چرا مأموم نباید در نمازجماعت حمدوسوره بخواند؟
مأموم در دو رکعت اول نمازجماعت نباید حمدوسوره بخواند؛ به دلیل فتوای علما که برگرفته از روایات می باشد. به عنوان نمونه یک روایت در این خصوص ذکر می شود:
«سُئِلَ الصَّادِقُ علیه السلام... أَنَّ عَلَی الْقَوْمِ فِی الرَّکعَتَینِ الْأُولَیینِ أَنْ یسْتَمِعُوا إِلَی قِرَاءَةِ الْإِمَامِ وَ إِذَا کانَ فِی صَلَاةٍ لَایجْهَرُ فِیهَا سَبَّحُوا وَ عَلَیهِمْ فِی الرَّکعَتَینِ الْأُخْرَاوَینِ أَنْ یسَبِّحُوا وَ هَذَا أَحَبُّ إِلَی»
از امام صادق در مورد نحوه برگزاری نمازجماعت سؤال شد. حضرت فرمودند: کسانی که مأموم هستند، در دو رکعت اول نمازهای جهری (صبح، مغرب و عشا) به قرائت (حمدوسوره) امام جماعت گوش دهند و در نمازهای اخفاتی (ظهر و عصر) تسبیح بگویند»
(بحارالأنوار،ج 85،ص122)
در حدیثی دیگر، راوی می گوید: به امام صادق علیه السلام عرض کردم: موقعی که به امام جماعت اقتدا می کنم می توانم حمدوسوره بخوانم؟
حضرت فرمودند: در نمازهای آهسته، قرائت حمدوسوره به امام جماعت محوّل است. در این نمازها حمدوسوره مخوان. اما در نمازهای بلند اگر صدای او را می شنوی، گوش فرا ده که بلند خواندن برای همین است تا دیگران استماع کنند؛ و اگر صدای او را نمی شنوی، برای خودت به قرائت حمدوسوره بپرداز.»
(کافی،ج3،ص377)
ادامه مطلب
این 8 روش را انجام دهید تا فرزندتان نماز صبح بیدار شود
این 8 روش را انجام دهید تا فرزندتان نماز صبح بیدار شود
1. والدین بعضی اوقات هدایا و جوایزی به خاطر انجام عبادات به فرزندان خود بدهند تا آنان از انجام عبادات خاطراتی خوش داشته باشند.
2. فرزند بیش از آن كه بشنود می‌بیند. بنابراین توجه والدین به نماز و قرآن خواه ناخواه در فرزند تأثیر می‌گذارد و آنان را به نماز و قرآن سوق می‌دهد.
3. بردن كودک به مجالس دعا و قرآن و حضور در مسجد و اماكن مذهبی و شركت در نماز جمعه و جماعت، عامل دیگر در جذب فرزندان به نماز و عبادت است.
4.والدین و معلمان در موقعیت های مناسب تنها زمینه ساز و هدایتگرند. متأسفانه گاهی اوقات والدین و مربیان می كوشند مسائل دینی را در فرصتی كوتاه از طریق گفتاری مستقیم و با پند و اندرز و تذكرات مكرر، به كودكان منتقل و یا تحمیل كنند، در حالی كه كودكان خود باید ارزش ها را دارا شوند، دلایل آن را بپذیرند و با میل آن را در صحنه عمل به كار گیرند، نه این كه قواعد را به آن ها دیكته كرده و به اجبار بقبولانیم.
بهتر است که قبل از این که بخواهیم فرزندمان را برای نماز صبح بیدار کنیم ، شوق و لذت نماز خواندن را در او به وجود آوریم به گونه ای که نماز ظهر و عصر و مغرب و عشا را بخواند ، بعد از او بخواهیم که نماز صبح هم بخواند.
امام علی(علیه السلام) می‌فرماید: "فإنّ القلب إذا اكره عمی؛ اگر دل به كاری مجبور گردد، كور می شود"
والدین باید در تعامل گروهی با احترام دو سویه، به تبادل اطلاعات و احساسات بپردازند . فضای دوستی را فراهم نموده و به آنها فرصت و اجازه بحث و استدلال و سؤال كردن دهند. هیچ ارزش و اعتقاد و اصولی را قبل از آن كه زمینه لازم عاطفی و روانی آن برای كودک فراهم آید و یا خود به آن متمایل شده باشند، نباید به وی تحمیل كرد.
