الف : کتابهای تاریخی و نقل وقایع ( عربی - فارسی) .

ب : کتابهای تحلیلی ( عربی - فارسی) .

شناخت منبع برای هر بحثی , هم محقق را برای یافتن مطلب مورد نظر یاری می دهد و هم علاقمندان به یک موضوع را به جای و جایگاه هر بحث , آشنا می سازد و تسهیلی برای مطالعه آنست .

ماه محرم , یادآور حماسه بزرگ و بی نظیراست , که با فرا رسیدن این ایام , بحث و مطالعه و سخن از عاشورا و نهضت امام حسین[ع] وانگیزه ها واهداف و ثمرات آن ,اوج می گیرد واین روزها روز حسین و کربلا و حدیث عشق و جهاد و شهادت است .

ازاین رو, در آنچه می خوانید, دو گونه منابع و کتابشناسی و ماخذشناسی تقدیم شما می گردد:

1. ماخذهای ریز موضوعات مربوط به قیام کربلا در کتب مختلف .

2. کتابهای مربوط به قیام سیدالشهدا علیه السلام .

در بخش نخست , هم از کتابهایی آدرس داده شده که به طور مستقل به کربلا و قیام عاشورا مربوط است و هم جایگاه این مباحث در کتب مختلف دیگر.

در بخش دوم , بیشتر کتابهایی که درباره همین موضوع نگاشته شده , معرفی می گردد.

 ادامه در ادامه مطلب

 

الف : کتابهای تاریخی و نقل وقایع ( عربی - فارسی) .

ب : کتابهای تحلیلی ( عربی - فارسی) .

شناخت منبع برای هر بحثی , هم محقق را برای یافتن مطلب مورد نظر یاری می دهد و هم علاقمندان به یک موضوع را به جای و جایگاه هر بحث , آشنا می سازد و تسهیلی برای مطالعه آنست .

ماه محرم , یادآور حماسه بزرگ و بی نظیراست , که با فرا رسیدن این ایام , بحث و مطالعه و سخن از عاشورا و نهضت امام حسین[ع] وانگیزه ها واهداف و ثمرات آن ,اوج می گیرد واین روزها روز حسین و کربلا و حدیث عشق و جهاد و شهادت است .

ازاین رو, در آنچه می خوانید, دو گونه منابع و کتابشناسی و ماخذشناسی تقدیم شما می گردد:

1. ماخذهای ریز موضوعات مربوط به قیام کربلا در کتب مختلف .

2. کتابهای مربوط به قیام سیدالشهدا علیه السلام .

در بخش نخست , هم از کتابهایی آدرس داده شده که به طور مستقل به کربلا و قیام عاشورا مربوط است و هم جایگاه این مباحث در کتب مختلف دیگر.

در بخش دوم , بیشتر کتابهایی که درباره همین موضوع نگاشته شده , معرفی می گردد.

یادآوری : تذکراین نکته پیش از شروع , ضروری است که در هر دو بخش , تنها گوشه ای از موضوعات و منابع و کتب معرفی شده , نه همه آنها, بدیهی است که ارائه یک کتابنامه مستقل و موضوعی , حجمی بسیار عظیم خواهد شد که دراین مختصر نمی گنجد.

این علل عبارت انداز:

1. تعهد و مسئولیت دینی واجتماعی امام حسین(ع) در برابراسلام و مسلمانان .

2.افزایش فسادها وانحرافات و ستمهای بنی امیه .

3.امر به معروف و نهی از منکر.

4. به خطرافتادن موجودیت دین واساس اسلام .

5. غصب حکومت , توسط رژیم اموی و تسلط ناروا بر جامعه .

6.اعلام آمادگی کوفیان برای یاری امام در نهضت و قیام .

مجموعه اسباب فوق ,امام را به قیام واداشت تااحیاگراسلام شود و از موجودیت دین دفاع کند.اما منابع بحث های فوق :

حیاه الامام الحسین(ع) , ج 2.270, 280, 288.

پرتوی از عظمت حسین(ع) , .284.

حماسه حسینی , ج 2.9 ج 3.179, 239, 155, 171.

اسوه های جاوید.98.

شیعه و زمامداران خود سر, .90.

شیعه دراسلام , .133.

شهید جاوید, .17, 341.

بررسی تاریخ عاشورا, .69, 105.

بعثت , غدیر, عاشورا, گفتار ششم .

عاشورا, شکست پیروز؟.

سلام بر عاشورا, ف -صلواتی .

چراامام حسین(ع) قیام کرد؟ محمدتقی شریعتی .

سیری کوتاه در حماسه ای بزرگ , حریری .

فلسفه انقلاب امام حسین(ع) , یحیی نوری .

