محور : جهاد اقتصادی

درآمدهاي خوب نفتي باعث شده كه اقتصاد ايران به دليل وابستگي به اين درآمدها دچار مشكلاتي شود كه ريشه در 80 سال گذشته دارد و هيچ ارتباطي به دولت‌هاي فعلي ندارد. اما سال 1389 با اتفاقات مهم و ميموني مانند خودكفايي در توليد بنزين، اجراي قانون هدفمندي يارانه‌ها، تصويب قانون برنامه پنجم، ‌قانون بهره‌وري كشاورزي، رونق بورس و ثبات قيمت مسكن همراه بود كه تأثيرات بسيار خوبي بر روند اقتصادي در سال‌هاي آينده خواهد داشت.

-----------------------------------------------------------

نكات مثبت اقتصاد در سال 89

1- اجراي موفق هدفمندي يارانه‌ها: بر خلاف پيش‌بيني‌هاي گذشته كه از افزايش قيمت‌‌‌ها و نرخ تورم حكايت داشت، بزرگ‌ترين جراحي اقتصادي با ثبات در بازار و در چند ماه آغازين قانون همراه شد و ايجاد شكاف طبقاتي كه به دغدغه اصلي صاحبنظران تبديل شده بود، به طور كامل منتفي شد و دولت با جلب همكاري بازاريان (اصناف)رسيدگي سريع به شكايات مردمي و جلوگيري از احتكار و گرانفروشي، پرداخت يارانه‌هاي نقدي به صورت يكسان و... موجب شد كه حذف يارانه‌ها در مرحله اول اجراي هدفمندي به آرامي صورت گيرد، البته ادامه اين موفقيت بستگي به سال‌هاي آينده دارد. اينكه دولت با تدابير ويژه‌اي از افزايش قيمت‌هاي ناگهاني جلوگيري كرده و اين گراني به توليد منتقل نشود. هر چند كه دولت با استفاده از دلارهاي ارزان نفتي به اندازه كافي واردات انجام داده و اقلام مورد نياز را ذخيره كرده است. اما بايد با كمك مردم از بروز هرگونه شوكي در اقتصاد كشور جلوگيري كند.

2- وصول ماليات بر ارزش افزوده: يكي ديگر از عملكردهاي مثبت دولت دهم بود. سرانجام پس از يكسال، بر اخذ اين نوع ماليات اصرار كرده و حرف خود را به كرسي نشاند اما هنوز از تحقق كامل آن در سال آينده و مجاب كردن ديگر صنايع ترديد وجود دارد.

3- كنترل قيمت مسكن: يكي از كليدي‌ترين اقدامات دولت احمدي‌نژاد است كه در طول دولت اصلاحات با افزايش حبابي مواجه شده بود و رئيس‌جمهور با فعال كردن پروژه مسكن مهر و جلوگيري از بورس بازي توانست از افزايش قيمت مسكن جلوگيري كند و اين اقدام مساوي بود با كمك به اقشار كم درآمد و جلوگيري از ثروتمندشدن يك شبه پولدارها.

5- جلوگيري از افزايش قيمت طلا و ارز: دولت با اين اقدام، هم واردات را كنترل كرد و هم اينكه به توليدكنندگان كمك كرد، هر چند كه كنترل قيمت طلا و ارز همواره مورد نقد عده‌اي از توليدكنندگان بود، اما بنا به مصلحت اقتصاد كشور توانست قيمت‌ها را به خوبي كنترل و تبعات منفي افزايش قيمت ها را خنثي كند.

6- تشويق مردم به پس‌انداز در بانك‌ها: اگرچه دولت دهم نرخ سپرده‌ها را به نسبت دولت‌هاي قبل كاهش داد، اما با ايجاد رقابت ميان بانك‌هاي دولتي و خصوصي روحيه پس‌انداز را در ميان مردم تقويت كرد و اين يكي از اقدامات خوب دولت در سال جاري محسوب مي‌شود.

7- كاهش نرخ تورم: بالاترين موفقيت دولت در اقتصاد 89 كاهش نرخ تورم بود كه با اتخاذ تدابيري از جمله نظارت كامل بر پرداخت تسهيلات بانكي اجرا شد و كاهش تورم موجب شد كه اجراي قانون هدفمندي يارانه‌ها به آرامي به اجرا درآيد .

سايه‌ها

اما در كنار نقاط قوت، نكات پر اهميت ديگري وجود دارد كه ريشه بروز آن در دولت‌هاي گذشته بوده و دولت نتوانسته در سال 1389 اين ايرادات را از سر راه بردارد و هنوز حل نشده باقي مانده است. اين نواقص عبارت است از:

1- بالاترين سوددر عمليات غير توليدي

طي دهه‌هاي گذشته به ويژه بعد از جنگ تحميلي، دولت‌ها با اتخاذ سياست‌هاي تعديل اقتصادي، نيروي محركه اقتصاد كه همان توليد است را دچار مشكل كرده‌اند و همچنان بالاترين سود در عمليات غيرتوليدي كماكان ادامه دارد. مصرف با تكيه بر واردات و دلار هزار توماني در تقابل با توليد داخل و اشتغال رشد كرد و در حالي كه در كشورهاي صنعتي، تمام سودي كه از بخش‌هاي مختلف به دست مي‌آيد به صورت تسهيلات به بخش توليد سرازير مي‌شود به عبارت ديگر «توليد» مانند ماشين‌ يا بدني است كه مرتباً بايد به آن امكانات تزريق شود، در حالي كه در ايران تسهيلات به نام توليد و به كام مصرف هزينه مي‌شود.

2- ادامه سياست‌هاي تعديل اقتصادي

ادامه سياست‌هاي تعديل اقتصادي(ليبراليسم) و نگاه دولت به اقتصاد موجب شده نوعي بي‌تفاوتي در مورد كمبودهاي صنعت به وجود بيايد. به رغم ظرفيت‌هاي فراواني كه در كشور داريم، هنوز صنايعي وجود دارند كه پر سودند اما به دليل بي‌توجهي دولت در ايران هنوز به وجود نيامده و اگر هم ايجاد شده به دليل ضعف منابع و مديريت از گردونه توليد حذف شده‌اند. تمام اين اقدامات نتيجه به كارگيري سياست‌هاي ليبرال از سوي دولت‌هاي گذشته است كه اقتصاد ايران را مريض كرده است و هيچ همتي براي تغيير اين سياست‌ها وجود ندارد.

3- تحقق نيافتن درآمدهاي مالياتي

دولت كماكان در اخذ ماليات سستي مي‌كند. با ادامه اين روند بخش غيرتوليدي (دلالي و تجاري) تقويت مي‌شود و دولت از يكي از اهرم‌هاي بزرگ خود كه همان وصول ماليات است، استفاده نمي‌كند. كشورهاي ديگر با اخذ ماليات از درآمد از بروز هرگونه فساد جلوگيري مي‌كند و با شفاف‌سازي توليد و صنعت كشورشان را رونق مي‌بخشند، در حالي كه در ايران با استفاده نكردن از اهرم ماليات «اقتصاد غير توليدي» تشديد شده و دلالي رونق گرفته است. نتيجه اين سياست‌ها، بروز بدهي‌هاي هنگفت بانكي است كه هم فرهنگ كار را تحت تأثير داده و هم اينكه دولت را از پاكسازي محيط اقتصادي از فعاليت‌هاي غير توليدي ناكام گذاشته است.

4- عدم شفافيت فعاليت‌هاي اقتصادي دولت

عدم شفافيت اقتصادي دولت، شهرداري‌ها و بخش خصوصي باعث افزايش فساد در نظام اداري شده است. به عنوان مثال شهرداري‌ها با پول‌هايي كه از مردم مي‌گيرند چه مي‌كنند؟ آيا اتوبوس و واگني مي‌خرند يا اينكه با كمك به بخش توليد و رشد اقتصادي كشور، ماشين آلات را از داخل تأمين مي‌كنند؟ پاسخ اين سؤالات منفي است. شهرداري‌ها متأسفانه به رشد داخل كمك نمي‌كنند و هيچگونه شفافيت در عملكردشان وجود ندارد.

5- نبود آمار دقيق از ميزان واردات

متأسفانه آمار دقيقي از ميزان واردات كالاهاي مصرفي و غيرمصرفي نداريم. قطعات مختلفي كه براي مونتاژ شدن در برخي صنايع وارد مي‌شود، جزء كالاهاي سرمايه‌اي محسوب مي‌شود، در حالي كه اين كالاها به طور غيرمستقيم كالاي مصرفي هستند نه سرمايه‌اي.

6- نبود آمار از ميزان صادرات غيرنفتي

گفته مي‌شود طي سال جاري صادرات غير نفتي رشد داشته اما هنوز هزينه تمام شده كالاهاي صادراتي مشخص نيست، اينكه توليد اين كالاها چقدر ارزبري نفتي مستقيم و غيرمستقيم داشته؟ چقدر از امكانات داخلي در توليد اين كالاها هزينه شده؟ يا اينكه صادرات اين كالاها چقدر ارزآوري براي اقتصاد كشور داشته است؟ وقتي هيچ يك از اين فاكتورها در افزايش صادرات كالاهاي غير نفتي شفاف و روشن نيست. به عبارت ديگر، با صادرات اين مواد اشتغال و ارزش افزوده براي خارجي‌ها ايجاد مي‌كنيم و ما صرفاً به دنبال رشد آمارهاي صادرات هستيم و بس.

7- ادامه وابستگي به درآمدهاي نفتي

متأسفانه وابستگي به درآمدهاي نفتي، شاه بيست اقتصاد بيچاره ايران است. درآمدي كه ما كسب مي‌كنيم حاصل توليد نفت نيست بلكه حاصل استخراج و خام فروشي نفت است. ما فقط به دنبال كسب پول‌هاي نفتي و هزينه آن براي واردات كالاهاي تجملي و ظاهري و تبليغاتي هستيم و اين كار در يك قرن اخير همچنان در تمام دولت‌ها وجود داشته و تكرار شده است.

در 30 سال بعد از انقلاب حدود هزار ميليارد دلار نفت فروختيم، در ازاي اين فروش نفت بايد حداقل 100 ميليون شغل ايجاد مي‌كرديم در حالي كه فقط 13 ميليون شغل به وجود آمده به عبارت ديگر به جاي اينكه از هر دلار فروش نفت، يك شغل ايجاد كنيم يا كالاي مورد نياز ايراني توليد كنيم به مونتاژ كاري و مصرف‌گرايي گرايش پيدا كرديم و پول نفت را به نفع خارجي‌ها كالا وارد كرده‌ايم و مسئولان نيز نسبت به اين اتفاق همواره بي‌تفاوت بوده‌اند. هر چند كه به تازگي صحبت‌هايي از دود كردن نفت و بنزين و خام فروشي منتشر شده اما كافي نيست و نياز به تدابير ديگري دارد.

8- چگونگي صنعتي شدن ايران

چه صنايعي به عنوان الگوي صنعتي در كشور داريم، آيا صنايع هواپيماسازي، كشتي‌سازي و... را تقويت كرده‌ايم، ‌در حال حاضر شاهكار صنعتي شدن ايران، توليد خودرو است كه حتي 10 درصد هزينه توليدش از صادرات تأمين نمي‌شود و در برخي موارد با ضرر صادر مي‌شود. اگر اين راهكار را در بخش توليد اتوبوس و مترو به كار مي‌گرفتيم و به جاي اينكه 8 ميليون خودرو را روانه خيابان‌ها و جاده‌‌ها كنيم، حمل و نقل عمومي را تقويت مي‌كرديم، بسياري از مشكلات كنوني رفع مي‌شد. توليد خودروهاي سواري با تمام ظرفيت مبين نماد مصرف خردگرايانه و بي‌مسئوليتي است كه سالانه 30 هزار نفر از هموطنان را به كشتن مي‌دهد. آيا انتخاب اين الگوي توليد افتخار دارد؟

از اين نمونه‌ها بسيار است. با واكاوي صنايع مختلف، در مي‌يابيم، صنايعي كه متكي به نفت هستند و توانايي صدور به خارج از مرزهاي ايران را ندارند، بسيارند در حالي كه مي‌توان با اتكا به پژوهش اصلاح فرهنگ كار، اصلاح الگوي مصرف و تجمل‌گرايي توليد را رونق دهيم و با استفاده از فرهنگ اصيل ايراني- اسلامي منافع فردي را به جمعي ترجيح دهيم و باعث رشد و شكوفايي اقتصاد شويم. اگر بخش صنعت از پيشرفت‌هاي صنايع دفاعي كشور درس مي‌گرفت، قطعاً بخش اقتصادي مانند بخش بين المللي در دنيا حرف براي زدن داشت، اما متأسفانه از لحاظ اقتصادي ايران برجستگي چنداني در دنياي خارج ندارد. اگر دولت دهم بتواند در كنار اقدامات مثبتي كه براي رشد اقتصاد، برقراري عدالت اجتماعي و... انجام دهد، ايرادات اقتصادي كه طي دهه‌هاي اخير ايجاد شده به تدريج از ميان برمي‌دارد. با تغيير سياست‌ها و اجراي درست طرح تحول مي‌توان به هدف نهايي و رشد كامل اقتصادي دست يابيم و به تحقق منويات مقام معظم رهبري كه رسيدن ايران به قدرتمندترين كشور منطقه در سال 1404 است، اميدوار باشيم.

