راز سعادت انسان در این است که از نعمت جاذبه و دافعه‎ای که خداوند در وجودش به ودیعه نهاده در مسیر صحیح که بر مبنای وحی می‎باشد استفاده کند.

جذب و دفع امری بدیهی است که در نهاد انسان وجود دارد و انبیاء مبعوث شده‎اند تا استفاده صحیح از آنها را به انسان آموزش دهند.

جذب و دفع ابزار است و زمانی انسان را به سعادت می‎رساند که از آنها بر اساس وحی الهی استفاده شود وگرنه کافران و منافقان و شیاطین هم این ابزار را دارند.

در این بین کسانی هستند که نمی‎گذارند انسان به سعادت برسد که هوا و هوس از درون و ابلیس و شیاطین و منافقان از برون دست به دست هم داده‎اند برای ممانعت از رسیدن انسان به سعادت حقیقی. چرا که همه اینها ابزار منفی هستند برای مقابله با جذب و دفع واقعی. و انسان را به مسیری سوق می‎دهند که چیزی را جذب کنند و به سمت چیزی بروند که خواست خدا نمی‎باشد و چیزی را دفع کنند که رضایت خدا در جذب آن می‎باشد. و این بالعکس عمل کردن باعث گمراهی و نرسیدن به سعادت انسان می‎شود.

خداوند خود می‎فرماید که این شیاطین قصد اطفاء نور الهی را دارند. «یُرِیدُونَ لِیُطْفِؤُوا نُورَ اللهِ بِأَفْوَاهِهِمْ وَاللهُ مُتِمُّ نُورِهِ وَ لَوْ كَرِهَ الْكَافِرُونَ. (1)

یعنی دشمنان تلاش می‎کنند نور الهی خاموش شود که کسی به سوی آن هدایت نشود اما خداوند هم کامل کننده نور خویش است و انبیاء و ائمه کسانی هستند که نور خدا را روشن می‎دارند و انسان را به سوی آن که رمز سعادت حقیقی انسان می‎باشد رهنمون می‎دهد.

قمه‎زنی چیست؟

قمه‎زنی مراسمی است که در بعضی شهرستان‎ها و بلاد شیعی و توسط برخی از عزاداران امام حسین علیه السلام اجرا می‎شود و در تأسی به مجروح و شهید شدن سیدالشهداء (علیه السلام) و شهیدان کربلا و به عنوان اظهار آمادگی برای خون دادن و سر باختن در راه امام حسین علیه السلام انجام می‎گیرد. شرکت کنندگان در این مراسم، صبح زود روز عاشورا، با پوشیدن لباس سفید و بلندی همچون کفن، به صورت دسته جمعی قمه بر سر می‎زنند و خون، از سر بر صورت و لباس سفید جاری می‎شود. بعضی هم برای قمه‎زنی نذر می‎کنند، برخی هم چنین نذری را درباره کودکان خردسال انجام می‎دهند و بر سرِ آنان تیغ می‎زنند، تا از محل آن خون جاری گردد.

در اینجا به توصیف صحنه‎هایی از دسته قمه‎زنی در شهر کاظمین به نقل از کتاب «تراژدی کربلا» می‎پردازیم:

«روز عاشورا در بیشتر شهرها و روستاهای عراق، روز حزن و اندوه و سوگ است. دیدگان اشکبار و رنگ سیاه پرچم‎ها و چهره‎های خاک آلود، در همه جا به چشم می‎خورد؛ تنها کفن‎های قمه‎زنان به رنگ سفید و با لکه‎هایی از خون دیده می‎شود. مردانی که شعار «فداییان حسین» را بر کفن‎ها نگاشته، قمه، شمشیر و یا خنجری بر دستان گرفته و بر سرهای تراشیده خود زخم‎هایی گاه بسیار عمیق و شدید وارد می‎آورند. دسته بیضوی شکل آنها با عبور از خیابان اصلی کاظمین به حرم وارد می‎شود ... عزاداران با رسیدن به حرم کاظمین، با حماسه بسیار، فریاد «حیدر ... حیدر» سر می‎دهند و با هر ضربه طبل و نوای شیپور، ضربه‎ای بر فرق سر می‎زنند. گاه این ضربه‎ها چنان شدید است که فرق سر را شکافته و خون بسیاری از آن جاری می‎سازد. در برخی موارد نیز افراد از هوش رفته و بر زمین می‎افتند و یا از شدت ضربه‎ها جان می‎دهند ...