انگیزه قیام امام حسین(ع) , /05/

عاشورا, علی - صاد.21.

تاریخ الشیعه ,.25

ارزیابی انقلاب امام حسین(ع) , .149.

عاشورا چه روزی است ؟.185.

چهارده اختر تابناک , .107.

پیشوایان ما, .114.

2. فسادهای رژیم بنی امیه

دودمان ننگین و ضداسلام بنی امیه , در زمینه مختلف اجتماعی , سیاسی , اقتصادی و...از فسادهایی برخوردار بود که قیامی برای ریشه کن ساختن لازم داشت .این فسادهااز سالها پیش شروع شده بود که با مرگ معاویه و به خلافت رسیدن یزید, به اوج خود رسید و قیام حسینی را در پی داشت . اهم این فسادهاازاین قرار بود:

1.اسلام زدایی و تحریف معارف دین و بدعت گذاری .

2. ترویج فرهنگ جبر و سکوت و تسلیم .

3. غارت بیت المال مسلمانان و صرف آن در راه منافع وامیال شخصی .

4. فساداخلاقی و ترویج شراب و شهوت و قمار واحیای ضدارزشهای دوران جاهلی .

5. به کار گماردن عناصر نالایق و فاسد, تنها به دلیل[ اموی] بودن .

6. حیله گری و تزویر و تبلیغات دروغین .

7. کینه و عداوت آنان بااولاد علی علیه السلام .

8. محروم کردن شیعه از حقوق سیاسی ,اجتماعی واقتصادی .

9. کشتارهای دسته جمعی مسلمانان و سرکوب آنان در شهرها.

10. دستگیری و کشتن چهره های درخشان وانقلابی و آگاه و مسلمان .

11. بیعت گرفتن اجباری از مردم و سران , به نفع یزید.

اما منابع :

در کتبی که ذکر می شود, بیشتر مسائل فوق آمده است ولی نسبت به دو موضوع , به طور مشخص , منبع ذکر می کنیم ,اما منابع کلی برای محورهای بالا:

حیاه الامام الحسین(ع) , ج 2.154, 282, 119, 166.

پرتوی از عظمت حسین(ع) , .262, 278, 252, 339.

معاویه , سردسته تبهکاران , .502, 358, 432, 385.

معاویه و تاریخ , .145, 209.

قیام حسین(ع) , شهیدی , .13.

الغدیر, ج 11.16.

درسی که حسین به انسانها آموخت , .107.

شیعه و زمامداران خود سر.65.

سلام بر حسین(ع) , .20.

الامامه والسیاسه , ج 1.204.

ارزیابی انقلاب امام حسین(ع) , .71.

درباره جنایات و کشتار و زندانی کردن و کشتن بزرگان شیعه و مبارزان علوی :

تاریخ الشیعه , .20.

معاویه و تاریخ , .115.

ادب السیاسه , .14.

الغدیر, ج 10.257, ج 11.37.

صلح امام حسن(ع) ,.431.

درسی که حسین(ع) به انسانها آموخت , .107.

تاریخ بعقوبی (ترجمه ), ج 2.161.

قمقام زخار,.185.

حیاه الامام الحسین(ع) , ج 2.120,138, 166.

درباره بیعت گرفتن به نفع یزید:

نهضه الحسین(ع) , شهرستانی , .43.

قمقام زخار,.230.

معصوم پنجم , .114.

درسی که حسین(ع) به انسانها آموخت , .78,132.

حیاه الامام الحسین(ع) , .176.

مع الحسین فی نهضته ,.43.

تاریخ طبری , ج 4.224.

خطابه زینب کبری , .218.

سلام بر حسین , .17. بحارالانوار, ج 44.311.

معاویه سردسته تبهکاران , .411.

اعیان الشیعه , ج 1.583.

الغدیر, ج 1.227.

حماسه حسینی , ج 3.126.

الامامه والسیاسه , ج 1.165.

تاریخ تحلیلی اسلام , .160.

اوراق سیاه شمس گیلانی .

الامام الحسین بن علی الشهید, .41.

3.اهداف نهضت امام حسین(ع)

منظور هدفهایی است که سیدالشهداء, رسیدن به آنها, یا تحقق آنها را, پس از شهادتش , در نظر داشت .این اهداف , که در سایه قیام کربلا تحقق یافت , به نحوی از آثار و ثمرات نهضت عاشورا هم به حساب می آید. ازاین رو, در مجموع ,این اهداف و آثار به این صورت مطرح می گردد:

1. زنده کردن اسلام .

2. آگاه ساختن مسلمانان وافشای ماهیت واقعی امویان .

