احاديث , سخنان تصادفي امام رضا (ع)

زیارت با یک اصل معنا پیدا می کند معرفت شناسی در رأس است .بحث درباره هر چیزی را به این موضوع ربط دارد.

مسئولان  قبال معرفت‌شناسی امام

همه آن‌هایی که در ارتباط با کار زائرند؛ از خدمه هواپیما و قطار گرفته تا مسئولان فرهنگی اماکن متبرکه.
با این وجود خیلی از نگاه‌ها نگاه‌های معرفتی نیست؟
نگاه‌ها، نگاه‌های متفاوتی است. نگاهی که فقط چشم‌هایش رو‌به‌روست، نگاه معرفتی نیست، اما در کنار این کسانی هستند که زیارت‌نامه خواندنشان آدم را تکان می‌دهد. این نگاه نگاهي معرفتی است. یک نگاه عمقی که باید در راس امور لحاظ شود.

امام رضا(ع) برای ایرانی‌ها غریبه نیست، مظهر رحمانیت و لطف خاصه خداست. آن‌قدر عزیز است، آن‌قدر مسلم است و آن‌قدر رحیم و مقدس است که بعضی از مواقع می‌ترسی نکند این دوستی و ارادت به شرک برسد.
همه مردم خاطراتی از کرامات امام رضا(ع) دارند، حتی کودکی که طلبکارانه از امام عروسک خواسته و حضرت نصیبش کرده است. حتی پیر‌زن بی‌سوادی که از امام خواسته حرمش را با خانه محقر و مخروبه‌اش مقایسه کند و در طرفه‌العینی خانه مفروش شده است.

«کلیددار خزانه» در لغت به معنای کسی است که دارنده کلید خزانه و نگهبان مخزن جواهر در دربار سلطنتی و بقاع متبرکه بوده و تابع فرمان خزانه‌دار و در کمال استقلال و اعتباربوده است. کلیددار خزانه از معتبرترین افراد یک دربار سلطنتی به شمار می‌رفت. به همین ترتیب، شغل کلیدداری ضریح مبارک ائمه اطهار(ع) از شغل‌های مقدس و مهم شمرده می‌شد. در تذکره‌الملوک میرزا سمیعا آمده است: «خزانه‌داران و کلیدداران خزانه از خواجه‌سرایان صاحب‌مقام و مورد احترام بودند.»

زیارت به منزله بهره‌مندی از دریای محبت پروردگار است. هرکس بتواند دوستداری خود را با خدا و ائمه اطهار(ع) بیشتر کند، بهره‌اش از این دریا افزون‌تر است

زیارت نیابتی و شرایط آن

در زیارت نیابتی اگر زیارت واجب باشد، مثل زیارت خانه خدا، شرایط خاصی را می‌طلبد؛ یعنی اگر کسی که زیارت بر او واجب شده، نتواند به زیارت برود، مثلا استطاعت بدنی نداشته باشد دیگران می‌توانند به نیابت از او به زیارت خانه خدا بروند، ولی در زیارت مستحبی، هرکس می‌تواند به نیابت از دیگران زیارت کند یا نماز زیارت بخواند.
می‌تواند نیت زیارت کند برای کسانی که حضور ندارند؛ چه دورند چه نزدیک، چه زنده‌اند چه مرده‌ ،چه زن هستند چه مرد، این‌ها مشکلی ندارد و انسان می‌تواند در زیارت مستحبی به طور مستقل از طرف خودش و به نیابت از دیگران برای تعدادی زیادی نیت کند و بگوید من به نیت تمام مؤمنین و مومنات این زیارت را می‌خوانم یا برای آن‌ها هدیه می‌کنم، اما شرط نیابت این است که آن کسی که عمل مستحبی را انجام می‌دهد، شرایط صحت عمل را داشته باشد؛ یعنی مومن باشد. اعتقادش درست باشد،‌ عقلش درست باشد، عمل را درست انجام بدهد و عملش خالص باشد.

پيش از اسلام، عرب، جنگ در ماه محرم را حرام مي‌دانست و ترك مخاصمه مي‌كرد. به همين علت از آن زمان اين ماه به اسم«محرم» نام‌گذاري شد‌ و روز اول محرم را اول سال قمري قرار دادند. در توضيح اينكه چرا ماه‌هاي ديگر كه جنگ در آن‌ها حرام است محرم ناميده نمي‌شود، مي‌توان گفت: چون ترك جنگ از اين ماه آغاز مي‌شد، به آن «محرم» مي‌گفتند.

در روایات آمده است که امام رضا(ع) در ماه محرم مجلس عزاداری ترتیب داده و از شاعران متعهد دعوت می‌کردند با حضور در این مجالس اشعار خود را در مصایب جد گرامی‌اش حضرت سیدالشهدا(ع) قرائت کنند و در غیر این صورت، آن حضرت خود به ذکر مصیبت پرداخته و ضمن گریستن بر این فاجعه عظما، دیگران را نیز می‌گریاندند.

مرثیه دعبل برای امام حسین (ع)
دعبل بن علی بن رزین از قبیله مشهور «خزاعه» بود. او شاعری شجاع و توانا و دلباخته خاندان پاک رسالت بوده که در دشوارترین روزگار شعر خود را در خدمت بیان حقایق و دفاع از آل‌ا... قرار داد، چنانکه علامه حلی درباره او گفته است: «دعبل در میان عالمان و متفکران شیعی به کمال ایمان و علو منزلت و بزرگی شأن اشتهار یافته است.» (خلاصه الاقوال فی معرفه الرجال- ص 70)
پس از اینکه حضرت امام رضا(ع) به امر مأمون از مدینه به خراسان آمد و ولایتعهدی مأمون را پذیرفت، دعبل به همراهی ابراهیم بن عباس صولی (شاعر نامدار شیعی) عازم زیارت آن حضرت گردید. هر دو شاعر در «مرو» نزد او بار یافتند و دعبل قصیده «تاییه» را در حضور آن حضرت قرائت کرد که بسیار مورد توجه امام (ع) قرار گرفت وایشان را گریان ساخت. امام (ع) ده هزار درهم و جبه‌ای از جامه‌های شخصی خود را به او بخشید. (دانشنامه شعر عاشورایی - ج 2- ص 100)

امروزه با توجه به رشد و توسعه جوامع انساني، گفتار و انديشه و عمل انسان‌ها نيز متحول شده است؛ به‌ طوري‌ که هر شخص در زندگي خود، معيارها و ملاک‌هاي مختلفي را به کار مي‌گيرد. از جمله اين معيارها، معيار برتري افراد نسبت به يکديگر است که با شاخص‌هايي چون پول و ثروت، زيبايي و آراستگي، شهرت، قدرت و... سنجيده مي‌شوند. اين معيارها بر اساس فرهنگ امروزي شکل گرفته است. حال در اين پژوهش کوتاه مي‌خواهيم معيارها و ملاک‌هاي برتري در جوامع امروزي را با عصر امام ‌رضا(ع) مقايسه کنيم.