منبع:پايگاه اطلاع رساني جوان

محور : جهاد اقتصادی

همانطور كه مقام معظم رهبري در سخنراني روز اول فروردين در شهر مشهد اشاره كردند، نبايد نام‌گذاري هر سال به اسبابي براي تبليغات روزافزون و به‌كارگيري كلمات پرطمطراق و شعارسازي مضاعف تبديل شود چرا كه اين نوع برخورد مي‌تواند بر ضد اين حركت تبديل شود و از اثرگذاري آن بكاهد.

از مسئولان امر و دستگاه‌هاي متولي انتظار مي‌رود تا عمق معاني نهفته در اين جهت‌گيري هوشمندانه را درك و براي اجرايي‌سازي آن برنامه‌ريزي كنند و با طراحي شاخص‌هاي راهبردي و كمي، امكان ارزيابي و نقد برنامه‌هاي اجرايي را فراهم سازند. جهاد اقتصادي صرفاً به مفهوم پيشرفت اقتصادي و حركت رو به رشد متغيرهاي كمي اقتصادي نيست، اگرچه نفس اين نوع پيشرفت امري ممدوح و قابل تقدير است.

جهاد اقتصادي در چارچوب انگاره حركت جهادي و براساس فهم دقيق مفاهيم اقتصاد اسلامي قابل تبيين و تفسير است. اقتصاد اسلامي پيشرفت اقتصادي را به‌طور موازي و هماهنگ و همراه با رشد معنويت و توسعه مكارم اخلاقي تعريف كرده و براي اجراي دقيق آن برنامه‌ريزي مي‌كند.

ساده‌انديشي است كه برخي صرفاً در ميان آمارها و داده‌هاي اقتصادي غرق شده‌اند و حركت‌هاي اين آمارها را شرح و بسط مي‌دهند، اما براي رشد مكارم اخلاقي و معنويت شاخص‌سازي نكرده‌اند و همچنان خلأ اين محور اصلي اقتصاد اسلامي ناديده گرفته شده است.

به عنوان مثال ستانده‌هاي اجراي نهاد زكات در جامعه، صرفاً آثار توزيعي و عدالت‌گستري آن نيست، بلكه مهمتر از اين متغيرها، تحقق تزكيه و رضايت خدا و رسول(ص) او است كه به صلوات‌الرسول منتهي مي‌شود.

بنابراين در حركت‌هاي مبتني بر اقتصاد اسلامي علاوه ‌بر رشد شاخص‌هاي اقتصادي، سرمايه‌هاي معنوي اجتماعي نيز تكاثر مي‌يابد.

جهاد اقتصادي زماني در مسير صحيح خود قرار مي‌گيرد كه عملكرد نهادهاي اقتصادي از انباشت ثروت در دست عده‌اي محدود جلوگيري كند و دسترسي امكانات توليد و رشد اقتصادي را براي همه ميسر سازد و درآمدها و برخورداري‌ها را براساس سعي و تلاش هر يك از عوامل توليد ارزشگذاري كند.

همين امر اگر محور حركت جهادي در اقتصاد قرار گيرد، مي‌توان براي آن شاخص‌سازي كمي و معيارهاي ارزيابي تعريف كرد.

پرهيز از سخنان شعارگونه

برخي از معيارهاي مهم در اين خصوص عبارتند از:

- حق برخورداري برابر از فرصت‌ها و امكانات توليدي جامعه

- تناسب پاداش، درآمد و برخورداري با سعي، تلاش و اثرگذاري هر يك از عوامل توليد

- محاسبه اثربخشي فعاليت اقتصادي براساس ميزان تحقق عمران و آباداني در اقتصاد؛ چنانچه اين معيارها به عنوان مبنا مورد قبول واقع شود، نظام مميزي مناسبي براي ارزيابي عملكرد نهادهاي اقتصادي كشور قابل تعريف خواهد بود. براي مثال بايد بررسي نمود كه براساس اين مباني اندازه مناسب بخش پولي در رابطه با بخش حقيقي اقتصاد چگونه خواهد بود؟ آيا قيمت‌هاي شكل‌گرفته در قيمت پولي با بخش حقيقي اقتصاد تناسب دارد، يا برعكس موجب انحراف قيمت‌ها در بخش حقيقي اقتصاد مي‌شود؟ به همين ترتيب بايد بررسي نمود كه نظام اداره كشور تا چه حد از اين مباني تأثير مي‌پذيرد؟ آيا عملكرد تك‌تك كارگزاران نظام اسلامي با اين معيارها هماهنگي دارد؟ و آنان به تناسب استحقاق و درآمد توجه دارند يا اين ارزش‌گذاري‌ها برمبناي نظام‌هاي غيرحقيقي شكل گرفته‌اند؟

منبع:روزنامه ايران10/01/90

محور : جهاد اقتصادی

منظور از جهاد اقتصادي آن است كه در اين تلاش گسترده و پيگير ما با دشمني دشمنان نيز مواجه هستيم و بايد براي موفقيت علاوه بر تلاش به مبارزه و درگيري با دشمن در اين عرصه نيز بپردازيم.

 جمهوري اسلامي ايران در تاريخ پر افتخار سه دهه گذشته خويش به خوبي توانسته است زمينه حركت هاي كلان و جهادي را در عرصه هاي مختلف آماده سازد و كشور را در حيطه هاي مختلف براي دست يابي به موفقيت هاي گوناگون مهيا نمايد. در حال حاضر پس از بيش از سه ده تلاش و مبارزه جمهوري اسلامي ايران در شرايطي قرار گرفته است كه سرمايه لازم و نيروي انساني مورد نياز براي حركت به سمت آرمانهاي كلان اسلامي را داراست. از اين روست كه دهه چهارم انقلاب اسلامي دهه پيشرفت و عدالت نامگذاري شده است. رهبر معظم انقلاب اسلامي در جمع فعالان و متخصصان نفتي كشور و نيز گروه هايي از مردم همدان خاطر نشان ساختند كه اكنون نشانه هاي رشد و تعالي فكري و عملي در ملت ايران فراهم آمده است و از اين رو اكنون زمان مجاهدت در عرصه هاي گوناگوني است كه در ميان اين عرصه ها امسال به عنوان سال جهاد اقتصادي نام گذاري شده است. چنان كه رهبر معظم انقلاب اسلامي خاطر نشان ساختند همه اين دستاوردها و موفقيت ها مرهون خدمات و فداكاري هاي گذشته خصوصا خانواده هاي شهدا و ايثارگران و جانبازاني است كه با ايثار در راه خود كشور را از گردنه هاي صعب العبور رد كرده و به عزت و توانايي رسانده اند. نكته مهم ديگر اين است كه دوران مجاهدات و تلاش به گذشته محدود نمي شود. هر چند در زمانهاي مختلف مجاهدت و تلاش شكل متفاوتي به خود مي گيرد اما بايد توجه داشت كه امروز هم هنوز دشمنان ملت ايران در پي ايجاد مشكلات و معضلات براي ملت هستند. نكته مهم ديگر در فهم شعار سال درك مفهوم جهاد است كه رهبر معظم انقلاب اسلامي آن را در شعار سال قرار داده اند و به جاي عبارت "تلاش اقتصادي " اين سال را سال "جهاد اقتصادي " ناميده اند. منظور از جهاد اقتصادي آن است كه در اين تلاش گسترده و پي گير ما با دشمني دشمنان نيز مواجه هستيم و بايد براي موفقيت علاوه بر تلاش به مبارزه و درگيري با دشمن در اين عرصه نيز بپردازيم. از ديگر نكاتي كه رهبر معظم انقلاب اسلامي در اين حيطه خاطر نشان ساختند اين است كه جهاد اقتصادي امري خاص يك گروه خاص و يا بخش مخصوصي از جامعه نيست. يعني اين گونه نيست كه مخاطب جهاد اقتصادي كه رهبر معظم انقلاب اسلامي مطرح فرموده اند صرفا مسوولان اقتصادي و يا اشخاصي باشند كه درعرصه هاي اقتصادي كلان يا خاصي فعاليت ميكنند. همه مردم و همه كساني كه در عرصه هاي مختلف مشغول هستند مخاطب اين پيام و شعار هستند.

سال 1390 به لطف خداي متعال و با اميد به الطاف خفيه و جليه حضرت حق با شعار جهاد ااقتصادي آغاز گرديده است. در همين راستا در اولين سفر پس از سفر مشهد مقدس در ابتداي سال نو مقام معظم رهبري به بازديد از بخش هاي صنعتي و نفتي كشور در عسلويه در استان بوشهر پرداختند.

در اين سفر كه به يكي از مهمترين مناطق صنعت نفت كشورمان صورت گرفته است، رهبر معظم انقلاب اسلامي به بيان برخي مطالب بسيار مهم در مورد شعار سال و وضعيت كنوني كشور پرداختند كه در ادامه به صورت خلاصه به برخي از اين نكات مهم خواهيم پرداخت:

رشد و تعالي فكري و عملي ملت ايران

جمهوري اسلامي ايران در تاريخ پر افتخار سه دهه گذشته خويش به خوبي توانسته است زمينه حركت هاي كلان و جهادي را در عرصه هاي مختلف آماده سازد و كشور را در حيطه هاي مختلف براي دست يابي به موفقيت هاي گوناگون مهيا نمايد. در حال حاضر پس از بيش از سه ده تلاش و مبارزه جمهوري اسلامي ايران در شرايطي قرار گرفته است كه سرمايه لازم و نيروي انساني مورد نياز براي حركت به سمت آرمانهاي كلان اسلامي را داراست. از اين روست كه دهه چهارم انقلاب اسلامي دهه پيشرفت و عدالت نامگذاري شده است. رهبر معظم انقلاب اسلامي در جمع فعالان و متخصصان نفتي كشور و نيز گروه هايي از مردم همدان خاطر نشان ساختند كه اكنون نشانه هاي رشد و تعالي فكري و عملي در ملت ايران فراهم آمده است و از اين رو اكنون زمان مجاهدت در عرصه هاي گوناگوني است كه در ميان اين عرصه ها امسال به عنوان سال جهاد اقتصادي نام گذاري شده است به تعبير معظم له: "خوشبختانه در همه‌ى گوشه و كنار كشور و در هر بخشى و به نحوى نشانه‌هاى رشد و تعالى فكرى و عملىِ ملت عزيزمان آشكار است. در يك دوره‌اى، مستكبران متجاوز و سلطه‌طلب كه اهميت اين منطقه از عالم را درك كرده بودند، تصميم داشتند اين حوزه‌ى ثروتمند خليج فارس را به طور كامل قبضه كنند و در اختيار بگيرند. همان استعمارگرانى كه شبه‌قاره‌ى هندوستان را به آن روز درآوردند و با حضور خودشان آن ضربه‌هاى جبران‌ناپذير را به آن مردم زدند، و در شمال آفريقا به نحو ديگر و در شرق آسيا به نحو ديگر، حاضر نبودند از اين منطقه دل بكنند و طمع ببُرند. "

در فراز ديگري از سخنانشان رهبر معظم انقلاب اسلامي خاطر نشان ساختند كه فضاي عمومي كشور به واسطه همين مقدمه سازي مهم در سالهاي گذشته و تلاش هاي صورت گرفته در سالهاي اخير فضاي كار و مجاهدت است: "خوشبختانه فضاى عمومى كشور، فضاى كار است؛ فضاى تلاش است؛ فضاى همدلى است؛ اين به بركت مجاهدتهائى است كه قبلاً انجام گرفته است. امروز جمعى از خانواده‌هاى شهداى اين منطقه هم در اين جمع حضور دارند. حتماً بايد بدانيم كه آنچه امروز ما موفقيت به دست مى‌آوريم، به بركت مجاهدت شهيدان و خون شهيدان و ايثار شهيدان است؛ شهيدان، جانبازان، ايثارگران. بعضى به ميدان جنگ رفتند، جانهاى خودشان را هم عرضه كردند، اجر ايثار فى‌سبيل‌اللَّه را بردند؛ اگرچه خداى متعال جانهاى اينها را بحمداللَّه حفظ كرده است و اينها در خدمت انقلاب و در خدمت كشور قرار دارند. اين ايثارگرى‌ها و اين مجاهدتهاست كه امروز ملت ما را به اين عزت و به اين توانائى رسانده است و به او فرصت داده است كه بتواند اين كارهاى بزرگ را انجام دهد. "

چنان كه رهبر معظم انقلاب اسلامي خاطر نشان ساختند همه اين دستاوردها و موفقيت ها مرهون خدمات و فداكاري هاي گذشته خصوصا خانواده هاي شهدا و ايثارگران و جانبازاني است كه با ايثار در راه خود كشور را از گردنه هاي صعب العبور رد كرده و به عزت و توانايي رسانده اند.