امام خمینی(ره) با اینكه نسبت به انجام تكالیف شرعی فرزندانش بسیار مقید بودند، اما از ایجاد تلخی در جان كودك پرهیز داشتند. یكی از فرزندان امام می گوید: "زمانی همسرم از روی عادت خانوادگی، صبح ها دخترم را از خواب شیرین بیدار می كردند كه نماز بخواند. امام كه در جریان قرار گرفتند، پیغام فرستادند كه شیرینی اسلام را به مذاق بچه تلخ نكن و چقدر این حرف به جا بود و تأثیر عمیقی بر روحیه دخترم گذاشت، به طوری كه بعد از آن خودش سفارش می كرد كه برای نماز صبح حتماً بیدارش كنیم".
5. هنگامی که کودک هنوز به سن تکلیف نرسیده است و قصد دارید که او را برای نماز خواندن ترغیب کنید ، لازم نیست در ابتدا نماز صبح را در وقتش بخواند بلکه می توانید وقتی مثلا ساعت 7 یا 8 از خواب بیدار شد او را تشویق کنید که نماز صبحش را بخواند. بعد به مرور ساعت خواندن نماز را به وقت ادای نماز صبح نزدیک کنید.
6. خیلی بهتر است که قبل از این که بخواهیم فرزندمان را برای نماز صبح بیدار کنیم ، شوق و لذت نماز خواندن را در او به وجود آوریم به گونه ای که نماز ظهر و عصر و مغرب و عشا را بخواند ، بعد از او بخواهیم که نماز صبح هم بخواند.
7. شرایط خواندن نماز صبح را برایش فراهم کنیم. به عنوان مثال اگر فرزندان شب زود بخوابند مسلما صبح ها زودتر بیدار خواهند شد و خواندن نماز صبح برای آنان راحت تر است.
8.برای انتقال مفاهیم دینی از جمله نماز استفاده از قصه و داستان های آموزنده می تواند سودمند باشد.
پورتال جامع
ادامه مطلب
دو گروه که نماز آنها را لعن می کند
دو گروه که نماز آنها را لعن می کند
پس روزگاری می‌آید که مردم شکم‌هایشان خدایشان است، موقع نماز و وقت نماز به دنبال شکم هستند. الان نانوایی‌ها و رستوران‌ها چه خبر است؟ در خانه‌ها بعضی در حال ناهار خوردن هستند و فکر نماز نیستند.
کسانی که نماز را در اول وقت نمی‌خوانند نماز آنها را نفرین می‌کند و می‌گوید خدا تو را ضایع و خراب کند همان طور که تو مرا ضایع و خراب کردی.
به همین خاطر هم هست که این گونه افراد همیشه گرفتار هستند و می‌گویند آقا من هر کار می‌کنیم نمی‌شود این کار، آن کار. این برای این است که نماز اول وقت نمی‌خوانی و پدر و مادر از دست تو ناراضی هستند.
از ملا می‌پرسند: چرا هر کار می‌کنیم کارمان به سامان نمی‌شود؟ [در جواب گفت] برای اینکه نماز اول وقت نمی‌خوانی و نماز هم نفرین‌تان می‌کند.
استاد ما مرحوم آقای برهان 65 سال پیش بر روی منبر می‌گفت و من هنوز یادم هست که می‌فرمود: آن کسی که نماز مغرب را آن قدر دیر بخواند که آسمان پر از ستاره شود چنین کسی ملعون است.
به همین خاطر هم بود که هنوز توی مأذنه گل دسته قم اذان می‌گفتند و وسط های اذان بود که آیت الله مرعشی نجفی به رکوع می‌رفتند یعنی آن قدر نماز را زود شروع می‌کرد مبادا که ستاره به آسمان بیاید. صبح‌ها هم همین طور اگر کسی آن قدر نماز صبحش را دیر بخواند که آسمان دیگر ستاره‌ای نداشته باشد چنین کسی هم ملعون است.
بنابراین دو نفر ملعون هستند: اول آن کسی که آن قدر نماز مغرب را دیر بخواند که آسمان پر از ستاره شود و دوم آن کسی که آن قدر نماز صبح را دیر بخواند که ستاره‌ای در آسمان باقی نمانده باشد و نزدیک طلوع آفتاب باشد این دو نفر ملعون هستند یعنی از رحمت خدا به دور می‌باشند.
