خوش آمدید

در قرآن اشاره به آسمانهای هفتگانه شده منظور چیست؟
پاسخ: درباره ی « آسمانهای هفتگانه » که در قرآن هم به آن اشاره شده دانشمند اسلامی و مفسّران چند تفسیر ذکر کرده اند:
1- منظور از عدد هفت در اینجا کثیر است؛ یعنی، آسمانهای متعدّد، یعنی کرات فراوانی آفریده است، و بسیار می شود که در زبان عربی و فارسی یا زبانهای دیگر، اعدادی را به عنوان تکثیر ذکر می کنند، یعنی عدد را 
می گویند و منظور از آن خصوص مقدار معیّنی نیست، بلکه مقصود از آن بیان زیادی یک موضوع است. 
مثلاً: بسیاری می شود که در فارسی می گوییم پنجاه مرتبه این سخن را به تو گفتم، یا ده مرتبه کردم؛ در حالی که نظر خاصّی روی عدد پنجاه و ده نیست، بلکه منظور این است که بسیار آن مطلب را گفته ایم یا از طرف خود مطالبه نموده ایم. قرآن درباره کلمات خدا- معلومات خدا- چنین می فرماید: «وَلَوْ أَنَّمَا فِي الْأَرْضِ مِن شَجَرَةٍ أَقْلَامٌ وَالْبَحْرُ يَمُدُّهُ مِن بَعْدِهِ سَبْعَةُ أَبْحُرٍ مَّا نَفِدَتْ كَلِمَاتُ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ عَزِيزٌحَكِيمٌ﴿۲۷﴾واگرهمه ی درختان روی زمین قلم شود و دریا برای آن مرکّب گردد و هفت دریاچه به آن افزوده شود، اینها همه تمام می شود ولی کلمات خدا پایان نمی گیرد.[1] بدیهی است عدد هفت در اینجا به منظور بیان کثرت و تعدّد است، و الّا می دانیم اگر ده یا صد دریا هم به آن اضافه شود معلومات بی پایان خداوند را نمی توانند بنویسند. 
زیرا اساساً خدا از هر جهت لایتناهی است. همچنین اعداد دیگری مانند سبعین ( هفتاد ) یا مانند آن در قرآن یا سایر کلمات عرب و زبانهای دیگر به منظور تکثیر به کار برده می شود و چنین اعدادی مفهوم عدد خاصّی را نمی رساند، بلکه منظور اشاره به زیادی یک چیز است.
2 - منظوراز آسمانهای هفت گانه، سیّاراتی بود که در موقع نزول قرآن برای مردم آن روز معلوم بوده،یا سیّاراتی است که اکنون با چشم عادی و غیر مسلّح برای عموم قابل رؤیت است.

3 - منظورازآسمانهای هفتگانه همان طبقات مختلف هوا وگازهای گوناگونی است که زمین رااحاطه کرده است.
4 - اما به عقیده بعضی از دانشمندان بزرگ، کواکب و ستارگان و کهکشانهایی که دیده می شود همه جزء آسمان اوّلند و در ماورای آن شش جهان بزرگ دیگر هست.
منظور قرآن از آسمانهای هفتگانه مجموع عوالم هفتگانه است که در جهان هستی وجود دارد، گرچه علم و دانش امروز انسان فقط پرده از روی یکی از آنها برداشته ولی هیچ مانعی ندارد که در آینده در اثر تکمیل علم انسان عوالم ششگانه ی عظیم دیگری در پشت این جهان محسوس امروز کشف گردد. طرفداران این عقیده به این آیه ی استشهاد نموده اند: «إِنَّا زَيَّنَّا السَّمَاء الدُّنْيَا بِزِينَةٍ الْكَوَاكِبِ ﴿۶﴾ما آسمان نزدیک ( پایین ) را با ستارگان آراستیم،[2] از این آیه استفاده می شود که ستارگان همه درآسمان اوّلند( باید توجه داشت که کلمه ی« دنیا » در لغت عرب به معنی پایین و نزدیک است). به هر حال، ذکر این نکته لازم به نظر می رسد: از آیات و روایاتی که عدد آسمانها را هفت معرفی کرده به هیچ وجه تأیید نظریّه ی هیئت بطلمیوس که آسمانها را به صورت افلاکی مانند طبقات پوست پیاز معرفی می کرد، استفاده نمی شود، ( زیرا مطابق هیئت بطلمیوس عدد افلاک و آسمانها نُه می باشد ).
اما راجع به زمینهای هفتگانه که در قرآن بطور اشاره و در بعضی احادیث با صراحت ذکر شده است و یا این که اشاره به طبقات مختلف زمین است، یا این که منظور از زمین های هفتگانه، سیّارات عطارد، زهره، زحل، زمین، مریخ، مشتری و ماه می باشد؛ یعنی همان کرات منظومه ی شمسی هستند ولی آنها باچشم عادی قابل رؤیت نیستند. و بنابر این تفسیر، منظور از آسمانهای هفت گانه، همان فضایی است که در بالای هر یک از این کرات هفتگانه قرار دارد.
به عبارت دیگر : خود این کرات هفتگانه، زمین محسوب می شود و « جو » یا فضای اطرافشان، آسمان آنهاست باید توجه داشت که «سماء » در لغت عرب به معنی هر چیزی است که در طرف بالا قرار دارد.
این بود خلاصه ی تفسیرهای مختلفی که دانشمندان و مفسّران ما درباره ی آسمانهای هفتگانه و زمینهای هفتگانه گفته اند، البته توضیح درباره قرائنی که هر یک از این نظریات را تأیید می کند، مخصوصاً تفسیر اخیر که از همه نزدیکتر به نظر می رسد و ذکر شواهد آن نیازمند به شرح بیشتری است.[3]

موفق باشید.