نماز واقعی و با کیفیت ـ توصیه جناب سید هاشم حداد به آیت الله مطهری
نماز واقعی و با کیفیت ـ توصیه جناب سید هاشم حداد به آیت الله مطهری
مرحوم مطهّری در مراجعت از این ملاقاتها بسیار مشعوف بودند، و میفرمودند: در یکبار که خدمتشان بودم از من پرسیدند: نماز را چگونه میخوانی؟ عرض کردم: کاملاً توجّه به معانیِ کلمات و جملات آن دارم!
فرمودند: پس کِیْ نماز میخوانی؟! در نماز توجّه‌ات به خدا باشد و بس! توجّه به معانی مکن!
انصافاً این جملۀ ایشان حاوی أسرار و دقائقی است، و حقّ مطلب همینطور است که افاده فرموده‌اند.
چرا که در نماز اگر انسان متوجّه معانی نماز شود که مثلاً إِیَّاکَ نَعْبُدُ وَ إِیَّاکَ نَسْتَعِینُ به معنی آنست که: من فقط ترا عبادت میکنم و از تو استعانت می‌طلبم، ذهن و فکر نمازگزار بدین حقیقت متوجّه بوده و از توجّه کامل به خدا غافل است؛ در حالیکه باید توجّه صد در صد به سوی خدا باشد و مخاطب فقط خدا باشد، و در اینصورت دیگر توجّه به معنی نیست مگر به نحوۀ آلی و مِرْآتی، همچنانکه در نماز نباید انسان توجّه به الفاظ و عبارات آن داشته باشد مگر توجّه آلی و مِرْآتی. زیرا اگر توجّه به الفاظ نماز از صحّت ادا کردن و تجوید آن و أداءِ از مخارج آن شود، دیگر آن نماز، نماز نیست؛ نه توجّه به خداست و نه توجّه به معنی.
ولی اگر توجّه به خدا شود و انسان در خطاب و مکالمه‌اش با خدا لحظه‌ای فرود نیاید، نه فکر الفاظ نماز را بنماید و نه فکر معانی آنرا، در اینصورت تمام الفاظ خود بخود به نحو آلی و مِرآتی یعنی با نظر غیر استقلالی آمده و به دنبال، جمیع معانی نیز به طریق آلی و مِرآتی نه با نظراستقلالی آمده و همه به نحو صحیح و مطلوب أدا شده است بدون آنکه‌در توجّه تامّ به خداوند و حضور قلب خللی وارد آید.
مثلاً در همین مکالمات و گفتگوهائی که ما شبانه‌روز با هم داریم، و در سخنرانیها و خطابه‌ها و مراجعات و فصل خصومتها و سائر اموری که در آنهاعنوان تخاطب و گفتگو است، تمام توجّه ما به شخص مخاطب است نه به خطاب. آنچه در خطاب از مغز و اندیشۀ انسان بر زبان جاری میشود همه‌اش درست و صحیح است، بدون اینکه ما توجّه به صحّت آنها داشته‌باشیم؛ و اگر یک لحظه توجّهمان را به عبارات و مطالبی که ردّ و بدل میشود منعطف سازیم، اصل توجّه به خطاب از میان میرود و در آن‌لحظه دیگر مخاطبی وجود ندارد.
بزرگان فرموده‌اند: جمع میان دو لحاظ استقلالی و آلی نمی‌شود. اگر لحاظمان در نمازها مستقلاّ به خدا باشد حتماً به الفاظ و معانی آنها باید آلی و غیر استقلالی و تَبَعی باشد؛ و اگر لحاظمان را به الفاظ نماز و یا معانی آن مستقلاّ بدوزیم،قهراً و اضطراراً باید توجّهمان به خدا تبعی و ضمنی باشد نه استقلالی.
من وقتی با شما سخن میگویم و مثلاً میگویم: آقا شما امروز مسافرت نکنید، و در حرم امام رضا بمانید! صد در صد توجّهم به شما و حقیقت شماست. این را نظر استقلالی نامند. و البتّه این معانی بدون غلط در ذهن من می‌آید و ذهن من الفاظی را متناسب با آن معانی استخدام میکند و بر زبان جاری می‌سازد، و بدون هیچ خطائی مُسَلسَلاً این معانی و الفاظ استخدام شده و به شما برای إبراز و اظهار آن مقصود منتقل میگردد. امّا اگر بخواهم معنی «امروز مسافرت نکنید» را در ذهن بیاورم و یا الفاظ آن را بخصوصه تصوّر نمایم، دیگر مخاطب بودن شما از میان میرود و استقلال خود را از دست میدهد؛ مگر ضمنی و تبعی و آلی و مرآتی.
در نماز که أهمّ امور است باید انسان در حضور قلب به خدا منقطع باشد و هیچ خاطره‌ای و اندیشه‌ای ازذهن عبور نکند، و این فقط در صورتی امکان‌پذیر است که جملات و عبارات نماز که طبعاً حاوی معانی خود می‌باشند بدون اندک توجّه به خود آنها در ذهن بیاید و بر زبان جاری شود. در اینصورت نماز، نماز است. یعنی مخاطب خداست؛ حضور قلب با خداست.
