ـ پيامبر خدا(ص ) : غيرتى هست كه خدا دوست دارد و غيرتى هست كه دوست ندارد غيرتى كه آن را دوسـت دارد غـيـرت ورزى در تهمت و بدگمانى است و غيرتى كه دوست ندارد,غيرت نشان دادن در جايى است كه بدگمانى و تهمت در بين نباشد.
ـ امـام عـلـى (ع ), در سفارش به فرزند خود حسن (ع ), مى فرمايد : از غيرت نابجا (نسبت به زنان ) بـپرهيز كه آن , زن سالم را به بيمارى مى كشاند و پاكدامن را به بدگمانى (و انديشه گنهكارى ), بـلـكـه دربـاره آنان محكم كارى كن آن گاه اگر عيبى ديدى در مجازات كوچك وبزرگ درنگ مكن .

ـ امام صادق (ع ) : در حلال , غيرت و تعصب نيست .

ـ امام على (ع ) : غيرت مرد (از) ايمان است و غيرت ورزى زن ستم و تجاوز.
ـ غيرت زن كفر است و غيرت مرد ايمان .

ـ امـام بـاقـر(ع ) : غـيـرت زنان (از) حسادت است و حسادت ريشه كفر است زنان هرگاه غيرت و رشك ورزند خشم گيرند و چون خشم گيرند به كفر گرايند, مگر زنان مسلمان .

ـ خـالد قلانسى : مردى در حضور امام صادق (ع ) از زن خود سخن به ميان آورد و از او تعريف كرد حضرت به او فرمود : آيا (تا به حال ) غيرت (و حسادت ) او را تحريك كرده اى ؟
عرض كرد : نه فرمود : غـيـرتـش را تحريك كن آن مرد رشك همسر خود را برانگيخت , اما زن پايدارى نشان داد مرد به امام صادق (ع ) عرض كرد غيرتش را تحريك كردم , اما شكيبايى به خرج داد حضرت فرمود : پس او همان گونه است كه تو مى گويى .

ـ امام صادق (ع ) : هرگاه با زن يك مرد يا با كنيزى كه همسر اوست عملى ننگ آور صورت گيرد و او به غيرت نيايد و وضع را تغيير ندهد, خداوند پرنده اى به نام قفندر به سوى آن مردبفرستد كه بر روى چارچوب در خانه او مى نشيند و آن گاه چهل روز مهلتش مى دهد سپس بانگ سر مى دهد : همانا خدا غيرتمند است و هر غيرتمندى را دوست مى دارد آن گاه پروازمى كند و مى رود و از آن به بعد خداوند روح ايمان را از آن مرد بر مى كند و فرشتگان نام ديوث بر او مى نهند.
ـ شـيـطـانى است به نام قفندر كه هرگاه در منزل مردى چهل بامداد بربط نواخته شود و مردها بـرآن وارد شـونـد, آن شـيـطـان هـر يـك از اعـضـاى بدن خود را بر روى اعضاى همانندش در بـدن صـاحـبـخـانـه بگذارد و سپس در او بدمد كه از آن پس ديگر غيرتى برايش نماند, به طورى كه پيش زنانش بيايند و او غيرت به خرج ندهد.
ـ پـيـامـبر خدا(ص ), در پاسخ به اين پرسش كه ديوث كيست , فرمود : مردى كه زنش زنا دهد واو خبر داشته باشد.
ـ امام صادق (ع ) : مردى كه غيرت نداشته باشد, واژگونه دل است .

ـ پيامبر خدا(ص ) : بوى بهشت از فاصله پانصد سال راه به مشام مى رسد, اما فرزند ناخلف وشخص ديـوث آن را استشمام نمى كنند عرض شد : اى پيامبر خدا! ديوث كيست ؟
فرمود :مردى كه زنش زنا دهد و او از آن مطلع باشد.

ـ امـام صـادق (ع ) : خـداى تـبـارك و تعالى غيرتمند است و هر غيرتمندى را دوست مى دارد واز غيرتمندى اوست كه زشتكاريها را, از پيدا و ناپيدا, حرام فرموده است .

