چرا در نماز دوبار سجده می کنیم؟
البته می دانید که سجده یک خضوع بالاتر و خشوع بیشتری از رکوع است.
چون سجده این است که انسان آن عزیزترین عضوش را به علامت عبودیت روی پست ترین چیز یعنی خاک می گذارد، جبین بر خاک می ساید، این طور در مقابل پروردگار اظهار کوچکی می کند. گفت: چرا ما در هر رکعت دوبار سجده می کنیم، چه خصوصیتی در خاک است؟
امیر المومنین(ع) این آیه را خواند:
«منها خلقناکم و فیها نعیدکم و منها نخرجکم تاره اخری»(طه / ۵۷)
اول که سر بر سجده می گذاری و بر می داری یعنی منها خلقناکم همه ی ما از خاک آفریده شده ایم، تمام این پیکر ما ریشه اش خاک است، هرچه هستیم از خاک به وجود آمده ایم، دو مرتبه سرت را بر خاک بگذار، یادت بیاید که می میری و باز به خاک بر می گردی، دوباره سرت را از خاک بردار و یادت بیفتد که یکبار دیگر از همین خاک محشور و مبعوث خواهی شد. ۱
پی نوشت:
۱ - گفتارهای معنوی، ص۹۳-۹۴.
۲ - طهارت روح، ص۱۷۵-۱۷۶.
ادامه مطلب
تعبیر خواب بانگ نماز
تعبیر خواب بانگ نماز
محمدبن سيرين گويد: هر بنده مصلح و مومن و مستور چون بيند در جايگاهي معروف بانگ نماز شنود يا بانگ نماز دهد، دليل حج بيت الله بگذارد. اگر بانگ نماز در جايگاهي مجهول بود، مكروهي و ناپسندي بدو رسد. اگر اين خواب را مردي فاسق ديد، دليل كه او را به دزدي گيرند. اگر ديد بانگ نماز را از مسجد يا از مناره دهد، دليل كه مردمان را به خدا مي خواند. اگر ديد در بستر خفته بانگ نماز مي داد. دليل كه با زن خودالفت دارد. اگر ديد بانگ نماز در خانه خود مي داد، دليل كه مفلس و درويش گردد و گويند كسي از اهل بيت او هلاك شود. …
اگر ديد بانگ در چاه يا در سردابه مي داد، دليل كه آن كس زنديق يا منافق است. اگر ديد كه بانگ نماز در كوچه ميداد. دليل بر ماسوي كند. ابراهيم كرماني گويد: اگر مردي بيند با زن خود بانگ نماز مي داد، دليل است كه از دنيا رحلت كند بزودي. و اگر ديد در كلمه هاي بانگ نماز زيادت و نقصاني بود، دليل كه بر مردمان ستم و بيداد نمايد. اگر ديد كودكي بانگ نماز مي داد، دليل كه پدر و مارد را وداع گويد. اگر بيند بانگ نماز در گرمابه مي داد، دليل بدحالي او بود در دين و دنيا. اگر ديد بانگ نماز در قافله يا در لشگرگاه مي داد، تاويلش بد است. اگر بيند محبوسي درزندان بانگ نماز مي داد و اقامه كرد، از زندان رهايي يابد. اگر بيند بانگ نماز به لهو و بازي مي داد، دليل كه هلاك شود. اگر ديد بر سر كوهي بانگ نماز مي داد، دليل كه پادشاه سخن راست گويد و او را به خداي تعالي خواند. اگر ديد در مناره بانگ نماز مي داد، دليل كه بزرگي و فرمانروائي يابد. اگر بيند در كنج خانه بانگ نماز داد، دليل كه در كار حق خيانت كند. اگر بيند درسردابه بانگ نماز داد،دليل كه به سفر زود شود و در آن سفر رنج و بلا كشد و دير بماند. اگر ديد در ميان كوهي بانگ نماز كرد، دليل كه در ميان قومي ستمگر گرفتار آيد و با وي خيانت كنند. اگر ييند بر كرسي يا بر تختي نشسته بود يا ايستاده و به لهو بانگ نماز مي كرد، دليل كه عقل از او زايل شود. اگر ديد ديگري بانگ نماز كرد و او بشنيد. دليل كه به كار عبادت و طاعت كاهل است و كسي او را به خداي تعالي خواند. اگر بيند بانگ اقامت شنود، دليل كه در كارهاي حق توفيق يابد. حضرت امام جعفر صادق فرمايد: بانگ نماز در خواب بر دوازده وجه است. اول: حج. دوم: سخن. سوم: فرمانروائي. چهارم: بزرگي. پنجم: رياست. ششم: سفر. هفتم: بريدن. هشتم: مفلسي. نهم: خيانت. دهم: جاسوسي. يازدهم: منافقي. دوازدهم: بريدن دست.