گروه سرشکافته و خون‎آلود قمه‎زنان، چنان منظره دهشتناکی پدید می‎آورند که وحشت و اندوه، سراسر وجود تماشاچیان را فرا می‎گیرد... خون، با نخستین ضربه فوران می‎زند؛ اما گاه برخی آنچنان به شور و هیجان می‎آیند که ضربه‎های محکمی بر سر فرود آورده و خون بیشتری از سر خود جاری می‎سازند. برخی نیز با سطح قمه بر سر ضربه می‎زنند تا خطر کمتری برایشان داشته باشد. قمه‎زنان بلافاصله پس از پایان مراسم به حمام‎های عمومی رفته و پس از مداوای زخم‎هایشان به شیوه‎ای سنتی، خود را شسته و بهبود می‎یابند. آماده‎سازی قمه‎ها و کفن‎ها و گروه‎های موزیک و دیگر لوازم مورد نیاز، بر عهده هیئت‎های عزاداری است. جمع‎آوری کمک‎های مردمی و دادن مبلغی به شاعر، نوحه‎خوان، سخنران و دیگر مخارج نیز بر عهده هیأت‎ها است.» (1)

پی‎نوشت‎:

1- تراژدی کربلا، ابراهیم حیدری، ترجمه علی معموری .

منبع:

دست پنهان، دفتر فرهنگی فخرالائمه(علیهم السلام)

پیدایش قمه‎زنی

در مورد منشا اصلی قمه‎زنی، اقوال مختلفی وجود دارد؛(1) اما آنچه که بیشتر از همه مستند و قابل اثبات است، این است که تیغ‎زنی و قمه‎زنی رسومی عاریتی‎اند که از جانب ترک‎های آذربایجان به فارس‎ها و اعراب منتقل شده‎اند. (2)

نویسنده عراقی الاصل کتاب «تراژدی کربلا» نیز بر این عقیده است که مراسم‎هایی از قبیل قمه‎زنی، قبل از قرن نوزدهم در عراق مرسوم نبوده و به تدریج از اواخر این قرن در آن کشور رواج یافته است. بنابراین مراسم قمه‎زنی و ... از خارج عراق به آن کشور وارد شده و ریشه عربی ندارد.(3)

شیخ کاظم دجیلی نیز در تایید این نظر می‎گوید: «عرب‎های عراق تا آغاز قرن بیستم در این گونه مراسم‎ها شرکت نمی‎کردند؛ این اعمال در ابتدا در میان ترک‎های عراق، فِرَق صوفیه و کُردهای غرب ایران مرسوم بود.» (4)

گزارشی از مقامات بریتانیایی درباره مراسم عاشورای 1919 م. در نجف حاکی است که گروهی صد نفره از شیعیان ترک در آن سال به قمه‎زنی پرداخته بودند. (5) 

خاطره‎ای از سید محمد بحرالعلوم، این نظر را تایید می‎کند: «هنگامی که حدود 50 یا 60 سال پیش در نجف بودم، تنها چند هیئت ترک در آن شهر حضور داشت. آنان در ایام عزا به منزل سید بحرالعلوم بزرگ می‎رفتند و با کسب اجازه از ایشان به خواندن ابیاتی سوزناک درباره امام حسین علیه السلام می‎پرداختند. برخی از آنان نیز در ضمن ذکر مصیبت برای همدردی با امام حسین علیه السلام جراحت‎های خفیفی به خود وارد می‎کردند. به تدریج این گونه اعمال رو به تحول و گسترش گذاشته تا آن که پس از ممنوعیت قمه‎زنی در دوره نخست وزیر یاسین هاشمی، در سال 1935 م. به اوج خود رسید. در واقع این اِعمال زور، تاثیری معکوس داشت؛(6) به نحوی که یک هیئت قمه‎زنی، به سه هیئت تبدیل شد.»(7)

حاج حمید راضی (متوفی سال 1953 م.) از معمرین اهل کربلا که نزدیک به 110 سال عمر کرده بود، خاطرات خود درباره عزاداری امام حسین علیه السلام نقل می‎کند که مراسم قمه‎زنی و ... در ایام جوانی او در شهر نجف و کربلا مرسوم نبود.(8)

