ما در حديث داريم كه امام مهدي (عج) مي فرمايد هر كس بگويد كه مرا ديده است دروغ گفته است در حالي كه در آن طرف ديگر مي بينيم كه بسياري از شخصيت هاي بزرگ معتقدند كه امام زمان را ديده اند تناقض را توجيه بفرماييد؟
» با توجه به اين كه اين توقيع شريف هنگام فوت آخرين نايب امام زمان صادر شده و قرائنى كه در خود توقيع است مراد از دروغ گو بودن مدعى مشاهده بعد از صدور توقيع. ادعاى ارتباط و نيابت داشتن از جانب حضرت است به عبارت ديگر امام در اين توقيع مى فرمايد با ازدنيا رفتن تو اى على بن محمد سمرى نيابت خاصه تمام شد و غيبت كبرى آغاز شد وديگر بعد از اين اگر كسى بگويد من حضرت را مى بينم و با او مرتبط هستم و نيابت خاصه از جانب حضرت دارم دروغ گو است.
به متن توقيع و قرائن آن دقت كنيد: «بسم الله الرحمن الرحيم، اى على بن محمد سمرى خداوند به برادران دينى تو در مصيبت به تو اجر دهد تو تا شش روز ديگر از دنيا خواهى رفت به كارهايت رسيدگى كن و به كسى بعد از خودت [جهت نيابت] وصيت نكن چرا كه غيبت طولانى آغاز شد و ظهور نخواهد بود مگر بعد از اذن خداوند... و به زودى خواهد آمد كسى كه مدعى مشاهده من باشد ولى آگاه باش كسى كه مدعى مشاهده باشد قبل از خروج سفانى و صيحه دروغ گو خواهد بود»، (بحارالانوار، ج 51، ص360).
گويا حضرت با دادن اين توقيع راه را بر مدعيان دروغين ادعاى نيابت بسته اند و اين جمله كه مدعى مشاهده دروغ گو است به اين معنى نيست كه در غيبت كبرى ديگر كسى حضرت را نخواهد ديد. بسيارى از صالحين و بزرگان شيعه در طول تاريخ غيبت حضرت را ديده اند و قطعا اكثريت آنها اهل دروغ نبوده اند و حداقل يك مورد آن هم كه راست باشد بايد حديث به گونه اى دقيق معنا شود.
مسأله ادبى روايت: امام(ع) در اين حديث به دو نكته اشاره مى كنند. يكى اخبار از آينده كه پس از من عده اى پيدا مى شوند و مشاهده و ارتباط با من را ادعا مى كنند و دوم مسأله دروغ گو بودن مدعى است. امام(ع) در حديث دو تعبير دارد:
1- ادعا،
2- مشاهده. و كسى را كه ادعاى مشاهده نمايد كاذب معرفى كرده است.
مشاهده به معناى ديدن امام(ع) و ارتباط با او است و ادعا به معناى اعلان و انتشار آن و با خبر كردن مردم از مسأله است، ممكن است كسى با امام(ع) ملاقات داشته باشد همان گونه كه براى برخى علماء و غير آنان نقل مى كنند ولى آن را ميان مردم بازگو نكرده و در سينه خود پنهان كرده باشد و اطرافيان از قراين و يا در زمان هاى بعد متوجه ارتباط او با امام زمان(عج) شوند.
چنين كسانى مشمول حديث نخواهد بود چون او مدعى نيست، بنابراين بين مضمون حديث با داستان ملاقات برخى صالحان با امام زمان(عج) هيچ تعارض و ناسازگارى وجود ندارد.