جمهوري اسلامي در برابر همه اهداف استكبار

نكته مهم ديگر اين است كه دوران مجاهدات و تلاش به گذشته محدود نمي شود. هر چند در زمانهاي مختلف مجاهدت و تلاش شكل متفاوتي به خود مي گيرد اما بايد توجه داشت كه امروز هم هنوز دشمنان ملت ايران در پي ايجاد مشكلات و معضلات براي ملت هستند و حتي در خيال خام خود تصور بر اندازي نظام جمهوري اسلامي ايران و بر هم زدن دوره عزت ملت را دارند. اين در حالي است كه چنين خيال خامي هرگز به نتيجه نخواهد رسيد چرا كه ملت ايران به اميد خدا و لطف لايزال الهي مستظهر است و در حمايت از جمهوري اسلامي ايران از هيچ مجاهدتي فروگذار نمي كند و جمهوري اسلامي نيز چنان كه امام راحل عظيم الشان ملت ايران فرموده بودند در برابر همه دنياي استكبار ايستاده است. به تعبير رهبر معظم انقلاب اسلامي "امروز هم يك دوران ديگرى است. سلطه‌گران و متجاوزان بين‌المللى به نحو ديگرى در فكر اين هستند كه به هر نقطه‌اى از نقاط عالم كه ميتوانند، دست بيندازند و منافع نامشروع خودشان را تأمين كنند، ولو به قيمت نابود كردن هويت و عزت ملتها؛ همان طور كه مشاهده مي‌كنيد در گوشه و كنار دنيا و بخصوص در اين منطقه، در اين سالها دارند انجام مي‌دهند. آنچه در ايران اتفاق افتاده است، درست نقطه‌ى مقابل هدفها و اطماع استكبار جهانى است. در اينجا نظامى متكى به مردم، متكى به دلها، به ايمانها، به عاطفه‌ها شكل گرفته است؛ با اهداف اسلامى، با اهداف قرآنى، با اهداف "و للَّه العزّة و لرسوله و للمؤمنين "، با اين اعتقاد و باورى كه هيچ‌گونه فشار و تحميلى نمي‌تواند آن را متزلزل كند؛ يك نظامِ اين‌چنينى؛ نظام اسلامى. خود اين ايستادگى، خود اين مقاومت در مقابل طمع‌ورزى بيگانگان، مراكز قدرت جهانى را به خشم مى‌آورد. سى سال است اينها دارند خشم خودشان را به نحوى ابراز مي‌كنند، اما با اراده‌ى ملت ايران - كه متكى به اراده‌ى پروردگار متعال است و با اطمينان به وعده‌ى الهى است - دشمنان ناكام مانده‌اند و ملت ايران روزبه‌روز عرصه‌هاى پيشرفت و تكامل و تعالى را پيموده است. "

معناي جهاد اقتصادي

يكي از نكات مهم در آغاز هر سال با توجه به شعاري كه در آن سال مطرح مي شود اين است كه مفهوم صحيح شعار آن سال درك شود و براي آن مفهوم صحيح تلاش و براي اجراي آن كوشش گردد. همانطور كه باقي ماندن در حد شعار و نپرداختن به عمل مي تواند يك معضل و كوتاهي در برخورد با شعار سال باشد؛ درك نادرست شعار سال نيز مي تواند باعث شود كه تلاشها و كوشش هاي صورت گرفته جهت صحيح خود را پيدا نكند. به همين دليل است كه معمولا رهبر معظم انقلاب اسلامي در ابتداي سال و در اولين سخنراني هاي خويش به تشريح مفهوم شعار سال مي پردازند و البته از مسوولان و مخاطبان خويش مي خواهند كه براي اين مفهوم صحيح تلاش و كوشش كنند و از تبليغات و كارهاي ظاهري كم اثر و گاه پرهزينه خودداري كنند. ايشان در سخنراني اخير خويش در بيان مفهوم صحيح شعار سال بيان داشتند: "من امسال را "سال جهاد اقتصادى " اعلام كرده‌ام. اين معنايش اين است كه ملت ايران در اين برهه‌ى از زمان، جهادش به طور عمده در عرصه‌ى اقتصاد است... براى اقتصاد يك كشور، مهمترين بخشى كه مي‌تواند يك شكوفائى پايدار را به وجود بياورد، توليد است؛ بخصوص آن بخش اقتصاد توليدى‌اى كه متكى است به دانش، متكى است به علم؛ اينجا اين‌جور است؛ هم اقتصادى است، هم توليدى است، هم علمى است؛ دانش‌بنيان است. اين، شايسته‌ى ملت ايران است. اگر يك روز مردم اين منطقه و مردم بخشهاى مختلف كشور در مقابل زورگوئى و پرروئى و زياده‌طلبى دولتهاى غارتگر و متجاوز، آنجور بايد مى‌ايستادند، امروز در مقابل آن قدرتها شكل ايستادگى پيچيده‌تر است، حساس‌تر است، متنوع‌تر است؛ احتياج دارد به يك مجاهدت پيچيده و عميق. خوشبختانه ملت ما با فرهنگ مجاهدت آشناست. ما از مجاهدت، بيگانه نيستيم. ملت ما در ميدانهاى جهاد؛ هم جهاد نظامى، در دوران هشت سال دفاع مقدس؛ هم جهاد سياسى، در طول اين مدت؛ هم جهاد اقتصادى و علمى، يك ملت امتحان‌داده است. ما آشنا هستيم با جهاد. اين جهادى كه امروز بايد انجام دهيم - جهاد اقتصادى - از جهادهائى كه تا امروز ملت ايران انجام داده، مشكل‌تر نيست؛ اما بايد بدانيم چه كار مي‌خواهيم بكنيم. "

تفاوت جهاد اقتصادي با تلاش اقتصادي

نكته مهم ديگر در فهم شعار سال درك مفهوم جهاد است كه رهبر معظم انقلاب اسلامي آن را در شعار سال قرار داده اند و به جاي عبارت "تلاش اقتصادي " اين سال را سال "جهاد اقتصادي " ناميده اند. منظور از جهاد اقتصادي آن است كه در اين تلاش گسترده و پي گير ما با دشمني دشمنان نيز مواجه هستيم و بايد براي موفقيت علاوه بر تلاش به مبارزه و درگيري با دشمن در اين عرصه نيز بپردازيم. كه البته در هر عرصه درگيري و مجاهدت حالت خاص خودش را دارد. به تعبير معظم له: "جهاد اقتصادى، صرفاً تلاش اقتصادى نيست. جهاد يك بارِ معنائى ويژه‌اى دارد. هر تلاشى را نميشود گفت جهاد. در جهاد، حضور و روياروئى با دشمن، مفروض است. انسان يك تلاشى مي‌كند، دشمنى در مقابل او نيست؛ اين جهاد نيست. اما يك وقت شما مي‌خواهيد يك تلاشى را انجام دهيد، كه بخصوص يك دشمنى سينه به سينه‌ى شما ايستاده است؛ اين مي‌شود جهاد. ممكن است يك وقت اين جهاد به شكل قتال(جنگ) باشد، ممكن است جهاد مالى باشد، ممكن است جهاد علمى باشد، ممكن است جهاد فنى باشد؛ همه‌ى اينها جهاد است؛ انواع و اقسام جهاد و مبارزه است. اگر بخواهيم در ادبياتِ امروز ما براى "جهاد " معادلى پيدا كنيم، مي‌شود "مبارزه ". جهاد اقتصادى، يعنى مبارزه‌ى اقتصادى. "

همه در جهاد اقتصادي شريك و مسوولند

از ديگر نكاتي كه رهبر معظم انقلاب اسلامي در اين حيطه خاطر نشان ساختند اين است كه جهاد اقتصادي امري خاص يك گروه خاص و يا بخش مخصوصي از جامعه نيست. يعني اين گونه نيست كه مخاطب جهاد اقتصادي كه رهبر معظم انقلاب اسلامي مطرح فرموده اند صرفا مسوولان اقتصادي و يا اشخاصي باشند كه درعرصه هاي اقتصادي كلان يا خاصي فعاليت ميكنند. همه مردم و همه كساني كه در عرصه هاي مختلف مشغول هستند مخاطب اين پيام و شعار هستند. به تعبير ايشان: "همه هم مسئولند. اين مردان مؤمنى كه بعضى از آنها را ما امروز ديديم و بسيارى از شماها در اين مجموعه مشغول كار هستيد و جزو آنها هستيد، اين كارتان جهاد است. اين كارى كه در اين منطقه‌ى صنعتى و اقتصادىِ عظيم دارد انجام مي‌گيرد، يك جهاد است. نيت اگر نيت خدائى باشد، مي‌شود جهاد فى‌سبيل‌اللَّه. وقتى انسان براى اعلاى كلمه‌ى حق، اعلاى كلمه‌ى اسلام، عزت بخشيدن به امت اسلامى و ملت مؤمن و مسلمان ايران تلاش مي‌كند، اين جهاد مي‌شود جهاد فى‌سبيل‌اللَّه. آن وقت در اين تلاش، بركات و عظمت و شأن جهاد فى‌سبيل‌اللَّه وجود دارد. من از همه‌ى كاركنان، متخصصان و فعالان اين عرصه - ضمن تشكر - به جد مي‌خواهم كه كار خودتان را جهاد فى‌سبيل‌اللَّه بدانيد؛ احساس خستگى نكنيد و بدانيد جهاد فى‌سبيل‌اللَّه وعده‌ى الهى بر پيروزى آن است.

وقتى براى خدا و در راه خدا حركت مي‌كنيد، به پيروزى خواهيد رسيد. امسال همه‌ى اجزاى گوناگون ملت ما، مسئولين كشورى، مسئولين بخشهاى گوناگون استانى در گوشه و كنار كشور و آحاد مردم، همه بايد اين تلاش را براى خدا در پيش بگيرند. خداى متعال هم بركت خواهد داد. خداى متعال به آن تلاشى، به آن كارى، به آن نيت و عزمى كه در اين جهت باشد، حتماً بركت مي‌دهد و كمك مي‌كند؛ كمااينكه در طول اين سى و دو سال تا امروز خداى متعال به ما كمك كرده. بدون اراده‌ى الهى، امكان نداشت يك ملتى بتواند در مقابل استكبار جهانى بايستد. در اين منطقه‌ى معادن غنى گازي، خب ما شريكى داريم؛ حالا من نمي‌خواهم تعبير كنم به رقيب. شما وقتى نگاه مي‌كنيد، مى‌بينيد همه‌ى كسانى كه از پيشرفت ملت ايران ناراضى‌اند، آنجا در مواجهه‌ى با ملت ايران جمع شده‌اند، متراكم شده‌اند؛ آن طرف را كمك كنند و هرچه مي‌توانند، در كار اين طرف كارشكنى كنند. اين معناى جهاد و مبارزه را نشان مي‌دهد؛ اينكه انسان در مقابل خود، دشمنىِ دشمن و خصم را احساس كند.

