درس قیام آفرینی

رهبران الهی تلاش می‏كنند كه جامعهٴ انسانی را وارث حسین بن علی (علیه‏السلام) كنند. اگر جامعه‏ای وارث حسین بن علی (علیه‏السلام) بود، میراث همهٴ انبیا را به سهم خود خواهد برد؛ چون یكی از شعارهای رسمی در هنگام عرض ادب و برخورد با یك‏دیگر در مراسم سوگ سالار شهیدان این است: «عظّم الله» یا «أعظم الله أجورنا و أجوركم بمصابنا بالحسین (علیه‏السلام) و جعلنا و إیاكم من الطالبین بثاره»(1).

بخش نخست عبارت یاد شده، آن است كه ما در سانحهٴ سنگین كربلا اندوهنگین هستیم و مصیبت زده‏ایم؛ خداوند اجر همه را افزون كند. بخش دوم شعار مزبور این است كه خداوند ما را جزو كسانی قرار دهد كه برای خونخواهی سالار شهیدان و گرفتن خونبهای حسینی موفّق به قیام هستند!

ما وقتی می‏توانیم خونبهای حسین بن علی (علیه‏السلام) را بگیریم كه وارث او باشیم؛ چون اگر وارث او نباشیم، خونبها خواهی به ما ارتباطی ندارد. اگر كسی نسبت به مقتولی یا شهیدی بیگانه باشد، حق ندارد برای خونخواهی او انتقام بگیرد. پس، طبق این شعار و دعا ما جزو وارثان حسین بن علی (علیه‏السلام) هستیم. از این‏رو، از خدا توفیق طلب خونبهای حسین بن علی (علیه‏السلام) را داریم.

تبیین مطلب به این است كه حسین بن علی (علیه‏السلام) یك شخصیت حقوقی دارد و یك شخصیت حقیقی و نیز كسانی كه شخصیت حقوقی و حقیقی او را شهید كردند، به وسیلهٴ مختار به هلاكت رسیدند؛ امّا شهیدكنندگان شخصیت حقوقی (امامت و خلافت و رهبری و ولایت او) حسین بن علی (علیه‏السلام) همواره هستند. بنابراین، راهیان طریق حسین بن علی (علیه‏السلام) كه جزو وارثان او هستند، می‏توانند به خونخواهی شخصیت حقوقی سالار شهیدان قیام كنند و مانند حسین بن علی (علیه‏السلام) رهبری نهضت را به عهده بگیرند؛ نه این كه فقط مصرف كنندهٴ نهضت حسینی باشند.

بسیاری از افراد بر این باورند كه فقط مصرف كنندهٴ نهضت كربلاییم و باید ببینیم آن حضرت (علیه‏السلام) دربارهٴ عزاداری به ما چه گفته، آن را عمل كنیم؛ امّا برخی خواصْ پیام نهضت عاشورا را از سنخ و سبك خاص دریافت می‏كنند و معتقدند كه كربلا برای ما دو پیام دارد: 1. مصرف كردن 2. تولید؛ یعنی اگر بیمار هستی، مصرف كنندهٴ دارو باش و چنانچه سالم شده‏ای، تولید كنندهٴ آن باش.

نهضت حسینی به نسل آگاه درس می‏دهد كه اگر مشكل دینی داری، خود را اصلاح كن و اگر صالح هستی، برخیز و مصلح جوامع بشری باش. اگر مشكل اخلاقی داری، پیرو رهبران الهی باش و اگر مشكل اندیشه و فكری نداری، برخیز و امام دیگران باش. از دستورهای حسین بن علی (علیه‏السلام) و رهبری‏های آن حضرت و سایر ائمّه (علیه‏السلام) این است كه ما برای اصلاح جامعهٴ اسلامی قیام كرده‏ایم.

این كه گفته‏اند: «كلّ یوم عاشورا و كلّ أرض كربلا»؛ یعنی در همهٴ مكان‏ها می‏توان تولید نهضت كرد. نباید فقط مصرف نهضت شد، بلكه بایستی اقدام به تولید نهضت كرد و نشانهٴ این پیام، فریضهٴ امر به معروف و نهی از منكر است كه مؤید دستور تولید نهضت است و آن با عزم ملّی و همگانی احیا می‏شود؛ یعنی از عزم الامور است، به طوری كه نیازمند عزم مردمی بعد از تأمّل درگذشته و تدبّر درآینده و جمع‏بندی بین پیامدهای تلخ و شیرین آن است

(1). كامل الزیارات، ص 174، وسائل الشیعه ج 14، ص 509.