ادامه در ادامه مطلب

هنوز نوای دلنشین سرآمد جوانان اهل فردوس حضرت ابا عبدالله الحسین علیه السلام در شب عاشورا، خطاب به یارانش در گوش تاریخ طنین انداز است. آنجا كه فرمود: «من یارانی بهتر و با وفاتر از یاران خویش سراغ ندارم.»(1)

آنگاه كه نیك می نگری از كودك شیرخواره تا پیرمرد نود ساله را در اوج قله فتح و ایثار كربلا می بینی. تو گویی عاشورا مكتب انسان سازی برای هر نسل و هر فصل است و برای همگان از كوچك و بزرگ و از هر دسته و مقام، الگویی ماندگار آفریده است. اوراق زرین تاریخ سراسر رشادت و شهادت كربلا مشحون از تجلیات زیبای خدایی است كه نقش حساس و وصف ناپذیر «یاران جوان» امام حسین علیه السلام بسی برجسته و مشعشع است. به گواه تاریخ از فرزندان مبارك امیرالمؤمنین امام علی علیه السلام، شش جوان در كربلا به شهادت رسیدند كه یكی از آنها حضرت علی اكبر علیه السلام بود كه در سن هجده سالگی در ركاب پدر در نهایت شهامت جنگید تا شهد نوشین شهادت را نوشید.

خاطره ای از برادر آزاده محمد حسین باقری ////با شروع ماه محرم، اردوگاه حال و هوای خاصی به خود می گرفت تا آنجایی که عراقی ها هم این مساله را درک می کردند و طبعا تدابیری هم برای مقابله با این مساله در نظر می گرفتند. از جمله این تدابیر تزریق واکسن به بچه ها بود. واکسنی که هیچ گاه متوجه نشدیم برای مقابله با چه بیماری بود و ا ز آن جا که هرساله یکروز قبل از تاسوعای حسینی بلا استتنا به همه تزریق میشد بچه به آن واکسن ضدعاشورا و یا به تعبیری به آن واکسن ضد عزاداری می گفتند چرا که این واکسن همه را از پا در می آورد و در تب و لرز شدیدی فرو می برد.

البته بچه ها دست بردار نبودند و قضای عزاداری را را در روزهای بعد به جا می آوردند. با اینکه شروع ماه محرم هر آسایشگاه مراسم سینه زنی و نوحه خوانی را هرشب به پا می کرد، ولی هر چه به تاسوعا و عاشورا نزدیکتر می شدیم، وعده های عزاداری و زمان آن بیشتر می شد ، مسائل امنیتی را هم باید رعایت می کردیم و با به کار گماردن چند تا از بچه ها در پشت پنجره ها آسایشگاه مواظب بودیم که سربازهای عراقی به ما شبیخون نزنند. با این حال یک شب که بچه ها گرم عزاداری و سینه زنی بودند فرمانده اردوگاه با تعداد زیادی از سربازهایش به یکباره در آسایشگاه را باز کردند و به داخل هجوم آوردند.

بچه ها برای چند ثانیه در حالیکه جا خورده بودند دست از سینه زنی برداشتند ولی ناگهان یک "یا حسین (ع)" از میان جمعیت شنیده شد و همگی به یکباره با شور و حالی دوچندان شروع کردند به "یا حسین (ع) " گفتن و سر و سینه زدند. فرمانده عراقی هم هر چه فریاد زد که ساکت باشید بچه ها توجهی نکردند و همجنان ادامه دادند.

راستش خودمان هم باورمان نمی شد که اینطور جلو عراقی ها ایستاده و عزاداری می کنیم. فرمانده عراقی هم که درمانده بود آمد جلو یکی از بچه ها شروع کرد به استهزا او . این برادر عزیزمان هم فریاد زد "یا ابوالفضل (ع)" به طوریکه با شنیدن این فریاد و اسم مبارک حضرت ابوالفضل  (ع)عراقیها ترسیده و آسایشگاه را ترک کردند.