شیخ رجبعلی خیاط می‌گفت: من هر وقت که نماز می‌خواندم نمازهایی مثل نماز امام زمان یا نماز جعفر طیار از خداوند حاجتی می‌خواستم یک روز گفتم بگذار یک بار برای خود خدا نماز بخوانم و حاجتی نخواهم شاعر می‌گوید:
تو بندگی چو گدایان به شرط مزد نکن که خواجه خود روش بنده‌پروری دارد
همان شب شیخ رجبعلی خیاط در عالم خواب دید که به او گفتند چرا دیر آمدی؟ یعنی چه یعنی تو باید 30 سال پیش به فکر این کار می‌افتادی حالا سر پیری باید بفهمی و نماز بخوانی و حاجتی طلب نکنی.
ما هر وقت جایی گیر می‌کنیم و اصطلاحا دم مان در تله‌ای گیر می‌کند می‌گوییم خدا. این شعر را استاد من شیخ اکبر برهان 62 سال پیش در مسجد لرزاده بر روی منبر می‌خواندند و من هنوز به یاد دارم که:
هر وقت که سرت به درد آید نالان شوی و سوی من آیی
چون دردسرت شفا بدادم یاغی شوی و دگر نیایی
ما هر وقت با خدا کار داریم خدا را صدا می‌زنیم چه قدر خوب است که وقتی هم که کاری نداریم بگوییم خدا.
مباحث آیت الله مجتهدی تهرانی
ادامه مطلب
سه ویژگی الهی که باید به آن آراسته شویم!!
سه ویژگی الهی که باید به آن آراسته شویم!!
خداوند متعال در قرآن کریمش بارها و بارها با بیان داستان ها و حکایاتی از زندگی پیشینیان و گذشتگان برای مومنین، مثال ها و لطایفی را برای زندگی بهتر بیان کرده است.
در سوره ی انبیاء نیز خداوند بعد از اینکه استجابت دعای حضرت یحیی علیه السلام را بیان می کند با بیان سه ویژگی منحصر به فرد از یک خانواده ی الهی سعی در تشویق و نزدیک کردن دیگر بندگان به این ویژگی ها را نموده است.
« فَاسْتَجَبْنا لَهُ وَ وَهَبْنا لَهُ یَحْیى وَ أَصْلَحْنا لَهُ زَوْجَهُ إِنَّهُمْ كانُوا یُسارِعُونَ فِی الْخَیْراتِ وَ یَدْعُونَنا رَغَباً وَ رَهَباً وَ كانُوا لَنا خاشِعینَ[انبیاء/90] ما هم دعاى او را پذیرفتیم، و یحیى را به او بخشیدیم و همسرش را (كه نازا بود) برایش آماده (باردارى) كردیم چرا كه آنان (خاندانى بودند كه) همواره در كارهاى خیر بسرعت اقدام مىكردند و در حال بیم و امید ما را مىخواندند و پیوسته براى ما (خاضع و) خاشع بودند.»
ویژگی اول
" إِنَّهُمْ كانُوا یُسارِعُونَ فِی الْخَیْراتِ"
در قرآن مجید از دو واژه برای دعوت مردم در کارهای نیک استفاده شده، یکی کلمه ی "سبقت" و دیگری کلمه ی " سرعت" می باشد.
"سبقت" در لغت به معنای پیشی گرفتن در هر راه و کار و فکری است[1] و "سرعت" به معنای شتاب داشتن، که هم در اجسام کاربرد دارد و هم در کارها.[2]
بر خلاف تصور برخی که سرعت و سبقت گرفتن را از مصادیق عجله می دانند باید این نکته را متذکر شد که سبقت و سرعت در کارهای نیک از صفات پسندیده و نیکو ست و با کلمه ی عجله کردن تفاوت دارد.
راغب در کتاب خود می گوید: «مقصود از عجله، خواستن چیزی است که هنوز موعد و زمانش نرسیده باشد». [3]
حال در این آیه اولین ویژگی که برای حضرت یحیی و خانواده ی او بیان می کند، سرعت گرفتن در کارهای نیک است.
مصداقی در سیره ی اهل بیت علیهم السلام
مولای متقیان حضرت علی بن ابیطالب علیه السلام در بیان ویژگی های خود این چنین می فرمایند:
« آن گاه که همه از ترس سست شده، کنار کشیدند، من قیام کردم و آن هنگام که همه خود را پنهان کردند من آشکارا به میدان آمدم و آن زمان که همه لب فرو بستند، من سخن گفتم و آن وقت که همه باز ایستادند من با راهنمایى نور خدا به راه افتادم. در مقام حرف و شعار صدایم از همه آهستهتر بود امّا در عمل برتر و پیشتاز بودم » [4]
رسول خدا صلی الله علیه و آله در جواب سۆال از چیستی خشوع فرمودند: خشوع آن است كه در نماز متواضع و فروتن باشی و با تمام قلب و روح خویش به سوی پروردگارت توجه و اقبال داشته باشی»
که در این فرمایش به وضوح این مساله به چشم می خورد، که ایشان قبل از هر کسی اقدام به عمل و وظیفه ی دینی خود کرده اند.