هر يك قدمى كه شما در اين كار و امثال اين كار پيش برويد، دشمن را عصبانى مي‌كند، ناراحت مي‌كند؛ هرچه هم بتوانند، كارشكنى مي‌كنند. هرچه شما براى اين پيشرفت احتياج داشته باشيد، آنها سعى مي‌كنند بر روى آن متمركز شوند و دسترسى شما به آن را مشكل كنند، دشوار كنند. علاج چيست؟ علاج، برگشتن و تكيه كردن به خود؛ استمداد از توانائى‌هاى خود؛ اين چشمه‌ى جوشان تمام نشدنى اراده‌ى انسانى و استعدادى كه بحمداللَّه در ايران عزيز ما، در مردم ما، در نسل جوان ما وجود دارد. "

رهبر معظم انقلاب اسلامي خاطر نشان ساختند كه همه ملت ايران در اين جهاد اقتصادي شريك هستند و همه با هم بايد در اين عرصه اين بار بر زمين مانده را بردارند تا بتوانند بر دشمني هاي صورت گرفته در اين زمينه فائق آيند. ايشان خاطر نشان ساختند: " يك جمله خطاب به همه‌ى ملت ايران است و آن اينكه در اين جهاد اقتصادى همه شريكند. در اداره‌ى اقتصاد يك ملت، مصرف هم يك ركن عمده است؛ مصرف درست، مصرف خوب، مصرف دور از اسراف و تبذير و اتلاف مال؛ همين چيزى كه هميشه توصيه مي‌شود. ايجاد فرهنگ كار و تلاش للَّه. شما حتّى سر يك كلاس، يك معلم هم كه باشيد، مي‌توانيد در اين جهاد اقتصادى سهيم باشيد؛ اين فرهنگ را به اين جوان، به اين نيروى انسانىِ فردا تعليم مي‌دهيد؛ اين مي‌شود جهاد اقتصادى. در هر بخشى كه باشيد، مي‌توانيد در اين جهاد سهيم باشيد. "

پيشرفت منهاي عدالت اصلا پيشرفت نيست

نكته مهم ديگري كه بايد به آن توجه داشت اين است كه جهاد اقتصادي و شعار اصلي سال قرار دادن آن به اين معني نيست كه جمهوري اسلامي از اهداف معنوي اصيل خويش دست برداشته است و مي خواهد صرفا به عرصه اقتصادي و پيشرفت هاي مرسوم در دنيا دست يابد. بلكه بايد توجه داشت كه ملت ايران به تبع دستورات ديني هرگز دست از معنويات و دستورات معنوي خويش در مورد زندگي دنيوي بر نخواهد داشت. به تعبير معظم له: "اين دهه براى ما دهه‌ى پيشرفت و عدالت است. پيشرفت منهاى عدالت، از نظر اسلام اصلاً پيشرفت نيست. در همين منطقه‌ى عسلويه - در اين دو تا مركز مهم بشرى و انسانى عسلويه و نخل تقى - مردم نيازهائى دارند. كمك به رفع اين نيازها، جزو جهاد اقتصادى است؛ جزو كار بزرگ است. "

اهميت توجه به كار علمي در جهاد اقتصادي

به عنوان آخرين نكته از ديگر نكاتي كه در جهاد اقتصادي بايد به آن توجه نمود اين است كه در همين عرصه جهاد اقتصادي نيز بايد توجه به جهاد علمي و كار علمي داشت. به عنوان صرفان يك مثال در اين زمينه رهبر معظم انقلاب خاطر نشان ساختند كه در عرصه نفت ما با مشكل كمبود متخصصان نفتي در عرصه اقتصاد و حقوق مواجه هستيم كه اين مشكلات علمي و كمبود نيروي انساني متخصص بايد بر طرف گردد: "در اين كار، بخشهائى وجود دارد كه بايد كارهاى علمى انجام بگيرد. در خصوص مسئله‌ى نفت و گاز، علاوه‌ى بر بخشهاى فنى، حتماً بايستى روى بخشهاى حقوقى و اقتصادى - حقوق نفت و گاز، اقتصاد نفت و گاز - كار كنيم، فكر كنيم و در اين زمينه مطالعات علمى داشته باشيم. جوانهاى ما خواهند توانست در اين زمينه‌ها كار كنند و ان‌شاءاللَّه پيشرفت پيدا خواهند كرد. اين ثروت متعلق به ملت ايران است. گاز ثروت است، نفت ثروت است؛ اما از اين ثروتها خيلى مهمتر، نيروى انسانىِ بااستعداد و علاقه‌مند و داراى توان كار است. ما اين ثروت را داريم؛ اصل اين است. اگر يك ملتى اين نيروى انسانى را داشت، مي‌تواند ثروتهاى طبيعى خودش را هم استحصال كند و در خدمت ملت قرار دهد؛ اما اگر اين را نداشت، ثروتهاى طبيعى‌اش هم در خدمت ديگران قرار خواهد گرفت؛ براى ديگران بيشتر سود خواهد داد، تا براى خود او. "

محور : جهاد اقتصادی

چرا "جهاد اقتصادي"؟ چرا "همت مضاعف و کار مضاعف" و اصلا چرا "عدالت و پيشرفت"؟ طبيعتا اين نامگذاري‏ها مبتني بر يک طرح‏ريزي پيشيني است و بناست مسيري را که فراروي جامعه اسلامي قرار دارد، گوشزد نمايد. با شناخت اين مسير و پرسش از اين چرايي است که مي‏توان در باب رسالت مردم، انديشمندان و مسئولان سخن گفت و از وظيفه هرکدام در اين ميانه پرسيد.

>>>

محور : جهاد اقتصادی

آماج گذاري براي همسو کردن انرژي اعضاي يک نظام براي رسيدن به هدفي خاص با کمترين اتلاف انرژي، مهمترين وظيفه يک رهبر است که مقام معظم رهبري در طول 22 سال زعامت خود به مدبرانه ترين وجه ممکن اين مسئله را مديريت کردند. هرچند همواره بودند و هستند افراد کوته نظري که بر خلاف جريان آب شنا مي کنند و نتيجه اي جز انزوا براي ايشان نداشته و نخواهد داشت.

 امسال نيز رهبر انقلاب به رغم اين سنت حسنه "جهاد اقتصادي" را محور حرکت خواص و عوام تعريف کردند. اينکه حکمت اين انتخاب چيست، تحقيقا در مورد آن بحث شده اما موضوعي که دليل بررسي تمامي ابعاد "جهاد اقتصادي" شد، بالابردن ضمانت تحقق "جهاد اقتصادي" است زيرا که تلاش براي بهبودي اوضاع اقتصادي بدون در نظر گرفتن تمام حوزه هاي عملياتي آن امکان تحقق کامل ندارد.

 بالغ بر 48 حوزه، ميدان عملياتي "جهاد اقتصادي" هستند. نکته ابتدايي اينکه مشخصا در اين شعار، اقتصاد محض محور نيست بلکه در بعضي از حوزه ها، "جهاد در اقتصاد" و در بعضي "جهاد با اقتصاد" و در بعضي ديگر نيز "جهاد براي اقتصاد" معني دارد که البته حوزه هايي وجود دارد که دو يا هر سه را شامل مي شوند.

 "جهاد اقتصادي" ترکيبي از دو مفهوم جهاد و اقتصاد است که در نهايت بايد در هم ضرب شوند که در اينجا اين سه مفهوم را به طور کاملا خلاصه و فقط به حد روشن شدن تمامي ابعاد عملياتي آن، به آن مي پردازيم.

 جهاد

جهاد در لغت به معني جهد و کوشش است که البته مفهومي خنثي مي باشد و جهت مثبت و منفي آن را جنس حرکت فرد تلاشگر مشخص مي کند اما نکته اينجاست که جهاد در احاديث به صورت اصطلاحي به کار رفته نه به معني لغوي آن و جهاد اصطلاحي به معني کوشش براي کسب رضايت خداوند در هر زمينه اي است.

از آنجايي که در مدل دوگانگي قرآن، مفهومي خاصي روبروي جهاد به کار نرفته و از اصلاحاتي مانند قاعدين، مخالفون و... استفاده شده، بيانگر اين نکته است که مفهوم جهاد يک مفهوم ساده نيست و از ترکيب چند مفهوم ديگر تشکيل مي شود که به ازاي هر مرحله اي، مفهومي خاصي روبروي آن وجود دارد.

جهاد در اصطلاح که همان حکم خداوند است، تلاش مقدس است که در 2 مرحله انجام مي گيرد که در افواه عمومي به اشتباه در نوع تعريف مي شود. جهاد با معرفه نفس شروع مي شود که "من عرفه نفسه فقد عرفه ربه" و در دومين قدم از مرحله اول بايد تهذيب نفس را صورت داد که منشا تمام حرکتهاي بعدي يک مومن خواهد بود.

عارفانِ عاشق، براى نفس هفت منزل برشمرده اند كه بايد براى رسيدن به مقصود، به درجه ى نهايى آن، كه حالت مرضيّه بودن است رسيد. معرفت به نفس اماره، لوامه، ناطقه، ملهمه، مطمئنه، راضيه و مرضيه مي تواند مقدمات جهاد را در هر زمينه اي فراهم کند.

طبق فرمايش پيامبر(ص) که مبارزه با نفس را جهاد اکبر خواندند در مرحله اول از جهاد بعد از معرفه النفس بايستي به تهذيب و تزکيه نفس پرداخت که جهاد اکبر شرط لازم و مقدمه است براي جهاد اصغر. بعد از تهذيب نفس بايد مومن که قدرت فرقان بالقوه در وي ايجاد شده است، فرقان صورت دهد که در قدم بعدي به نفع جبهه حق اقدام کند. خود مفهوم "فرقان" متشکل از 4 زير مرحله تبيين معيارهاي حق و باطل، تفکيک و انتخاب جبهه حق است اما بعد از صورت دادن فرقان نوبت به اقدام عملي مي رسد که با توجه به احاديث آن را جهاد اصغر مي نامند.

 

 

 

 

محور : جهاد اقتصادی

نحوه استحاله جهادسازندگي و روحيه جهادي در نظام اداري پس ازدهه‌60

رسيدن به شرايط "جهاد اقتصادي" در چارچوب هاي بوروکراتيک و اداري فعلي کشورمان، به آساني ممکن نخواهد بود. بررسي تجربه سازمان منحل شده "جهاد سازندگي" و نيز نحوه استحاله نظام هاي اداري پس از جنگ تحميلي يکي از مهم ترين مواردي است که بايد در آغاز سال جهاد اقتصادي مورد مطالعه و بررسي قرار بگيرد. آنچه مي خوانيد مقاله دکتر علي اصغر پورعزت عضو هيات علمي دانشکده مديريت دانشگاه تهران و دانشگاه امام صادق(ع) است که تاکنون از وي آثار و مقالات فراواني در حوزه دانش مديريت اسلامي منتشر شده است که اين مقاله در شماره اول از دوره جديد ماهنامه "سوره" انديشه منتشر شده و متن آن در سايت امامت قرار گرفت:

هنگامي‎ که نهاد جهاد سازندگي تشکيل شد، جامعه ايران اميدوار و مشتاق، منتظر بروز تحولاتي شگرف در عرصه توليد، سازندگي، فقرزدايي و رفع محروميت بود. فعاليت‎هاي بسياري از حرکت‎هاي اجتماعي مردم‎نهاد (چون پيشاهنگي) که پيش از انقلاب تشکيل شده بودند، به تدريج تعطيل شده بود. البته شير و خورشيد سرخ به رسم غالب کشورهاي مسلمان، به هلال احمر تغيير نام يافت و به انجام وظايف سابق خود ادامه داد. بسيج نيز با حضور خودجوش مردمي‎ شکل گرفت و توسعه يافت. بسياري از نيروهاي جهاد سازندگي، از اعضاي بسيج هم بودند، که با داعيه تشکيل ارتش بيست ميليوني شکل گرفته بود. جهاد به سرعت توسعه يافت و به همکاري با سازمان‎هاي متعدد و متنوع پرداخت. اين نهاد ابتدا به روستاها رفت و مسئوليت احياي روستاهاي رو به موت را بر عهده گرفت. از طرح‎هاي لوله‎کشي آب و برق‎رساني گرفته تا توسعه جاده‌هاي خاکي، راه‌سازي و احداث مدرسه و حمام و درمانگاه و حتي قبرستان و غسالخانه! بدين ترتيب به تدريج تعداد زيادي از اين گونه پروژه‌ها در چارچوب وظايف تعريف نشده جهاد سازندگي تعريف شد.

>>>

محور : جهاد اقتصادی

جهاد اقتصادي به عنوان يک هدف والاي ملي يکي از عوامل مهم در پيشرفت، توسعه عدالت و دستيابي به اقتدار ملي در کشور موضوعي است که امسال با نامگذاري از سوي مقام معظم رهبري براي سال جديد موج گسترده‌اي در ميان مسئولان کشور براي اجرايي شدن اين مسئله ايجاد کرده که نيازمند حضور فعال مسئولان و عزم ملي براي اجرا و عملي شدن اين بحث و تبديل آن از شعار به شعور در صحنه تلاش مي‌باشد. همانگونه که خود رهبر فرزانه انقلاب نيز بدان اشاره نمودند که «شعارهاي هر سال، نمايشي و تشريفاتي نيست و طبعاً همه مشکلات را هم حل نمي‌کند بلکه انگشت اشاره‌اي است که راه و روش را نشان مي‌دهد» که امسال نيز با توجه به اهداف بلندتر ملت و کشور و روند الگوسازي در منطقه با همت و کاري مضاعف در مسير پيشرفت اقتصادي جهاد نماييم.