جام نیوز
ادامه مطلب
بهشت و نماز شب
بهشت و نماز شب
بهشت و نماز شب
كانوا قليلاً من اللّيل ما يهجعون و بالاسحار هم يستغفرون.
آنها (پرهيزكاران) كمي از شبها را مي‌خوابيدند و در سحرگاهان استغفار مي‌كردند.«ذاريات ، 17 و 18»
پاداش سحر خيزان و نيكوكاران
آيات بعد به توضيح چگونگي نيكوكار بودن آنها پرداخته، سه وصف را از ميان اوصاف آنها بيان مي‌كند.
نخست اين كه: آنها كمي از شبها را مي‌خوابيدند» «كانوا قليلاً من الليل ما يهجعون».
(يهجعون) از ماده (هجوع) به معني خواب شبانه است.
بعضي گفته‌اند منظور اين است كه آنها اكثر شب را بيدار بودند و كمي از شب را مي‌خوابيدند، و به اصطلاح همواره شب زنده‌دار بودند.
ولي از آنجا كه اين حكم به صورت يك دستور عمومي براي پرهيزكاران و محسنين بعيد به نظر مي‌رسد اين تفسير مناسب نيست، بلكه منظور اين است كه آنها كمتر اتّفاق مي‌افتاد تمام شب را بخوابند، و به تعبير ديگر (ليل) (شب) به صورت جنس و عموم در نظر گرفته شده.
بنابراين همه شب بخشي را بيدار بودند و به عبادت و نماز شب مي‌پرداختند و شبهايي را كه تماماً در خواب باشند و عبادت شبانه از آنها به كلّي فوت شود كم بوده است.
اين تفسير در حديثي از امام صادق ـ عليه السّلام ـ نيز نقل شده است.[1]
دومين وصف آنها را چنين بيان مي‌كند: آنها پيوسته در سحرگاهان استغفار مي‌كردند «و بالاسحارهم يستغفرون».
در آخر شب كه چشم غافلان در خواب است، و محيط از هر نظر آرام، قال و غوغاي زندگي مادّي فرو نشسته، و عواملي كه فكر انسان را به خود مشغول دارد خاموش است برمي‌خيزند، و به درگاه خدا مي‌روند، در پيشگاه معبود به راز و نياز مي‌پردازند، نماز مي‌خوانند، و مخصوصاً از گناهان خود استغفار مي‌كنند.
بسياري معتقدند كه منظور از استغفار در اينجا همان نماز شب است، از اين جهت كه قنوت نماز وتر مشتمل بر استغفار است.
(اسحار) جمع (سحر) (بر وزن بشر) در اصل به معني پوشيده و پنهان بودن است، و چون در ساعات آخر شب پوشيدگي خاصّي بر همه چيز حاكم است (سحر) ناميده شده.
واژه (سحر) (بر وزن شعر) نيز به چيزي گفته مي‌شود كه چهره حقائق را مي‌پوشاند و يا اسرار آن از ديگران پوشيده است.
در روايتي در تفسير (درّ المنثور) آمده است كه پيغمبر گرامي اسلام ـ صلّي الله عليه و آله ـ فرمود:
ان آخر الليل في التهجد احب الي من اوله، لان الله يقول و بالاسحارهم يستغفرون: آخر شب براي تهجد (نماز شب) نزد من محبوبتر است از آغاز آن، زيرا خداوند مي‌فرمايد: پرهيزكاران در سحرگاهان استغفار مي‌كنند.[2]
و در حديث ديگري از امام صادق ـ عليه السّلام ـ مي‌خوانيم: (كانوا يستغفرون الله في الوتر سبعين مرة في السحر): (نيكوكاران بهشتي در نماز وتر به هنگام سحر هفتاد مرتبه از خدا طلب آمرزش مي‌كردند).[3]
ـ و در درّ منثور است كه ابن مردويه از انس روايت كرده كه گفت: رسول خدا ـ صلّي الله عليه و آله ـ فرمود: براي شب زنده‌داري و نماز شب آخر شب را بيشتر از اوّل شب دوست دارم چون خداي تعالي فرموده: «و بالاسحارهم يستغفرون».