3.احیای سنت نبوی و سیره علوی .

4.اصلاح جامعه و به حرکت در آوردن امت .

5.از بین بردن سلطه استبدادی بنی امیه بر جهان اسلام .

6. آزادسازی اراده ملت از محکومیت سلطه و زور.

7. حاکم ساختن حق و نیرو بخشیدن به حق پرستان .

8. تامین قسط و عدل اجتماعی واجرای قانون شرع .

9.از بین بردن بدعتها و کجرویها.

10. تاسیس یک مکتب عالی تربیتی و شخصیت بخشیدن به جامعه .

اما منابع این بخش :

حیاه الامام الحسین(ع) , ج 3.440و449 ج 2.361, 340, 394.

انقلاب تکاملی اسلام , 748, 858.

شهید جاوید, 391.

حماسه حسینی , ج 1.161 ج 2.181.

پرتوی از عظمت حسین(ع) , .419, 431, 436, 446, 429.

درسی که حسین(ع) به انسانها آموخت , .193.

نهضة الحسین(ع) , .155.

پیشوای شهیدان , .285.

زینب در کاروان کوفه و شام , .217.

الوقایع والحوادث , ج 4.70 ج /11/5 عاشورا چه روزی است ؟ .185.

پیشوایان ما, .148.

تاریخ تحلیلی اسلام , .169.

ارزیابی انقلاب امام حسین , .233.

4. مراحل نهضت

دراین بخش , بیشتر پیگیری تاریخی رخدادهایی است که از آغاز تا به انجام , بوده که خود, به چندین مرحله تقسیم می شود. منابع هر مرحله را جدا جدا بر می شماریم :

1.امتناع(ع) از بیعت با یزید و به رسمیت نشناختن حکومت وی :

سلام بر حسین(ع) , .24.

الفبای فکری امام حسین(ع) , .100.

مقتل الحسین , مقرم , .157.

مع الحسین فی نهضته , .59.

انقلاب تکاملی اسلام , .778.

راه حسین ,/11

بحارالانوار, ج 45.1 تا135.

سیره الائمه الاثنی عشر, ج 2.40.

قمقام زخار, .257.

منتهی الامال , ج 1.297.

ارشاد مفید, ج 2.29.

معصوم پنجم ,.124.

امام حسن و امام حسین (ع) , 129.

الانتفاضات الشیعیه , .356.

2. خروج از مدینه به سوی مکه و هجرت شبانه و مخفیانه , همراه با اهلبیت ( ع ) :

حیاه الامام الحسین (ع) , ج 3.259, 297.

انقلاب تکاملی اسلام , 780.

نهضه الحسین(ع) , 47.

قیام حسین(ع) , 47.

قمقام زخار, 270.

منتهی الامال , ج 1.289.

اعیان الشیعه , ج 1.587.

الدوافع الذاتیه لانصارالحسین(ع) , .51.

ارشاد مفید, ج 2.32.

عوالم ( الامام الحسین ), .313.

معصوم پنجم ,.127.

امام حسن وامام حسین(ع) , .148.

پیشوای شهیدان , 121.

سیره امامان , ج 3.106.

سلام بر حسین(ع) , 29.

الفبای فکری امام حسین(ع) , 107.

کشف الغمه , ج 2.254.

3.اقامت چهارماهه در مکه , همراه با تبلیغات موثر و روشنگری اذهان مردم علیه یزید و تبیین علت امتناع از بیعت و هدف ازاین حرکت .

نهضة الحسین(ع) , 57.

الوقایع والحوادث , ج 2.63.

موسوعه العقادالاسلامیه , ج 3.240.

منتهی الامال , ج 1.301.

سیره الائمه الاثنی عشر, 58.

حیاه الامام الحسین(ع) , .121.

سلام بر حسین(ع) , .52.

الدوافع الذاتیه لانصارالحسین(ع) , .59/

راه حسین , .43.

قمقام زخار, .280.

4.اعزام نماینده ویژه خود (مسلم بن عقیل ) به کوفه برای زمینه سازی بیعت گرفتن از شیعیان هوادار, جهت تشکیل حکومت اسلامی , سرانجام , قیام مسلم و شهادتش در کوفه :

ارشاد مفید, .35.

شهید جاوید, .257.

بررسی تاریخ عاشورا,.54.

تاریخ یعقوبی (ترجمه ), ج 2.179.

معصوم پنجم , .135.

اعیان الشیعه , ج 9.58.

موسوعه العقادالاسلامیه , ج 3.245.

بحارالانوار, ج 44.366.

نهضة الحسین(ع) , .71.

قیام حسین(ع) , .126.

راه حسین(ع) , .60.

