اسم آن بزرگوار على، كنیه او ابو الحسن الثانی و لقب مشهور او رضا است . عمر مبارك آن حضرت پنجاه و پنج سال بود . (1)در یازده ذى القعده سال 148 هجرى به دنیا آمد (2)و در سال 203 هجرى(3)در آخر ماه صفر به دست مأمون عباسى مسموم و شهید شد.
مدت امامت آن بزرگوار، بیست سال بود (4) كه تقریبا هفده سال آن را در مدینه ، ملجأ عوام، منجى انام ،معلم علما و مروج دین بود. سه سال آخرعمرا را اجبارا درطوس گذراند و سرانجامدرآنجابه دست مأمون شهید شد.
قال رسول الله صلى الله علیه وآله وسلم:«ستدفن بضعة منى بخراسان ما زارها مكروب الا نفس الله كربته ولا مذنب الا غفر الله ذنوبه.»(1) پاره تن من در خراسان دفن خواهد شد، هیچ گرفتار و گنهكارى او را زیارت نكند جز این كه خداوند گرفتارى او را برطرف سازد وگناهانش را ببخشاید.
حديث شريف و گرانمايه سلسله الذهب حديثي قدسي است كه امام رضا(ع) به نقل از پدرش تا اميرالمومنان (ع) و ايشان از رسول اكرم(ص) و ايشان از حضرت جبرائيل (ع) فرمود از طرف خداوند عزوجل:"لااله الا الله حصني فمن دخل حصني امن من عذابي . قال: بشروطها و انا من شروطها - كلمه لااله الا الله حصار و جايگاه امن من است ، پس هركس به دژ من وارد گردد از عذابم در امان خواهد بود. حضرت فرمود اين شرطهايي دارد و من خود از جمله آن شرطها هستم."(شيخ صدوق ، عيون اخبار الرضا(ع) جلد 2 صفحه 299).
در روایات اسلامی نیکی به پدر و مادر و رعایت احترام آنها بزرگترین و مهمترین تکلیف الهی معرفی شده و تأکیدی که در فرهنگ اسلامی و سفارشهای ائمه (ع) به این موضوع شده در کمتر مسئلهاى دیده مىشود.
قال علي بن موسي الرضا عليهالسلام: اتقوالله ايها الناس في نعم الله عليكم... اي مردم در نعمتهايي كه خداوند به شما داده تقواي الهي را رعايت كنيد... (بحار ج 78 ص 355- عيونالاخبار 260 ص 169) با عنايت خداوند و بركت نام مبارك آقا امام رضا عليهالسلام و فرمايش ايشان كه مردم را دعوت به رعايت تقواي الهي ميكنند در اين نوشتار، مطالبي در محور تقوا از قرآن و سخنان معصومين عليهمالسلام مطرح ميگردد؛
ارادت و علقه هایی که بین مردم و امام رضا(ع) در طول قرنها برقرار بوده موجب شده است هدایا و پیشکش های زیادی در قالب موقوفات به این بارگاه تقدیم شود.
موقوفه های رضوی در کتابهای تاریخی
تاریخ بیهقی: ابوالفضل بیهقی از دبیران دوره محمود غزنوی است که مکرر از رجال و کارگزاران حکومت غزنویان و از موقوفات آنها درباره آبادی مشهد یاد می کند.
تاریخ عالم آرای عباسی: اسکندر بیک ترکمان از مورخان و منشیان دوران صفوی در این کتاب از توجه سلاطین صفوی و اقدام آنها در عمران و آبادی مشهد و موقوفات آنها گفته و آن ها را به رشته تحریر درآورده است.
دراین گفتار به واكاوي حديث سلسله الذهب كه حضرت امام علي بن موسي الرضا(ع) در جمع هزاران دانشمند نيشابوري روايت كرده مي پردازد.
با بررسي زبان شناسانه مقوله لااله الا الله حصني، شرايط قرار گرفتن در دژ الهي را تبيين مي كند.
اين حديث قدسي آن قدر بليغ و رساست كه با كلماتي اندك، ايمان و اعتقاد، اجراي قانون و شريعت الهي، پذيرفتن ولايت و امامت، عوامل رستگاري و موفقيت در دنيا و آخرت را در خود گرد آورده است.
¤¤¤¤¤¤