ما هم که بیش از پیش به هیجان آمده بودیم، تا مدتی بعد و باشوری خاص عزاداری کردیم. آن شب برای ما یکی از خاطره انگیزترین شب های اسارت بود، چرا که همراه با عزاداری، یکی دیگر از کرامت های حضرت را با افکندن ترس در دل عراقی ها از نام مبارک حضرت ابوالفضل  (ع)به چشم دیده بودیم.

در شب عاشورای سال 1347 در شهر زارچ نوزاد پسری دیده به جهان گشود که مادرش به علت همزمانی تولدش با شهادت حضرت عباس علیه السلام او را عباس نامید . وی در کودکی بسیار پرجنب و جوش بود و در نقاشیهای کودکانه اش همیشه نقش سرو دست جدا شده میکشید . در نوجوانی و در حالیکه وارد مدرسه راهنمایی شده بود ندای «هل من ناصر»حسین زمان به گوشش رسید و خیلی زود با پیوستن به بسیج ، عازم جبهه های نور علیه ظلمت گردید . برای او که دنیای مادی و همه تعلقاتش بی ارزش بود ، جبهه جایگاه گرانقدری برای پرورش روح وجان به حساب میآمد . در برابر سختی ها روحیه ای خستگی  ناپذیر داشت وسد مشکلات پیش رویش را با ابتکار و نوآوری میشکست . عباس سه سال ونیم از عمر با برکتش را در جبهه ها و شرکت در عملیات مختلف گذراند .

در سال 1365 در جبهه غرب مدتی در بیابان گم شد و پس از چند روز تلاش و مجاهدت و با توسل به ائمه اطهار ( علیهم السلام ) توانست به جمع همرزمانش بپیوندد . وی هنگامیکه به پایگاه خویش برگشت در مراسم ختمی که به یاد او گرفته شده بود ! شرکت کرد و آن مجلس را به بزم وشادی و سرور و شکر گزاری تبدیل کرد . عباس در جبهه جنوب مدتی به عنوان سکانچی فعالیت داشت و در انجا از ناحیه دست زخمی شد و پس از مداوای مختصر به جمع برادران واحد تخریب پیوست و به عنوان مربی آموزش فعالیت نمود . مرخصی هایش کوتاه بود . اگر چه چند روز ی را دور از محیط معنوی سنگرها و سنگر نشینها میگذراند ، برای جبهه دلتنگ میشد . سرانجام عباس در 19 سالگی مزد همه تلاشها و فداکاریها و دلاوریهایش را در عرصه ها ی نبرد گرفت . او سرباز جان بر کف و لایق امام زمان ( ارواحنا له الفدا ه )بود و در انتظار شهادت روز شمار ی میکرد و سرانجام در 24/12/1366 در منطقه عملیاتی بیت المقدس به شهادت رسید و دریای وجودش که در ارزوی رسیدن به ساحل وصل بود آرامش یافت و نقاشی های کودکانه اش پس از شهادتش تفسیر شد ، چون تقدیر این بود که او با سر ودست جداشده خدایش را ملاقات کند . او شهید بزرگوار عباسعلی صادقی بود .

http://www.khatshekanan.ir/images/stories/moharram/mo%204.jpg

نهضت عاشورا به دليل ماهيت اسلام‏ خواهى، اصلاح ‏طلبى و ستم ‏ستيزى‏اش همواره الهام ‏بخش انقلابيون و حركت‏هاى اصلاحى بوده است. انقلاب اسلامى ايران نيز از آن سرچشمه، سيراب شد و از محتواى عاشورا الهام گرفت. اين الهام‏ گيرى، هم از سوى رهبر انقلاب بود و هم از ناحيه مردم. امام امت با الهام از عاشورا، روح حماسه و غيرت دينى را در كالبد مردم دميد و آنها را به حكومت اسلامى و حاكميت ارزش‏هاى قرآنى فرا خواند.