 از اين رو در نگاه کارشناسانه و موشکافانه در مسير تحقق جهاد اقتصادي ودقت نظر در بهره‌گيري از همه جوانب اين موضوع با اين نکته روبه‌رو هستيم که توجه و التزام به نامگذاري‌هاي سال از سوي مقام معظم رهبري که به عنوان راهبرد کلان سال قابل ارزيابي است، منافع عظيمي ‌را براي ايران عزيز مي‌توان حاصل نمود. از اين رو به تعبير رهبر فرزانه انقلاب « به نظر صاحبنظران، امروز در اين برهه‌ از زمان، مسئله‌ اقتصادى از همه‌ مسائل کشور فوريت و اولويت بيشترى دارد». بنابراين با توجه به فرمايش رهبري در پيام نوروزي «اگر کشور عزيز ما بتواند در زمينه‌ مسائل اقتصادى، يک حرکت جهادگونه‌اى انجام بدهد، اين گام بلندى را که برداشته است، با گام‌هاى بلند بعدى همراه کند، بلاشک براى کشور و پيشرفت کشور و عزت ملت ايران تأثيرات بسيار زيادى خواهد داشت. ما بايد بتوانيم قدرت نظام اسلامى را در زمينه‌ حل مشکلات اقتصادى به همه‌ دنيا نشان دهيم؛ الگو را بر سر دست بگيريم تا ملت‌ها بتوانند ببينند که يک ملت در سايه‌ اسلام و با تعاليم اسلام چگونه مي‌تواند پيشرفت کند».

بر همين اساس براي رسيدن به افق چشم‌انداز 20 ساله نظام که براساس آن ايران در همه زمينه‌ها، کشور نخست منطقه مي‌شود و همچنين در راستاي الگوسازي براي رسيدن به تمدن عظيم اسلامي ‌ايراني در منطقه، بايد در مسير حرکت به سمت افق پيشرفت و توسعه گام برداشت و با توجه و دقت در اشارت‌هاي رهبري انقلاب با نامگذاري‌هاي هرساله سرعت تحقق اين اهداف را دو چندان نمود.

 در واقع فرمايش مقام معظم رهبري در پيام نوروزي، همانطور که از معني لغوي جهاد بر مي‌آيد نيازمند تلاشي مضاعف از سوي همه دستگاه‌هاي توليدي، اجرايي، عمراني و اقتصادي کشور مي‌باشد و در اين بين دستگاه‌هاي اجرايي کشور بايد در جهت جهاد و تلاشي اقتصادي در بخش‌هاي مختلف به ويژه توسعه پروژه‌هاي عمراني کشور و توليدات ملي بيش از گذشته براي اجرايي شدن و تحقق اين هدف والاي ملي گام و تلاش نمايند و با وجود منابع و ظرفيت‌هاي کارشناسي، بيشترين خدمت رساني را به مردم داشته باشند.

در واقع پيام نوروزي مقام معظم رهبري افق روشني در مسير توانمندي‌هاي اقتصادي کشور فراهم کرده و اين جهاد اقتصادي که در ادامه مسير همت مضاعف و کار مضاعف قابل ارزيابي است، کام ملت ايران را شيرين خواهد نمود و همانطور که جهاد رزمي، جهاد سازندگي و جهاد علمي ‌کشور تجربه و دستاوردهاي ارزشمندي را براي نظام اسلامي‌ به وجود آورد؛ تحقق رويکرد جهاد اقتصادي در کشور نيز دستاوردهاي چشمگيري را به ارمغان خواهد آورد؛ چرا که اين تجربه جهاني است که هر کشوري بيشتر تلاش کرد موفق‌تر خواهد بود و مردم آن کشور در رفاه بيشتري خواهند بود.

 در مکتب مقدس اسلام و فرمايشات ائمه اطهار (ع) نيز همگان را به جهاد در معيشت و اقتصاد خانه و جامعه سفارش نموده‌اند، به گونه‌‌اي که کار و تلاش در مسير توسعه اقتصاد و معيشت اهل و عيال به عنوان عبادت و جهادي وارسته قلمداد مي‌گردد؛ از اين رو بدون شک با جهاد اقتصادي مي‌توان کشور را روز به روز در طي نمودن پله‌هاي ترقي و پيشرفت استوار نمود و با کسب اقتدار در مقابل تحريم‌هاي اقتصادي و ترفندهاي فرهنگي دشمن مقابله نمود، بنابراين نامگذاري سال از سوي رهبري جهشي در سطح جامعه مي‌باشد که با توجه به مقتضيات و نيازهاي زماني، از ضروري‌ترين نيازهاي کشورمان در اين برهه محسوب مي‌شود، چرا که ميزان پيشرفت، رشد و تعالي هر جامعه‌اي به ميزان کار و تلاش مفيد آن جامعه وابسته است که با جهادي اقتصادي در مسير تحقق رفاه و عدالت اجتماعي صورت خواهد پذيرفت.

منبع:جوان آنلاين

محور : جهاد اقتصادی

رهبر معظم انقلاب اسلامي براي چندمين بار طي دهه اخير موضوعي اقتصادي را بعنوان شعار سال تعيين فرموده اند كما اينكه شعار سال گذشته نيز (همت مضاعف و كار مضاعف) شعاري اقتصادي بود.

پيام اعلام «سال جهاد اقتصادي» چيست؟ در اين سال قرار است چه اتفاقي بيفتد؟ مخاطب اصلي جهاد اقتصادي مردمند يا دولت؟ اين شعار چه ارتباطي با رخدادهاي تقويم شده داخلي كشور و منطقه اي دارد؟ «جهاد اقتصادي» بشارت است يا تخذير؟ چرا اقتصاد بر پيشاني سال 90 نشسته است؟ اقتصاد جهادي چه سنخ اقتصادي است؟ چرا اين شعار در دوره دولت پر كاركنوني مطرح شده است؟ شايد اين ها مهمترين سوالاتي است كه بايد به آن ها پاسخ داده شود.

رهبر معظم انقلاب اسلامي براي چندمين بار طي دهه اخير موضوعي اقتصادي را بعنوان شعار سال تعيين فرموده اند كما اينكه شعار سال گذشته نيز (همت مضاعف و كار مضاعف) شعاري اقتصادي بود. «جهاد اقتصادي» دو واژه - و يا يك مفهوم- ارزشي است كه در قرآن كريم و ساير متون ديني- بصورت دو واژه جدا- مورد استفاده قرار گرفته اند از سوي ديگر جهاد اقتصادي يكي از زيرمجموعه هاي جهاد به حساب مي آيد و از اين رو اين مفهوم از يك سو كاملا تخصصي است و از سوي ديگر در محافل علمي- و حتي عمومي- كاملا شناخته شده مي باشد در عين حال براي آنكه جاي هيچ سوء تعبيري باقي نماند، حضرت آيت الله العظمي خامنه اي - دامت بركاته- در حرم شريف رضوي-ع- فرمودند: «اگر بخواهيم در ادبيات امروز براي جهاد معادلي پيدا كنيم، مي شود «مبارزه»- از اين رو- جهاد اقتصادي يعني مبارزه اقتصادي».

همانگونه كه اقتصاد ناظر بر «كار بيشتر» و «مصرف كمتر» است جهاد اقتصادي هم حتماً دو بعد «قناعت» و «كار» را در برمي گيرد در اين بين قناعت مسئله اي عمومي است و بخش هاي مولد و غيرمولد- فعال و غيرفعال- را شامل مي شود و «كار بيشتر» به كساني مربوط است كه اشتغال دارند و يا به دستگاههايي مربوط است كه برنامه ريزي و مديريت كار كشور را در دست دارند. سر جمع مصرف در كشور ما بالاست در عين اينكه چند ميليون شهروند و روستاوند كشور در احتياجات اوليه مشكل جدي دارند كه با جهاد اقتصادي بايد اين احتياجات و فاصله ها از ميان بروند. بالا بودن مصرف در كشور ما ضمن آنكه اتلاف موقعيت ها و فرصت ها به حساب مي آيد يك تهديد مهم هم محسوب مي شود چرا كه تداوم ميزان مصرف كنوني در كشور مي تواند بروز مشكلات عديده را در پي داشته باشد. بنابراين درست است كه در وضع فعلي، بحراني به چشم نمي خورد اما اگر علاج نشود چشم انداز آن وجود دارد و بايد براي آن فكري كرد. كار بيشتر و مصرف كمتر- و به عبارتي كار و قناعت- در فرهنگ عمومي و تاريخ ما كاملا وجود دارد اين فرهنگ تا اواخر دهه 1340 در همه شهرها و روستاهاي ايران جاري بوده است در گذشته زنان، مردان و حتي كودكان ايران به كار خلاقه اشتغال داشتند در حاليكه اثر و نشاني از تجمل و يا مصرف گرايي در آن ها ديده نمي شد اين فرهنگ كه يك ملت را در برابر هجوم و توطئه دشمن آسيب ناپذير مي كند از اوايل دهه 1350 مورد تهاجم جدي قرار گرفت و به زودي كار به جايي رسيد كه تخم مرغ و ماست و دوغ روستايي از شهر تهيه شود و اين در حالي است كه جمعيت مولد در شهر هم از مرز 20 درصد فراتر نمي رود. ساعات بيكاري در كشور از ساعات كار فزونتر بوده و اساسا اين دو قابل مقايسه نيستند و اين در حالي است كه كساني كه در عدد و آمار «شاغل» خوانده مي شوند اكثرا مولد نيستند. از اين همه دريا در كشور استفاده چنداني نمي شود (سهم فرآورده هاي غذايي دريايي در سفره ايرانيان كمتر از 5 درصد است) و از بيابانها كه هزاران فرصت شغلي در متن آن ها نهفته است، به نام اينكه بيابانند، استفاده اي نمي شود.

تعطيلات در كشور بيداد مي كند امروز تعطيلات رسمي - اعم از جمعه و ... - از مرز ثلث ايام سال فراتر رفته و اين در حالي است كه از اين طرف و آن طرف زمزمه تعطيلي پنجشنبه ها به گوش مي رسد. طي 2-3 سال گذشته بطور متوسط روزانه 2 ساعت از ساعات كاري شاغلين بخش دولتي كاسته شده و اين ها به هيچ وجه علامت هاي خوبي براي كشور كه بر اساس سند چشم انداز 20 ساله بايد در 1404 رتبه اول خاورميانه را داشته باشد، نيست. بر اين اساس تعيين نام «جهاد اقتصادي» از سوي رهبري كه سكان هدايت كشور را در دست دارد، كاملا معنادار است. البته اين سال بايد آغاز راهي براي بهينه سازي شرايط كار و فرم بندي وضعيت مصرف در كشور تلقي شود و بايد گفت بدون «همراهي جدي و واقعي» مسئولين آثار لازم را ندارد.

همزمان با اعلام سال جهاد اقتصادي، رهبر معظم انقلاب اسلامي، سفري به عسلويه - تاسيسات پارس جنوبي - داشتند و در آنجا ابعاد نامگذاري اين سال را توضيح دادند. در اين ميان نكته اول اين است كه پارس جنوبي در طول دو دهه گذشته، برجسته ترين ميدان جهاد اقتصادي ملت ايران با غرب و كمپاني هاي وابسته به آن بوده است. اين حضور به اندازه علامتي كه «چفيه» آقا طي سالهاي اخير از جدي بودن معارضه به ما مي دهد، معنادار مي باشد. نكته دوم اين است كه براي گرم كردن ميدان جهاد اقتصادي بايد كارهاي بزرگي به بزرگي كار در پارس جنوبي كرد، ثالثا مخاطب اصلي جهاد اقتصادي نيروهاي مولد وسط ميدان هستند در واقع اگرچه دولت شايسته «خسته نباشيد» و «دست مريزاد» است اما پيش از اين بايد گفت ما در حالي كه در آغاز راه هستيم، زمان زيادي نداريم.

نكته ديگر اين است كه سال 90 به «انتخابات مجلس» ختم مي شود. انتخابات يك فرصت طلايي براي كشور است به شرط آنكه در آن رقابتي جدي براي خدمت بيشتر شكل بگيرد نه اينكه نيروهاي در حال كار دست از كار بكشند و به مناقشه بپردازند. پيروزي در انتخابات مجلس حق كساني است كه در طول اين سالها و از جمله در سال 90 اثبات كرده باشند كه مرد خدمتند و به تعبير رهبر معظم انقلاب- در حرم رضوي- كساني كه كشور را به مسائل حاشيه اي مبتلا نمي كنند. در واقع «جهاد اقتصادي» هم كشور را حفظ مي كند و هم فرصت هاي سال .1390 دقيقا از اين منظر بايد به نيروهاي مذهبي- حزب اللهي كه سرمايه اقتصادي آنچناني ندارند و دستشان هم به مناصب نمي رسد ولي در عين حال بخاطر تعهد و عشقي كه به «آقا» دارند مي پرسند «از ما چه كار برمي آيد» گفت شما با تاكيد بر روي كار و خدمت رساني و بي اعتنايي به مدعياني كه با اصلي كردن مسايل فرعي و فرعي كردن مسايل اصلي فرصت سوزي مي كنند، مي توانيد نقش مهمي در سال جهاد اقتصادي داشته باشيد. حضرت آيت الله العظمي خامنه اي در سفر عسلويه فرمودند: «همه مسئولند... شما حتي سر يك كلاس، يك معلم هم كه باشيد مي توانيد در اين جهاد اقتصادي سهيم باشيد. اين فرهنگ را به اين جوان، به اين نيروي انساني فردا تعليم مي دهيد اين مي شود جهاد اقتصادي».