همچنین در خاطرات شفاهی هیچ یک از کهن‎سالان نجف و کربلا از برگزاری مراسم قمه‎زنی و ... قبل از نیمه قرن نوزدهم یاد نشده است. این گونه مراسم‎ها برای اولین بار توسط برخی زائران تُرک از طایفه قزلباش رواج یافت. آنان به هنگام زیارت امام حسین علیه السلام با شمشیرهایی مخصوص، به سرهای خود ضربه می‎زدند. (9)

از نظر تاریخی مسلم است که قمه‎زنی در ایران تا پیش از صفویه هیچگونه سابقه‎ای نداشته است و محور تردیدها در آن است که آیا در زمان صفویه به وجود آمده است و یا این که بعد از صفویه در زمان قاجاریه وارد شده و رواج یافته است؟ (10)

 ادامه در ادامه مطلب

پرسش‎هایی در مورد عزاداری حضرت سیدالشهدا علیه السلام

 آنچه در ذهن بسیاری از جوانان و در رابطه با عزاداری سید و سالار شهیدان وجود دارد، بیشتر به نوعی عدم پاسخگویی در این حوزه بر می‎گردد از همین رو طرح پرسش‎هایی با مضامین شبهات مرتبط با عزاداری سیدالشهداء علیه السلام شاید نخستین گام برای دریافت آگاهی در این حوزه باشد... آنچه می‎خوانید پرسش و پاسخی است خواندنی درباره برخی شبهات مرتبط با مجالس عزاداری.

سوال: حكم مداحی به سبك جدید چیست؟

پاسخ:

الف ـ در عزاداری انجام هر گونه اقدامی كه با اعتدال اسلامی و فطرت انسانی تناسب ندارد یا موجب وهن و توهین به اسلام و مسلمانان است، ناصحیح می‎باشد.

مصادیق مختلف عزاداری كه اشكال ندارد ـ گرچه ممكن است در دین به آن امر نشده باشد  ـ در فتاوای رهبر فرزانه انقلاب چنین آمده است: (1)

1.شبیه‎خوانی: اگر مشتمل بر امور دروغ نباشد ـ مسلتزم مفسده نباشد، باعث وهن مذهب نشود.

2. استفاده از شیپور، طبل و سنج: به نحو متعارف.

3. عَلَم : نباید جزء دین شمرده شود.

4. دسته عزاداری: بدون اذیّت دیگران یا هر عملی كه حرام باشد.

5. زنجیرزنی: به نحو متعارف.

و مواردی كه در فتاوای ایشان جایز دانسته نشده است عبارتست از:

1. زنجیر زدن تیغ‎دار .

2. استفاده از ارگ و یا سایر آلات الکترونیکی موسیقی در دسته‎جات .

3. سوراخ كردن گوشت بدن .

4. مالیدن سر و صورت بر زمین و خونی كردن آن .

5. شركت زنان در دسته‎های سینه‎زنی و زنجیرزنی .

6. قمه‎زدن .

7. پابرهنه وارد آ‌تش شدن .

8. نقل مصیبت‎هایی كه سند تاریخی یا روایی ندارد.

ب ـ هدف از عزاداری اظهار حزن و اندوه یا ابراز وفاداری و بیعت با راهی است كه اهل‎بیت به ما نشان داده‎اند. بنابراین، مجلس ذكر اهل‎بیت، مكان ذكر و فكر و شور و شعور در كنار یكدیگر است، و مجالسی كه تنها به برانگیختن هیجانات می‌پردازند و افراد را تا سر حد جنون تحریك می‎كنند، چنین چیزی بنا بر مكتب اهل‎بیت نیست، و با توجه به تعدّد جلسات، ما می‎توانیم بهترین جلسات را انتخاب كنیم. ( رسالة اجوبة الاستفتائات، ج2، ترجمه فارسی، سؤال 354 تا 377 ، از ص127 ـ 133)

ادامه در ادامه مطلب

علل صدور حکم حکومتی مقام معظم رهبری درباره قمه‎زنی

مقدمه

بنده خیلی متاسفم که بگویم در این سه، چهار سال اخیر، برخی کارها در ارتباط با مراسم عزاداری ماه محرم دیده شده است که دست‌هایی به غلط، آن را در جامعه‌ی ما ترویج کرده‌اند. کارهایی را باب می‌کنند و رواج می‌دهند که هر کس ناظر آن باشد، برایش سوال به وجود می‌آید. به عنوان مثال، در قدیم الایام بین طبقه‌ی عوام‌الناس معمول بود که در روزهای عزاداری، به بدن خودشان قفل می‌زدند! البته، پس از مدتی، بزرگان و علما آن را منع کردند و این رسم غلط برافتاد... قمه‎زدن نیز همین‌طور است. قمه‎زدن هم از کارهای خلاف است. (1)