ـ پـيـامبر خدا(ص ) : بدانيد كه خدا حرام را ممنوع فرموده و حدود را مشخص كرده است واحدى غيرتمندتر از خدا نيست و از غيرت اوست كه زشتكاريها را حرام فرموده است .

ـ هيچ كس غيرتمندتر از خدا نيست , از همين روست كه زشتكاريها را, از آشكار و نهان ,حرام كرده است .

ـ امام على (ع ) : همانا خداوند نسبت به مؤمن غيرت دارد, پس , بى غيرت از خود غيرت نشان دهد, زيرا كه آدم بى غيرت واژگونه دل است .

ـ پـيامبر خدا(ص ) : راستى كه خداوند غيرت دارد و راستى كه مؤمن غيرت دارد و غيرت خدااين است كه مؤمن آنچه را خداوند بر او حرام كرده است , انجام دهد.
ـ همانا خداى متعال نسبت به مسلمان غيرت دارد پس مسلمان بايد غيرت داشته باشد.

ـ پـيـامـبر خدا(ص ), در پاسخ به اين سؤال كه كفاره غيبت چيست , فرمود : كفاره اش اين است كه هرگاه به ياد كسى كه از او غيبت كرده اى افتادى , از خداوند برايش آمرزش بخواهى .

ـ كفاره غيبت اين است كه براى شخصى كه از او غيبت كرده اى , آمرزش بطلبى .

ـ كفاره (گناه ) كسى كه غيبتش را كرده اى , اين است كه برايش آمرزش بطلبى .

ـ هرگاه يكى از شما غيبت برادرش را كرد, از خداوند آمرزش بطلبد, زيرا اين كفاره گناه اوست .

ـ از جمله كفاره غيبت , اين است كه براى شخصى كه غيبتش را كرده اى آمرزش بطلبى .

ـ هر كس از برادر مسلمان خود غيبت كند, برايش آمرزش بطلبد كه اين خود كفاره اى است .

ـ پـيامبر خدا(ص ) : هر كس در مجلسى بشنود كه از برادرش غيبت مى شود و آن را از او دفع كند, خداوند هزار باب بدى را در دنيا و آخرت از او دفع كند.
ـ هرگاه در حضور كسى از برادر مسلمانش غيبت شود و او بتواند ياريش دهد اما به يارى (ودفاع از) او برنخيزد, خداوند در دنيا و آخرت تنهايش گذارد.
ـ امام باقر(ع ) : كسى كه در حضور او از برادر مؤمنش غيبت شود و او به ياريش برخيزد,خداوند در دنـيـا و آخـرت او را يـارى دهد و كسى كه در حضور او از برادر مؤمنش غيبت شود واو ـ با آن كه مـى تـوانـد ياريش كند ـ به يارى او برنخيزد و از وى دفاع نكند, خداوند او را در دنيا وآخرت پست گرداند.
ـ پـيـامـبـر خـدا(ص ) : هـر كـس در مـجلسى غيبتى راجع به برادر خود بشنود و آن را از او دفع كـنـد,خـداوند عزوجل هزار باب شر و بدى را در دنيا و آخرت از او دفع سازد و اگر غيبت را از او دفع نگرداند و خوشحال هم بشود, گناهش همچون گناه كسى است كه غيبت كرده است .

ـ هر كس در پشت سر برادرش از آبروى او دفاع كند, بر خداست كه او را از آتش برهاند.
ـ كسى كه در حضورش از برادر مسلمان او غيبت شود و با آن كه مى تواند به يارى او برخيزدياريش ندهد, گناهش در دنيا و آخرت دامنگيرش شود.
ـ اگـر در مـيـان جـمـعـى بـودى و از كـسـى غيبت شد, به يارى آن مرد برخيز و آن جمع را از غيبت كردن باز دار و از ميانشان برخيز و برو.

ـ امام على (ع ) : شنونده غيبت , مانند غيبت كننده است .

ـ امـام سـجـاد(ع ) : حـق گـوش ايـن اسـت , كـه آن را از شـنـيدن غيبت و شنيدن هر آنچه كه شنيدنش روا نيست , دور نگه دارى .

