چگونگى و علّت تغییر نماز در حدیثى امام سجاد علیه السلام

 در حدیثى امام سجاد علیه السلام با اشاره به چگونگى و علّت تغییر نماز فرموده اند:
«در مدینه و زمانى كه دعوت عمومى به اسلام آشكار گردید و اسلام قوّت یافت و خداوند متعال جهاد را بر مسلمانان واجب فرمود، رسول خدا صلى الله علیه و آله هفت ركعت به نمازهاى شبانه روز افزود به این ترتیب: دو ركعت به نماز ظهر و دو ركعت به نماز عصر، و یك ركعت به نماز مغرب، و دو ركعت به نماز عشاء و نماز صبح را به همان صورت كه در مكّه واجب گردیده بود باقى گذاشت و بر آن نیفزود» (1)
 افزودن ركعت هاى نماز به دستور و اذن خداوند توسّط پیامبر صلى الله علیه و آله صورت گرفته است زیرا پیامبر مأمور الهى است و از طرف خود چیزى نمى گوید: «وَ ما ینْطِقُ عَنِ الْهَوى؛ إِنْ هُوَ إِلَّا وَحْىٌ یُوحى » ؛ «و هرگز از روى هواى نفس سخن نمى گوید؛ آنچه مى گوید چیزى جز وحى كه بر او نازل شده نیست»(2)
اوّلین نماز جماعتى هم كه بر پا شد، به امامت رسول خدا صلی الله و علیه و اله و شركت حضرت على علیه السلام و جعفر طیّار (برادر حضرت على علیه السلام) بود. همین كه ابوطالب، فرزندش على علیه السلام را دید كه به پیامبر اقتدا كرده، به فرزند دیگرش جعفر گفت: تو نیز به پیامبر اكرم اقتدا كن. و این جماعت دو سه نفرى، پس از نزول آیه «فاصدَعْ بماتؤمَر» بود، كه فرمان به علنى ساختن دعوت و تبلیغ مى داد. (3) 
 اولین نماز جمعه توسط مصعب بن عمیر در شهر مدینه در خانه اسعدبن زراره با دوازده نفر برگزار شد كه به دستور پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم بود و صاحبخانه در آن روز گوسفندی كشت و نمازگزاران را مهمان كرد.
نخستین نماز جمعه با حضور پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم در اولین هفته ورود پیامبر به مدینه با حضور چهل مسلمان صورت گرفت. (4)

1- من لایحضره الفقیه، ج 1، ص 455
2- النجم: آیه 3 و 4
3- وسائل الشیعه،ج5،ص373
4- پیغمبر و یاران ، ج 3، ص 83