در اين فصل برآنيم، پس از بيان ديدگاه بيان‏گذار كبير انقلاب اسلامى و رهبر معظم انقلاب و نيز برخى از شهيدان انقلاب درباره امام حسين عليه ‏السلام و عاشورا، به رابطه عاشورا و انقلاب اسلامى در پيدايش پيروزى و تداوم انقلاب بپردازيم و سپس تحليل تطبيقى از آسيب‏ هاى جامعه اسلامى در زمان قيام امام حسين عليه‏السلام و امام‏خمينى رحمه ‏الله ارائه دهيم.

عاشورا و امام حسين عليه‏السلام در كلام روح الله رحمه ‏الله 
- امام حسين عليه‏السلام با خون خود، اسلام را زنده كرد. شما به تبعيت از او، انقلاب و اسلام را ضمانت نماييد. 
- عاشورا را زنده نگه‏داريد كه در صورت زنده نگه داشتن عاشورا، كشور شما آسيب نخواهد خورد. 
- درحالى ‏كه شهادت حضرت سيد الشهدا عليه‏السلام از همه خسارت‏ها بالاتر بود، ولى چون او مى ‏دانست كه چه مى ‏كند، كجا مى‏ رود و هدفش چيست، فداكارى كرد و شهيد شد. ما هم بايد روى آن فداكارى ‏ها حساب كنيم كه سيد الشهدا عليه ‏السلام چه كرد و چه بساط ظلمى را به هم زد و ما هم چه كرديم. 
- اين خون سيد الشهدا است كه خون‏ هاى همه ملت‏هاى اسلام را به جوش مى ‏آورد و اين دسته‏ جات عزيز عاشورا است كه مردم را به هيجان مى ‏آورد و براى اسلام و براى حفظ مقاصد اسلامى مهيا مى ‏كند. 
- حسين عليه‏السلام ، شخصيت عظيمى است كه از عصاره وحى الهى تغذيه و در خاندان سيد رسل، محمد مصطفى (ص) و سيد اوليا، على مرتضى عليه‏السلام ، و در دامن صديقه طاهره عليهاالسلام بزرگ شده بود، قيام كرد و با فداكارى بى ‏نظير و نهضت الهى خود، واقعه بزرگى را به وجود آورد كه كاخ ستمگران را فرو ريخت و مكتب اسلام را نجات بخشيد. 
- ماه محرم براى مذهب تشيع ماهى است كه پيروزى در متن فداكارى و خون به دست آمده است.
- محرم، ماهى است كه عدالت در مقابل ظلم و حق در مقابل باطل قيام كرده و به اثبات رسانده است كه در طول تاريخ هميشه حق بر باطل پيروز شده است.
- محرم چه ماه مصيبت ‏زا و چه ماه سازنده و كوبنده ‏اى است. ماه محرم نهضت بزرگ سيد شهيدان و سرور اولياى خداست كه با قيام خود در مقابل طاغوت، تعليم سازندگى و كوبندگى به بشر داد و راه فناى ظالم و شكستن ستم‏كار را به فدايى دادن و فدايى شدن دانست كه خود سر لوحه تعليمات اسلام براى ملت ما تا آخر دهر.
- اگر فداكارى پاسداران عظيم الشأن اسلام و شهادت جوان‏مردانه پاسداران و اصحاب فداكار او نبود، اسلام در خفقان رژيم بنى‏ اميه، وارونه معرفى مى ‏شد و زحمات نبى‏اكرم صلى ‏الله‏ عليه‏ و‏آله و اصحاب فداكارش به هدر مى ‏رفت.