ـ امـام عـلـى (ع ) مـلاحـظـه كـرد كـه شـخصى در حضور فرزند بزرگوارش حسن (ع ) از كسى غـيـبـت مـى كـنـد, فـرمـود : فـرزندم ! گوش خود را از چنين كسى به دور دار, زيرا او به پليد و نجس ترين چيزهايى كه در ظرف خود دارد نگريسته و آنها را در ظرف تو خالى كرده است .

ـ امـام صـادق (ع ) : از نمونه هاى غيبت آن است كه درباره برادرت چيزى بگويى , كه خدا نسبت به اوپرده پوشى كرده است .

ـ پـيـامـبـر خدا(ص ) : من خوش ندارم اداى كسى را در بياورم , در حالى كه خودم چنين و چنان هستم .

ـ عمروبن شعيب از قول پدرش از جدش نقل مى كند كه در حضور پيامبر خدا(ص ) از مردى سخن بـه ميان آوردند و گفتند : بايد غذا را در دهانش بگذارند و جهاز شترش را براى او ببندند ((35)) پيامبر(ص )فرمود : غيبتش را كرديد عرض كردند : اى پيامبر خدا, ما چيزى را (از معايب ) گفتيم كه در او هست !پيامبر فرمود : (براى غيبت همين ) كافى است كه درباره برادرت آن بگويى , كه در او هست .