امام حسن وامام حسین(ع) ,.168.

قمقام زخار, .301.

منتهی الامال , ج 1.307.

مقتل الحسین , مقرم , .165.

یک شب مهلت ,.40.

پیشوا شهیدان , 301.

سلام بر حسین(ع) , 76.

سیره امامان , ج 3.119.

درسی که حسین(ع) به انسانها آموخت , .236.

الفبای فکری امام حسین(ع) , .201.

حیاه الامام الحسین(ع) , ج 2.337 تا 416.

امام حسین وایران , .28.

الشهید مسلم بن عقیل , مقرم .

فداکاری مسلم بن عقیل , تجمه :ابوالفضل قاسمی .

مسلم بن عقیل , کمره ای , .108.

5. حرکت از مکه به سوی عراق , برای بدست گرفتن رهبری نهضت و پیوستن به انقلابیون کوفه :

تاریخ طبری , ج 4.286.

حیاه الامام الحسین(ع) , ج /09/3

پرتوی از عظمت حسین(ع) , .301.

الفبای فکری امام حسین(ع) , .155.

درسی که حسین(ع) به انسانها آموخت , .251.

نهضه الحسین(ع) , .65.

اعیان الشیعه , ج 1.593.

قمقام زخار, .325.

قیام حسین(ع) , .147.

راه حسین(ع) , .121.

ارشاد مفید, .67.

منتهی الامال , ج 1.320.

الدوافع الذاتیه لاصحاب الحسین , .135.

سیره الائمه الاثنی عشر, .65.

مع الحسین فی نهضته , .159.

امام حسن وامام حسین(ع) , .175.

یک شب مهلت , .49.

پیشوای شهیدان , .145.

سلام بر حسین , .91.

6. رسیدن به کربلا و قرار گرفتن در محاصره دشمن پیش از رسیدن به کوفه (2 محرم ) تا حوادث و برخوردهای قبل از عاشورا:

بررسی تاریخ عاشورا, .108.

اعیان الشیعه , ج 1.598.

تاریخ طبری , ج 4.321.

قمقام زخار, .366.

ارشاد مفید, .75.

الدوافع الذاتیه , .196.

معصوم پنجم , .216.

سیره الائمه الاثنی عشر, ج 2.72.

مقتل الحسین , مقرم , .245.

مع الحسین فی نهضته , .183.

امام حسن وامام حسین(ع) , .199.

یک شب مهلت , .62.

کشف الغمه , ج 2.257.

الوقایع والحوادث , ج 2.89.

درسی که حسین به انسانها آموخت , .270.

الفبای فکری امام حسین(ع) , .287.

حیاه الامام الحسین(ع) , ج 3.91.

قمقام زخار, .366.

نهضه الحسین(ع) , .91.

تاریخ طبری , ج 4.321.

اعیان الشیعه , ج 1.598.

بررسی تاریخ عاشورا, .108.

7. شهادت امام واصحابش در حماسه بزرگ روز عاشورا, به میدان رفتن اصحاب و بستگان امام و حماسه آفرینی در دفاع از حق :

منتخب التواریخ , .230.

بررسی تاریخ عاشورا, .128.

خون خدا, .86.

اعیان الشیعه , ج 1.601.

امام حسین وایران , .456.

حیاه الامام الحسین(ع) , ج 2.159 و 271, ج 3.203.

درسی که حسین(ع) به انسانها آموخت ,.285.

الوقایع والحوادث , ج 2.270, ج 3.165.

سیره امامان , ج 3.178.

سلام بر حسین(ع) , .116.

اولین تاریخ کربلا (ترجمه مقتل ابی مخنف ), .125.

اسوه های جاوید, .139.

پیشوای شهیدان , .197.

مقتل الحسین , مقرم , .271.

مع الحسین فی نهضته , .221.

عوالم ( الامام الحسین ), .324.

ارشاد مفید, .114.

منتهی الامال , ج 1.394.

قیام حسین(ع) , 170.

راه حسین(ع) , 209.

قمقام زخار, .403, 447.

ائمتنا, دخیل , ج 1.231.

نهضه الحسین(ع) , .137.

8. بهره برداری امام سجاد و حضرت زینب واهل بیت , علیهم السلام ,از خون شهیدان و رساندن پیام شهادت به مردم , در طول اسارت و پس از آن . دراین بخش , حوادث طول اسارت و پس از شهادت امام و ماجراهای کوفه و شام وافشاگری های موثر و بیدارگر علیه رژیم حاکم هم مورد نظراست :

منتهی الامال , ج 1.401.

نهضه الحسین , .143.

قمقام زخار, .515.

معصوم پنجم , .302.

