برترين عبادت انسان
برترين عبادت انسان
به اعتراف روان شناسان و جامعه شناسان، عشق پَرستش و مِيل به نيايِش يكنياز فِطري و يكي از غَرائز عاليانساني است. به گواهي موَّرخان عِبادت در همة ملل واقوام متمدّن جهان وجود داشته و هر يك به شِكلي اين خواستة دروني را در زندگي پيادهكردهاند. حتّي گاهي سَراب را آب پنداشتهاند. وجود مَعابِدگوناگون-كه بهترين ميراثفرهنگي هر كشور را تشكيل ميدهد-گواه گويا بر اين واقعيّت بوده و هست.
متاسّفانه در دورة جاهليت قرن بيستم ما هنوز با بُت پرستي ستاره، گاو و حتيشيطان و يزيد پرستان ناآگاه در شَرق و غَرب عالَم روبه رو هستيم. ولي قرآن كريم سرلوحة برنامهِ همة پيامبران رادعوت به پرستش مَعبود حقيقي يعني آفريدگار هستي، و كنارزدن مَعبودهاي ساختگي و بر حَذَر داشتن از كُرنِش در برابر بُت هاي بي جان و جاندار ومبارزه با اَربابان زَر و تَزوير ميداند. آنجا كه خداوند ميفرمايد: (وَ لَقَد اَرسَلنا فِي كُلِّ اُمَّةٍرَسُولاً أَنِ اعْبُدُوا لّ''''لهَ وَ اجتَنِبُوا الطّاغُوتَ، فَمِنهُمْ مَنْ هَدَي الَّلهُ وَ مِنهُمْ مَن حَقَّتْ عَلَيهِالضَّلَالَةُ فَسيِرُوا فِي اْلاَرضِ فَاْنْظُرُوا كَيفَ كَانَ عَاقِبَةُ الْمُكَذِّبيِنَ) و هر آيينه در هر اُمّتيپيامبري را بر انگيختيم كه خدا را بپرستيد و از طاغوت دوري كنيد، پس برخي از ايشان از هدايت الهي بهرهمند شدند و گروهي بر گمراهي استوارماندند. پس زمين را بپيماييد و بنگريد كه سرانجام تكذيب كنندگان پيامبران چگونه بود!
نخستين پيام اخرين پيامبر الهي، حضرت محمّد (ص) نيز اين بود: «قُولُوا ل''''ا اِل''''هَاِلَّا اللهُ تُفْلِحُوا» بگوييد معبودي شايسته پرستش چون الله(حقيقتي كه همة كمالات ر بينهايت داراست) وجود ندارد. تا رستگار شويد. چنان كه امام علي(ع) فرمود: «فَبَعَثَ اللهُمُحَمَّداً صَلَّي اللهُ عَلَيهِ و الِهِ بِالحقِّ لِيُخْرِجَ عِب''''ادَهُ مِنْ عِب''''ادَةِ اْلاَوث''''انِ اِل''''ي عِب''''ادَتِهِ وَ ط''''اعَةِالشَّيْط''''انِ اِل''''ي ط''''اعَتِهِ»؛ خداوند حضرت محمّد (ص) را برانگيخت تا بندگانش را ازپرستش بتها، به بندگي خدا بكشاند و از فرمانبرداري از شيطان، به اطاعت خدافراخواند.
بنابراين يكي از اهداف مهمّ بِعثَت پيامبر اسلام دعوت به پرستش خالق يگانه ومُنعِم حَقيقي و مهربان بود. با اينكه در اَثَر ناآگاهي عدّهاي پرستش الهي را با كارهايناشايستي همراه كردهاند و در اجراي مراسم عبادت برخي به دور خود ميچرخيدند وعدهّاي خوراكي يا حيوان و انسان را ميسوزاندند و حتّي گاهي در جاهلّيت صد نفر را باخشونت قرباني بتها ميكردند. به روايت امام رضا(ع) پيامبر(ص) ميفرمودند: «اَلصَّلاةُقُربانُ كُلِّ تَقِيٍّ؛ نماز وسيلهاي نزديكي به خدا براي هر پرهيزگار است» ان حضرت نماز رابه عنوان نُخستين حكم عبادي و جامعترين عِبادت اسلامي براي انسان به جاي رَقص وآدم كشي جاهلي مراسم تشريفاتي سرگرم كنندة ساير مَذاهب و آئينهاي بشري بهجهان بشريت معرّفي نمود و فرمود: «صَلّوُا كَم''''ا رَأَيْتُمُوني اُصَلّي؛ همانگونه كه من نمازميگزارم شما نماز گزاريد.»و با روش سمعي و بَصَري اين عبادت را-كه كاملترين نماز وداراي سه بخش: مقدمات، طهارت و مُقارنات(اَجزاء و اَفعال خاصّ) و تَعقيبات(اذكار پساز اداي فريضه نماز)ميباشد-جايگزين مراسم خَرافي معمول در ميان ساير ملّتهاساخت.
