و شفاعتگرى در پيشگاه او سود نمىبخشد، مگر براى آن كس كه به وى اجازه دهد. تا چون هراس از دلهايشان برطرف شود، مىگويند: «پروردگارتان چه فرمود؟» مى گويند: «حقيقت و هموست بلندمرتبه و بزرگ.» (23)
(تفسير آيه:" حَتَّى إِذا فُزِّعَ عَنْ قُلُوبِهِمْ ..." كه خاشع بودن ملائكه در مقابل خداوند را بیان میکند )
" حَتَّى إِذا فُزِّعَ عَنْ قُلُوبِهِمْ قالُوا ما ذا قالَ رَبُّكُمْ قالُوا الْحَقَّ وَ هُوَ الْعَلِيُّ الْكَبِيرُ" كلمه" فزع" از تفزيع است، و تفزيع به معناى از بين بردن فزع، و وحشت از دلهاست، و ضميرهاى جمع كه در آيه است به شفعاء، يعنى ملائكه بر مىگردد.
و لازمه جمله" حَتَّى إِذا فُزِّعَ عَنْ قُلُوبِهِمْ"- با در نظر داشتن اينكه نتيجه است- اين است كه: چيزى در بين باشد كه غايت و آخرش تفزيع قلوب و راحت شدن دلها باشد، و آن اين است كه دلها دچار فزع و اضطرابى طولانی ، در انتظار امر خداى سبحان باشد، تا وقتى كه با صدور امر خداترس دلها تمام شود.
بنا بر اين آيه مورد بحث در معناى آيه" وَ لِلَّهِ يَسْجُدُ ... وَ الْمَلائِكَةُ وَ هُمْ لا يَسْتَكْبِرُونَ يَخافُونَ رَبَّهُمْ مِنْ فَوْقِهِمْ وَ يَفْعَلُونَ ما يُؤْمَرُونَ" «3» خواهد بود، چون هم آيه مورد بحث و هم آيه سوره نحل هر دو براى ملائكه اثبات ترس و فزع مىكنند.
و فزع به معناى تاثر و انقباض دل از ترس است، و مراد از سجده شان، سجده تذلل و ترسى است كه از پروردگار و ما فوق خود دارند.
از همين جا روشن مىشود، كه مراد از فزع ملائكه، و برطرف شدن آن از ايشان، تذلل و احساس حقارتى است كه دلهايشان را پر كرده، چون كه خود را اسباب و شفعاء، و وسيله اجراى امر الهى مىدانند، و همواره دل واپسى اين را دارند كه اوامر الهى بر طبق آنچه صادر شده، و خواسته، عملى بشود، و بر طرف شدن فزع ملائكه به اين است كه اوامر الهى را تحويل گرفته، و مشغول انجام آن بشوند، به طورى كه از سراپاى وجودشان چيزى جز انجام امر خدا ظهور نكند، و بين خدا و انجام خواستههايش، چيزى جز امرش واسطه نشده باشدو اگر فزع و تفزيع را به دلهاى آنان نسبت داده، براى اين است كه دلالت كند بر اينكه آن چنان از خود بى خود، و از هر چيز ديگرى منصرف هستند، كه غير از پروردگارشان به هيچ چيز ديگر توجه ندارند، و اين بى توجهى هم چنان ادامه دارد، تا وقتى كه فزع دلشان به امر الهى برطرف شود، كه البته بدون درنگ و بلافاصله برطرف مىشود، و تخلفپذير هم نيست، چون امر الهى تعطيل و تاخير نمىپذيرد، هم چنان كه فرموده:" إِنَّما أَمْرُهُ إِذا أَرادَ شَيْئاً أَنْ يَقُولَ لَهُ كُنْ فَيَكُونُ" «1» پس نظر به اين معنا از آيه شريفه استفاده مىشود، كه ملائكه هم چنان در فزع هستند، تا با صدور امر الهى فزعشان زايل شود.( تفسیر المیزان ج16 ص 559)
احادیث پیامبران و امامان
مهدویت
دینی و مذهبی و قرآنی
دیدنی ها و شنیدنی ها
تاریخی
مهمترین اخبار
روانشناسی و طالع بینی
پزشکی و سلامت
ورزش
آشپزی و تغذیه
داستانهای آموزنده
عکس نوشته ها ،تصاویر و کاریکاتور
اشعار زیبا
پیامک
طنز و لطیفه
ضرب المثل
علم و فناوری و ترفند
اوستا
انجیل
سخنان بزرگان
سخنان آبراهام مازلو
سخنان آلبرت انيشتين
سخنان اُرد بزرگ
سخنان ارسطو
سخنان بزرگمهر
سخنان بودا