تاریخ یعقوبی (ترجمه ), ج 2.182.

حماسه حسینی , ج 1.313.

زندگانی علی بن الحسین , (شهیدی ), .49.

بررسی تاریخ عاشورا, .148.

اعیان الشیعه , ج 1.612.

امام حسین وایران , .464.

شهید جاوید, .337.

زینب در کاروان کوفه و شام , .59.

اسوه های جاوید, .113, 143.

یک شب مهلت , .156.

بحارالانوار, ج 45.137.

قیام حسین(ع) , .184.

عوالم ( الامام الحسین ), .353.

مع الحسین فی نهضته , .293.

مقتل الحسین , مقرم , .402, 385.

امام حسن وامام حسین(ع) , 250.

خطابه زینب کبری , .257.

پیشوای شهیدان , .237.

سیره امامان , .183.

الوقایع والحوادث , ج 3.241, ج 4.30.

درسی که حسین به انسانها آموخت , .302.

حیاة الامام الحسین(ع) ج 3.299 تا 400.

کشف الغمه , ج 2.275.

5. آثار و نتایج نهضت

در بخش مربوط به اهداف نهضت , به طور ضمنی به آثار آن هم اشاره و برخی منابع آن معرفی گشت .

آن آثار, به طور دسته بندی شده تری باز هم یاد می شود و تنها به معرفی منبع برای یکی از آن آثار (نهضت های پس از عاشورا) می پردازیم .

اما آثار و نتایج حاصله از حادثه کربلا:

1. قطع نفوذ دینی بنی امیه برافکار مردم .

2.احساس گناه و شرمساری در جامعه , به خاطر یاری نکردن حق و کوتاهی درادای تکلیف .

3. پدید آمدن مکتب جدیداخلاقی وانسانی ( ارزشهای نوین عاشورایی و حسینی ).

4. فرو ریختن ترسها و رعبهاازاقدام و قیام .

5. رسوایی یزیدیان و بانداموی حاکم .

6. بیداری روح مبارزه در جامعه برضد ستم .

7. تقویت انگیزه های مبارزاتی مردم .

8. پدید آمدن انقلابهائی متعدد باالهام از کربلا.

9.الهام بخشی عاشورا به همه نهضت های رهایی بخش و حرکتهای انقلابی تاریخ .

10. تبدیل شدن[ کربلا] به دانشگاه عشق وایمان و جهاد و شهادت , برای نسلهای انقلابی شیعه .

11. به وجود آمدن یک مکتب و پایگاه نیرومند و عمیق و گسترده تبلیغی و سازندگی درباره چهره مقدس سیدالشهدا, علیه السلام , و شهادت آن حضرت .

و... آثار فراوان دیگر.

نهضتهای الهام گرفته از عاشورا:

این حرکتهای انقلابی عبارتست از:

انقلاب توابین .

انقلاب مختار.

انقلاب مدینه .

انقلاب مطرف بن مغیره .

انقلاب ابن اشعث .

انقلاب زید بن علی .

انقلاب ابی السرایا و...

اینکه به معرفی چند منبع , درباره چهار حرکت ازاین انقلابها می پردازیم :

الف :انقلاب توابین :

قمقام زخار, .681.

بحارالانوار, ج 45.358.

تشیع , پایگاه انقلاب , .50.

مع الحسین فی نهضته , .431.

سلام بر حسین(ع) , .193.

قیام های شیعه در تاریخ , .79.

حیاه الامام الحسین , ج 3.450.

تاریخ طبری , ج 4.426.

اعیان الشیعه , ج 7.229.

پیغمبر و یاران , ج 3.243.

تشیع در مسیر تاریخ , .199.

ارزیابی انقلاب امام حسین(ع) , .311.

انقلاب مدینه :

مع الحسین فی نهضته ,.420.

سلام بر حسین , .172.

حیاه الامام الحسین(ع) , ج 3.449.

تاریخ طبری , ج 4.370.

موسوعه العقادالاسلامیه , ج 3.307.

ارزیابی انقلاب امام حسین(ع) , .319.

ج : قیام مختار:

درسی که حسین به انسانها آموخت ,.194.

قمقام زخار, .705.

قیام حسین ,.195.

تشیع , پایگاه انقلاب , .54.

قیام مختار ثقفی .

تاریخ طبری , ج 4.487.

انتقام خونین .

ارزیابی انقلاب امام حسین(ع) , .324.

حیاة الامام الحسین(ع) , ج 3.453.

سلام بر حسین , .211.

مع الحسین فی نهضته , .440.

عوالم ( الامام الحسین ), .649.

بحارالانوار, ج 45.332.

تاریخ الشیعه , 35.

خروج مختار.