سبطین
ادامه مطلب
آداب ركوع و سجود
آداب ركوع و سجود
1 ـ پيامبر خدا صلّى الله عليه و آله :
همانا من از قرائت [ قرآن ] در ركوع و سجود ، نهى شدم. پس در ركوع، خداوند را بزرگ بشماريد و در سجود، بسيار دعا كنيد ، كه سزاوار برآورده شدن است.
2 ـ ابوبكر حضرمى:
امام باقر عليه السّلام فرمود: مى دانى حدّ ركوع و سجود چيست؟ گفتم: نه . فرمود: در ركوع سه مرتبه «سبحان ربى العظيم و بحمده» مى گويى و در سجود سه مرتبه «سبحان ربّى الاعلى و بحمده» . پس هر كس يكى كمتر بگويد، يك سوّم نمازش را نياورده است و هر كس دو تا كمتر بگويد دو سوّم نماز را كم گذاشته است و هر كس تسبيح نكرد، نمازى ندارد.
3 ـ بريد عجلى:
به امام باقر عليه السّلام عرض كردم: كداميك بهتر است؟ قرائت بسيار يا طول دادن ركوع و سجود؟ فرمود: طول دادن ركوع و سجود در نماز ، بهتر است . آيا گفته خداى جلّ جلاله را نشنيده اى: « پس آن اندازه كه مى توانيد از آن (قرآن) بخوانيد و نماز بر پا داريد» . منظور از برپا داشتن نماز، تنها طول دادن ركوع و سجده است.
4 ـ امام باقر عليه السّلام :
هر كس در ركوع و سجود و قيامش بگويد : «خداوند بر محمّد و خاندانش درود فرستد» خداوند (پاداشى) همچون ركوع و سجود و قيام برايش مى نويسد.
5 ـ امام صادق عليه السّلام :
از خداوند پروا كنيد و ركوع و سجود را نيكو بياوريد.
6 ـ زراره:
از امام صادق عليه السّلام شنيدم كه مى فرمود: سه چيز است كه اگر شخص با ايمان بداند، سبب افزايش عمر وپايدارى نعمتش مى گردد. گفتم: آن ها چيستند؟ فرمود: ركوع و سجودش را در نماز طول بدهدو...
7 ـ امام صادق عليه السّلام :
هنگام نشستن در نماز، بر طرف راستت منشين، بلكه بر چپ بنشين و در سجده، كف دستت را برزمين بگستر و در ركوع برآمدگى زانوانت را در كف دستانت بگير.
8 ـ هشام بن سالم:
از امام صادق تسبيح در ركوع وسجود را پرسيدم، فرمود: (نمازگزار) در ركوع مى گويد: «سبحان ربى العظيم» و در سجود مى گويد: «سبحان ربى الاعلى». تعداد واجبش يك تسبيح، سه بار سنّت و فضيلت در هفت بار است[1].
9 ـ معاويه بن عمار:
به امام صادق عليه السّلام عرض كردم: مختصرترين تسبيح در نماز چيست؟ فرمود: سه تسبيح شمرده مى گويى: «سبحان الله، سبحان الله، سبحان الله».
10 ـ عبد الله بن سليمان:
از امام صادق پرسيدم كسى در ركوع يا سجود نماز واجب ، پيامبر را ياد مى كند، در همان حال صلوات بفرستد؟
فرمود: بلى ، همانا صلوات بر پيامبر خدا همچون تكبير و تسبيح مى باشد و آن ده حسنه است ، كه هجده فرشته براى رساندنش بر يكديگر پيشى مى گيرند .
11 ـ سماعه:
از ايشان [2] پرسيدم آيا ركوع وسجود در قرآن نازل شده است؟ فرمود: بلى، گفته خداى جلّ جلاله : «اى ايمان آورندگان ، ركوع و سجود كنيد». پس گفتم: حد ركوع و سجود چيست؟ فرمود: آنچه از ركوع كفايت مى كند ، سه تسبيح است . مى گويى: سبحان الله، سبحان الله، تا سه بار و هر كس كه توان طول دادن ركوع و سجودش را دارد، آن دو را تا آنجا كه مى تواند با تسبيح و ستايش و بزرگداشت خداوند و دعا و زارى طول بدهد كه بنده در سجده از هر وقت ديگر به پروردگارش نزديكتر است. و اما امام هنگامى كه براى مردم اقامه جماعت مى كند ، سزاوار نيست كه نماز را با آنان طول بدهد ؛ زيرا در ميان مردم، اشخاص ناتوان و گرفتار هستند؛ همانا پيامبر خدا صلّى الله عليه و آله هنگامى كه با مردم نماز مى خواند بر آنان سبك مى گرفت[3] .
