ملیت : ایرانی - قرن : 14 منبع : اثرآفرینان (جلد اول-ششم)
(وف ح 1343 ق)، موسیقیدان. معروفترین و ماهروترین استاد نوازنده نى در اواخر عهد قاجاریه بود كه بسیارى از اساتید این فن از دستپروردگان و شاگردان او هستند، از جمله: مهدى نوایى اصفهانى. حسین یاورى، حسن كسایى، عبدالخالق و حسین اصفهانى. نایب اسداللَّه شاگرد ابراهیم آقاباشى بود و در نوازندگى نى مهارت و قدرت بسزایى داشت و در اطلاعات موسیقى كمنظیر بود. وى را به اخلاق و فضایل پسندیده ستوده و در نوازندگى نى، همطراز سماع حضور و آقا حسینقلى در سنتور و تار دانستهاند. در اهمیت مقام نایب اسداللَّه همین بس كه گفته بود: "من نى را از آغل گوسفندان به دربار پادشاه بردم." او مدتها در تهران سكنى گزید و سپس به مولد خود، اصفهان بازگشت و در همانجا درگذشت. از وى صفحاتى باقى مانده است. نایباسداللَّه نىزن ماهر و از استادان بنام و بزرگ این ساز بود، نایباسداللَّه تمام اصواتى را كه مىشنید و مىخواست از نى خود بیرون مىآورد و مردى بود درویش مسلك و بىتكبر كه او را در نوازندگى نى همطراز سماع حضور و آقا حسینقلى در سنتور و تار دانستهاند، نایباسداللَّه مظهر پاكى و خلوص نیت و گشادهدست و خالى از هرگونه حسادت و خست بود و هرچه مىدانست به شاگردان خود با كمال مهربانى و حوصله تعلیم مىداد. شادروان عارف قزوینى در دیوان خود از وى به بزرگى یاد كرده و مىنویسد: «نایباسداللَّه نىزن، یكى از استادان نامى در نىنوازى است.» در جلد دوم سرگذشت موسیقى ایران، شادروان روحاللَّه خالقى از قول نایباسداللَّه آورده است: «من نى را از آغل گوسفندان به دربار پادشاه بردم.» نوازندگان قرهنى