انتقام کربلا, ضیاء شاکر.

د: قیام زید:

سیره و قیام زید بن علی , حسین کریمان .

الغدیر, ج 3.69.

الوقایع والحوادث , ج 5.114.

مع الحسین فی نهضته , .483.

رهبر خونین انقلاب کوفه , عبدالرزاق .

مروج الذهب , ج 3.206.

اعیان الشیعه , ج 7.114.

مقاتل الطالبیین , .127.

ارزیابی انقلاب امام حسین , .338.

6. شهدای آل ابی طالب

شهیدانی که از آل ابیطالب در رکاب امام , به شهادت رسیدند, گاهی در منابعی به طور مستقل یاد شده است ,از جمله :

مقاتل الطالبیین ,ابوالفرج اصفهانی .

ارشاد مفید, .104.

حیاة الامام الحسین , ج 3.241.

عوالم ( الامام الحسین ), .342.

معصوم پنجم , .264.

منتهی الامال , ج 1.372.

قمقام زخار, .430.

مع الحسین فی نهضته , .273255.

7. شناخت کوفه

روحیات ,افکار, بی وفایی و... درباره کوفه و مردم آن , جای تحقیقی گسترده دارد.

درباره شناخت کوفه به چند ماخذاشاره می شود:

صلح امام حسن(ع) , .93.

حماسه حسینی , ج 2.286.

قیام حسین(ع) , .120.

تاریخ تحلیلی اسلام , .142, 166.

سفیه البحار, ج 2.498.

مع الحسین فی نهضته .129.

حیاة الامام الحسین(ع) , ج 3.419.

معجم البلدان , ج 4.490.

آثارالبلاد واخبارالعباد, .250.

8. ویژگیهای یاران حسین(ع)

آنچه درباره اصحاب امام و فداکاری در رکابش چشمگیراست , روحیه بالا و حماسی و عشق وایمان و شهادت طلبی آنان است . به چند منبع مطالعه درباره خصال واوصاف آن اصحاب فداکاراشاره می شود:

انصارالحسین(ع) , .39, 173.

الدوافع الذاتیه لانصارالحسین(ع) , محمدعلی عابدین .

ابصارالعین فی انصارالحسین , سماوی .

الوقایع والحوادث , .307.

مناقب ابن شهر آشوب , ج 4.257.

آنجا که حق پیروزاست , پرویز خرسند.

مرثیه ای که ناسروده ماند,پرویز خرسند.

خون خدا, .17, 57.

اعیان الشیعه , ج 1.582, 600.

منتخب التواریخ , 245.

حیاة الامام الحسین(ع) , ج 3.145.

سیره امامان , ج 3.149.

اسوه های جاوید, .115.

امام حسن وامام حسین(ع) , .122.

یک شب مهلت , .134.

عوالم ( الامام الحسین ), .333.

انقلاب تکاملی اسلام , .805.

مع الحسین فی نهضته , .179.

المواکب الحسینیه , مدارس و معسکرات , .85.

موسوعه العقادالاسلامیه , ج 3.287. فرسان الهیجاء, ذبیع الله محلاتی .

الامام الحسین بن علی الشهید, .103.

9. گریه و سوگواری

به عنوان احیاء آن حماسه و یاد کرد آن شهادتها که الهام بخش امتهاست , تاکید بسیاری بر مسئله گریه برامام حسین(ع) واقامه عزاداری و مراسم سوگواری و نوحه شده است .

برخی از منابع این بحث ازاین قراراست :

حماسه حسینی , ج 3.90.

شوق دیدار, .191.

سفینه البحار, ج 1.97.

تاریخچه عزاداری حسینی (ترجمه تاریخ النیاحه ), سیدصالح

الشهرستانی .

بحارالانوار, ج 44.278 ج 45.296.

وسائل الشیعه , ج 10.464.

اعیان الشیعه , ج 1.584.

مقتل الحسین , مقرم , .99, 124.

منتهی الامال , ج 1.289.

سلام بر عاشورا, صلواتی , .84.

یاد و یادآوران , دکتر شریعتی .

انتفاضته صفرالاسلامیه , 27.

امام حسن وامام حسین(ع) , 141.

سیدالشهداء (تهرانی ), .39.

عوالم ( الامام الحسین ), 525.

قمقام زخار, 771.

المواکب الحسینیه , مدارس و معسکرات ,ابوالحسن النقوی .

عزاداری از دیدگاه مرجعیت شیعه , ربانی .

گریه , حربه ای در دست شیعه , .18.

فلسفه عزاداری سیدالشهداء[ ع] , حسینعلی راشد.

