بسيارى از قرآن پژوهان ، عقيده دارند كه قرآن كريم ، به وسيله
بسيارى از قرآن پژوهان ، عقيده دارند كه قرآن كريم ، به وسيله
پيامبراكرم ص با ترتيب كنونى ، گردآورى شده است . يكى از حكمت هاى ترتيب كنونى ، ارتباط خاص انتهاى هر سوره با ابتداى سوره ديگر است . علامه طبرسى در مجمع البيان ، به برخى از اين ارتباط ها ، در ابتداى سوره ها، اشاره كرده است .
دانشمندانى كه معتقدند قرآن مجيد ، پس از رحلت پيامبر گردآورى شده است ، مى گويند ، چون به سوره
حمد ، «فاتحة الكتاب » گفته مى شد و اين نام ، در زمان پيامبر نيز
مشهور بود ، اصحاب پيامبر ، سوره حمد را در ابتداى قرآن قرار داده ،
سپس ساير سوره ها را ، تقريباً ، به ترتيب بزرگى آن ها پشت
سرهم آورده اند .
دانشمندانى مانند سيدمرتضى علم الهدى ، آية الله خويى ، آيت الله
حسن زاده آملى ، آية الله مكارم شيرازى و.. . معتقدند ، قرآن به
وسيله پيامبر گردآورى شده ، و دانشمندانى مانند : سيوطى ،
علامه طباطبايى ، آيت الله معرفت ، .. . معتقدند ، قرآن ، پس از
رحلت پيامبر گردآورى شده است .1
حمد ، نخستين سوره است كه به طور كامل و يك دفعه ، نازل شده
است .2 كه به اين اعتبار ، مى توان آن را فاتحة الكتاب ناميد . اين
نام ، در زمان پيامبر نيز شهرت داشته و
اين احتمال وجود دارد كه اين مطالب در ترتيب و چينش سوره ها
لحاظ شده باشد .
از طرفى سوره حمد از نظر قرآن بسيار با اهميت است ; آن جا كه
بر پيامبر اكرم منت گذارده و بر او سوره حمد را نازل فرموده است .
(حجر ، 87)