احاديث , سخنان تصادفي امام رضا (ع)

برخوردهاي اخلاقي امام رضا (ع) مي تواند راهي مناسب براي شناخت برخوردهاي اخلاقي ائمه اطهار (ع) باشد. اين امام (ع) همام به منشأ وحي متصل بود و افعال و سکنات اخلاقي او با سنت نبي يکي است پس بر ماست که بر اين مسأله صحه بگذاريم و نسل جوان با شناخت اين مسأله به خوبي مي تواند سيره نبوي را احيا کند و اين زماني است که با زيبايي اين مسأله بيان گردد در اين مقاله سعي شده است در خصوص اخلاق عملي امام (ع) مطالبي بيان گردد اميد است با خواندن رفتارهاي اخلاقي آن حضرت که از احاديث معتبر از ايشان بيان شده است، از خلق و خوي اخلاقي آن امام همام، با اشخاص از بوستان تربيتي ثامن الحجج طرحي جامع الاطراف تصوير و ترسيم کرد.

امام رضا علیه السلام پس از هجرتشان از مدینه به طوس و هنگامی که ظلم بنی عباس را علیه شیعیان امیرالمومنین ، مخصوصاً سادات عظیم الشأن مشاهده فرمودند به ایشان نوشتند که به ایران مهاجرت نمایند و علت این امر را هم محبت به اهل بیت پیامبر فرمودند که در بین مردم ایران وجود دارد .

امام رضا علیه السلام فرمودند:

«ربحُ المومن علی اخیه رباً، إلا أن یشتری منه شیئاً باکثر من مئه درهم، فیربح فیه قوت یومه، او یشتری متاعاً للتجارة فیربح علیه ربحاً خفیفاً (1) ؛ سود گرفتن مومن از برادر دینی خویش ربا است، مگر این که چیزی را به بیش از صد درهم بخرد. در این صورت، به اندازه خوراک روزانه‎اش سود دریافت می‎کند، یا کالایی را برای فروش بخرد، در این صورت سود اندکی از او می‎گیرد.»

در پرتو این کلام حضرت، به یک محدودیت اصولی می‎رسیم و آن، محدودیت در چهارچوب سودهای تجاری و داد و ستدها است. داد و ستد و تجارت، در اصل و ماهیت مباح و مجاز است و کسانی که کالایی را با کوشش و صرف وقت، در اختیار مصرف کننده قرار می‎دهند، به مصرف کننده کمک کرده‎اند و شایستگی مزد و پاداش و به اصطلاح مقداری سود دارند؛ لیکن این سودها باید محدود باشد، و در چهارچوب قانون عدل و انصاف محدود گردد. شرایط و نوسان‎های اجتماعی و اقتصادی، نباید موجب گردد که در روابط تجاری و خرید و فروش پای سودهای کلان به میان آید، و نظام فاسد و ضد اجتماعی واسطه‎گری، بتواند در تنگناها و فشارهای اقتصادی، سودهای کلان به جیب بزند، و دست توده‎های مصرف کننده را به نام «جواز سود در معاملات» تهی سازد.

حفاظت از اخلاق و ناموس مردم از اصول اولیه اقتصاد مقاومتی امام رضا (ع) می باشد

بر اساس بیان امام رضا(ع) حفاظت از اخلاق و ناموس و نیکنامی و عزت و در یک حکم آبرو، فضیلت اخلاقی است و در صورتی که هدف مصرف و خرج مال شود و در فهرست مخارج و هزینه‌های زندگانی اقتصادی جا گیرد همان مال را در مراتب برتر فضیلت نیز قرار می‌دهد.

بنابراین اقتصاد مقاومتی تنها راه تبدیل تحریم ها به فرصت برای رشد و کمال است. در تنظیم سیاست های اقتصادی کشور باید حفظ آبرو جایگاه برجسته‌ای پیدا کند.

جنبش حسان بن مجالد همداني
در سال 148 هجري ، حسان بن مجالد همداني ، همراه گروهي از خوارج، در روستايي به نام بافخاري در حوالي شهر موصل، بر منصور عباسي شوريد. لشكر موصل به فرماندهي صقر بن نجده به جنگ وي رفت، اما در برابر او تاب نياورد. شورشيان وارد موصل شدند و شهر را به آتش كشيدند. از آنجا به رقه رفتند و چندي با خوارج عمان همداستان گشتند. ياران حسان بار ديگر به موصل تاختند و با صقر بن نجده ، بلال قيسي و حسن بن صلاح درگير شدند. اين بار نيز صقر گريخت، بلال كشته شد و حسن ، چون همداني بود، زنده ماند و از همين رو، برخي از ياران حسان از او گسستند.
منصور عباسي در آغاز بر آن شد تا آنان را سركوب كند، ولي ابوحنيفه ، ابن ابي ليلي و ابن شبرمه او را از كشتار موصليان باز داشتند.

دوران حيات امام هشتم اوج گيري گرايش مردم به اهل بيت و دوران گسترش پايگاههاي مردمي اين خاندان است.
چنان كه مي دانيم امام از پايگاه مردمي شايسته اي برخوردار بود و «در همان شهر كه مأمون با زور حكومت مي كرد او مورد قبول و مراد همه مردم بود و بر دلها حكم مي راند... نشانه ها و شواهد تاريخي ثابت مي كند كه (در اين دوران) پايگاه مردمي مكتب علي عليه السلام از جهت علمي و اجتماعي تا حدي بسيار رشد كرده و گسترش يافته بود. در آن مرحله بود كه امام عليه السلام مسئوليت رهبري را به عهده گرفت».

شخصيت علمي
امام هشتم(ع)، چونان نياكان وارسته اش، از مقام علمي والايي برخوردار بود، تا آن جا كه ويرا«عالم آل محمد(ص)» لقب داده اند.
اباصلت از محمدبن اسحاق بن موسي بن جعفر(ع) نقل كرده است:
«امام موسي بن جعفر(ع)، به فرزندانش مي فرمود، برادرتان، علي بن موسي، داناي خاندان پيامبر(ص) است. نيازها و پرسش هاي ديني خود را از وي فرا گيريد و آنچه را به شما تعليم داد، به خاطر بسپاريد، چه اين كه بارها پدرم امام صادق(ع) به من فرمود: داناي خاندان پيامبر(ص) در نسل توست و اي كاش من او را درك كرده و مي ديدم.»