10. زیارت کربلا

در راستای احیای یاد شهیدان عاشورا والهام گیری از آن بزرگان , زیارت مطرح است , هم نسبت به امامان معصوم واولیاء خدا و هم نسبت به قبر مطهر سیدالشهداء(ع) . بعضی از منابعی که درباره زیارت بحث کرده ,ازاین قراراست :

سیدالشهدا, .87. عوالم (الامام الحسین ), .711. وسائل الشیعه , ج 10.318.

من لایحضره الفقیه , ج 2.594.

شوق دیدار, .148.

زیارت , (مقالات پیام انقلاب ), شماره 115 به بعد.

زیارت , رکنی .

انتفاضته صفرالاسلامیه , .21.

الغدیر, ج 5.86.

سفینه البحار, ج 1.568.

بحارالانوار, ج 98 (بیروت ) /01

من لایحضره الفقیه , ج 2.594.

قمقام زخار, .318.

فضلی زیاره الحسین(ع) , .28.

11. شعر

درباره حماسه جاوید کربلا وانقلاب امام حسین(ع) از زمان صدراسلام تاکنون , شاعران شعر سروده و مرثیه گفته اند, که فهرست نام مجموعه ها و دیوانها و کتابها, بسیار پر حجم و گسترده خواهد بود.

دراینجا تنها به برخی منابع اشاره می شود که اشعاری درباره آن حماسه و شهادت دارد, به زبان عربی یا فارسی :

اعیان الشیعه (شعر عربی ) ج 1.622.

منتخب التواریخ (فارسی ) .337.

گلواژه (فارسی ) ج 1.91.

دیوان عمان سامانی (فارسی) .

حسین , پیشوای انسانها (فارسی ), م اکبرزاده .

مناقب ابن شهر آشوب ( عربی ), ج 4.491, 520, 116, 127.

انگیزه قیام امام حسین(ع) .113.

عوالم ( الامام الحسین ) عربی , .543.

معصوم پنجم , .330.

قمقام زخار (فارسی ), .772.

بحارالانوار( عربی ), ج 45.242.

کشف الغمه ( عربی ), ج 2.281.

شب شعر عاشورا, ج 1و2.

ادب الطف , شبر, 8 جلد.

خونین نامه عاشقان (فارسی ), 3 جلد.

کربلاء (سعیدالعلی) .

ادب السیاسه ( عربی ), .186.

اشک شفق .

مقتل الحسین , ژولیده نیشابوری (فارسی ) ج 2.157. دیوان اشعار, نیر(فارسی).

خزائن الاشعار, جوهری .

سودای عشق , وحید دامغانی .

کشتی طوفان کربلا, .343 به بعد.

گلزار حسینی , .337.

خون خدا, ذبیح الله جوادی .

کتابشناسی قیام عاشورا

دراین بخش , نام برخی از کتابهایی که درباره قیام امام حسین(ع) و حادثه عاشورااست , آورده می شود.

این کتابها در دو بخش جداگانه تنظیم شده است : یک قسمت کتبی که به صورت بیان حوداث و وقایع و ذکر جزئیات و رویدادهای تاریخی مربوط به حادثه کربلاست و متن تاریخی است , قسمت دیگر کتابهایی که به شیوه تجزیه و تحلیل , در موضوع نهضت کربلا و قیام سیدالشهداء[ ع] و بیان فلسفه نهضت و زمینه های و آثار و نتایج آن است .

در هر بخش ,ابتدا, کتاب های فارسی , سپس عربی آمده , و به صورت الفبایی ترتیب یافته است .

بخش نخست : کتاب و منابع , به شیوه واقعه نگاری

الف : (فارسی)

1. آهی سوزان بر مزار شهیدان (ترجمه لهوف ),احمد فهری .

2. آنجا که حق پیروزاست , پرویز خرسند.

3. پیشوای شهیدان , سیدرضا صدر.

4. چهره حقیقی قیام حسینی , عبدالکریم الحسینی القزوینی .

5. حسین بن علی(ع) (معصوم پنجم ), جواد فاضل .

6. خون خدا, جواد محدثی .

7. دلیران کربلا, سیدعلی رضوی زاده .

8. زندگانی ابا عبدالله الحسین(ع) , محمد صحفی .

9. سخنان حسین بن علی(ع) از مدینه تا کربلا, صادق نجمی .

10. سلام بر حسین(ع) , محمود منشی .

11. عاشورا چه روزی است ؟ عمادزاده .

12. عنصر شجاعت , یا هفتاد دو تن و یک تن خلیل کمره ای .

13. قمقام زخار, فرهاد میرزا.

14. ناسخ التواریخ (جلد سیدالشهداء) محمدتقی شپهر.

