موهبت نماز را جدی بگیریم

نماز، موهبتی بیبدیل و سرچشمهی فیضی لایزال، در اختیار ما است که با آن، نخست از خویش و سپس از هر آنکه بدو مهر میورزیم، انسان صالح بسازیم. این دروازهیی است گشاده بهعرصهیی پهنا و رو مصفا. دریغ است که آدمی عمری را در جوار بهشت مصفایی بگذراند و سری بدان نکشد و عزیزان خود را بدان سوق ندهد. وحی الهی به پیامبر عظیمالشأن (صلّیاللَّهعلیهوالهوسلّم) چنین فرمان داد: «و أمر اهلک بالصلوة و اصطبر علیها» (۱). امروز همهی شما خود را طرف این خطاب بشمرید و نماز را، حقیقت مقدس و گوهر درخشان را که عطیهی الهی به امت محمّد مصطفی (صلّیاللَّهعلیهواله) است، قدر بشناسید. (۲)
اینکه به ما گفتند «الصّلوة عمود الّدین»، (۳) باید این را جدی بگیریم. خیمهی دین با نمازبرپاست؛ هم در دینداری و تدین یک فرد، هم در اقامهی یک جامعهی دینی و همدر دینداری یک کشور و یک مجتمع. اگر ما نتوانیم کیفیت تأثیر نمازرا در این عرض عریض و وسیع درست تشخیص بدهیم، از کوتاهی دید ماست. و الّا آن کسی که فرموده است: «الصّلوة عمود الّدین» و آیات کریمهی قرآنکه ناطقِ به اهمیت نماز هستند، خوب میدانند که این ساز و کار چگونه و این نقش چگونه است.
۱) طه: ۱۳۲
۲) پیام به سومین سمینار نماز ۱۳۷۲/۰۶/۱۶
۳) الأمالی، شیخ طوسی، ص ۵۲۹. «... یَا أَبَا ذَرٍّ، لَا تَجْعَلْ بَیْتَکَ قَبْراً، وَ اجْعَلْ فِیهِ مِنْ صَلَاتِکَ یُضِیءُ بِهَا قَبْرُکَ. یَا أَبَا ذَرٍّ، الصَّلَاةُ عَمُودُ الدِّین...» پیامبر اکرم (صلّیاللهعلیهوآله) فرمودند: ای ابوذر خانهات را قبر (تاریک) قرار نده، بلکه [چیزی] از نمازت در آن قرار ده که قبرت را روشن سازد.ای ابوذر نماز ستون دین است.
ادامه مطلب
نماز اولین واجبی است که بر پیغمبر واجب میشود

یک وقتی در دوران طاغوت و در بعضی از سلولهای زندانهای دشوار وهولناکِ آن رژیم که زندانیهای گوناگونی در آنجا زندانی بودند؛ از زندانیهای مسلمان و با تفکر اسلامی، تا بعضی که با گرایشهای حزبی و ایدئولوژیهای گوناگونی که بهرحال اسمش اسلامی بود، ما شنیده بودیم - شاید خود من به غیر واسط هم شنیده بودم، اگر دیگران هم شنیده بودند که نقل میکردند - که بعضی از اینها میگفتند: چقدر میگویید «حیّ علی الصّلوة»، بگویید «حیّ علی الجهاد». فضای مبارزه، این تفکر و این نگاه را به مسائل بهوجود آورده که دائم چسبیدهاید به صلوة و مرتب میگویید «حیّ علی الصّلوة،حیّ علی الصّلوة»، خوب بگویید «حیّ علی الجهاد» و مردم را به جهاد فرا بخوانید. اما تجربههای روزگار نشان داد که بیاعتنایی به نماز،چه بر سر یک انسانی و چه بر سر جهاد انسانها میآورد؛ هم جهاد را تعطیل میکند، هم جهت مبارزه را از جهاد بودن خارج میکند و به مبارزهی برای قدرت و برای هوای نفس تبدیل میکند. آن چیزی که مبارزهی یک انسان و چالش یک امت را رنگ جهاد و معنای جهاد میبخشد، همان توجه به خداست، که قوامش به نماز است. لذا اولین واجبی که بر پیغمبر واجب میشود، نمازاست؛ اول تبلیغی که برای پیغمبر خدای متعال معین میکند، «و أمر اهلک بالصّلوة» است؛ توصیفی که خدای متعال در درجهی اول برای جامعهی موحد بیانمیکند، «الّذین ان مکّنّاهم فی الارض اقاموا الصّلوة» (1) است. این، اهمیت نماز است.
1) حج: ۴۱
ادامه مطلب
نماز انگیزه اقامه جامعه توحیدی است