شـهـيـد ثانى رضوان اللّه عليه در بيان اقسام غيبت مى گويد : چون دانستى كه مراد از غيبت اين اسـت كـه دربـاره بـرادرت چـيـزى بـگويى كه اگر به گوش او برسد يا به خودش بگويى يا به او گوشزد كنى ناراحت مى شود, اينك بدان كه اين غيبت شامل ذكر عيب و نقص جسمى , خانوادگى , اخلاقى , رفتارى , گفتارى ,دينى و دنيايى او و حتى معايب لباس وخانه اش مى شود امام صادق (ع ) در مـصـبـاح الـشـريـعـه بـه اين موارداشاره كرده فرموده است : با گفتن عيب جسمى و رفتارى و معاملاتى و مذهبى و بيسوادى و امثال اينها,غيبت صورت مى پذيرد ذكرمعايب جسمى ,مانند اين كه بـگـويى : فلانى چشمانش عيبناك است , لوچ است , يك چشم است , كچل است , قد كوتاه است , قد دراز اسـت , سـيـاه اسـت , زرد اسـت و خـصوصيات ديگرى از اين قبيل كه از شنيدن آنها ناراحت مـى شـود ذكـر معايب نژادى و خانوادگى , مانند اين كه بگويى : پدرش فاسق يا پليد يا خسيس يا پينه دوز يا بافنده است و هر چيز ديگرى از اين دست كه خوشش نيايد ذكر معايب اخلاقى مانند اين كـه بـگويى : بد اخلاق است , بخيل است , متكبر است , رياكاراست , بد خشم است , ترسوست , بزدل است و امثال اينها معايب رفتارى كه به مسائل دينى مربوطمى شود, مثل اين كه بگويى : دزد است , دروغـگـوسـت , شرابخوار است , خيانتكار است , ستمگر و حق كش است , به نماز اهميتى نمى دهد, ركـوع و سـجده را خوب بلد نيست , از نجاست پرهيز نمى كند, به پدرو مادرش نيكى نمى كند, از غيبت و آبرو برى خوددارى نمى ورزد معايب رفتارى مربوط به مسائل دنيوى مانند اين كه بگويى : بى ادب است , مردم را تحقير مى كند,براى هيچ كس برخودحقى قائل نيست ,پرگوست , پر خور است , پـر خـواب اسـت , جـاى نـشستنش را درمجالس بلد نيست و امثال اينها واما عيبگويى از لباس او عـبـارت از ايـن است كه مثلا بگويى :آستينهايش گشاد است , دراز دامن است ,لباسهايش كثيف و چركين است و جز اينها.
بـدان كـه غـيـبـت كـردن بـه زبـان مـنـحصر نمى شود بلكه غيبت زبانى از اين رو حرام شده كه سـبـب فـهـمـاندن عيب و نقص برادرت به ديگران و معرفى كردن او به صفاتى است كه خوشش نمى آيدبنابراين , گوشه و كنايه زدن نيز مانند آشكارا گفتن است و با عمل اين كار را كردن مانند گفتن و اشاره وايما و چشم و ابرو جنباندن و كنايه زدن و حركات دست است و خلاصه هر عمل و حركتى كه رساننده مقصود باشد داخل در غيبت مى باشد و با غيبت زبانى فرقى نمى كند از عايشه روايت شده است كه گفت : زنى بر ما وارد شد چون رفت , من با دستم اشاره اى كردم كه يعنى قد كوتاه است پيامبر خدا(ص ) فرمودغيبتش كردى تقليد و اداى رفتار ديگران را در آوردن , مانند اين كـه در راه رفتن اداى افراد لنگ رادرآورى , اين نيز غيبت و بلكه بدتر از غيبت است , زيرا اين عمل بـه مـراتـب گـوياتر از گفتار زبانى طرف را معرفى و مقصودت را مى رساند با كتاب و نوشته نيز غيبت تحقق مى يابد, زيرا همچنان كه گفته اند,كتاب و نوشته , زبان دومى است غيبت كتابى اين است كه نويسنده در كتاب خود از شخص معينى نام ببرد و از سخنان او عيب و ايراد بگيرد مگر اين كـه در سـخنان او عذرهايى باشد كه لازم آورد نام او برده شود, مانند مسائل مربوط به اجتهاد كه بـراى رسيدن به فتوا و اقامه دليل بر مطلوب لازم است سست وبى پايه بودن سخنان ديگرى بيان شـود و امـثال اينها اما در اين باره نيز بايد به همان اندازه اى كه نيازبرطرف شود بسنده كرد البته اگـر شخصى در كتاب خود بگويد : عده اى چنين گفته اند و شخص معينى رانام نبرد, اين غيبت نـيـسـت اما اگر شخصى بگويد : فردى كه امروز از كنار ما گذشت يا فردى كه امروز اورا ديديم چنين و چنان است و مخاطب بفهمد كه آن شخص كيست اين كار غيبت است , زيرا آنچه منع شده است صرف فهماندن و معرفى كردن است و فرقى نمى كند كه از چه راهى صورت گيرد اما اگر ازايـن نـحـوه بـيـان ما شخص معينى فهميده نشود, اشكالى ندارد پيامبر خدا(ص ) هرگاه رفتار نـاخـوشـايـنـدى ازكسى مى ديد, مى فرمود : چه شده است كه عده اى چنين و چنان مى كنند؟
و شخص معينى را نام نمى برد.
يـكـى از زشـت تـريـن و پـلـيدترين انواع غيبت , غيبت كردن افرادمتصف به فهم و دانش اما رياكار اسـت ,زيـرا ايـن اشـخاص در زير نقاب پاكدامنى و پرهيزگارى , مقصود خود را مى فهمانند تا هم دامـن خود را ازغيبت پاك نشان دهند و هم مقصودشان را برسانند اين نادانان نمى دانند كه با اين عمل خود, همزمان دوكار زشت انجام داده اند : ريا و غيبت براى مثال , در حضور چنين شخصى از كـسـى سـخـن به ميان مى آيد واو مى گويد : خدا را شكر كه ما را به رياست طلبى يا دنيا دوستى يافلان خصوصيت مبتلا نكرد يا مى گويد: پناه به خدا از بى شرمى و بى توفيقى يا مى گويد : خدا ما را از فلان چيز حفظ كند حتى مجرد حمد و شكرگفتن خدا براى چيزى اگر از آن فهميده شود كـه شـخـصـى كـه صـحـبـت او در مـيـان بـوده اسـت صـفـتى مخالف آن چيز را دارد, اين خود غـيـبـت اسـت كـه شخص با عبارت دعا و درلباس اهل صلاح وپاكى كرده وقصدى جزاين ندارد كه در قـالـب نـوعـى گفتار,عيب او رابگويد, گفتارى كه هم غيبت در آن هست هم ريا و هم ادعاى برى بودن از رذايل كه اين ادعا خود, نقطه افتادن در ورطه رذايل و بلكه در زشت ترين آنهاست .