1- ماهیت قمه‌زنی

الف- جعلی بودن

قمه‎زدن، سنتی جعلی است. از اموری است که مربوط به دین نیست و بلا شک، خدا هم از انجام آن راضی نیست. (2)

ب- بدعت بودن

من حقیقتا هر چه فکر کردم، دیدم نمی‌توانم این مطلب - قمه‎زدن - را که قطعا یک خلاف و یک بدعت است، به اطلاع مردم عزیزمان نرسانم. این کار را نکنند؛ بنده راضی نیستم. (3)

ج- نماد وهن مذهب تشیع

اینجانب می‌بینم که چگونه اخلاص و محبت مردم به سالار شهیدان حضرت ابا عبدالله ‌الحسین علیه‌السلام مورد جفا در قضاوت‌های جهانی واقع می‌شود، چگونه درک روشن‌بینانه‌ی آنان در اعتقاد به مقام والای اهل‎بیت‌ علیهم‌السلام، به خاطر بعضی اعمال جاهلانه، حمل بر اموری می‌شود که از ساحت شیعه و ائمه بزرگوارشان بسی دور است... می‌بینم که بعض اعمالی که هیچ ریشه‌ی دینی هم ندارد، بهانه به دست دشمن مغرض می‌دهد که بدان وسیله هم اسلام و تشیع را – العیاذبالله - به عنوان آئین خرافه معرفی کنند. (4)

د- خرافی بودن و مصداق عزاداری نبودن قمه‎زنی

کار غلطی است که عده‌ای قمه به دست بگیرند و به سر خودشان بزنند و خون بریزند. این کار را می‌کنند که چه بشود؟! کجای این حرکت، عزاداری است؟! البته، دست بر سر زدن، به نوعی نشانه‌ی عزاداری است. شما بارها دیده‌اید، کسانی که مصیبتی برایشان پیش می‌آید، بر سر و سینه‌ی خود می‌کوبند. این نشانه‌ی عزاداری معمولی است. اما شما تا به حال کجا دیده‌اید که فردی به خاطر رویکرد مصیبت عزیزترین عزیزانش، با شمشیر بر مغز خود بکوبد و از سر خود خون جاری کند؟! کجای این کار، عزاداری است؟! (5)

 ادامه در ادامه مطلب

وهن بودن قمه‌زنی

لفظ «وهن» یعنی سستی . و وهن دین، یعنی هر عمل و گفتاری که باعث سستی و ضعف دین شود که علما در این رابطه فتاوایی فرموده‎اند .

الف- فتاوی مراجع تقلید

حضرت امام خمینی (ره)

بسمه‌تعالی

در وضع موجود قمه نزنند، و شبیه‎خوانی اگر مشتمل بر محرمات و موجب وهن مذهب نباشد، مانع ندارد؛ اگر چه روضه‌خوانی بهتر است و عزا‌داری برای سید مظلومان از افضل قربات است.

                                                                                                            "استفتاءات امام، ج 3، سوالات متفرقه، س 37"

 ادامه در ادامه مطلب

ضرر داشتن قمه‎زنی

الف- فتاوی مراجع تقلید

حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی

بر عزاداران عزیز لازم است از کارهایی که موجب وهن مذهب می‎گردد و یا آسیبی به بدن آنها وارد می‎کند، خودداری کنند.

ذیل کلمه قمه‎زنی پایگاه اینترنتی       makaremshirazi.org

ب- سایر علما

حضرت آیت الله احمدی میانجی (ره)

... اگر فقهاء عظام (رحمة الله علیهم اجمعین) گاهی در فتاوی به شرط عدم ضرر به نفس تجویز نموده‎اند، قطع نظر از عنوان وهن مذهب بوده است و همچنین کارهایی که به نحوی عقیده شیعه در دنیا معرفی می‎شود ولو این که عامل، چنین قصدی ندارد، باز به عنوان بدعت، حرام می‎شود، به علاوه، بعد از حکم ولی امر مسلمین، دیگر جای این سوال نیست و اطاعت معظم له واجب است.