برای حرکت در این میدان آنچه که بیش از همه لازم است، دو چیز است: یکی انگیزه، آن نیروی درونی که انسان را حرکت بدهد و راه ببرد؛ دیگر، آن قطبنمایی که انسان، آن ستارهی راهنما را فراموش نکند و جهتش کج نشود. اگر انگیزه نبود، انسان وسط راه میماند؛ مشکلات زیاد است. اقامهی جامعهیتوحیدی، اقامهی عدل در میان بشر، برپا کردن خیمهی حق در بین این همه طوفانهای اهوای باطل، کار آسانی نیست؛ انگیزه لازم است. این انگیزه عبارت است از توجه به خدا؛ «ذکر اللَّه»؛ مدد گرفتن از پروردگار، کار را با حساب خدا انجام دادن؛ و آن قبلهنما هم عبارت است از توجه به هدف کار و اینکه مامقصودمان قدرت نیست، ثروت نیست، هویپرستی نیست، تمنیات شخصی نیست، ملاحظات گوناگون سیاسی نیست؛ بلکه هدفمان خداست. این دوتا خصوصیت، این دو عامل مهم، یعنی انگیزه و جهتگیری، در نماز خلاصه شده.
و این هم برای کسانی که بخش قابل توجهی از این مسؤولیت را بر دوش دارند، هم برای مردمان متوسط، هم برای عموم افراد جامعه، لازم است. البته کسانی مسؤولیتهایشان سنگینتر است، بیشتر احتیاج دارند؛ آنها نیازشان به هر دو بیشتر است؛ هم به انگیزه، هم به جهتیابی و دقت در جهتگیری. لذا اینکه خداوند به پیغمبر میفرماید: «قم اللّیل الّا قلیلا نصفه او نقص منه قلیلا او زد علیه و رتّل القرآن ترتیلا»؛ شب را به ذکر خدابگذران، بخش مهمی از شب را نماز بخوان، باخدا متصل شو. چرا؟ زیرا: «انّا سنلقی علیک قولا ثقیلا»؛ (1) خطاب سنگینی متوجه به توست، خودت را آماده کن، برای این است. بنابراین، ماها بیشتر احتیاج داریم، دیگرِ مردم هم به نسبت در درجات مختلف به نماز احتیاج دارند. نماز اهمیتش این است.
1) مزمل: ۲-۵
ادامه مطلب
فلسفه نماز همان یاد خدا است
فلسفه نماز همان یاد خدا است
1- روح و اساس و هدف و پایه و مقدمه و نتیجه و بالآخره فلسفه نماز همان یاد خدا است، همان" ذکر اللَّه" است که در آیه فوق بعنوان برترین نتیجه بیان شده است.
البته ذکری که مقدمه فکر، و فکری که انگیزه عمل بوده باشد، چنان که در حدیثی از امام صادق (ع) آمده است که در تفسیر جمله وَ لَذِکْرُ اللَّهِ أَکْبَرُ فرمود:« ذکر اللَّه عند ما احل و حرم
" یاد خدا کردن به هنگام انجام حلال و حرام" (یعنی به یاد خدا بیفتد به سراغ حلال برود و از حرام چشم بپوشد) [1] .»
[1] - بحار الانوار جلد 82 ص 200.
ادامه مطلب