خوش آمدید

1. علومی که برای فهمیدن و فهماندن و شناخت و شناساندن هر چه عمیق‏تر و دقیق‏تر قرآن کریم به‏وجود آمده است، و در طی تاریخ اسلام و اسلام‏شناسی بر تعداد آنها هم افزوده شده است، «علوم قرآنی‏» نام دارد. هم‏چنین بعضی فنون نیز مانند تجوید و ترتیل و ترجمه جزو آنهاست. تعداد و عناوین این علوم و فنون قرآنی از این قرار است: 
1) تاریخ قرآن 2) علم رسم [یعنی رسم‏الخط] عثمانی 3) شناخت مکی و مدنی 4) علم شان نزول/اسباب نزول 5) علم شناخت ناسخ و منسوخ 6) علم محکم و متشابه 7) تحدی، اعجاز و تحریف‏ناپذیری قرآن 8) تفسیر و تاویل 9) قراءت، تجوید و ترتیل 10) فقه قرآن یا احکام قرآن 11) اعراب قرآن یا نحو و دستور زبان قرآن 12) قصص قرآن 13) علم غریب‏القرآن یا واژگان‏شناسی قرآن 14) علم یا فن ترجمه قرآن. (1) 
2. قرآن کریم آخرین وحی‏نامه الهی در ادیان توحیدی و ابراهیمی، و کتاب مقدس اسلام است که به عین الفاظ، وحیانی است و بدون هیچ کم‏وکاستی، با دقیق‏ترین جمع و تدوینی که درتاریخ کتب آسمانی سابقه دارد، با استفاده از نسخه‏ای که در زمان حیات پیامبر(ص) نوشته شده بوده; ولی حالت کتابی و مصحف نداشته، در عصر عثمان به هیئت کتاب (مصحف) درمی‏آید و این واقعه عظیم دوران‏ساز در فاصله بین یازده هجری وفات پیامبر(ص) و سی هجری، که هنوز پنج‏سال از خلافت عثمان باقی بوده است، انجام می‏گیرد. 
3. مصاحف امام، همان مصاحف عثمانی است و تعداد آنها پنج‏یا شش نسخه بوده است که به مراکز بزرگ جهان اسلام همراه با یک حافظ قرآن‏شناس فرستاده شده است(نسخه‏ای به مکه، نسخه‏ای به مدینه، (2) نسخه‏ای به بصره، نسخه‏ای به کوفه، نسخه‏ای به بحرین، نسخه‏ای به شام). 
4. مصاحف امام یا عثمانی قرن‏ها باقی بوده است. چنان‏که سه جهانگرد نامدار جهان اسلام، یعنی ابن جبیر (م 614 ق.) و یاقوت (م 626 ق.) و ابن‏بطوطه (م 779 ق.) هرسه در عصر خویش از مصحف عثمانی محفوظ در جامع کبیر دمشق - که مورد احترام فوق‏العاده مردم و مرجع زیارت آنان بوده است - دیدن کرده‏اند. اما بدبختانه این نسخه در آتش‏سوزی سال 1310 ق. از میان رفته است. گفته می‏شود یکی از مصاحف امام (عثمانی) هم‏اکنون در دارالکتب المصریه در قاهره محفوظ است و در ابعاد بزرگ‏تر از رحلی (فی المثل به اندازه روزنامه اطلاعات، یا کیهان) و اخیرا هم به‏دست‏خبرگان فن مرمت و اصلاح شده است. 
5. قریب دوثلث قرآن در مکه، و کمی بیش از یک ثلث آن در مدینه نازل شده است (تاریخ قرآن رامیار، ص 263). تعداد آیات مکی 4468آیه است و تعداد آیات مدنی 1768 آیه (فرهنگ آماری کلمات قرآن کریم، ج 1، ص 39). 
6. قصص انبیا بیشتر در سوره‏های مکی بیان شده است و فقه یا احکام قرآن بیشتر در سوره‏های مدنی. 
7. قصص انبیا به نحوی بخش‏بخش در سراسر قرآن کریم آمده است، داستان هیچ پیامبری به‏طور سراسری و یکپارچه در قرآن نیامده است، مگر داستان یوسف و برادرانش که به‏تمامی و یکپارچه در سوره یوسف، سوره دوازدهم قرآن آمده است. 
8. قرآن کریم دو نزول دارد: یکی دفعی و یکباره، یکی تدریجی و 23 ساله. بار اول قرآن بتمامه در «لیلة القدر» به‏صورت «جملة واحدة‏» (یکبارگی) از لوح محفوظ به بیت‏العزة یا بیت‏المعمور (در آسمان چهارم) نازل شده، و سپس نجوما یا منجما یعنی بخش‏بخش و به تفاریق در طول مدت 23 سال به تفصیل نزول یافته است (بحارالانوار، ج‏18، ص 253 و 254). نظر ملامحسن فیض کاشانی درباره دو نزول قرآن‏کریم چنین است: «نزول [اول نزول]معنای قرآن به قلب پیامبر(ص) است... سپس در طول بیست [و سه]سال هر بار که جبرئیل بر او ظاهر شده و وحی آورده و الفاظ آن را بر حضرت می‏خوانده است،بخش‏بخش از باطن قلب او به ظاهر زبانش نزول می‏یافته است‏» (مقدمه نهم از تفسیر صافی). 
9. کاتبان وحی را تا چهل نفر ازصحابه با سواد هم شمرده‏اند که ده تن از آنان عبارتند از: 1-4. خلفای چهارگانه 5. ابی‏بن کعب 6. زید بن ثابت 7. طلحه 8. زبیر 9. سعدبن ابی‏وقاص 10. سالم مولی ابی‏حذیفه