ادامه در ادامه مطلب

 برخى از تأثیرات حماسه عاشورا از این قرار است:

1ـ قطع نفوذ دینى بنى امیه بر افكار مردم‏

2ـ احساس گناه و شرمسارى در جامعه،بخاطر یارى نكردن حق و كوتاهى در اداى تكلیف‏

3ـ فرو ریختن ترسها و رعبها از اقدام و قیام بر ضد ستم‏

4ـ رسوایى یزیدیان و حزب حاكم اموى‏

5ـ بیدارى روح مبارزه در مردم‏

6ـ تقویت و رشد انگیزه‏هاى مبارزاتى انقلابیون‏

7ـ پدید آمدن مكتب جدید اخلاقى و انسانى(ارزشهاى نوین عاشورایى و حسینى)

8ـ پدید آمدن انقلابهاى متعدد با الهام از حماسه كربلا

9ـ الهام بخشى عاشورا به همه نهضتهاى رهایى بخش و حركتهاى انقلابى تاریخ‏

10ـ تبدیل شدن«كربلا»به دانشگاه عشق و ایمان و جهاد و شهادت،براى نسلهاى انقلابى شیعه‏

ادامه در ادامه مطلب

 انسان‌‌ها بیش از حرف‌‌ها و نوشته‌‌ها، از اشخاص و عملكردها الگو می‌‌گیرند. تأثیرگذاری یك حادثه یا الگوی رفتاری بر اندیشه‌‌ها و عمل‌‌های مردم، بیشتر از گفتار است. از این رو در قرآن كریم، كسانی به عنوان «اسوه» معرفی شده‌‌اند تا مردم در ایمان و عمل از آنان سرمشق بگیرند. حادثه‌‌های هم كه از پیشینیان در قرآن آمده است، بویژه بخش‌‌هایی كه به نیكی‌‌ها، ایمان‌‌ها، صبرها، مجاهدت‌‌ها و اطاعت‌‌ها ...

و ایثارهای فرزانگان اشاره شده، همه برای معرفی الگوست. تاریخ اسلام و شخصیّت‌‌های برجستة اسلامی نیز برای مسلمانان در همة دوره‌‌ها الگو بوده است و تعالیم دین ما و اولیاء مكتب نیز توصیه كرده‌‌اند كه از نمونه‌‌های متعالی و برجسته در زمینه‌‌های اخلاق و كمال، سرمشق بگیریم. در میان حوادث تاریخ، «عاشورا» و «شهدای كربلا» از ویژگی خاصّی برخوردارند و صحنه صحنة این حماسه ماندگار و تك‌‌تك حماسه‌‌آفرینان عاشورا، الگوی انسان‌‌های حق‌‌طلب و ظلم‌‌ستیز بوده و خواهد بود، همچنان كه «اهل‌‌بیت» بصورت عام‌‌تر، در زندگی و مرگ، در اخلاق و جهاد، در كمالات انسانی و چگونه زیستن و چگونه مردن، برای ما سرمشق‌‌اند. از خواسته‌‌های ماست كه حیات و ممات ما چون زندگی و مرگ محمد و آل محمّد باشد: «اَللهُمَّ اجْعَلْ مَحْیایَ مَحْیا مُحَمّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ مَماتی مَماتَ محمّدٍ وَ آلِ مَحَمَّدٍ».[1] امام حسین ـ علیه السّلام ـ حركت خویش را در مبارزه با طاغوت عصر خودش، برای مردم دیگر سرمشق می‌‌داند و می‌‌فرماید: «فَلَكُمْ فیَّ اُسوَةٌ»[2] نهضت عاشورا، الهام گرفتة از راه انبیا و مبارزات حقجویان تاریخ و در همان راستاست. استشهادی كه امام حسین ـ علیه السّلام ـ به كار پیشینیان می‌‌كند، نشان‌‌دهندة این الگوگیری است. هنگامی كه می‌‌خواست از مدینه خارج شود، این آیه[3] را می‌‌خواند: «فَخَرَجَ مِنْها خائِفاً یَتَرَقَّبُ قالَ رَبِّ نَجِّنی مِنَ الْقَوْمِ الظّالِمینَ»،[4] كه اشاره به خروج خائفانة حضرت موسی از شهر و گریز از سلطة طاغوتیِ فرعون و ظلم اوست و نشان می‌‌دهد كه آن اقدام موسای كلیم، می‌‌تواند الگو به حساب آید كه حضرت، آیه‌‌مربوط به او را خواند. قبل از حركت نیز در وصیتنامه‌‌ای كه به برادرش محمد حنفیّه نوشت و مبنا و هدف و انگیزة خروج را بیان كرد، از جمله تكیة آن حضرت بر عمل به سیره جدّ و پدرش و پیمودن همان راه بود و نهضت خود را در همان خطّ سیر معرفی كرد: «وَ اَسیرَ بِسیرَةِ جَدّی و اَبی عَلِیِّ بْنِ اَبی طالِبٍ»[5] و سیرة پیامبر و علی ـ علیه السّلام ـ را الگوی خویش در این مبارزه با ظلم و منكر دانست.