ویژگی دوم
" یَدْعُونَنا رَغَباً وَ رَهَباً "
خدا را در همه حال می خواندند چه در حال ترس و چه در حال امید و جزء افرادی نبودند که به واسطه ی رسیدن نعمت های الهی؛ مانند انسان های ضعیف النفس دچار غرور و غفلت شوند و خدا را از یاد ببرند.
خداوند در سوره ی روم، یکی از خصوصیات افراد مشرک را این چنین بیان می دارد که، مشرکان یکی از خصوصیاتشان این است که فقط در سختی ها خدا رو می خوانند و زمانی که خوشی و راحتی برایشان پیش آمد دیگر کاری به خدا و دستورات او ندارند و او را فراموش می کنند.
« فَإِذَا رَكِبُوا فِی الْفُلْكِ دَعَوُا اللَّهَ مُخْلِصِینَ لَهُ الدِّینَ فَلَمَّا نَجَّاهُمْ إِلَى الْبَرِّ إِذَا هُمْ یُشْرِكُونَ [روم/65]مشركان تا در امنیت و آسایشند، بر آیین شرك تعصّب دارند ،] پس زمانى كه در كشتى سوار مىشوند [و در وسط دریا امواج خطرناك آنان را محاصره مىكند] خدا را در حالى كه ایمان و عبادت را براى او [از هرگونه شركى] خالص مىكنند مىخوانند، چون به سوى خشكى نجاتشان مىدهیم به ناگاه به آیین شرك روى مىآورند».
خدا را در همه حال می خواندند چه در حال ترس و چه در حال امید و جزء افرادی نبودند که به واسطه ی رسیدن نعمت های الهی؛ مانند انسان های ضعیف النفس دچار غرور و غفلت شوند و خدا را از یاد ببرند
ویژگی سوم
" وَ كانُوا لَنا خاشِعینَ"
ویژگی سومی که برای این خانواده بیان می شود این است که می فرماید ایشان در مقابل خداوند خاشع و متواضع بودند.
خشوع در لغت به معنای اظهار تذلل و خواری در مقابل بزرگی می باشد.
در روایتی از حضرت رسول صلوات الله علیه در این باره سوال شده که حضرت فرمودند:
« قال رسول الله صلی الله علیه و آله فی جوابِ السۆالِ عن الخشوعِ: التَّواضُعُ فی الصّلوةِ و أن یقبِلَ العبدَ بقَلبِهِ كلِّهِ علی ربّهِ عزّوجل [5] رسول خدا صلی الله علیه و آله در جواب سۆال از چیستی خشوع فرمودند: خشوع آن است كه در نماز متواضع و فروتن باشی و با تمام قلب و روح خویش به سوی پروردگارت توجه و اقبال داشته باشی».
قرآن مجید نیز یكی از ویژگی های مۆمنان رستگار را خشوع در نماز دانسته و فرموده است:
« قَدْ اَفْلَحَ الْمُۆْمِنُونَ الَّذِینَ هُمْ فِی صَلاتِهِمْ خاشِعُونَ[مۆمنون ،/1 وـ2] به تحقیق رستگار شدند مۆمنان، آنان كه در نمازشان خشوع دارند. »
با توجه به این آیه و آیات قبل و همچنین روایات ذکر شده این نکته واضح است که جاری شدن این صفات سه گانه در زندگی هر مسلمانی، زندگی او را سرشار از عبودیت و بندگی کرده و همچنین در اجابت دعاهای آنان تاثیر بسزایی را خواهد داشت.
پی نوشت ها:
[1]. مصطفوی، حسن؛ التحقیق فی کلمات القرآن، ج5، ص41.
[2]. قرشى، سید على‌اكبر؛ قاموس قرآن، ج3، ص255
[3]. راغب اصفهانی، ص548
[4]. سیدرضی، محمد؛ نهج‌البلاغه، ترجمه محمد دشتی،ص91
[5]. مستدرك الوسائل، ج 1، ص 98
ادامه مطلب
درباره وبلاگ
آرشیو ماهانه
آرشیو موضوعی
آمار وبلاگ
دیگر امکانات
دستور آسان نماز شب از زبان حجت الاسلام عالی وصیت شهدا