و در همان كتاب است كه ابن مردويه از ابن عمر از رسول خدا ـ صلّي الله عليه و آله ـ روايت كرده كه در پاسخ كسي كه از معناي جمله «و بالاسحارهم يستغفرون» پرسيد، فرمود: يعني نماز مي‌خوانند.
ـ مؤلف: شايد تفسير استغفار به نماز از اين جهت است كه استغفار جزئي از نماز شب يعني نماز وتر است، همچنان كه در آيه: «و قرآن الفجران قرآن الفجر كان مشهوداً»[4] منظور از قرآن فجر همان نماز است.[5]
=============================
[1] . مرحوم طبرسي در مجمع البيان به اين حديث اشاره كرده است (ج 9، ص 155) در تفسير صافي نيز حديث از كافي به اين صورت نقل شده است: «كانوا اقل الليالي يفوتهم لا يقومون فيها» (تفسير صافي ذيل آيه‌ي مورد بحث).
[2] . در المنثور، ج 6، ص 113.
[3] . نمونه ج 22، ص 321 ـ 322 ـ 323.
[4] . اسري / 78.
[5] . الميزان. ج 18 ص 586.
ادامه مطلب
نماز و سوالات شرعی درباره نماز
نماز و سوالات شرعی درباره نماز
سوال: اگر كسى به جاى تسبیحات اربعه حمد و سوره را بخواند آیا نمازش باطل مى‌شود؟
جواب) اگر با قصد و اراده حمد را انتخاب كند و بخواند، اشكال ندارد ولى اگر فراموش كرد و بجاى تسبیحات اربعه حمد را خواند، اگر در حال ركوع یا بعد آن یادش آمد، نمازش صحیح است و اگر قبل از ركوع یادش آمد باید مجدداً با اختیار و اراده یا حمد را بخواند و یا تسبیحات اربعه را بخواند؛ و در صورت انتخاب حمد بجاى تسبیحات، نباید سوره را بخواند. (آیة الله خامنه ای دام ظله)
نماز بهترین اعمال دینی است که اگر قبول درگاه خداوند عالم شود، عبادت‌های دیگر هم قبول می‌شود، و اگر پذیرفته نشود اعمال دیگر هم قبول نمیشود. و همان‌طور که اگر انسان شبانه‌روزی پنج نوبت در نهر آبی شستشو کند، چرک در بدنش نمی ماند، نمازهای پنج‌گانه هم انسان را از گناهان پاک می کند.
و سزاوار است که انسان نماز را در اوّل وقت بخواند، و کسی که نماز را پست و سبک شمارد مانند کسی است که نماز نمیخواند، پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود: کسی که به نماز اهمیت ندهد و آن را سبک شمارد سزاوار عذاب آخرت است. روزی حضرت در مسجد تشریف داشتند، مردی وارد و مشغول نماز شد، و رکوع و سجودش را خوب بجا نیاورد، حضرت فرمودند: اگر این مرد در حالی که نمازش این‌طور است از دنیا برود، به دین من از دنیا نرفته است.
پس انسان باید مواظب باشد که به عجله و شتاب‌زدگی نماز نخواند، و در حال نماز به یاد خدا و با خضوع و خشوع و وقار باشد، و متوجه باشد که با چه کسی سخن میگوید، و خود را در مقابل عظمت و بزرگی خداوند عالم بسیار پست و ناچیز ببیند، و اگر انسان در موقع نماز کاملاً به این مطلب توجه کند، از خود بی‌خبر می‌شود، چنانکه در حال نماز تیر را از پای مبارک امیر المومنین علی علیه السلام بیرون کشیدند و آن حضرت متوجه نشدند. و نیز باید نمازگزار توبه و استغفار نماید و گناهانی را که مانع قبول شدن نماز است، مانند حسد، کبر، غیبت، خوردن حرام، آشامیدن مسکرات، ندادن خمس و زکات، و بلکه هر معصیتی را ترک کند. و همچنین سزاوار است کارهایی را که ثواب نماز را کم میکند بجا نیاورد، مثلاً در حال خواب‌آلودگی، و خودداری از بول به نماز نایستد، و در موقع نماز به آسمان نگاه نکند، و کارهایی را که ثواب نماز را زیاد میکند بجا آورد، مثلاً انگشتر عقیق به دست کند، و لباس پاکیزه بپوشد، و شانه و مسواک کند، و خود را خوشبو نماید.