فتوای آیت الله علامه امین عاملی(ره)

قمه‎زنی و اعمالی دیگر از این قبیل در مراسم عزاداری حسینی به حکم عقل و شرع حرام است و زخمی ساختن سر، که نه سود دنیوی دارد و نه اجر اخروی، ایذاء نفس است که خود در شرع حرام است و در مقابل این عمل، شیعه‎ی اهل‎بیت را در انظار مردم مورد تمسخر قرار داده و آنها را وحشی قلمداد می‎کنند و شکی نیست که این اعمال ناشی از وساوس شیاطین بوده و موجب رضایت خدا و پیامبر و اهل‎بیت اطهار نیست و البته تغییر نام این اعمال در ماهیت و حکم شرعی آن که حرمت است، تغییری نمی‎دهد. (اعیان الشیعه، ج10، ص 363)

آیت الله سید محمود هاشمی شاهرودی

بسمه تعالی

بدون شک برپایی مراسم عزاداری و سوگواری نسبت به ائمه اطهار و اهل‎بیت عصمت و طهارت (علیهم‎السلام)، خصوصاً در مصیبت جانسوز حضرت ابی عبدالله الحسین علیه السلام امری مهم و بلکه یکی از فرائض و واجبات کفائی است، لیکن در کیفیت برگزاری مراسم و شیوه‎های آن بایستی سه شرط را مد نظر قرار داد:

1- آن که موجب ضرر به شخص برگزار کننده و یا دیگران نشود و این شرط را هر مکلفی می‎تواند تشخیص دهد...

                                                                                4 محرم الحرام 1415 سید محمود هاشمی شاهرودی

حضرت آیت الله شیخ محمدحسین کاشف الغطاء

اگر بخواهیم موافق قواعد فقهی و استنباط احکام شرعی در مورد مساله لطمه به صورت زدن و اعمالی از این قبیل همچون قمه‎زنی و ... که در این روزگار جریان دارند، نظر دهیم، به چیزی جز حرمت دست نیافته و چاره‎ای جز فتوا به منع و تحریم آنها نخواهیم داشت، زیرا هیچ مخصّصی که بتواند عمومات حرمت اضرار و ایذاء به بدن و حرمت به خطر انداختن جان انسانی را در این موارد تخصیص زده باشد، وجود نداشته و دلیلی نداریم که بتوان این موارد را از حکم به حرمت خارج نمود... این در حالی است که بیشتر اشخاصی که این کارها را انجام می‎دهند، بیشتر از روی تظاهر، ریا، تعصب و تملق به عمل می‎آورند، بی آن که قصدی درست و نیت صالحی داشته باشند. که از این جهت نیز خالی از اشکال نبوده، بلکه حرام بودن آن به خاطر برخی از دلایل زمانی و مکانی مضاعف خواهد بود. (الفردوس الاعلاء، ص 22- 19)   

منبع:

دست پنهان، دفتر فرهنگی فخرالائمه(علیهم السلام)

عدم وجود سند شرعی برای قمه‎زنی

الف- فتاوی مراجع تقلید

حضرت آیت‌الله العظمی صالحی مازندرانی(ره)

باسمه العلیم. از منابع فقه چه لبیه و چه لفظیه بالخصوص او بالاطلاق او العموم جواز و اباحه قمه‌زنی فضلا از رجحان آن در مراسم عزاداری سالار شهیدان امام حسین علیه‌السلام مستفاد نمی‌گردد، بلکه مقتضای ادله و عناوین ثانویه حرمت و عدم جواز است. لذا اجتناب از آن واجب و لازم است. برادران ایمانی می‌دانند که قمه را باید بر فرق قمه‎کشان خائن و قداره‎بندان جانی زد.

                                                                                                               محرم الحرام 1415- خرداد 1373

ب- سایر علما

شهید آیةالله مرتضی مطهری (ره)

قمه‎زنی در شرایط فعلی هیچ‌ دلیل عقلی و نقلی بر آن نداریم و یکی از مصادیق بارز تحریف محسوب می‌گردد و حداقل این که در زمان فعلی، باعث زیر سوال رفتن تشیع می‌گردد. از برنامه‌هایی که هیچ ارتباطی با اهداف امام حسین علیه‌السلام ندارد، تیغ، قمه و قفل زدن است. قمه‎زدن هم همین‌طور است؛ این کار، کار غلطی است. یک عده قمه‌ها را بگیرند، به سرهای خودشان بزنند و خون‌ها را بریزند که چه شود؟ کجای این حرکت، عزاداری است.

