أَیْنَ الْمَفَرُّ؟ کجاست گریزگاه؟
یَقُولُ الْإِنسَانُ یَوْمَئِذٍ أَیْنَ الْمَفَرُّ(10) کَلَّا لَا وَزَرَ (11) إِلَی رَبِّکَ یَوْمَئِذٍ الْمُسْتَقَرُّ (12) یُنَبَّأُ الْإِنسَانُ یَوْمَئِذٍ بِمَا قَدَّمَ وَأَخَّرَ (13) بَلِ الْإِنسَانُ عَلَی نَفْسِهِ بَصِیرَةٌ (14) وَلَوْ أَلْقَی مَعَاذِیرَهُ (15)
آن روز انسان می‌گوید: «راه فرار کجاست»؟
هرگز چنین نیست، راه فرار و پناهگاهی وجود ندارد!
آن روز قرارگاه نهایی تنها بسوی پروردگار تو است؛
و در آن روز انسان را از تمام کارهایی که از پیش یا پس فرستاده آگاه می‌کنند!
بلکه انسان خودش از وضع خود آگاه است،
هر چند (در ظاهر) برای خود عذرهایی بتراشد!
[سورة القیامة -مکیة]

در اینجا این سؤ ال پیش می آید که با اینکه روز قیامت روز ظهور سلطنت الهی است ، و هر انسانی می داند مفر و فراری نیست ، چطور می پرسد «این المفر»؟

جواب این سؤ ال آن است که در سوالهای مشابه این سؤ ال مکرر خاطرنشان کردیم که این گونه سخنان در روز قیامت از باب ظهور ملکات آدمی است ، کسی که در دنیا وقتی در شدت قرار می گرفت ، یا مهلکه ای تهدیدش می کرد، (بدون توسل به خدای تعالی ) در جستجوی مفری می گشت، آن روز هم ناخود آگاه می پرسد: این المفر؟

همچنان که در اثر ملکه شدن دروغ در نفس انسانها، روز قیامت هم با اینکه روز کشف سرائر است بی اختیار می گویند:
«ثم لم تکن فتنتهم الا ان قالوا و اللّه ربنا ما کنا مشرکین» و «یوم یبعثهم اللّه جمیعا فیحلفون له کما یحلفون لکم».

ترجمه تفسیر المیزان جلد 20 صفحه 167