جمعى خواندن تعقیبات نماز
جمعى خواندن تعقیبات نماز
* با توجه به آیه شریفه 55 و 205 سوره اعراف آیا جمعى خواندن دعاها با آیههاى یاد شده منافات ندارد؟
* الف) اینکه در آیه فوق فرموده که خدا را به طور «خفیه» و در پنهانى بخوانید، براى این است که از «ریا» دورتر و به اخلاص نزدیکتر و توأم با تمرکز فکر و حضور قلب باشد.
ممکن است منظور از «تضرع»، دعاى آشکار و منظور از «خفیه»، دعاى پنهانى باشد؛ پس مىتوان نتیجه گرفت که هر مقامى اقتضایى دارد: گاهى باید آشکارا و گاهى پنهانى دعا کرد. اتفاقاً گاهى براى ترویج دین و تبلیغ آن، لازم است دعا به صورت آشکارا و گروهى خوانده شود. هیچ منافاتى ندارد که با رعایت حضور قلب و اخلاص، دعا را به صورت جمعى و آشکارا بخوانیم. معیار در خواندن «دعا» آن است که به هنگام تضرع و زارى در پیشگاه خداوند، صدا آن قدر بلند نشود که منافى با ادب عبودیت باشد.[1]
ب) هرگز جمع یا مفرد آمدن لفظ، دلیل بر لزوم جمعى انجام دادن عمل و یا عکسآن نیست؛ چنان که در «سوره حمد»، الفاظش به صورت جمع آورده شده، ولى مىتوان آن را فرادا خواند، ولى در روایات توصیه شده است که دعا، حتىالمقدور به صورت گروهى خوانده شود. هر چند در اسلام خواندن دعا به صورتجمعى سفارش شده، ولى گاهى آثارى در دعاى فردى است که در گروهى نیست و همینطور عکس آن.[2]
ادامه مطلب
علت سجده واجب قرآن
علت سجده واجب قرآن
* چرا هنگام قرائت تعدادى از آیات قرآن باید سجده کنیم؟
* مهمترین علتى که براى سجده در چهار سوره سجدهدار مىتوان ذکر کرد، سنت اهل بیت عصمت و طهارت(علیهم السلام) است؛ یعنى روایتهایى که از امامان معصوم(علیهمالسلام) صادر شدهاست:
ابوبصیر از حضرت امامصادق(علیه السلام)روایت کرده که فرمود: اگر چیزى از آیات عزایم چهارگانه (آیات سجدهدار در چهار سوره علق، نجم، تنزیل سجده، حم سجده) خوانده شد و تو آن را شنیدى، بىدرنگ سجده کن؛ در هر حال که باشى؛ چه بدون وضو، چه جُنُب و چه زنى که در حال بىنمازى (حیض) است، امّا در سایر آیات سجدهدار قرآن (غیر از چهار سوره مذکور) اختیار دارى سجده کنى یا نکنى.1
از این حدیث شریف چند نکته به دست مىآید:
1. بعد از تلاوت یا شنیدن آیات سجده دارِ واجب، امر به سجده شده و فوراً باید سجده کرد؛
2. در سجدههاى واجب (آیات سجدهدار) داشتن وضو، جنب نبودن و حایض نبودن زن شرط نیست؛
3. سجده در آیات سجدهدارِ غیر از چهار سوره مذکور، مستحب است و انسان مىتواند آنرا انجام دهد یا ترک کند.
مهمترین حکمت سجدههاى مستحب نیز تعبد و روایتهاى معصومین(علیهم السلام) است.
1. شیخ حرّ عاملى، وسائلالشیعه، ج4، ص880، باب42، حدیث2.
ادامه مطلب
لزوم خواندن الفاظ و اذکار نماز
لزوم خواندن الفاظ و اذکار نماز
* آیا مىتوان بدون تکان دادن لبها و از ته دل نماز خواند؟
* خیر، زیرا یکى از واجبات نماز «ذکر» است. «ذکر» همان عبارتها، جملهها، کلمات وحروف خاصى است که در جاى جاى نماز باید ادا شود و این امر بدون تکان دادن زبان و لبها محقق نمىشود. بلکه اگر کسى استثناءً لال است احکام ویژه خود را دارد؛ مثلاً با اشاره باید نماز بخواند و... .
خداوند متعال مىفرماید: (لاَتَجْهَرْ بِصَلاَتِکَ وَلاَتُخَافِتْ بِهَا)1؛ نمازت را با آواز بلند مخوان و بسیار آهستهاش مکن.
بر مرد واجب است حمد و سوره نماز صبح و مغرب و عشا را بلند بخواند و بر مرد و زن واجب است حمد و سوره نماز ظهر و عصر (و هم چنین تسبیحات اربعه) راآهسته بخوانند.2
از مجموع آیه فوق و فتواى فقهاى بزرگ استفاده مىشود که نماز باید خوانده شود و تمامى حروف از مخارج خودش ادا شود. بنابراین چون نمىتوان بدون حرکت زبان و لبها حروف و کلمات را ادا کرد نماز خواندن به این شکل یا از ته دل باطل است.3
1. اسراء، آیه110.
ادامه مطلب
نماز
نماز
سخن شهید آیت ا... دکتر محمّد حسین بهشتى رحمه اللّه (1307 - 1360 ه .ش ):
این ایستادن و خم شدن ، این نشستن و به خاک افتادن ، و با هر یک کلماتى گفتن چه معنا دارد؟ در آن لحظه که آدمى به کمالو شکوه بى نهایت آفریدگار جهان مى اندیشد، سراپا شیفته آن مى شود، دل و جانش به خضوع و خشوع و فروتنى مى گراید، با آهنگ فطرت در برابر آن همه کمالو عظمت سر تعظیم فرود مى آورد، رکوع و سر به زمین مى ساید، سجود و زبان بهستایش مى گشاید، حمد و تسبیح .
و در آن لحظه که انسان خود را به کمک یک نیروى برتر از ماده نیازمند مى یابد، دل به سوى آفریدگار دانا و توانا و مهربان جهان مى آورد، راز و نیاز خود را با او در میان مى نهد و او را به کمک مى خواند، دعا این است نماز ما و نیایش روزانه ما، به سوى خدا، خداى یکتا، خداى پر مهر. نیایشى که هر فرازش ، بیانگر اصلى از اصول جهان بینى اسلام ، و هر حرکتش ، نمایشگر پیوند عمیق انسان اسلام با خداست . نیایشى که انسان را به سوى خدا،به سوى راه او، و به سوى رهبران او مى کشاند. او را به همه شایسته کاران روى زمین ، در طول تاریخ ، در گذشته و آینده و حال ، پیوند مى دهد. و صف اورا از صف ستمگران و تبهکاران و گمراهان جدا مى سازد تا در راه راست خدا استوار بماند و به بیراهه نیفتد. اینک تو اى انسان جستجو گر عصر ما برخیز، برخیز تا با شور و نشاط، به نیایشى چنین زنده و سازنده بپردازیم ، و خود رااز هر چه جز حق و حقیقت است پیراسته سازیم.[1]
[1] . نماز چیست ، شهید آیت ا... دکتر سیّد محمد حسین بهشتى (ره )، ص 10.
ادامه مطلب