این شیوه، تضمینی بر درستی راه و انتخاب است كه انسان مبارز، از اولیائ دین و معصومین الگو بگیرد و برای كار خود حجّت شرعی داشته باشد. در سخنی دیگر، آن حضرت فرموده است: «وَلی وَ لَهُمْ و لِكُلِّ مُسلمٍ بِرَسُولِ اللهِ اُسْوَةٌ»[6] و پیامبر اكرم ـ صلی الله علیه و آله ـ را اسوة خود و هر مسلمان دیگر قلمداد كرده است. پیامبر اكرم، دو فرزندش امام حسن و امام حسین ـ علیهم السّلام ـ را «امام» معرفی كرده است، چه قیام كنند، چه بنشینند: «اِبْنایَ هذا اِمامانِ، قاما اَوْ قَعَدا».[7] پس از قیام عاشورا نیز در همان خطّ امام و اسوه و الگو بودن امام حسین ـ علیه السّلام ـ بود و عمل آن حضرت برای امّت می‌‌توانست سرمشق و سرخط باشد و مبنای مشاركت پیروان امامت در مبارزه با حكومت یزیدی باشد، مبارزه‌‌ای كه ریشه در جهاد همة پیامبران ربّانی و همة جهادهای مقدّس مسلمانان صدر اسلام در ركاب حضرت رسالت داشت. در زیارت مسلم بن عقیل، می‌‌خوانیم كه: گواهی می‌‌دهم كه تو بر همان راهی رفتی كه مجاهدانِ بدر، در راه خدا رفتند و با دشمنان خدا پیكار كردند.[8] این جمله نشان می‌‌دهد كه «شهدای بدر» به عنوان الگویند و شهیدان نهضت امام حسین ـ علیه السّلام ـ نیز در تأسی به آنان در خون خویش غلتیده‌‌اند. در زیارت شهدای كربلا می‌‌خوانیم: سلام بر شما ربّانیان، شما برای ما پیشتاز و پیشاهنگ هستید و ما هم پیرو و یاور شماییم: «اَنْتُمْ لَنا فَرَطٌ وَ نَحْنُ لَكُمْ تَبَعٌ وَ اَنْصارٌ».[9] هم‌‌خطی و هم‌‌سویی جهاد رزمندگان با اسوه‌‌های خداپسند كه از سوی مكتب، معرّفی شده است، به آن جهاد، مشروعیّت و قداست می‌‌بخشد. چون عاشورا «الگو» بود، هم كسانی كه به هر دلیلی در آن شركت نكردند، بعدها حسرت و افسوس می‌‌خوردند، و هم كوتاهی كنندگان نسبت به یاری امام،‌‌ جزو توّابین شدند و در فكر جبران گذشته برآمدند. این حاكی از شاخص بودن حركت امام است.