يـكـى ديـگر از موارد غيبت اين است كه گاهى اوقات فرد از كسى كه مى خواهد غيبتش كند در ابـتداتعريف و تمجيد مى نمايد, مثلا مى گويد : خوش به حال فلانى در عبادات كوتاهى نمى كند, اما گاه دستخوش سستى در عبادت مى شود و مثل همه ما كم صبر و حوصله مى شود او خودش را نـكـوهش مى كند, اما مقصودش اين است كه هم ديگرى را نكوهش كند و هم به تقليد از پارسايان كـه خودشان رانكوهش مى كنند, خويشتن را بستايد چنين كسى هم غيبتگر است هم رياكار و هم خودستا و بنابراين همزمان , سه گناه و زشتكارى را در خود فراهم آورده است , ولى از روى نادانى گـمـان مى كند كه از افرادپاكدامن و مبرا از غيبت است آرى , شيطان اين چنين افراد نادان را به بـازى مى گيرد, افرادى را كه به علم يا عمل مى پردازند, اما راه را به درستى نمى شناسند شيطان اين افراد را تعقيب مى كند و با مكر ودسيسه هاى خود اعمال (عبادى ) آنها را بر باد فنا مى دهد و به آنان مى خندد.
يـكـى ديـگـر از انـواع غـيـبـت ايـن است كه شخصى از كسى عيبگويى كند و بعضى حضار به او تـوجـه نكنند و او براى جلب توجه آنها و اين كه به سخنان او گوش كنند, مى گويد : سبحان اللّه , عجيب است !خداى سبحان را ياد مى كند و نام او را ابزارى براى تحقق بخشيدن نيت باطل و پليد خود مى كند و ازروى جهل و غفلت بر خدا منت مى نهد كه ذكر او گفته است .
نـيـز از جـمـله غيبت است اين كه بگويد : از فلانى چنين خطايى سر زد و به فلان بلا مبتلا شد يا بـگـويـد :از رفـيـق يـا دوسـت مـا, فلان كار نادرست سر زد خدا ما و او را ببخشد او اظهار دعا و همدردى و دوستى ورفاقت مى كند, اما خدا از نيت پليد و باطن نادرست او آگاه است اين شخص نـادان نـمـى داند كه خود را درمعرض خشم الهى قرار داده است كه به مراتب بزرگتر از خشمى است كه خداوند بر افراد بى اطلاع ونادانى كه آشكارا غيبت مى كنند, مى گيرد.
يكى از اقسام غيبت ناپيدا گوش دادن به غيبت است , با اظهار تعجب و شگفتى و هدفش از اظهار تعجب اين است كه شخص غيبت كننده را به نشاط آورد تا بيشتر غيبت كند.
گويى با اين روش از دهان او غيبت مى كشد مثلا مى گويد : از حرفهايى كه زدى تعجب مى كنم تـا به حال خبر نداشتم نمى دانستم فلانى , چنين آدمى است او با اين كار مى خواهد سخنان غيبت كـنـنده راتصديق كند و با چرب زبانى كارى كند كه بيشتر غيبت كند در حالى كه تصديق غيبت خـود غـيـبت است ,حتى گوش كردن به غيبت و بلكه سكوت كردن در هنگام شنيدن غيبت نيز غيبت است .

ـ مصباح الشريعه : منشا غيبت به ده قسم تقسيم مى شود : فرو نشاندن خشم , همراهى نشان دادن بـاعده اى , تصديق كردن خبرى , متهم و بد نام بودن , تصديق كردن يك خبر بى آن كه حقيقت آن بر وى معلوم باشد, بدگمانى , حسادت , ريشخند كردن , تعجب و شگفتى , دلگيرى و خود را خوب جـلـوه دادن پـس اگـر خـواهان سلامت (دين و دنياى خود) هستى , تنها به ياد آفريدگار باش و آفريدگان را فراموش كن , تا به جاى غيبت كردن عبرت نصيبت شود و به جاى گناه ثواب .