مفهوم كنز از ديدگاه علم اقتصاد و انديشمندان اسلامى
سيدحسين ميرمعزى(1)
چكيده:
در اين مقاله پس از تبيين مفهوم كنز از ديدگاه اقتصاددانان و از ديدگاه مفسران و انديشمندان اسلامى و نيز با بررسى آيات و روايات وارده در اين موضوع، اثبات شده است كه آنچه تحت عنوان كنز در اسلام تحرير شده، جمع آورى ثروت مازاد بر نياز و بدون پرداخت حقوق الهى متعلق به آن مىباشد وصرف خارج كردن پول از جريان گردش حرام نيست و نتيجه گرفتيم كه نگهدارى پول به انگيزه بورس بازى (با فرض جواز بورس بازى در چارچوب قوانين شرع) حرام نيست. در خاتمه نيز يادآور شديم كه با وجود تحريم بهره در اقتصاد اسلامى بدليل آنكه نگهدارى پول داراى هزينه فرصت است شرائطى را مىتوان تصور كرد كه در آن تقاضاى پول به انگيزه بورس بازى عملاً محقق گردد.
واژگان كليدى: كنز، پول، بورس بازى
1ـ مقدمه
يكى از ويژگيهاى پول، اين است كه مىتواند، ارزش را در خود ذخيره و از زمانى به زمان ديگر منتقل نمايد. اين ويژگى براى پول، در جامعه دو كاركرد را بدنبال دارد:
ادامه مطلب
معرّفي آثار برگزيده اقتصاد اسلامي
مجله اقتصاد اسلامي در نظر دارد به پاس قدرداني از مؤلّفان و محقّقان نمونه و براي اطلاعرساني به خوانندگان ارجمند، در هر شماره به معرّفي يكي از آثار برگزيده اقتصاد اسلامي بپردازد و چكيدهاي از محتواي آن را ارائه كند. در اين جهت از محقّقان و مؤلّفان ارجمند اقتصاد اسلامي كه آثارشان در يكي از محافل علمي برگزيده شده است، دعوت ميشود با ارسال خلاصه و اصل كتاب، مجلّه را در تحقّق اين هدف ياري كنند.
براي اين شماره، كتاب مباني فقهي اقتصاد اسلامي نوشته حججاسلام آقايان: محمدمهدي كرمي و محمد پورمند (نبيزاده)، در نظر گرفته شده كه در سومين كنگره سالانه دينپژوهان كشور، پژوهش فرهنگي و كاربردي برگزيده سال شناخته شد و لوح تقدير گرفت.
نام كتاب: مباني فقهي اقتصاد اسلامي
مؤلّفان: محمدمهدي كرمي، محمد پورمند(نبيزاده)
ناشر: پژوهشكده حوزه و دانشگاه و سازمان مطالعه و تدوين (سمت)
ادامه مطلب
قرآن و تجلّى توحيد در اقتصاد
اقتصاد اسلامى مبتنى بر وحى است. وحى بر توجه انسان به مبدأ و معاد تأكيد دارد و با ايجاد ارتباط بين انسان و خالق از يك سو و انسان و معاد از سوى ديگر، در مقام آن است كه انسان را به نامتناهى وصل نمايد; با ازليّت پيوند دهد و او را ابدى كند تا با مشاهده نتايج فعاليت ها و رفتارهاى خويش و يقين به ثمربخشى آن ها در جهان پس از مرگ، راه تكامل را بپيمايد. انسان در اين مكتب، با نگرشى كاملا متفاوت نمايان مى گردد و اين نگرش رفتارهاى اقتصادى او را تحت تأثير قرار مى دهد. انسان اقتصادى در اين مكتب، در مصرف، به رزّاقيت الهى و در توليد، به توحيد افعالى معتقد است. قبض و بسط رزق را از ناحيه خداوند مى داند و به توزيع تكوينى الهى نيز معتقد است و در يك جمله، در سراسر رفتارهاى او توحيد تجلّى مى كند. برخلاف اين، در نظام سرمايه دارى واژه هايى همچون تدبير الهى، توحيد ربوبى، مشيّت الهى، رزاقيت خداوند، توحيد افعالى و توزيع تكوينى بى معنا بوده، انسان محدود و بريده از مبدأ و معاد است.
البته انتساب دست ساخته هاى انسان به خداوند به معناى نفى تأثير عوامل طبيعى و مادى نيست.
ادامه مطلب