و گرنه حضور قلب با الفاظ و یا با معانی است؛ و خداوند علِیّ أعْلی مهجور گردیده، و فقط به نظر ضمنی که در حقیقت نظر نیست به او ملاحظه شده است.
باری، مرحوم حاج سیّد هاشم هم به مرحوم مطهّری علاقمند شده بودند؛ و در سفر اخیر حقیر به شام که حضرت آقا هم بدانجا برای زیارت‌مشرّف بودند، و این سفر پس از شهادت آن مرحوم بود، برای این ضایعه متأسّف بودند. رَحِمَ اللهُ الْغابِرینَ، و ألحَقَ الباقینَ بِهِم‌إنْ شآءَ اللَهُ تَعالَی.
منبع: روح مجرد ص 161
ادامه مطلب
نماز صبح مشهود ملائکه است
قرآن مجید:نماز فجر(نماز صبح) مشهود ملائکه است(بنی اسرائیل/آیه۷۷) گر چه تمام نمازها مشهود ملائکه است ولی نماز صبح در این وادی از ویژگی خاصی بهرهمند است. در روایات اسلامی آمده که : ((نماز صبح از میان نمازها این امتیاز دارد که ملائکه شب و ملائکه روز آن را مشاهده می کنند. زیرا نماز صبح اگر در اول وقت خود انجام شود دقیقاً در لحظه ای انجام شده است که ملائکه شب جای خود را به ملائکه روز می دهند. و هر دو گروه از فرشتگان شاهداقامه آن خواهند بود. بنابراین نماز صبح که در اول وقت خوانده شود در دو پرونده ثبت می شود.))
(وسایل شیعه/ج۳/ص۱۵۶/بحار/ج۸/ص۷۳)
ادامه مطلب
و در پاسی از شب او را سجده کن
نیایش سحر گاهان در راز و نیاز با معبود در ساعاتی که اسباب فراغت خاطر بیشتر از هر زمان دیگری فراهم و آماده می شود و این امر با عث تهذیب نفس و پرورش روحی و روانی آدمی می گردد.
پس انسان پرهیزگار باید همواره به یاد خدا باشد و پاسی از شب به راز و نیاز با خدا بپردازد " و من اللیل فا سجد له و سبحه لیلاً طویلاً و اذکر اسم ربک بکره واصیلاً ، و در پاسی از شب او را سجده کن و او را شب های دراز به پاکی ستایش نما و نام خدا را هر بامدادان و هر شامگاهان یاد کن "(دهر/26-25)
ادامه مطلب
فواید آثار نماز شب
1ـ زیبایی سیما
2ـ نشاط روحی
3ـ آمرزش گناهان
4ـ سلامت و عافیت بدن
5ـ سرگرمی مناسب و سالم
6ـ افزایش رزق و روزی
7ـ خشنودی خداوند
8ـ رفع گرفتاری ها
9ـ پرداخت قرض و دیون
10ـ نورانیت دل
11ـ نورانیت منزل
12ـ سعادت اخروی
13ـ دوستی خداوند
14ـ استجابت دعا
15ـ تقرب الهی
16ـ آرامش روحی و روانی
17ـ طولانی شدن عمر
مزایای نیایش در سحر گاهان
1. سحرگاهان مناسب ترین زمان برای استغفار و طلب آمرزش است
2. سحر گاهان زمان استجابت دعا و پذیرش اعمال و عبادت است
3. دوام سحر خیزی از شیوه های تقوا پیشگان است
4. هفت مرتبه استغفار روش پرهیزکاران و صالحان است
5. عبادت در سحر روح پرور و تکامل آفرین است
6. حالات معنوی و روحانی و جذب ملکوتی در دل و وجود انسان در سحر گاهان رخ می دهد
7. محیط آماده ی حضور قلب و راز و نیاز با خداست
8. نماز شب باعث صفای روح و تهذیب نفس وتربیت معنوی می گردد
9. رسیدن به تکامل روحی و روانی جز از طریق راز و نیاز در دل شب امکان پذیر نیست
10. سحرگاهان ، دانشمندان در حل مشکلات روحی و علمی بسیار موفق هستند
11. سحرگاهان بهار اولیای خداوندی است
12. سحرگاهان بهترین زمان برای نزدیکی به خدا و دوری از شیطان است
13. در دل شب در عبادت و ذکر خداوند ریا خود پسندی جای ندارد
14. صفوف فرشتگان آماده ی پذیرایی از شب زنده داران هستند
15. بیداری در سحرگاهان ، آدمی را از خواب غفلت بیدار می سازد .
فضایل و آثار نماز شب ، عباس عزیزی ، انتشارات نبوغ ، چاپ ششم ، قم ، 1378.
ادامه مطلب
درباره وبلاگ
آرشیو ماهانه
آرشیو موضوعی
آمار وبلاگ
دیگر امکانات
دستور آسان نماز شب از زبان حجت الاسلام عالی وصیت شهدا