پیامبر اکرم (ص) فرمود: جبرئیل به من گفت: «ای محمد عش ما شئت فانک میت»؛ «هرچه می خواهی زندگی کن، عاقبت میرنده هستی؛ عمر جاوید برای کسی نیست». «و احب من شئت فانک مفارقه»؛ «هرکه را دلت می خواهد دوست داشته باشی دوست داشته باش، اما این را هم بدان که از او جدا می شوی». معلوم است که در زیر این ها چه مستتر است؛ یعنی پس انسان باید کسی را دوست داشته باشد که از او جدا نمی شود. این حساب را داشته باش، هر که را می خواهی دوست داشته باشی دوست داشته باش، اما بدان که تو از همه اینها جدا می شوی؛ فقط یک حقیقت است که از او جدا نمی شوی. «اعمل ما شئت فانک ملاقیه»؛ «هرچه می خواهی عمل کنی بکن، اما این را هم بدان که تو به عمل خود خواهی رسید و با عمل خودت در یک وقتی ملاقات خواهی کرد». بعد فرمود: جبرئیل به من فرمود: «شرف المؤمن صلاته اللیل و عزه کف الاذی عن الناس»؛ «شرافت مؤمن در نمازی است که شب می خواند و عزت مؤمن در این است که اذیتش به هیچ انسانی نرسد». امام صادق (ع) فرمود: «ان البیوت التی یصلی فیها باللیل بتلاوة القرآن تضیی لاهل السماء کما تضیئ نجوم السماء لاهل الارض»؛ «خانه هایی که در آن خانه ها شب خیزی برای نماز شب می شود و قرآن تلاوت می شود، برای مردم آسمانها آنچنان می درخشد که ستارگان برای مردم زمین».
در قرآن کریم در آیات مختلفی به این موضوع اشاره شده است، در اواخر همین سوره «یاایها المزمل»، باز به موضوع می رسیم. در سوره والذاریات فرمود: «کانوا قلیلا من اللیل ما یهجعون»؛ (ذاریات/آیه 17) «کمی از شب را هجوع می کنند» این همان «قم اللیل الا قلیلا» (مزمل/آیه 2)؛ «شب را به پا خیز مگر اندکی» است. کمی از شب را آرام در بستر خود می خوابند. در می خوانیم: «تتجافی جنوبهم عن المضاجع یدعون ربهم خوفا و طمعا»؛(سجده/آیه 16)؛ «یعنی پهلوشان در بسترها آرام نمی گیرد، جا خالی می کند از بسترها، پی در پی از این پهلو به آن پهلو می شوند و دائما خدای خود را می خوانند، یا از روی خوف یا از روی طمع».
در حدیث دیگری خطاب به یکی از پیغمبران الهی هست: «یا داود! کذب من یزعم انه یحبنی فاذا جن علیه اللیل نام عنی»؛ «ای داود! دروغ می گوید آن کسی که ادعا می کند من را دوست دارد، ولی همین که شب بر او پرده می افکند می خوابد». یعنی اگر عاشقی باشد و معشوقی، آیا امکان دارد تا موقع خلوت با معشوق رسید، برود بخوابد؟ معلوم است که این، عاشق نیست. عاشق همیشه در پی فرصت است که یک خلوتی پیدا کند و از آن خلوت استفاده کند و با معشوق خودش سرگرم باشد. برای یک مؤمن بهترین وقت خلوت همان دل شب است که همه مردم خوابیده اند. اگر او هم رفت خوابید پس دروغ می گوید که ادعای محبت من را می کند. معلوم می شود که انسی با من ندارد، خدا که بهتر از همه می داند، مقصود از این حدیث این است که انسان خودش بداند اگر چنین ادعایی می کند، ادعای کاذب و دروغی است.

منـابـع