                                                                                                                       "حوزه و روحانیت، ج2، ص 173"

منبع:

دست پنهان، دفتر فرهنگی فخرالائمه(علیهم السلام)

بدعت بودن قمه‌زنی

به چیزی که نوپیدا و بی‎سابقه و  آیین نو  و رسم تازه باشد، بدعت گویند. که اگر بر اساس وحی و سنت نباشد و سابقه‎ای نداشته باشد این فقها و علما هستند که تشخیص حلال و یا حرام بودن آن را می‎دهند .

حضرت آیت‌الله علی مشکینی(ره)

... عزداری آن حضرت عمل سیاسی است، پس باید از مخلوط شدن کارهایی که جنبه سیاسی آن را مخدوش و یا عنوان خرافیت و وهن اسلام می‌بخشد، اجتناب نمود. حتی اگر شخص قمه‌زن، قصد صدمه خوردن اسلام را نداشته باشد، باز بدعت و حرام است.

منبع:

دست پنهان، دفتر فرهنگی فخرالائمه(علیهم السلام)

نظر آیة الله سیدمحمدباقر صدر(ره) درباره قمه‎زنی

سخنان شهید آیة الله سیدمحمدباقر صدر در ردّ بدعت‎های عزاداری و قمه‎زنی:

از آنجا که هدف ما بازگشت به اهل‎بیت علیهم السلام است؛ و آن بزرگواران آگاه‎ترین افراد بر شریعت اسلام و بر آنچه در خانه رسول رخ داده و می‎دهد و مسائل مربوط به آن می‎باشند، با این حال چیزی از آنها به دست ما نرسیده که بتواند ربطی به این امور منفی که هم اکنون در عزاداری‎ها صورت می‎گیرد داشته باشد. به گونه‎ای که نه در زمان ائمه اطهار علیهم السلام، و نه در بعد از آن مردم با این امور منفی آشنائی نداشتند و این شیوه‎های عزاداری در زمان‎های معاصر ایجاد و رواج یافته‎اند. و اگر چیزی از این امور می‎توانست در خدمت به اهداف نهضت حسینی مفید و سودمند واقع شود حتماً اهل‎بیت علیهم السلام اولین کسانی بودند که به آن سفارش می‎نمودند. و یا حداقل باید اهل‎بیت علیهم السلام در این مورد حرفی می‎زدند و یا این که تشویق و حمایتی از این امور می‎نمودند؛ در حالی که می‎بینیم آن بزرگواران حتی در احادیث ضعیفشان نیز هیچ گونه اشاره‎ای به این امر نکرده‎اند.

این در حالی است که اهل‎بیت مثلاً هنگامی که در موضوع زیارت امام حسین علیه السلام از زیارت پیاده آن حضرت و مشکلات و سختی‎های راه آن سخن می‎گویند به بیان هر اجری که زائر در هر قدمش کسب می‎کند پرداخته و ریزترین امور را متذکر می‎شوند. پس می‎بینیم که چگونه این بزرگواران از این مسائل کوچک سخن گفته‎اند اما هیچ اشاره‎ای به این اشکال عزاداری ننموده‎اند.

همچنین می‎توان در تأکید این موضوع به صورتی واضح به سیره علمای بزرگ در طول تاریخ از زمان ائمه تاکنون اشاره نمود؛ به گونه‎ای که می‎بینیم علمای اعلام با این که تنها در پی عمل به واجبات شرعیه نبوده، بلکه به مستحبات و سفارشات رسیده از جانب شرع که وسیله قرب به خداوند متعال می‎باشند نیز اهمیت خاصی می‎دادند و خویش اولین کسانی بودند که به آنها عمل می‎نمودند، با این حال در تمام طول تاریخ و حتی تاریخ معاصر شاهد نبوده‎ایم که یکی از مراجع تقلید و یا یکی از علمای معروف مثلاً این گونه اعمال منفی را انجام داده باشند. در صورتی که اگر این اعمال از مقربات الهی بود این علماء اولین کسانی بودند که قیام به آن می‎نمودند.