سال جهاد اقتصادي الزاماتي هم دارد كه به اختصار به بعضي از آنها اشاره مي كنيم:

1- جهاد اقتصادي بايد «ملي» تلقي شود و هر بخش خصوصي، دولتي و تعاوني و در عرصه هاي اقتصادي، سياسي، فرهنگي، اجتماعي و... خود را مسئول بشناسد و اين را همه بايد بدانند كه هيچ كشوري جز با «جهاد اقتصادي»- كار و قناعت- به جايي نرسيده است؛

2- جهاد اقتصادي، جهاد في سبيل الله است و لذا «عزم»، «اخلاص»، «ثبات قدم» و «قصد تقرب به خدا» در آن شرط است اين آموزه بايد بعنوان «ارزشي تخلف ناپذير» مورد توجه جدي قرار گيرد؛

3- جهاد اقتصادي به «معاضدت ملي» و به تعبير آقا «اتحاد و انسجام ملي» نياز جدي دارد و بدون آن تحقق نمي يابد. هماهنگي و همدلي قوا و طرد اختلاف افكنان از هر قوه بسيار اهميت دارد، تريبوني كردن اختلافات قوا بايد «خيانت ملي» تلقي شود و البته فراتر از آن كمك هر بخش از جامعه به بخش ديگر از اهميت فراواني برخوردار گردد.

4- «قاعده محوري» و اجتناب از شلوغ بازي يك مسئله كليدي به حساب مي آيد. هر دستگاه يا مجموعه كشور بايد برنامه و چارچوبي براي ورود به عرصه جهاد اقتصادي ترسيم كند و زيرمجموعه خود را با آن هماهنگ نمايد. اگر اين اتفاق بيفتد آن عزم و حضور عمومي شكل گرفته است.

5- «سند محوري» و اجتناب از برخوردهاي سليقه اي هم يك اصل كليدي است. جهاد اقتصادي بايد با نگاه به سند چشم انداز ملي كشور توام باشد و قبل از هر چيز بايد جبران مافات گردد. سند چشم انداز مي تواند هماهنگ كننده بخش هاي مختلف كشور باشد و دست ها را به ياري هم بسيج گرداند.

6- كارآمدسازي سيستم ها يكي از شرايط موفقيت جهاد اقتصادي است. در اكثر مواقع سيستم هاي موجود در دستگاههاي مختلف كشور، كارايي لازم براي «حركت جهشي و مجاهدانه» ندارند. آيا بدون تحول جدي در ستاد كشاورزي- كه طي دهها سال بسيار ناكارا و تنبل شده است- مي توان به جهادي در كشاورزي نايل شد و در بخش صنعت و در بخش خدمات و در بخش آموزش و...؟ دولت در ايران در اكثر بخش ها بزرگ است اما كارايي آن اندك است اين هرم بايد وارونه شود.

7- جهاد اقتصادي بايد به قصد نشان دادن الگوي مديريت اقتصادي به جهان دنبال گردد يعني همانگونه كه جهاد نظامي و سياسي بايد هدف بهينه سازي شرايط بين المللي را دنبال كند- به تعبير قرآن براي لاتكون فتنه- جهاد اقتصادي هم بايد بتواند چهره اقتصادي نظام ما را به جهان نشان دهد و برتري اسلام را به ثبت جهاني برساند.

نويسنده: سعدالله زارعي

منبع:http://www.kayhannews.ir/900117/2.htm

محور : جهاد اقتصادی

مقام معظم رهبري در ادامه رويه نيكوي نام گذاري، سال نو امسال را با عنوان نشاط آور و تحرك آفرين «جهاد اقتصادي» نام گذاري كردند. اين نام گذاري كه در پيام نوروزي معظم له انجام گرفته بود در سخنان ايشان در اولين روز سال نو در جوار مضجع شريف رضوي در مشهد مقدس و چند روز پس از آن در جمع خانواده هاي شهدا منطقه عسلويه و كاركنان صنعت نفت و گاز در آنجا تشريح و تبيين شد.

منت خداوند منان، يك بار ديگر شامل حال ايرانيان شد و مقام معظم رهبري در ادامه رويه نيكوي نام گذاري، سال نو امسال را با عنوان نشاط آور و تحرك آفرين «جهاد اقتصادي» نام گذاري كردند. اين نام گذاري كه در پيام نوروزي معظم له انجام گرفته بود در سخنان ايشان در اولين روز سال نو در جوار مضجع شريف رضوي در مشهد مقدس و چند روز پس از آن در جمع خانواده هاي شهدا منطقه عسلويه و كاركنان صنعت نفت و گاز در آنجا تشريح و تبيين شد. به دليل اهميت موضوع و تأثير قطعي و عميقي كه توجه به آن بر روند حركت كشور خواهد گذاشت، به شكل اختصار به مواردي از آن اشاره مي شود.

>>>

محور : جهاد اقتصادی

براي جهاد اقتصادي پس از آنكه شرايط و زمينه ها توسط دولت فراهم و مهيا گرديد بهتر است مردم نقطه آغاز جهاد را از خانواده و محل كار و فعاليت خود آغاز كنند. تلاش و سعي تك تك اعضاي خانواده، كوچك و بزرگ به رهبري و هدايت سرپرست خانوار در حل مسائل و مشكلات موجود لازم مي باشد.

از جهاد اقتصادي مي توان تعابير و برداشت هاي گوناگوني به عمل آورد؛ و هر چند يكي از معاني آن تلاش اقتصادي است ولي با تلاش و كوشش در راه شكوفايي اقتصاد تفاوت هاي جدي دارد. واژه جهاد اقتصادي نوعي تقدس معنوي دارد كه با انجام آن انسان به خدا نزديك مي شود و يكي از ويژگي هاي آن اين است كه چون نوعي عبادت و رياضت معنوي محسوب مي شود در واقع كل اجتماع را به خدا نزديك مي كند. يكي از لوازم جهاد اقتصادي، جهاد اجتماعي است. جنبه اجتماعي جهاد اقتصادي تمام فكرها، انديشه ها و توان هاي يك مملكت را به كار مي اندازد و تمامي استعدادها و نيروهاي موجود را بسيج مي كند تا در زماني مشخص و با استفاده از امكانات و منابع در دسترس به اهداف اساسي و آرمان هاي يك نظام و سيستم رسيد و اقتصاد كشور را با يك خيزش و جهش در مسير شكوفايي و رشد و توسعه قرار داد. جهاد همواره در مسير خود با موانع مختلف و دشمن روبه رو است موانعي كه براي پيشرفت و رشد در هر زمينه اي وجود دارد. براي رفع موانع راه حل هاي گوناگوني وجود دارد و بايد با تمام كوشش و جديت، اين موانع را از ميان برد ولي زماني كه موانع بزرگ و غير قابل حل هستند بايد موانع را دور زد و از مسير و روشي ديگر براي نيل به اهداف اساسي استفاده كرد. چرا كه همواره براي رسيدن به آمال و انگيزه هاي يك سيستم راه ها و روش هاي گوناگون وجود دارد كه هر كدام ترفندها و تكنيك هاي خاص خود را مي طلبد. قبل از شروع كار تمامي مسيرها با موانع موجود بايستي بررسي شگرديده و مشخص گردند. اين كار توسط متخصصان و مسئولان امر در اين زمينه و نيروهاي ماهر و تحصيلكرده صورت مي گيرد.‏

بايد در نظر داشت كه براي رسيدن به اهداف مي بايست شرايط و زمينه هاي كار فراهم و در نظر گرفته شود. براي جهاد اقتصادي كشور دو پيش زمينه اساسي آن يعني اصلاح الگوي مصرف، كار مضاعف و همت مضاعف در سال هاي اخير فراهم گرديده است. چنان كه هر جامعه اي الگوي مصرف خاص خود را داراست كه با الگوهاي ديگر اجتماع و كشورها متفاوت است. الگوي مصرف يك سرزمين بايد با دو جنبه اساسي يك كشور يعني فرهنگ و اخلاق اجتماعي، منابع و توان اقتصادي آن كشور متناسب و همگون باشد و اگر بخش يا قسمتي از اين الگو و روش مصرف كالاها و اجناس تقليد و اقتباس از ديگر ممالك باشد بايد در طي زمان آن را اصلاح كرد. زيرا جنبه هاي تقليدي آن با شرايط و امكانات مصرفي كشور سازگار نبوده و در بخش از نظام اقتصادي رخنه و نقصي ايجاد كرده و مانع رشد و پيشرفت كل سيستم مي گردد. پس از اصلاح الگوي مصرف و جلوگيري از مصرف گرايي كه با نظام اقتصادي و اجتماعي ما سازگار نيست بايستي به جنبه هاي عملي و كار و همت توجه كرده و كار مضاعف و همتي مضاعف در هر كدام از بخش ها و زير دسته هاي اقتصادي كشور كرد. ‏

براي موفقيت كامل و نيل به اهداف بايد به جنبه هاي مشاركتي و حضور همه جانبه مردم و دولت در عرصه هاي مختلف توجه كرد. بهخصوص حضور و علاقه مردم براي رشد اقتصادي كشورشان بسيار مهم مي باشد. مشاركت مسئله اي است كه براي موفقيت در هر هدفي لازم است. براي اين كار مي توان از نيروهاي بومي و تجربيات ريش سفيدان و بزرگان محلي براي حل مشكلات آن منطقه استفاده كرد. از طرف ديگر براي جهاد اقتصادي بايد فرهنگ سازي كرد يعني از طريق اطلاع رساني و آگاهي بخشي فرهنگ جهاد و تلاش را در شاهرگ هاي اجتماع ترزيق كرده و فرهنگ و اخلاق جهد و كوشش را در مردم ايجاد كرد. اطلاع رساني بايد دقيق و توسط رسانه هاي عمومي (مطبوعات، روزنامه ها، صدا و سيما، تبليغات عمومي) و بخش هاي آموزشي و مكتوبات عمومي صورت گيرد. البته منظور اطلاع رساني به مردم اين نيست كه در تابلوها و بنرهاي كنار خيابان به صورت كلام وار و شعاري اين جمله را نوشته و هزينه هاي فراواني نيز صرف اين كار گردد. بلكه در اين اطلاع رساني چيستي و چگونگي كار، دلايل و اهداف جهاد، راهكارها و بالاخره موانع موجود براي جهاد معرفي، مشخص و براي مردم تفهيم گردد و به آن عمل شود. زماني كه ماهيت كار، مقصد نهايي و مشكلات موجود براي عموم مردم تفهيم گردد حس مشاركت عمومي و مسئوليت كاري در اجتماع بالا مي رود و احساس مشترك مردم براي سرمايه گذاري و رفع موانع پيشرفت، افزايش مي يابد. همزمان با مردم مسئولين بخش هاي اقتصادي، اداري و صنعتي به طور شبانه روزي كار كرده تا خواسته هاي مردم فراهم شود. از اين طريق انگيزه، گرايش و تمايل به جهاد اقتصادي در مردم دو چندان مي گردد. بايد در نظر داشت پس از آنكه اين انگيزه در مردم ايجاد گرديد دستگاههاي اجرايي و مسئولان امر نيز همكاري هاي لازم را در اين زمينه داشته باشند. زماني كه مردم مي خواهند جهاد كنند و اقتصاد كشور را به رشد متعالي برسانند بايد مقامات مسؤل هم در كنار مردم زمينه هاي لازم را فراهم كرده و همراه و همدوش ملت در مسير جهاد قدم بردارند. از طرف ديگر لازم است مشاركت مديران سازمان ها و بخش هاي صنعتي كوچك نيز فراهم شود و پيشنهاد هاي سازنده و عملي آنها را به كار برد و از ايده هاي نو و طرح هاي خلاق مديران جوان و تجربيات موفق مديران قديم در جهت رفع موانع استفاده كرد. علاوه بر رفع موانع مدت زمان نيل به اهداف مهم مي باشد. بهتر است برنامه ها و سياست ها با توجه به كاركرد آنها در جامعه متناسب با مدت زمان لازم طراحي شود. برنامه هاي كوتاه مدت، ميان مدت و بلند مدت مشخص شوند و در وضع قوانين جديد بهتر است ظرفيت ها و منابع برنامه ها در نظر گرفته شود.

