حقیقت سجده‏

قال الصادق - علیه السلام -:
به خدا قسم! کسی که حقیقت سجود را به جای آورد، زیان نکند، اگر چه در تمام عمرش تنها یک بار چنی کند و رستگار نشود کسی که در چنین حالتی مانند کسی که خود را فریب می‏دهد با خدایش خلوت کند و از آنچه که برای ساجدان آماده کرده غافل باشد (یعنی) انسی دنیوی و آسایشی اخروی و آنکس که به واسطه تعلق قلب خویش به جز خدا در حال سجود ادبش را نگاه ندارد و حرمتش را ضایع کند او را قربی نباشد پس چون شخص متواضع و ذلیلی سجده کن که می‏داند او را از خاکی که مردمان بر آن پای می‏نهند بیافریده‏اند و او در نطفه‏ای بوده که همه از بویش متنفرند و قبلا نبوده و بعدا موجود شده است و خداوند حقیقت سجود را وسیله‏ای قرار داد تا انسان به قلب و باطن و روحش بدو تقرب جوید. پس هر کسی که بدو نزدیک شود، از غیر او دور گردد آیا نمی‏بینی که ظاهر سجده درست نیاید جز با مخفی شدن از جمیع اشیاء و مستور گشتن از هرآنچه چشمها می‏بینند؛ همین طور، خداوند نیز امر باطن را خواهان است پس کسی که قلبش در نماز به چیزی جز خداوند تعلق یابد، از آنچه که خدا در نماز از او خواسته دور و به آن چیز که بدان تعلق یافته نزدیک است. خداوند - عزوجل - می‏فرماید: خداوند در سینه کسی دو قلب ننهاده است و پیامبر خدا (ص) فرمود: خداوند می‏فرماید: قلب هیچ بنده‏ای را نبینم که در آن حب اخلاص برای عبادتم و طلب رضایم باشد، مگر آن که قوام و اداره امورش را عهده‏دار شوم و آنکس که در نمازش به کسی جز من مشغول شود از کسانی باشد که خود را به استهزاء گرفته‏اند، و نامش در دیوان زیانکاران نوشته شود.
(بحارالانوار، ج 85، ص 136)