ملیت : ایرانی - قرن : 14 منبع : فرهنگ فارسی معین (جلد ششم)
(بخش 1: كوچك) (میرزا) یونس بن میرزا بزرگ (و. 1298 ه.ق- ف. 1300 ه.ش). وى نخست در زىطلاب بود و به كمك روحانیان و آزادیخواهان «مجمع روحانیان» را تشكیل داد كه هدف آن اتحاد اسلام بود. اعضاى این اتحادیه قسم یاده كرده بودند كه متجاوزان خارجى را از خاك ایران بیرون كنند. او بتدریج براى افراد اسلحه فراهم آورد و همراه مجاهدان به قزوین و تهران حركت كرد. در جنگ اول بینالمللى كوچكخان در پناه جنگلهاى انبوه گیلان حكومت خودمختارى ایجاد كرد و با بالشویكهاى گیلان وارد نبرد شد. پس از آنكه كودتاى 1299 ه.ش به نتیجه رسید میرزا كوچكخان به دست مخالفان كشته شد. بعدها او را در سلیمانداراب رشت دفن كردند. وى مردى آزادىخواه، میهنپرست و دموكرات بود.