از طرفی نیز روشن است که در شریعت اسلام، تمام مردم مخاطب احکام شرعی می‎باشند و وجهی وجود ندارد که بگوئیم احکامی نزد ما وجود دارد که مخاطب آن مثلاً فقط علماء هستند و یا این که احکامی باشند که مخاطب آن فرد جاهل بوده باشد؛ به گونه‎ای که بعضی از احکام مخصوص علماء و بعضی مخصوص جهلاء باشد یا مثلاً این حکم مخصوص فرد آبرومند و این حکم مخصوص فرد فرومایه باشد و ... پس باید گفت که همه احکام شرعی مشترک بین مسلمانان می‎باشند؛ چه واجب و چه مستحب. پس اگر عمل مورد نظر ما نیز مستحب باشد برای همه مردم مستحب است چه آنها عالم باشند و چه عامی. با این حال شاهد نبوده‎ایم که هیچ یک از علماء در طول تاریخ اقدام به این عمل کنند که این بدان معناست که آنها این اعمال را مستحب و مقرب کننده نزد خداوند نمی‎دانسته‎اند و بنده شخصاً هیچ عالمی را تاکنون نمی‎شناسم که اصرار بر انجام این صورت‎های عزاداری داشته باشد و شاهد نبوده‎ام که مثلاً عالمی قمه بزند. پس اگر عالمی وجود دارد که بر انجام شدن این گونه اعمال اصرار دارد و آن را مستحب می‎داند پس اعتقاد دارم که او باید خود اولین کسی باشد که قمه می‎زند و آن را نیز همیشه ادامه دهد تا مردم نیز بر او اقتدا نمایند.

و من خویش شاهد این حقیقت بودم که مرجع کبیر آیت الله العظمی سید محسن حکیم (ره) دائماً می‎فرمودند:

«همانا قضیه قمه‎زنی، اندوه و غصه‎ای در گلوی ماست» پس ایشان با این دید به قمه‎زنی نگاه می‎نمودند، ولی در جواب سوالات نیز می‎نوشتند: اگر قمه‎زنی باعث ضرر به بدن یا هتک حرمت به مذهب اهل‎بیت و شیعیان گردد، حرام است.

منبع:

شعائر الحسینیه بین الوعی والخرافه، ص119-127

بیانات مقام معظم رهبری درباره قمه‎زنی

من واقعاً می‎ترسم از این كه خدای ناكرده، در این دوران كه دوران ظهور اسلام، بروز اسلام، تجلّی اسلام و تجلّی فكر اهل‎بیت علیهم الصّلاة والسّلام است، نتوانیم وظیفه‎مان را انجام دهیم. برخی كارهاست كه پرداختن به آنها، مردم را به خدا و دین نزدیك می‎كند. یكی از آن كارها، همین عزاداری‎های سنّتی است كه باعث تقرّب بیشتر مردم به دین می‎شود. این كه امام فرمودند: « عزاداری سنّتی بكنید» به خاطر همین تقریب است. در مجالس عزاداری نشستن، روضه خواندن، گریه كردن، به سر و سینه زدن و مواكب عزا و دسته‎های عزاداری به راه انداختن، از اموری است كه عواطف عمومی را نسبت به خاندان پیغمبر، پرجوش می‎كند و بسیار خوب است. در مقابل، برخی كارها هم هست كه پرداختن به آنها، كسانی را از دین برمی‎گرداند.

بنده خیلی متأسفم كه بگویم در این سه، چهار سال اخیر، برخی كارها در ارتباط با مراسم عزاداری ماه محرم دیده شده است كه دست‎هایی به غلط، آن را در جامعه ما ترویج كرده‎اند. كارهایی را باب می‎كنند و رواج می‎دهند كه هر كس ناظر آن باشد، برایش سؤال به وجود می‎آید. به عنوال مثال، در قدیم الایام بین طبقه عوام النّاس معمول بود كه در روزهای عزاداری، به بدن خودشان قفل می‎زدند! البته پس از مدتی، بزرگان و علما آن را منع كردند و این رسم غلط بر افتاد. اما باز مجدّداً شروع به ترویج این رسم كرده‎اند و شنیدم كه بعضی افراد، در گوشه و كنار این كشور، به بدن خودشان قفل می‎زنند! این چه كار غلطی است كه بعضی افراد انجام می‎دهند!؟