در كشور ما كه اقتصاد نفت زده و پر رانت است جهاد اقتصادي با موانع زيادي روبه رو است و تلاش و كوشش مضاعف مردم را مي طلبد. البته رفع موانع بايد با همكاري و مشاركت مردم و دولت به طور هم زمان صورت گيرد. دولت با بهبود فضاي كسب و كار و شاخص هاي آن، اشتغال زايي براي جوانان و قشرهاي تحصيلكرده، اصلاح مقررات دست و پا گير و نظام مالياتي، همكاري نظام هاي بانكي و... به مردم و بخش هاي اقتصادي در رفع موانع كمك مي كند. بخصوص در ايجاد اشتغال بايد به اين نكته اساسي توجه كرد كه نيروي آماده به كار و ماهر در رشته و زمينه هاي مربوط به تخصص و توانايي خود مثلاً متناسب با رشته دانشگاهي خود فعاليت نمايد تا نتيجه مورد نظر در كوتاه مدت فراهم گردد و دولت و مسئولان بايد در اشتغال زايي و مسئله استخدام به اين امر نظارت داشته باشند. اشتغال زايي و ايجاد شغل بايد براي تمامي اقشار و صنف ها صورت گيرد زيرا كاربرد علوم انساني و اجتماعي و علوم فني و تجربي در جهاد اقتصادي به طور همزمان و همگون لازم و ضروري است. ايجاد اشتغال مي تواند هم از طرف دول و هم از طرف مردم انجام گيرد يعني لازمه شغل سرمايه و اطمينان سرمايه گذار است اگر مقررات نظام مالياتي، لايحه ها و قوانين اقتصادي ار طرف مردم قابل اعتماد باشد مردم را به سرمايه گذاري در بخش هاي مختلف اقتصادي كرده و در نتيجه كارها به مردم محول مي گردد. اين در حالي است كه دولت با سياستگذاري ها و وضع قوانين بخش اعظم و اساس كار را به عهده دارد. البته تفاوتي بين دولت و مردم وجود ندارد و در واقع دولت از مردم تشكيل يافته است. بدنه نظام اداري، نظام آموزش و پرورش، نظام بانكي و دانشگاهي همان مردم هستند و لازمه جهاد اقتصادي جهاد مردم است.

بدين ترتيب بايد امكان حضور و مشاركت تمامي اقشار و صنوف را در بخش ها و تخصص هاي مختلف فراهم كرد. معمولاً در هر جهادي نسل جديد و جوان خواهان مشاركت و همكاري هستند اين نسل نيرو، توان و استعداد بالقوه اي است كه اگر از توانايي آنها استفاده گردد براي رشد كامل و پيشرفت متعالي يك نظام كافي است. بايد شرايط و ساختار سيستم را براي حضور فعال جوانان و اقشار كم تجربه ولي پر استعداد را در اين مسير فراهم ساخت.

براي جهاد اقتصادي پس از آنكه شرايط و زمينه ها توسط دولت فراهم و مهيا گرديد بهتر است مردم نقطه آغاز جهاد را از خانواده و محل كار و فعاليت خود آغاز كنند. تلاش و سعي تك تك اعضاي خانواده، كوچك و بزرگ به رهبري و هدايت سرپرست خانوار در حل مسائل و مشكلات موجود لازم مي باشد.

در بخش هاي كار و فعاليت اقتصادي جامعه بهتر است از تجربيات سال هاي قبل استفاده كرد. كاستي هاي سال قبل را جبران و براي حل مسائل كار و تلاش بيشتر نمود. اضافه كردن ساعات كاري و همت مضاعف در هر ساعت بهره وري كار را زياد مي كند. بهتر است در هر ساعت به اندازه چند ساعت كار كنيم يعني با توان و وقت بيشتر كار را كامل انجام دهيم. بدين ترتيب بهره وري و رشد بيشتر از محل كار شروع گشته و اجتماعات بزرگ تر و كل كشور را تحت الشعاع خود قرار داده و نيل به هدف اصلي جامعه را ميسر مي سازد.‏

نويسنده:يعقوب نعمتي وروجني

منبع: روزنامه رسالت 1390/01/21

محور : جهاد اقتصادی

سال جاري، سال «جهاد اقتصادي» نام‌گذاري شده است. تاريخ اقتصادي نشان مي‌دهد که کشورهاي پيشگام صنعتي يا کشورهاي تازه‌صنعتي شده، از ربع آخر قرن نوزدهم تا دهه‌هاي آخر قرن بيستم، از طريق برنامه‌هايي که به‌گونه‌اي مي‌توان آن برنامه‌ها را جهاد اقتصادي نام‌گذاري کرد، به توسعه اقتصادي دست يافته‌اند. از منظر توسعه اقتصادي نيز نظريات مختلفي وجود دارد که جهاد اقتصادي را تبيين مي‌کنند و همگي اين نظريات به نحوي از انحا، رشد اقتصادي را مهمترين هدف جهاد اقتصادي مي‌دانند.

برخي از نظريات توسعه، رشد اقتصادي کشورهاي موفق را در گرو هدف‌گذاري برخي از بخش‌ها و تمرکز منابع بر صنايع پيشرو، يعني صنايعي که رونق آنها تأثير زيادتري از ساير صنايع بر کل اقتصاد مي‌گذارند، دانسته‌اند. برخي ديگر اذعان مي‌دارند که بايد اقتصاد را به صورت کل نگريست و تمام اقتصاد را براي جهش اقتصادي مورد توجه قرار داد.

تمامي نظريات مختلف اقتصادي در مورد جهش اقتصادي که مي‌توان آنها را جهاد اقتصادي تفسير کرد، مقوله رشد اقتصادي را هدف اصلي خود قرار داده‌اند. واقعيت امر اين است که بسياري از اهداف سند چشم‌انداز 1404 در گرو رشد اقتصادي است؛ بدين نحو که با افزايش درآمد سرانه، بسياري از اهداف سند چشم‌انداز محقق مي‌گردد؛ ضمن اينکه بهبود شاخص‌هاي توسعه‌اي، رشد اقتصادي را افزايش مي‌دهد.

پيش‌بيني آينده اقتصاد ايران از منظر توليد ناخالص داخلي نشان مي‌دهد که با پيش فرض ثبات شرايط و فرض خوش‌بينانه عدم افزايش رشد اقتصادي کشورهاي رقيب ايران در غرب و جنوب غرب آسيا (کشورهايي که سند چشم‌انداز به عنوان رقيب ايران مطرح مي‌کند)، با توجه به رشد جمعيت و تشکيل سرمايه فيزيکي در ايران، حداقل به رشد سالانه بهره‌وري کل عوامل توليد 2/1 درصد نياز دارد تا از طريق آن، تا سال 1404، از تمامي کشورهاي رقيب سند چشم‌انداز 1404 از نظر توليد ناخالص داخلي سبقت گيرد.

اين اوضاع از اين حکايت دارد که اقتصاد ايران بايد در طي ساليان آتي، به طور متوسط سالانه تقريباً 1/7 درصد رشد اقتصادي را تجربه کند.به حتم، هرچه بهره‌وري کل عوامل توليد در ايران بيشتر باشد، رسيدن به اهداف چشم‌انداز به دليل افزايش توليد ناخالص داخلي و درآمد سرانه، با سرعت بيشتري دست يافتني‌تر خواهد شد. اين امر، موجب تضمين رشد درآمد سرانه در آينده خواهد گرديد.

در مورد ايران، برخي از عوامل تأثيرگذار بر رشد اقتصادي شکل نگرفته است يا اينکه مسير تأثيرگذاري آن ايجاد نشده است. به نظر مي‌رسد که مهمترين موضوع در اين‌باره، درک مجاري تأثيرگذاري عوامل مؤثر بر رشد اقتصادي است تا خلق عوامل تأثيرگذار. در اين خصوص ايجاد بهبود در فضاي کسب و کار کشور، خصوصي‌سازي مؤثر، مديريت مؤثر کلان اقتصادي کشور، افزايش سرمايه انساني و اجتماعي، بهبود نهادها و قواعد کنش بين کارگزاران اقتصادي در کوتاه مدت که همانا مجاري تأثير‌گذاري عوامل توليد در کشور است نيازمند تلاش و جديت وافر براي رسيدن به اهداف سند چشم‌انداز است.

اين تلاش‌ها ‌بايد با بسيج تمامي نيروي‌هاي اقتصادي کشور با سرعت بيش از گذشته صورت پذيرد که مي‌توان آن را جهاد اقتصادي نام نهاد. تحقق اين امر منوط به تداوم جهاد اقتصادي در سال‌هاي آتي است. آنگونه که تجربه کشورهاي صنعتي نشان مي‌دهد؛ با شناسايي مزيت‌ها و تقويت آنها مي‌توان طي کمتر از يک دهه از طريق جهاد اقتصادي، نه تنها از کشورهاي رقيب سند چشم‌انداز 1404 پيشي گرفت، بلکه در جرگه کشورهاي صنعتي قرارگرفت.

* عضو هيئت علمي مؤسسه مطالعات و پژوهش‌هاي بازرگاني

محور : جهاد اقتصادی

بر اساس يك سنت حسنه چندين ساله، رهبر معظم انقلاب اسلامي سال ها را با توجه به اولويت ها و ضرورت ها نامگذاري نموده و در همين راستا سال 1390، سال جهاد اقتصادي نامگذاري شد. در خصوص شعار سال جاري از نظر مفهومي، چيستي، چرايي، اهداف، الزامات، راهكارها، عوامل و موانع، جاي بحث فراوان وجود دارد كه در اين نوشتار كوتاه به چند نكته مهم اشاره مي شود:

1-چيستي جهاد اقتصادي

جهاد از نظر لغوي به معناي تلاش و كوشش توأم با مبارزه با همه توان براي رسيدن به هدفي مشخص است. از نظر اصطلاحي در فقه اسلامي هر نوع تلاش و مبارزه با همه توان در راه خدا را جهاد گويند و اين كار و تلاش در راه خداوند آنچنان داراي پاداش عظيم است كه حضرت حق در قرآن كريم مي فرمايد: «فضل الله المجاهدين علي القاعدين اجراً عظيماً» جهاد از نظر هدف به جهاد نظامي، جهاد فرهنگي، جهاد اقتصادي و ... قابل دسته بندي است. بنابراين مي توان گفت جهاد اقتصادي، يعني كار و تلاش با همه توان در حوزه اقتصادي و مبارزه با موانع در اين عرصه براي پيشبرد جامعه اسلامي و توانمند كردن آن از نظر اقتصادي.

2- چرايي جهاد اقتصادي

يكي از اهداف نامگذاري سال ها از سوي مقام معظم رهبري، بيان اولويت ها براي مسئولان و مردم است. مشخص شدن اولويت ها سبب تمركز منابع بر آنها جهت تحقق اهداف است. نامگذاري سال 1390 به سال جهاد اقتصادي، در بردارنده اين پيام است كه در شرايط كنوني مسائل اقتصادي در ايران اسلامي بايد در كانون توجهات مسئولان و مردم باشد. انقلاب اسلامي و جمهوري اسلامي در وضعيتي قرار دارد كه توانمندسازي اقتصاد ايران يك ضرورت اجتناب ناپذير است. در فرآيند شكل دهي و ساختن امت اسلامي برخوردار از تمدن اسلامي نوين، ايران اسلامي نقش اساسي، محوري و الگويي براي يك و نيم ميليارد مسلمان دارد. ايران براي تبديل شدن به يك الگو و مدل براي تمامي آزاديخواهان و عدالتخواهان جهان و به ويژه مسلمانان، بايد از نظر اقتصادي شكوفا گردد و در جهان كنوني به يك قدرت اقتصادي قابل اطمينان و اتكا براي تمامي محرومين و مستضعفان عالم تبديل شود. بر همين اساس رهبر فرزانه انقلاب اسلامي، دهه چهارم انقلاب اسلامي را دهه پيشرفت و عدالت ناميده و براي تحقق اين شعار راهبردي دهه چهارم، سال 88 را سال حركت براي اصلاح الگوي مصرف، سال 89 را سال همت مضاعف و كار مضاعف و سال 90 را سال جهاد اقتصادي نامگذاري فرمودند. نامگذاري اين سال ها يك هدف واحد را تعقيب مي كند و آن تحقق پيشرفت و عدالت در دهه چهارم انقلاب است.

