نماز شب یک عبادت بزرگ روحانی

غوغای زندگی روزانهاز جهات مختلف، توجه انسان را به خود جلب میکند و فکر آدمی را به وادیهای گوناگون میکشاند، به طوری که جمعیت خاطر و حضور قلب کامل در آن بسیار مشکل است، اما در دل شب و به هنگام سحر و فرو نشستن غوغای زندگی مادیو آرامش روح و جسم انسان در پرتو مقداری خواب، حالت توجه و نشاط خاصی به انسان دست میدهد که بینظیر است.
آری در این محیط آرام و دور از هرگونه ریا و تظاهر و خودنمایی و توأم با حضور قلب، توجهی به انسان دست میدهد که فوق العاده روح پرور و تکامل آفرین است.
به همین دلیل دوستان خدا همیشه از عبادتهای آخر شب برای تصفیه روح و حیات قلب و تقویت اراده و تکمیل اخلاص نیرو میگرفتهاند.
در آغاز اسلام نیز پیامبر ـ صلّی الله علیه و آله ـ با استفاده از همین برنامه روحانی مسلمانان را پرورش داد و شخصیت آنها را آن قدر بالا برد که گویی آن انسان سابق نیستند، یعنی از آنها انسانهای تازهای آفرید مصمم، شجاع، با ایمان، پاک و با اخلاص و شاید مقام محمود که در آیات فوق به عنواننتیجه نافله شب آمده است اشاره به همین حقیقت نیز باشد.
بررسی روایاتی که در منابع اسلام در فضیلت نماز شب وارد شده نیز روشنگر همین حقیقت است؛ به عنوان نمونه:
1ـ پیغمبر اکرم ـ صلّی الله علیه و آله ـ میفرماید:
خیرکم من اطاب الکلام و اطعم الّطعام و صلَّی باللیل و الناس نیام.
بهترین شما کسانی هستند که در سخن گفتن مؤدبند گرسنگان را سیر میکنند و در شب در آن هنگام که مردم خوابند نماز میخوانند.[1]
2ـ امیر مؤمنان علی ـ علیه السّلام ـ میفرماید:
قیام اللیل مصحّحة للبدن و مرضاة للّرب عزّوجلّ و تعرّض للرّحمة و تمسک باخلاق النبیّین.
قیام شب موجب صحت جسم و خشنودی پروردگار و در معرض رحمت او قرار گرفتن و تمسک به اخلاق پیامبران است.[2]
3ـ امام صادق ـ علیه السّلام ـ به یکی از یارانش فرمود:
لاتدع قیام اللّیل فانّ المغبون من حرم قیام اللّیل.
دست از قیام شب برمدار، مغبون کسی است که از قیام و عبادت شب محروم گردد.[3]
4ـ رسول خدا ـ صلّی الله علیه و آله ـ میفرماید:
من صلّی باللّیل حسن وجهه بالّنهار.
کسی که نماز شب بخواند صورت (و سیرتش) در روز نیکو خواهد بود.[4]
حتی در بعضی از روایات میخوانیم که این عبادت به قدری اهمیت دارد که جز پاکان و نیکان موفق به آن نمیشوند.
[1] . بحارالانوار، ج87، ص142 تا 148.
[2] . بحارالانوار، ج87، ص142 تا 148.
[3] . بحارالانوار، ج87، ص142 تا 148.
[4] . بحارالانوار، ج87، ص142 تا 148.
ادامه مطلب
هیچ فکر کردید چرا نماز دارای دو سجده است ؟

در روایتی که از امام رضا(ع) نقل شده است آن حضرت در بیان این که چرا هر رکعتی یک رکوع و چرا دو سجده دارد؟ فرموده اند: "لأن الرکوع من فعل القیام والسجود من فعل القعود و صلاة القاعد علی النصف من صلاة القائم فضوعف السجود لیستوی بالرکوع فلایکون بینهما تفاوت لأن الصلوة إنّما هی رکوع و سجود" یعنی زیرا رکوع از افعال قیام است و سجده از افعال نشسته؛ نماز شکستهبرابر با نصف نماز ایستاده است(همان گونه که در نوافل و یا نمازهای احتیاطاین چنین است) پس سجده دو برابر رکوع شد تا با آن برابر شود و میان آنها (در فضیلت) تفاوتی نباشد؛ زیرا نماز رکوع و سجود است.(عیون اخبار الرضا، ج2، ص108)
و نیز از امیرالمؤمنین(ع) روایت شده که آن حضرت سجده اول را به خلقت انسان از خاک، و سجده دوم را به بازگشت دوباره انسان به خاک تأویل کردند.(علل الشرایع، ج2، ص25)
ادامه مطلب
آیا بعد از پایان نماز گفتن تکبیر و چرخاندن سر به سمت چپ و راست صحیح است؟

جواب:
برگرداندنصورت به سمت راست و چپ، یکی اعمال مستحب بعد از سلام آخر نماز است، و در کتاب های روایی نیز بدان اشاره شده است. انجام صحیح آن، چنین است:
1. اگر نمازگزار امام جماعت باشد بعد از سلام نماز، قبل از آن که از سمت قبله رو بگرداند با چشم راست به سمت راست نظر می افکند.
2.و اگر نمازگزار مـأموم باشد، رو به قبله در جواب سلام امام، یک سلام می دهد و دو سلام یکی به سمت راست و دیگری به سمت دست چپ انجام دهد، البته در صورتی که در سمت چپ نیز نمازگزار وجود داشته باشد یا سمت چپ دیوار باشد، ولى در هر حال سلام کردن بر سمت راست ترک نشود، خواه کسى در سمت راست باشد ویا کسی در آن سمت نباشد.
3.اگر نماز گزار فرادی نماز می خواند، در همان حال رو به قبله، یک بار بگوید: «السّلام علیکم و اندکى صورت را به سمت راست برگرداند به گونه ای کهبینى به دست راست مایل شود. [1]
ازگفتار فوق روشن می شود که آنچه برای نمازگزار فرادی استحباب دارد، گرداندنسر است به گونه ای که بینی نیز متمایل به راست باشد، و برای نمازگزاری که با جماعت نماز می خواند، برگرداندن صورت به سمت چپ و راست، به تفصیلی که بیان شد استحباب دارد.
گفتنی است؛ گفتن سه بار الله اکبر و بلند کردن دست ها نیز از تعقیبات نماز شمرده شده و در کتب فقهی ذکر شده است. [2]
[1]. شیخ صدوق، من لا یحضره الفقیه، ج 1، ص 319-320، انتشارات جامعه مدرسین، قم، 1413 ق.
[2]. نجفى، صاحب الجواهر، محمد حسن، مجمع الرسائل (محشّٰى)، ص 296، مؤسسه صاحب الزمان (ع)، مشهد- ایران، 1415
ادامه مطلب
نماز استغفار و توبه
نماز استغفار و توبه
نماز استغفار دو رکعت است. در هر رکعت حمدو سوره قدر را بخوان و بعد از قرائت، 15 بار بگو «استغفرالله» و بعد به رکوع که رفتی آن را ده بار بگو ومثل نماز جعفر ، نماز را تمام کن که همه کارهایت ان شاء الله به اصلاح آید.[1]
[1] . مکارم الاخلاق، ص 328.
ادامه مطلب