خوش آمدید

شبهه :

در مورد مدت حكومت حضرت مهدي (عج) وارد شده كه: «لن يمضي مهديُّ الامّه الّا قبل القيامه باربعين يوماً» اين‎گونه روايات با مسئله رجعت چگونه جمع مي‎شود؟پاسخ :

رجعت از مسلّمات و اعتقادات شيعه مي‎باشد و بدين مفهوم است كه امامان معصوم ـ عليهم السّلام ـ و انبوهي از كساني كه جهان را بدرود گفته‎اند، بار ديگر پس از حضرت مهدي (عج) و پيش از شهادت او به خواست خدا و اراده حكيمانه او بدين جهان باز مي‎گردند و نخستين رجعت‎كننده حضرت امام حسين ـ عليه السّلام ـ است و پس از آن وجود گران‎مايه‌ همه امامان اهل بيت ـ عليهم السّلام ـ يكي پس از ديگري رجعت مي‎كنند. 
در قرآن نيز به مسأله رجعت پرداخته شده است. نمونه‎اي از آيات كريمه قرآن كه به اين مهم پرداخته‎اند، اين آيه شريفه است كه«و يوم نحشر من كل امه فوجا» [1]و روايات متعددي نيز درباره مسأله رجعت وارد شده است. از جمله امام صادق ـ عليه السّلام ـ مي‎فرمايد: «ايام اللّه ثلاثه، يوم يقوم القائم و يوم الكرّه(الي الرجعه) و يوم القيامه»[2] يعني روزهاي خدا سه روز است: روز قيام قائم، روز رجعت و روز رستاخيز. امام صادق ـ عليه السلام ـ : همه انسان‌هاي با ايماني كه به ناحق كشته شده باشند رجعت مي‌كنند و پس از آن از دنيا مي‌روند. رجعت براي مؤمنان خالص و نيز كافران خالص است.[3] 
حال با توجه به تبيين اين مسأله مهم به بررسي مدت حكومت حضرت مهدي (عج) (و چگونگي جمع آن با توجه به روايات) و قضيه رجعت مي‎پردازيم: 
پيرامون مدت حكومت حضرت مهدي (عج) روايات گوناگون از شيعه و اهل سنت وجود دارد، برخي از روايات روزگار حكومت امام (عج) را به هفت سال، برخي به هشت سال، نه، ده و بيست سال يادآور مي‎گردند. و برخي اخبار حتي تا هزار سال را نيز يادآور گشته‎اند. آنچه مسلم است اين‎كه حكومت حضرت مهدي (عج) كمتر از هفت سال نيست. شايد بتوان گفت، مدت حكومت هفت سال است ولي ساليان آن با سال‎هاي روزگار ما متفاوت است، چنان‎كه در بعضي از روايات آمده است: 
«حكومت حضرت، هفت سال و هر سالي به مقدار ده سال از سال‎هاي شما مي‎باشد، پس ساليان روزگار آن‎حضرت به اندازه هفتاد سال شما خواهد بود.»[4] 
حضرت علي مي‎فرمايد: «حضرت مهدي هفت سال حكومت مي‎كند كه هر سال آن روزگار، ده سال شما خواهد بود»[5]حضرت رسول ـ صلّي الله عليه و آله ـ مي‎فرمايد: «....و هفت سال سرپرستي كارها را به دست مي‎گيرد»[6]و«.....حضرت مهدي (عج) بيبست سال حكومت مي‎كند....»[7]حضرت صادق ـ عليه السّلام ـ فرمود: «حضرت مهدي از فرزندان من است و عمري برابر عمر ابراهيم خليل الرحمن خواهد داشت و در سن هشتاد سالگي ظهور مي‎كند و چهل سال فرمانروايي مي‎نمايد.»[8]امام باقر ـ عليه السّلام ـ مي‎فرمايد: «حضرت قائم ـ عليه السّلام ـ سيصد و نه سال حكومت مي‎كند، چنان‎كه اصحاب كهف نيز در غار همين اندازه ماندند.»[9] 
مرحوم مجلسي(ره) مي‎فرمايد: «رواياتي كه درباره مدت حكومت امام (عج) آمده است بايد به احتمالات زير توجيه كرد؛ برخي روايات بر تمام مدت حكومت دلالت دارد، برخي بر مدت ثبات و استقرار حكومت. بعضي بر طبق سال‎ها و روزهايي است كه با آن آشنائيم و بعضي احاديث ديگر بر طبق سال‎ها و ماه‎هاي روزگار آن حضرت است كه طولاني مي‎باشد و خداوند به حقيقت مطلب آگاه است.[10] 
با توجه به روايات فوق لازم است كه اين روايت« ... قبل القيامه باربعين يوما» را نيز در كنار ديگر روايات ببينيم. و علاوه بر آن، مدت حكومت حضرت مهدي ـ عليه السّلام ـ با توجه به اهداف حكومت و سال‎هاي انتظار جهان براي رسيدن به آن حكومت عدل و داد، و آيات و رواياتي كه در اين باره وارد گشته است، بايد به‎گونه‎اي باشد كه تأمين‎كننده غرض و انتظار طولاني حكومت حضرت مهدي (عج) باشد.(واللّه اعلم) در هر تقدير اين‎گونه روايات با مسئله اعتقادي رجعت هيچ‎گونه منافاتي نخواهد داشت و روزگار رجعت با اين زمان حكومت امام عصر (عج) همخواني دارد. علاوه بر آن رواياتي كه در باب رجعت آمده و آن‎را در زمان ظهور حضرت از پشت پرده غيب مي‎داند با چند روز هم ولو 40 روز باشد حاصل است و قابل جمع است.
[1] . سوره نمل، آيه 83. 
[2] . بحارالانوار، علامه محمد باقر مجلسي، ج 53، ص 63. 
[3] . بحارالانوار، علامه محمد باقر مجلسي، ج 52، ص 326. 
[4] . ارشاد مفيد، مؤلف: شيخ مفيد (ره)، ناشر: انتشارات اسلاميه، چاپ سوم، 1376، ص 363. 
[5] . عقدالدرر، في اخبار المنتظر، يوسف بن يحيي مقدسي سلمي شافعي، قرن هفتم هـ .ق، عالم الفكر، قاهره، ص 224، 238. 
[6] . الفصول المهمه، في معرفه احوال الائمه، علي بن محمد بن احمد مالكي مكي مشهور به ابن صباغ، ت 855 هـ . ق، كتابفروشي دار الكتب، نجف اشرف، ص 302. 
[7] . فردوس الاخبار،ابو شجاع شيرويه بن شهردار بن شيرويه ديلمي، ت 509 هـ . ق، دار الكتب العلميه، بيروت، ج 4، ص 221. 
[8] . اثبات الهداه، محمد بن الحسن حرّ عاملي، ت 1104 هـ . ق، چاپخانه علميه، قم،ج 3، ص 574. 
[9] . همان، ص 584. 
[10] . بحارالانوار، علامه مجلسي، محمد باقر، ت 1111 هـ . ق، مؤسسه الوفاء، بيروت