3- تمركز غرب بر جلوگيري از پيشرفت ايران اسلامي

طي چند سال گذشته، رشد ، توسعه و پيشرفت علمي و اقتصادي ايران اسلامي به دغدغه اصلي غرب تبديل شده است. غربي ها و به ويژه آمريكايي ها به خوبي دريافته اند كه اگر ايران توسعه يابد مي تواند به عنوان يك الگو و مدل براي بسياري از كشورها و جوامع بشري در قرن بيست ويكم ايفاي نقش نموده و تحولات اين قرن را رهبري نمايد. بر همين اساس آنها با تمام توان خود بسيج شده اند تا جلوي پيشرفت هاي علمي و اقتصادي ايران را بگيرند.

فشار بر ايران براي عقب نشيني هسته اي، تحريم هاي اقتصادي و مالي، تهديد به اقدام نظامي و تمركز بر جنگ نرم و عمليات رواني، تقويت جريانهاي ضد انقلابي و فتنه گران براي بي ثبات سازي ايران، مجموعه اي از اقدامات آمريكايي ها و صهيونيست ها براي جلوگيري از پيشرفت ايران است. در چنين شرايطي به كار بردن لفظ جهاد براي فعاليت هاي اقتصادي در ايران در شرايط كنوني از سوي مقام معظم رهبري معناي خاص خود را پيدا مي كند. در واقع كار و تلاش اقتصادي در چنين شرايطي در حكم جهاد في سبيل الله مي باشد و در درون اين حركت نوعي مبارزه با دشمنان اسلام و مسلمين قرار دارد.

4- راهكارهاي جهاد اقتصادي

براي تحقق امر جهاد اقتصادي و رسيدن به اهداف موردنظر بايد راهكارها را جست وجو كرد. گر چه احصاء راهكارها در هر يك از حوزه ها نياز به تأمل خاص خود دارد لكن موارد زير مي تواند در اين راستا به تحقق اين امر مهم كمك نمايد.

الف- فرهنگ سازي از طريق تبيين، ترويج و تبليغ درست جهاد اقتصادي.

در اين فرهنگ سازي، كار و تلاش و فعاليت اقتصادي براي عمران، آباداني و پيشرفت كشور اسلامي و رفع نيازمندي ها در هر زمينه اي بايد به يك ارزش تبديل شود. ارزشي كه در نزد خداوند پاداشي عظيم دارد. در اين فرهنگ سازي بايد بيكاري و كم كاري و از دست دادن منابع و فرصت ها به يك ضد ارزش تبديل گردد. در اين فرهنگ سازي بايد همگان به نوعي مسئوليت پذير گردند و بر اين اساس فعاليتي را انجام دهند.

ب- توجه به الزامات جهاد اقتصادي از قبيل نظم و انضباط مالي، مبارزه با مفاسد اقتصادي، تشويق ها و ...

ج- هماهنگي قوا و تبديل جهاد اقتصادي به يك باور در همه مسئولان و مردم

د- مديريت صحيح در حوزه اقتصاد

ه- اولويت بندي حوزه هاي فعاليت اقتصادي

و- پرهيز از اختلافات سياسي با تمركز بر روي امر جهاد اقتصادي

5- شاخص هاي تحقق امر جهاد اقتصادي

براي ارزيابي ميزان موفقيت در پايان سال 90 در اين امر مقدس مي توان شاخص هاي زير را به عنوان ملاك مورد توجه قرار داد.

الف- رشد اقتصادي ب- افزايش نرخ بهره وري

ج- كاهش تورم د- افزايش سرمايه گذاري به ويژه از سوي بخش خصوصي ه- ايجاد اشتغال و كاهش بيكاري

و- افزايش صادرات.

محور : جهاد اقتصادی
 

جهت گيري مهم رهبري در نامگذاري امسال بنام سال جهاد اقتصادي همچون سالهاي گذشته به مذاق دشمنان داخلي و خارجي نظام اسلامي از جمله فتنه گران دوساله اخير خوش نيامده و آنان را سخت برآشفته است، لذا شاهد شكل گيري حركت تخريبي عليه نامگذاري سال 1390 هستيم.

با آغاز دهه چهارم عمر بابركت انقلاب اسلامي ملت ايران، نظام اسلامي در آستانه تحولي عظيم قرار گرفته است. حكيم فرزانه انقلاب اسلامي با نگاه آينده نگر خود افق دهه چهارم انقلاب اسلامي را «پيشرفت» و «عدالت» نامگذاري كرد و اعلام داشت: «دو شاخص عمده وجود دارد كه بايد اين دو را حتماً به دست بياوريم: يكي پيشرفت است، يكي عدالت.»(1/1/87)

اين مسئله به خوبي نشان از تغيير اولويت هاي نظام در سالهاي پيش رو داشت. اگر رهبر معظم انقلاب سالهاي پيشين از دهه سوم انقلاب را با صبغه اي فرهنگي - سياسي، سال «نهضت خدمت رساني به مردم»(1382)، سال «پاسخگويي» (1383)، سال همبستگي ملي و مشاركت عمومي(1384) و... ناميد، سالهاي دهه چهارم به ترتيب: سال نوآوري و شكوفايي(1387)، سال اصلاح الگوي مصرف(1388)، سال همت و كار مضاعف(1389) و سال جهاد اقتصادي(1390) نامگذاري شد تا از تصميم قاطع رهبري و نظام اسلامي در تحقق پيشرفت و عدالت در دهه چهارم حكايت كند، عناويني كه هر يك به گامهاي مهمي در مسير تحقق پيشرفت و عدالت اشاره دارد.

اين جهت گيري مهم رهبري البته همچون سالهاي گذشته به مذاق دشمنان داخلي و خارجي نظام اسلامي از جمله فتنه گران دوساله اخير خوش نيامده و آنان را سخت برآشفته است، لذا شاهد شكل گيري حركت تخريبي عليه نامگذاري سال 1390 بوديم.

1- ابتدا تلاش شد تا نامي ديگر براي سال برگزينند تا بدين وسيله در خيال خام خود، ضمن بي توجهي به رهنمودهاي رهبري، عنوان «جهاد اقتصادي» را تحت الشعاع قرار دهند، غافل از آنكه مخاطب رهبر معظم انقلاب اسلامي ملت بزرگ و غيور ايران اسلامي است كه فتنه گران را از خود رانده اند و از ديگر سوي در اردوگاه متشتت فتنه گران و پس از ريزش شديد هواداران، گوش شنوايي براي شنيدن اراجيف رسانه هاي فتنه باقي نمانده است.

2- نكته ديگر كه فرياد فتنه گران را برآورده و آنها را خشمگين و عصباني كرده است، بي توجهي و بها ندادن رهبر معظم انقلاب به ماجراي فتنه در دو سال گذشته در نامگذاري سالهاست. آنها منتظر بودند رهبري حداقل سال جديد را به نحوي نامگذاري كند تا فضا براي فعال شدن مجدد آنها فراهم آيد، اما تداوم نامگذاري سال مبتني بر گامهاي مهم دهه چهارم (دهه توسعه و عدالت)، نوعي حاشيه خواندن فتنه گري و بي اهميت جلوه دادن فتنه گران در معادلات سياسي كشور است و همين است كه آنها را سخت برآشفته است.

3- رويكرد ديگر جريانات فتنه گر، تلاش براي بزرگنمايي آثار تحريم هاي اقتصادي استكبار جهاني عليه جمهوري اسلامي در سال 90 است. آنها مدعي اند كه به خاطر شرايط نامطلوب اقتصادي نظام اسلامي در سال جديد كه همراه با مشكلات و بحران ناشي از تحريمهاي اقتصادي غرب خواهد بود، رهبر انقلاب سال جديد را سال جهاد اقتصادي ناميده است! طرح اين ادعا با استناد به پيشگويي هاي صهيونيستهايي چون «جورج سوروس» كه از طراحان و حاميان كودتاهاي مخملي در جهان بوده و سخن از براندازي نظام اسلامي در سال 90 به ميان آورده است، به خوبي غيركارشناسي و سياسي بودن اين اظهارات را علني مي سازد. اين دروغ پراكني و خيال بافي ها در حالي انجام مي گيرد كه تلاش هاي همه جانبه دشمنان انقلاب اسلامي براي تحريم ايران در سال گذشته كاملاً شكست خورده و بسياري از كارشناسان غربي نيز به ناكامي تحريمها اعتراف كرده اند.

غرب در سال جديد براي خالي نبودن عرصه، حداكثر شعار تحريمهاي پيشين را تكرار خواهد كرد كه آن هم به سناريوي از پيش سوخته مبدل شده است.

4- اقدام ديگر رسانه اي فتنه گران، تلاش براي تحريف مفهوم جهاد اقتصادي و يكسان قلمداد كردن آن با نوعي محنت و مشقت در حوزه اقتصاد است. فتنه گران اينگونه تبليغ كردند كه سال سختي و مشكلات عظيم اقتصادي به بهانه اجراي طرح تحول اقتصادي در راه است، لذا رهبر انقلاب پيشاپيش خواسته تا با نامگذاري امسال با عنوان جهاد اقتصادي، مردم را براي پذيرش اين شرايط سخت آماده سازد !

البته ادعاهاي دروغين فتنه گران در حوزه اقتصاد براي ملت ايران به خوبي آشكار شده است و همه به خاطر دارند كه در سال گذشته چگونه اين جريانات از تورم هاي 60 - 70 درصدي و شورشهاي اجتماعي وسيع پس از اجراي طرح هدفمندي يارانه ها و افزايش قيمت انرژي سخن مي گفتند، اما آنچه در عمل شاهد بوديم، ثبات اقتصادي - امنيتي كشور و رونق بازار در شب عيد و افزايش مسافرتهاي نوروزي بود كه همگي از تثبيت شرايط مديريتي و اقتصادي كشور خبر مي داد.

همچنين بايد به اين نكته نيز توجه كرد كه «جهاد اقتصادي» از تلاش همه جانبه و شور و شوق گسترده ملي براي جهشي بلند و دستيابي سريع به افقهاي پيش رو حكايت دارد كه همان «پيشرفت» و «عدالت» مي باشد. البته لازمه دستيابي سريع به عدالت و فتح قله هاي پيشرفت و تعالي، با تحمل سختي ها، تقويت روحيه جهادي براي غلبه بر مشكلات پيش رو و تغيير الگوهاي رفتاري غلط همراه است و با تنبلي و سستي نمي توان از جهاد و تكاپو سخن گفت.

حال كه انقلاب اسلامي بعد از سپري كردن سه دهه با اجراي طرح تحول اقتصادي گام مهمي را براي تحقق عدالت و پيشرفت برداشته است، بي شك تقويت روحيه جهادي و آغاز حركتي جهادگونه در حوزه اقتصاد، زمينه ساز تحقق آرمانها در پايان دهه چهارم خواهد بود. حركتي كه آغاز آن زوال و ناكامي ترفندهاي دشمنان انقلاب اسلامي را به همراه خواهد داشت.

نويسنده:مهدى سعيدى

منبع:خبرگزاري فارس

محور : جهاد اقتصادی

وسعه با مسائل اخلاقى و ارزشى جامعه پيوندى نزديك دارد و بسيارى از صاحب نظران در زمينه توسعه، برآنند كه شكست سياست هاى توسعه در بيش تر كشورهاى جهان سوم دقيقاً به اين دليل بوده كه عوامل غير اقتصادى؛ يعنى: ارزش ها، انگيزه ها، طرز تفكرات و به طور كلى، ويژگى ها و شرايط روحى آن جوامع مورد توجه قرار نگرفته است.

مجموعه سنّت ها، نظرات و شيوه هاى تفكر را كه رفتار اجتماعى افراد مبتنى بر آن هاست، «ارزش هاى اجتماعى» (Social Values) مى نامند.

از آن جا كه رفتار اقتصادى هر كس به عنوان جزئى از اعمال فردى و اجتماعى او، از افكار، اعتقادات و ارزش هاى مورد نظر آن شخص سرچشمه مى گيرد و علل و انگيزه هاى رفتار او از ويژگى هايى كه سازنده شخصيّت انسان است و رفتار او را تحت تأثير قرار مى دهد، نشأت مى گيرد، لذا، «توسعه فرهنگى» يكى از پيش نيازهاى مهم «توسعه اقتصادى» به شمار مى رود. توسعه با مسائل اخلاقى و ارزشى جامعه پيوندى نزديك دارد و بسيارى از صاحب نظران در زمينه توسعه، برآنند كه شكست سياست هاى توسعه در بيش تر كشورهاى جهان سوم دقيقاً به اين دليل بوده كه عوامل غير اقتصادى؛ يعنى: ارزش ها، انگيزه ها، طرز تفكرات و به طور كلى، ويژگى ها و شرايط روحى آن جوامع مورد توجه قرار نگرفته و براى افزايش توليد ملّى و بالا بردن سطح اشتغال و حل مشكلات صرفاً متغيرهاى اقتصادى مانند پس انداز، سرمايه گذارى و نرخ هاى ارز در نظر گرفته شده است.

>>>