اخلاص و تحصیل رضایت پروردگار

امام حسین(علیه‏السلام) هدف اصلی سفر به كربلا را تحصیل رضای الهی می‏داند و لذا در آغاز سفر كنار قبر جدّ گرامش(صلی الله علیه و آله و سلم) از خدا می‏خواهد كه او را موفّق به این كار بدارد: «أسئلك یا ذاالجلالِ والإكرام بحقّ القبْر ومنْ فیه إلاّ إخْترتَ لى ما هو لك رضی ولرسولك رضی»(1)(2)؛ ای خدای با جلالت و كرامتْ‏بخش به حق این قبر و به حق كسی كه در میان آن غنوده است، از تو می‏خواهم كه راهی در پیش‏روی من بگذاری كه رضای تو و رضای رسول مرتضای تو(صلی الله علیه و آله و سلم) در آن است. رضایت رسول‏خدا(صلی الله علیه و آله و سلم) و رضایت مؤمنین كه در بعضی از نقلها آمده است در راستای رضای پروردگار، مطلوب است وگرنه ارزش نفسی و مطلوبیت ذاتی ندارد.

آن حضرت در مسیر سفر كربلا وقتی به منزل شراف(3) رسید پس از ملاقات با حرّ و سربازان او هم بعد از نماز ظهر سخنرانی كرد و هم بعد از نماز عصر. در سخنرانی دوم فرمود: «أیها النّاس فإنّكم إن تتّقوا الله وتعرفوا الحقّ لأهله یكن أرضی لله عنكم»(4)؛ مردم! اگر تقوای الهی را پیشه خود كنید و بپذیرید كه حق در دست صاحبانش باشد موجب رضای خدا خواهد بود. آن گاه خود را معرفی كرد و فرمود: ما اولی از دیگران هستیم. این جمله روحیهٴ تحصیل رضای الهی را در جامعه القا و تقویت می‏كند.

قبل از حادثهٴ كربلا، سالهای آخر خلافت معاویه، امام حسین(علیه‏السلام) در سفر حج خطبه‏ای در منا خواند و از اوضاع جاری كشور اظهار ناخشنودی نمود. درپایان خطبه فرمود: «أللّهمّ إنّك تعْلم أنّه لم یكن ما كان منّا تنافساً فى سلطانٍ ولا التماساً من فضول الحُطام ولكن لنُری المعالم منْ دینك ونظهر الإصلاح فى بلادك‏ویأْمن المظلومون من عبادك ویعمل بفرائضك وسننك وأحكامك»(5)؛ خدایا تو می‏دانی كه این تلاشها و اقدامها نه به منظور رقابت در سلطنت و حكومت است و نه به منظور دست‏یابی به ثروت و نعمت مادی. بلكه می‏خواهیم اصول و ارزشهای دین تو را آشكار كنیم و آنها را ارائه دهیم و اصلاح در مملكت تو پدید آوریم و مظلومان از بندگان تو امنیت پیدا كنند و احكام و قوانین تو مورد عمل قرار گیرد.

مسئلهٴ اصلاح در امّت در وصیت‏نامهٴ امام حسین(علیه‏السلام) نیز،كه آن را قبل از حركت از مدینه نوشته، آمده است. لیكن هیچ یك از اظهار معالم دین، اصلاح در بلاد، ایجاد امنیت برای مظلومان، اِحیای احكام الهی و مبارزه با بدعت، چیزی نیست كه منافاتی با رضایت خدا داشته باشد یا غیر آن باشد بلكه عین تحصیل رضای اوست.

البته امام حسین(علیه‏السلام) این را خصلت شخصی خود نمی‏داند، بلكه خصلت اهل بیت را چنین برمی‏شمرد: «رضی الله رضانا أهل البیت»(6).

[1] . بحار، ج 44، ص 328.

2. بحار، ج 44، ص 328.

3 . نام یکی از منزلگاههایی که بین مکه و کربلا بوده و امام حسین علیه السلام در این منزل با سپاه حرّ برخورد نموده و خطبه خواندند. (مناقب ابن شهر آشوب، ج4، ص 97)

4 . همان، ص 377.

5. تحف العقول، ص239، كلمات امام حسین (علیه‏السلام). این جملات با تفاوت مختصری در خطبهٴ 131 نهج‏البلاغه نیز آمده است كه بیانگر وحدت هدف آن بزرگواران است.

6 . بحار، ج 44، ص 367.