سوال: آیا می‌توانیم بخشی از یک سوره مانند آیه الکرسی را در نماز بخوانیم؟با بسم الله و اعوذ بالله و یا بدون آن؟
برخی از مراجں خواندن ایت الکرسی را در نماز، خلاف احتیاط دانسته و یک سوره کامل را بعد از حمد شرط دانسته‌اند (آیة الله سیستانی دام ظله) لذا به اصل این سوال پاسخ نداده‌اند. اما دیگر مراجع معظم خواندن این ایات را به قصد مطلق ذکر و دعا بدون اشکال دانسته‌اند.
پاسخ مراجع عظام تقلید نسبت به این سوال، چنین است:
حضرت آیة الله العظمی خامنه‌ای(مد ظله العالی):
اگر به قصد ذکر مطلق و دعا باشد، اشکالی ندارد.
حضرت آیة الله العظمی سیستانی(مد ظله العالی):
بهتر است گفته نشود، البته این در نماز مستحبی است و اما در نماز واجب به احتیاط واجب باید یک سوره کامل بخوانید.
حضرت آیة الله العظمی مکارم شیرازی(مد ظله العالی):
گفتن بسم الله قبل از آیه الکرسی اشکالی ندارد.
کسی که به نماز اهمیت ندهد و آن را سبک شمارد سزاوار عذاب آخرت است
چند استفتاء از آیة الله خامنه ای دام ظله:
سوال: اگر ذكرى در نماز در حالت خمیازه گفته شود قبول است؟
ج) اگر ذكر بطور صحیح ادا شود، اشكال ندارد.
سوال: در مورد آرام بودن بدن در نماز توضیح دهید.
ج) موقع گفتن اذکار واجب و مستحب، بدن باید حرکت نداشته باشد، ولى حرکت دست و انگشتان اشکال ندارد.
سوال: اداى یک بار ذكر ركعت سوم و چهارم نماز به جاى سه بار در حالت عادى چگونه است این كار در مواقع اضطرار مثلاً سرعت بخشیدن به نماز فرادا براى رسیدن به نماز جماعت چه حالتى دارد؟
ج) ذکر یک بار تسبیحات اربعه در رکعت سوم و چهارم نمازها حتى در حال اختیار مجزى است اگر چه مستحب، تکرار سه بار است.
سوال: اگر كسى به جاى تسبیحات اربعه حمد و سوره را بخواند آیا نمازش باطل مى‌شود؟
ج) اگر با قصد و اراده حمد را انتخاب كند و بخواند، اشكال ندارد ولى اگر فراموش كرد و بجاى تسبیحات اربعه حمد را خواند، اگر در حال ركوع یا بعد آن یادش آمد، نمازش صحیح است و اگر قبل از ركوع یادش آمد باید مجدداً با اختیار و اراده یا حمد را بخواند و یا تسبیحات اربعه را بخواند؛ و در صورت انتخاب حمد بجاى تسبیحات، نباید سوره را بخواند.
سوال: گفتن ذکر “بحول الله وقوته…” در هنگام بلند شدن درست است یا باید بدن آرام باشد؟
ج) صحیح است و آرامش بدن لازم نیست.
سوال 1: تكرار كدام یك از اذكار، نماز را باطل مى‌كند؟ مثلاً ذكر تسبیحات اربعه یا ذكر ركوع و سجود را تا چند بار مجازیم تكرار كنیم؟
ج) تکرار ذکر به قصد مطلق ذکر اشکال ندارد.
سوال 2: ذكر قرائت حمد و سوره را چطور؟ مثلاً اگر ایاك نعبد وایاك نستعین را بد تلفظ كنیم مى‌توانیم تكرار كنیم؟
ج) در فرض سوال تکرار به قصد احتیاط اگر منجر به وسواس نباشد، اشکال ندارد.
ادامه مطلب
درباره وبلاگ
آرشیو ماهانه
آرشیو موضوعی
آمار وبلاگ
دیگر امکانات
دستور آسان نماز شب از زبان حجت الاسلام عالی وصیت شهدا