15. نفس المهموم (ترجمه ),ابوالحسن شعرانی .

16. منتهی الامال , شیخ عباس قمی .

17. منهاج الدموع , قرنی گلپایگانی .

18. مرثیه ای که ناسروده ماند, پرویز خرسند.

19.الوقایع والحوادث (محرم ), محمدباقر ملبوبی .

20. یک شب و یک روز عاشورا, خلیل کمره ای .

21. یک شب مهلت , علی اکبر سپاسی .

ب :( عربی)

1.ارشاد (ج 2), شیخ مفید.

2.ابصارالعین فی انصارالحسین , محمد بن طاهر سماوی .

3.اسرارالشهاده , فاضل دربندی .

4.اعلام الوری , طبرسی .

5.اعیان الشیعه , سیدمحسن امین .

6.انصارالحسین(ع) , محمدعلی عابدین .

7.انصارالحسین(ع) , محمدمهدی شمس الدین .

8. بحارالانوار (ج 4544), علامه مجلسی .

9. ثوره الحسین(ع) , محمد مهدی شمس الدین .

10.الحسین فی طریقه الی الشهاده , علی بن الحسین الهاشمی .

11.الخائص ,الحسینیه , شیخ جعفر شوشتری .

12.الدوافع النفسیه لانصارالحسین , محمد علی عابدین .

13. ذریعه النجاه , میرزا رفیع گرمرودی .

14. عوالم ( الامام الحسین ), عبدالله البحرانی .

15.العیون العبری , سیدابراهیم میانجی .

16. فرسان الهیجاء, ذبیح الله محلاتی .

17.الهوف علی قتلی الطفوف , سید بن طاووس .

18. مثیرالاحزان ,ابن نماء حلی .

19.المجالس السنیه (2 جلد), سیدمحسن امین .

20. مقاتل الطالبیین ,ابوالفرج اصفهانی .

21. مقتل الحسین(ع) , خوارزمی .

22. مقتل الحسین(ع) ,ابی مخنف .

23. نفس .المهموم , شیخ عباس قمی .

24.الوثاق الرسمیه لثوره الامام الحسین , عبدالکریم الحسینی القزوینی .

بخش دوم : کتب و منابع به صورت تحلیلی

الف : ( فارسی )

1.الفبای فکری امام حسین(ع) , محمدرضا صالحی کرمانی .

2.ارزیابی انقلاب حسین(ع) , ترجمه پیشوائی .

3.اسوه های جاوید, علی محمد نقوی .

4.امام حسن وامام حسین (ترجمه ), سیدمحسن امین .

5.انقلاب تکاملی اسلام (فصل تاکتیک طف ), جلال الدین فارسی .

6.انگیزه قیام امام حسین(ع) , مجموعه مقالات (ناشر: شفق) .

7. بررسی تاریخ عاشورا, محمدابراهیم آیتی .

8. پرتوی از عظمت حسین(ع) لطف الله صافی .

9. پیشوای شهیدان (ترجمه ابوالشهداء), عقاد.

10. چراامام حسین قیام کرد؟ محمدتقی شریعتی .

11. حسین بن علی را بهتر بشناسیم , محمد یزدی .

12. حسین , پیشوای انسانها, م-اکبرزاده .

13. حماسه حسینی (3 جلد), شهید مطهری .

14. درسی که حسین به انسانها آموخت , شهیدهاشمی نژاد.

15. راه حسین , عباسعلی اسلامی .

16. سرگذشت و شهادت امام حسین(ع) , علی غفوری .

17. شهادت , دکتر شریعتی .

18. شهید جاوید, صالحی نجف آبادی .

19. فریاد یک شهادت , یوسف حریری .

20. قیام حسین(ع) , سیدجعفر شیهدی .

21. هدف های اجتماعی حسین(ع) , غلامرضاانصاف پور.

ب : ( عربی )

1.ائمتنا (ج 1), علی محمد دخیل .

2.ابوالشهداء, عباس عقاد مصری .

3.الائمه الاثنی عشر, عادل ادیب .

4.الامام الحسین بن علی الشهید, عبدالودودالامین .

5.الامام الحسین(ع) عبدالله العلائلی .

6. حیاة الامام الحسین بن علی(ع) (3 جلد), باقر شریف القرشی .

7. سیره الائمه الاثنی عشر (ج 2), هاشم معروف الحسنی .

8.الشهید والثوره , هادی المدرسی .

9. علی طرق کربلا, محمدحسین فضل الله .

10. کتاب العاشورا, هادی المدرسی .

11. مع الحسین فی نهضته ,اسد حیدر.

12. مقتل الحسین(ع) , عبدالرزاق المقرم .