12 ـ زراره:
هر گاه زن به نماز مى ايستد ، دو پايش را كنار هم مى نهد و ميان آن دو فاصله نمى دهد و دستانش را به سبب پستانهايش به سينه مى چسباند و در ركوع، بر بالاى زانوانش و رانش مى نهد تا زياد خم نشود و سرينش بالا بيايد. در نشستن بر سرين بنشيند و نه آنگونه كه مرد مى نشيند و هنگامى كه به سجده مى رود زانوانش را پيش از دستانش بر زمين مى گذارد و سپس چسبيده به زمين سجده مى كند، در نشستن رانهايش را به هم مى چسباند و زانوانش را از زمين بلند مى كند و هنگام برخاستن نرم و آهسته برمى خيزد و نخست سرينش را بلند نمى كند.
13 ـ امام رضا عليه السّلام :
اگر گفته شود: چرا تسبيح و ركوع و سجود واجب شده است؟ گفته مى شود: به چند علت، از جمله اينكه بنده با افتادگى و فروتنى و بندگى و پرهيز و خوارى و سرشكستگى و تواضع و نزديكى به پروردگارش، به تمجيد و تقديس و بزرگداشت و سپاسگزارى آفريننده و روزى دهنده اش مى پردازد، و براى اينكه تسبيح و سپاسگزارى نيز بكند ، همانگونه كه تكبير و تهليل كرده است و همچنين دل و ذهنش را به ياد خدا مشغول دارد و فكر و خيال و آرزوهايش ، او را به سوى غير خدا نكشاند[4].
________________________________________
(1) در نقل عوالى اللآلى چنين آمده است: «هفت بار افضل است» .
(2) دانشمندان حديث شناس به اينگونه احاديث «مضمر» مى گويند، زيرا راوى، گوينده سخن را با ضمير ياد كرده است. تحقيقات گسترده، گوينده برخى از اين احاديث را معين كرده است كه در اينجا به احتمال فراوان امام صادق عليه السّلام مى باشد .
(3) «استبصار» فقط از ابتداى حديث تا «سه بار سبحان الله» را آورده است.
(4) در «عيون اخبار الرضا عليه السّلام » چنين آمده است: «چرا تسبيح در ركوع و سجود واجب شده است؟» و اين درست تر مى نمايد.
ادامه مطلب
هشت خصلت برای قبولی نماز
هشت خصلت برای قبولی نماز
نماز یکی از صورتهای عبادت و پرستش است که در برخی از دینها وضع شدهاست
امام صادق (ع) فرمود: خداوند تبارک و تعالی فرمود، همانا نماز را از کسی قبول میکنم که هشت خصلت داشته باشد:
امام صادق(ع) فرمود: خداوند تبارک و تعالی فرمود، همانا نماز را از کسی قبول میکنم که هشت خصلت داشته باشد:
۱- در پیشگاه عظمت من تواضع کند.
۲- روز را به ذکر من بگذراند.
۳- به بندگانم بزرگی نفروشد.
۴- گرسنه را سیر کند.
۵- برهنه را بپوشاند.
۶- نفسش را به خاطر من از شهوات باز دارد.
۷- بر مصیبت زده رحم کند.
۸- غریب را جای دهد.
پس چنین بندهای نورش مانند خورشیدی می تابد، به او در تاریکی ها نور می بخشم، و در سرگردانی ها علم میدهم، با عزت خود حفظش میکنم، فرشتگانم را به حفاظتش میگمارم، چون مرا بخواند جوابش دهم، و چون در خواست کند عطا میکنم، و مثل این بنده در نزد من مانند باغهای بهشت است که میوه هایش خشک نمیشوند و تغییر حالت نمی دهد.
حتما بخوانید بوی بهشت به مشام این افراد نمی رسد.
منابع:
احادیث الطلاب، ح۳۰۶۴
وسائل الشیعه، جلد۱۵، ص ۲۱۰
مستدرک الوسائل، جلد۳، ص۸۶
محاسن، جلد۱، ص۱۵
بحارالانوار، جلد۶۹، ص۳۹۱
تحف العقول، ص۴۹۰
ادامه مطلب
ترتيب اولويت مساجد از نظر ثواب
ترتيب اولويت مساجد از نظر ثواب
1. مسجدالحرام .2. مسجدالنبى در مدینه منوره .3. مسجد كوفه .4. مسجد بیت المقدس5. مسجد جامع هر شهر.6. مسجد محله .7. مسجد بازار .(452)- خواندن نماز در حرم امامان علیهم السلام مستحب ، بلكه بهتر از مسجد است و خواندن نماز در حرم امیرالمومنین علیه السلام برابر با دویست هزار نماز است . (453)
- خواندن نماز در حرم امامان عليهم السلام مستحب ، بلكه بهتر از مسجد است و خواندن نماز در حرم اميرالمومنين (عليه السلام ) برابر با دويست هزار نماز است.
452- توضیح المسائل ، م 893.
453- همان ، م 895.
سبطین
ادامه مطلب