بين­ المللی کردن برنامه درسی (IOC ) مفهومی جديد و در حال تحول است که به­طور ويژه از اوايل قرن بيست­ويکم در ادبيات برنامه درسی مورد توجه قرار گرفته است. عليرغم اهميت و جايگاه چنين ايده­ای، برداشت­ها و تفسيرها از اين واژه در بسياری از ممالک به­ويژه ايران توأم با ابهام، سردرگمی و عدم شفافيت است. مقاله حاضر در راستای بررسی اين مفهوم در ادبيات برنامه درسی تلاش کرده تا برداشت­های مختلف از اين واژه و حدود و دامنه آنها را مفهوم­پردازی ک ن د. در اين راستا، سه برداشت متفاوت از IOC (بين­المللی کردن دروس و رشته­های دانشگاهی، بين­المللی کردن رشته مطالعات برنامه درسی و بين­المللی کردن حرفه برنامه درسی) شناسايی و معنی مؤلفه­های آنها معرفی شده است.

  نتيجه­ گيری. توجه به توسعه دانش، مهارت و ارزش­های بين­المللی در برنامه­های دانشگاه به­منظور افزايش سواد بين­المللی دانشجويان ضروری است و اشاعه برنامه­های درسی دانشگاهی به فراتر از مرزهای جغرافيايی و تجاري­سازی برنامه درسی و محصولات آن لازم به­نظر مي­رسد.

منبع

طلعت ديبا واجاری^*

برنامه درسی بین المللی اولیه

برنامه درسی بین المللی اولیه، موضوعی، برنامه درسی خلاق جامع با روند روشن یادگیری و با اهداف یادگیری خاص برای هر موضوع، برای تفکر بین المللی و برای یادگیری شخصی است.

IPC  برای اطمینان از یادگیری دقیق طراحی شده است , و راهی برای کمک به معلمان  ویادگیری کامل  هیجان انگیز، فعال و برای کودکان معنی دار.

مطالعه اي كه  بر روي چالشها و راهبردهاي بين اللملي سازي برنلمه درسي در نظام آموزشي  عالي ايران انجام شده است بطور كيفي از ديدگاه مديران و استادان آموزش عالي ايران مورد بررسي قرار گرفته است بيانگر ان است كه كسب اقتدار علمي مستلزم حركت نظام آموزش عالي به سوي بين المللي شدن است.و در اين راستا عواملي چون زبان تدريس صلاحيت استادان خدمات پشتيباني و همكاري هاي بين المللي در بين دانشگاهها در كنار تامين منابع مالي انساني و فناوري و چگونگي بهره برداري از فرصتها يي چون جذابيت فرهنگي در ايران از چالشهي آموزش عالي در دستيابي به اين مهم محسوب ميشوند.

برگرفته از مقالات مهرنوش خشنودي فر- مهران فرج االهي- عيسي ابراهيم زاده -كوروش فتحي واجارگاه

Today…internationalization of the university means far more than inter-personal or even inter-institutional cooperation across borders. It is a necessary, vital, and deliberate transformation of how we teach and learn and it is essential... to the future of Canada. In a world characterized by challenges and opportunities of global proportions, universities are key agents of change."

پارادایم ها و چشم انداز پژوهشی

مطالعه برنامه درسی در سطح بین المللی می تواند در قالب سنت های مختلف پژوهشی صورت پذیرد((THOMAS.1990 .

1-    مطالعات توصیفی که مؤلفه های یک نظام آموزشی را تعریف و همبستگی میان مؤلفه های آن  نظام را به تصویر می کشد(برای مثال مطالعه ساختار سازمانی برنامه درسی غیر رسمی در امریکای مرکزی)

2-    مطالعه تجزیه تحلیلی که نه تنها مؤلفه های یک نظام آموزشی را تشریح می کند بلکه روابط علت و معلولی را جستجو و توضیح می دهد. بدان معنی که در خصوص اینکه چرا نظام به شکل فعلی عمل می کند. قضاوت و داوری به عمل می آورد( برای مثال مطالعه بقایای آموزشی دوران استعمار در یک مستعمره ی قبلی).

3-    مطالعات تفسیری که در صدد نشان دادن روابط ناشناخته قبلی هستند( بررسی نقش نظریه های تربیتی دیویی و ون هومبولت در توسعه مدارس آلمان)

4-    مطالعات ارزیابی که هدف های رسمی و میزان تحقق این هدف ها توسط نظام های آموزشی را مورد سنجش قرار می دهد(مطالعه پیشرفت تحصیلی دانش آموزان در درس ریاضیات در چند کشور جهان).

5-    مطالعات پیش بینانه که توصیف یا تجزیه و تحلیل عوامل علّی و سنجش روند های گذشته و حال به منظور کاربرد در انجام پیش بینی در خصوص آنچه که در آینده ممکن است رخ دهد را انجام می دهد(مطالعه تغییرات قیمت نفت بر توسعه آموزش و پرورش کشور های عربی).

6-     الگوی برنامه ریزی یا طرح سازمانی که عناصر اصلی عملیات آموزشی مورد انتظار را تصریح می کند(طراحی برنامه های سواد آموزی در کشور های در حال توسعه)

7-    مطالعات نظری که برنامه درسی را بر حسب نتایج و پیامد های سیاسی، اقتصادی، نژادی، جنسیتی، تاریخی و یا اجتماعی آن تجزیه و تحلیل می کند( بررسی رقابت موجود در طبقات اجتماعی برای ورود به مؤسسات آموزش عالی در آرژانتین)

منبع:  فتحی واجاره گاه، کورش، برنامه درسی به سوی هویت جدید، تهران: 1384

مهمترین دیدگاههای پاینار در خصوص بین المللی کردن مطالعات برنامه درسی:

    رشته برنامه درسی با فرهنگهای ملی و محیط های منطقه ای عجین و در هم آمیخته است.

    توسعه رشته در سطح بین المللی هم باید ماهیتی افقی(ملی و بین المللی) داشته باشد و هم عمودی.

    بین المللی شدن مطالعه برنامه درسی در بسیاری از کشورها بجز امریکا در حال گسترش است.

      فهم برنامه درسی همزمان هم یک پدیده بین المللی و جهانی و هم فعالیت متناسب با موقعیت های منطقه ای خاص است.

      برنامه درسی به عنوان یک رشته نظری و فکری در برخی ممالک به سختی مستقل از فعالیتهای نهادهای رسمی در این کشورها است.

مردمان (عامه مردم)جدید:

      نوئل گاف معتقد است آموزش و پرورش همگانی در درون مرزهای ملی جای خود را به آموزش و پرورش همگانی در سطح بین المللی می دهد .او از این امر تحت عنوان عامه یا مردم جدید نام می برد که باید در دستور کار پژوهش برنامه درسی قرار گیرد.

       زبان های برنامه درسی

      عامه مردم یا مردم جدید ،زبانهای جدید یعنی زبانهای استعاره ای را برای کار برنامه درسی ضروری میدانند.پس باید در جستجوی زبانهای جدیدی برای برنامه درسی باشیم .زبانهایی نظیر شعر حماسی ، افکار و اندیشه های بدون کلام ، زبان سینما ، فیلم ، فیلمنامه نویسی.

      به طور کل انچه مد نظر است این است که پژوهش فراملیتی برنامه درسی باید آماده پذیرش زبانهای جدید باشد. پرداختن به امر پژوهش برنامه درسی فراملیتی بستری است برای خلاقیت ، نو آوری و ابداع زبان های جدید برای کار برنامه درسی.