27. کوتاهترین آیه قرآن از میان حروف مقطعه، «طه» (که بهصورت طاها تلفظ میشود) در آغاز سوره طه، سوره بیستم است، همچنین «یس» (که بهصورت یاسین تلفظ میشود) در آغاز سوره یس، سوره سیوششم قرآن. باید توجه داشت که «ق»[ قاف] در آغاز سوره «ق»، و «ن» [ نون] در آغاز سوره قلم، دارای عدد مستقل نیستند; (7) یعنی آیه واحدی شمرده نشدهاند. از حروف مقطعه یا فواتح سور (آغازگر سورهها) گذشته کوتاهترین آیه قرآن مجید «مدهامتان» است (سوره الرحمن، آیه 64) که معنای آن «دو برگ یا باغ سبز سیه تاب» است. و بلندترین آیه، آیه تداین [ دین مداینه] (مربوط به لزوم کتابتسند برای وام) است (سوره بقره، آیه 282) که در مصحف مدینه، به کتابت عثمان طه درستیک صفحه پانزدهسطری را در برگرفته است (ص 48). همچنین بلندترین سوره قرآن، سوره بقره است (در مصحف به کتابت عثمان طه 48 صفحه است) و کوتاهترین سوره، سوره کوثر است که طول آن فقط یک سطر و نیم است.
27. کوتاهترین آیه قرآن از میان حروف مقطعه، «طه» (که بهصورت طاها تلفظ میشود) در آغاز سوره طه، سوره بیستم است، همچنین «یس» (که بهصورت یاسین تلفظ میشود) در آغاز سوره یس، سوره سیوششم قرآن. باید توجه داشت که «ق»[ قاف] در آغاز سوره «ق»، و «ن» [ نون] در آغاز سوره قلم، دارای عدد مستقل نیستند; (7) یعنی آیه واحدی شمرده نشدهاند. از حروف مقطعه یا فواتح سور (آغازگر سورهها) گذشته کوتاهترین آیه قرآن مجید «مدهامتان» است (سوره الرحمن، آیه 64) که معنای آن «دو برگ یا باغ سبز سیه تاب» است. و بلندترین آیه، آیه تداین [ دین مداینه] (مربوط به لزوم کتابتسند برای وام) است (سوره بقره، آیه 282) که در مصحف مدینه، به کتابت عثمان طه درستیک صفحه پانزدهسطری را در برگرفته است (ص 48). همچنین بلندترین سوره قرآن، سوره بقره است (در مصحف به کتابت عثمان طه 48 صفحه است) و کوتاهترین سوره، سوره کوثر است که طول آن فقط یک سطر و نیم است.
28. مئون / مئین سورههایی هستند که بیش از صد آیه دارند و عبارتند از سوره یونس تا سوره شعراء، منهای سورههای ابراهیم، رعد، حجر، مریم، نور، فرقان که کمتر از صد آیه دارند. بهاضافه سوره صافات، جمعا یازده سوره و نام آنها از این قرار است: یونس، هود، یوسف، نحل، اسراء، کهف، طه، انبیاء، مؤمنون، شعراء، صافات. (شناختسورههای قرآن، ص 46)
29. مثانی در اصطلاح علوم قرآنی، عبارت است از: تمام سورههایی که بعد از سوره شعراء تا سوره حجرات قرار دارند و تعداد آیات آنها از صد کمتر است. این سورهها از سوره 27 (نمل) آغاز و تا سوره49 (حجرات) ادامه پیدا میکند، بهاستثنای سوره صافات که 182 آیه دارد، و بهاضافه هشتسوره دیگر که تعداد آیات آنها از صد کمتر است; یعنی انفال، رعد، ابراهیم، حجر، مریم، حج، نور، فرقان. (شناختسورههای قرآن، ص46-47)
30. دو آیه در قرآن هست که تمامی حروف الفبا در آنها بهکار رفته است، این دو آیه عبارتند از آیه 154 سوره آلعمران که آغاز آن چنین است: «ثم انزل علیکم من بعد الغم امنة نعاسا یغشی طائفة منکم...» و دیگر آیه 29 ( آیه آخر) سوره فتح که آغاز آن چنین است: «محمد رسول الله و الذین معه اشداء علی الکفار رحماء بینهم...».
31. دو آیه در قرآن کریم هست که صنعت قلب مستوی یا عکس کامل دارد. یعنی از هر دو سو یکسان خوانده میشود: 1) «کل فی فلک» (یس، 40) 2) و «ربک فکبر» (مدثر، 3).
32. وسط قرآن مجید، یعنی آنجا که درست بهنصف تقسیم میگردد در کلمه «ولیتلطف» (سوره کهف، 19) است.
33. چهار عبارت قرآنی هست که در هر یک از آنها چهار تشدید متوالی وجود دارد:
1. نسیا رب السماوات (مریم، 64 و 65);
2. فی بحر لجی یغشاه موج (نور، 40);
3. قولا من رب رحیم (یس، 58);
4. ولقد زینا السماء (ملک، 5).
34. مفصلترین ترجیعبند قرآن در سوره الرحمن است که 31 بار آیه «فبای آلاء ربکما تکذبان» (پس کدامین نعمت پروردگارتان را انکار میکنید؟) تکرار شده است. «ربکما» یعنی پروردگار شما دو تن، انس و جن. رسم است که هنگام خواندن این آیه باید گفت: «لا بشیء من آلائک ربنا نکذب» یا «ولا بشیء من نعمک ربنا نکذب، فلک الحمد» (پروردگارا، به هیچ چیز از نعمتهای تو انکار نداریم، پس سپاس تو را).
35. دو ترجیعبند دیگر در قرآن مجید در سوره قمر است که آیه «فکیف کان عذابی و نذر» (بنگر تا عذاب و هشدار من چگونه بود؟) سه بار تکرار میشود. همچنین آیه «ولقد یسرنا القرآن للذکر فهل من مدکر» (و بهراستی قرآن را قابل پندگیری گرداندیم، پس آیا پندپذیری هست؟) چهار بار در همین سوره عینا تکرار میشود.
36. یک ترجیعبند دیگر در سوره مرسلات است که آیه «ویل یومئذ للمکذبین» (در چنین روزی وای بر منکران) ده مرتبه دراین سوره تکرار شده است.
37. آیات سجده اعم از واجب و مستحب پانزده آیه است، که از آن میان چهار آیه سجده واجب دارد که باید بههنگام خواندن یا شنیدن آنها سجده کرد و سورههایی را که این چهار آیه در آن هست «عزایم» نامند و این چهار سوره عبارتند از: سجده، فصلت، نجم، علق.