطلب



ادامه مطلب

نوشته شده در تاريخ چهارشنبه 23 آذر 1390  توسط مهدی شکیبا مهر

  

 

روز يازدهم محرم سال 61 هجرى، عمر بن سعد بازماندگان را كه اغلب زنان و دختران بودند، با صورتهاى باز بر شترهاى برهنه و بدون جهاز سوار كرد و به طرف كوفه رهسپار شد. پس از آنكه او كربلا را ترك كرد، جمعى از طايفه (بنى اسد) آمدند و بر بدنها نماز خواندند و آنها را در همان محل دفن كردند.

كاروان حسينى وارد كوفه مىشود. كوفيان خود را با اسيرانى مواجه مى ديدند كه خود، آنان را به شهر فراخواندند، سپس به رويشان شمشير كشيدند و اكنون بر آنان مى گريند. شيون و زارى فضاى كفرآلود شهر را پر كرده است. امام سجاد (عليه السلام) فرمودند: (براى ما مى گرييد و نوحه‏سرايى مى كنيد مگر قاتل ما كيست) زينب (عليها السلام) به مردم گريان اشاره كردند و آنان را به سكوت فرا خواندند، سپس حمد و ثناى الهى را به جاى آوردند و بر رسول اكرم (صلى الله عليه وآله) درود فرستادند و سخنان مبسوطى بيان فرمودند.

 

 



ادامه مطلب

نوشته شده در تاريخ سه شنبه 22 آذر 1390  توسط مهدی شکیبا مهر
.: Weblog Themes By Rasekhoon:.