در تاریخ اسلام نیز، بسیاری از قیام‌‌های ضد ستم و نهضت‌‌های آزادی‌‌بخش، با الهام از حركت عزّت‌‌آفرین عاشورا شكل گرفت و به ثمر رسید. حتّی مبارزات اسقلال‌‌طلبانة هند به رهبری مهاتما گاندی، ثمرة این الگوگیری بود؛ همچنانكه خود گاندی گفته است: «من زندگی امام حسین ـ علیه السّلام ـ ، آن شهید بزرگ اسلام را به دقت خوانده‌‌ام و توجّه كافی به صفحات كربلا نموده‌‌ام و بر من روشن شده است كه اگر هندوستان بخواهد یك كشور پیروز گردد، بایستی از سرمشق امام حسین ـ علیه السّلام ـ پیروی كند».[10] قائد اعظم پاكستان، محمدعلی جناح نیز گفته است: «هیچ نمونه‌‌ای از شجاعت، بهتر از آن‌‌كه امام حسین ـ علیه السّلام ـ از لحاظ فداكاری و تهوّر نشان داد، در عالم پیدا نمی‌‌شود. به عقیدة من تمام مسلمین باید از سرمشق این شهیدی كه خود را در سرزمین عراق قربان كرد، پیروی نمایند.»[11] عاشورا، هم این پیام را می‌‌دهد كه باید از این «الگو» كه در زمینه‌‌هایی همچون: شجاعت، ایثار، اخلاص، مقاومت، بصیرت،‌‌ ظلم‌‌ستیزی، دشمن‌‌شناسی، فداكاری، اطاعت از پیشوا، عشق به شهادت و زندگی ابدی، سرمشق است، پیروی كرد، هم ماهیّت خود نهضت عاشورا، الهام گرفته از سیرة اولیاء خدا و عمل پیامبر و علی ـ علیه السّلام ـ است، هم به شهادت تاریخ، خود این حادثه الگوی مبارزات حق‌‌طلبانه بوده است. بارزترین نمونة آن، انقلاب اسلامی ایران بود كه درس‌‌ها و الگوهای عاشورا، قوی‌‌ترین دستمایة جهاد مردم بر ضدّ طاغوت و دفاع رزمندگان در جبهة نبرد هشت ساله به شمار می‌‌رفت. نبرد و شهادت مظلومانه برای رسوا ساختن ظالم، عمل به تكلیف در شدیدترین حالاتِ تنهایی و بی‌‌یاوری، رها نكردن هدف حتّی با كمبود نفرات و شهادت یاران، همه و همه از ثمرات الگوگیری از عاشورا بود. امام امّت، در اسوه بودن عاشورا برای نهضت پانزده خرداد می‌‌فرماید: «ملّت عظیم‌‌الشأن، در سالروز شوم این فاجعة انفجارآمیزی كه مصادف با پانزده خرداد 42 بود، با الهام از عاشورا آن قیام كوبنده را به بار آورد. اگر عاشورا و گرمی و شور انفجاری آن نبود، معلوم نبود چنین قیامی بدون سابقه و سازماندهی واقع می‌‌شد. واقعة عظیم عاشورا از 61 هجری تا خرداد 42 و از آن تا قیام عالمی بقیة الله اروحنا لمقدمه الفداء در هر مقطع انقلاب‌‌ساز است.»[12] از عاشورا، حتی در زمینة تاكتیك‌‌ها و كیفیّت مبارزه و سازماندهی نیروها و خط مشی مبارزه و بسیاری از موضوعات دیگر هم می‌‌توان الهام گرفت. در این زمینه هم رهنمود امام خمینی (ره) چنین است: «حضرت سیدالشهداء ـ علیه السّلام ـ از كار خودش به ما تعلیم كرد كه در میدان وضع باید چه جور باشد و در خارجِ میدان وضع چه جور باشد و باید آنهایی كه اهل مبارزة مسلّحانه هستند چه جور مبارزه كنند و باید آنهایی كه در پشت جبهه هستند چطور تبلیغ كنند. كیفیّت مبارزه را، كیفیّت این‌‌كه مبارزه بین یك جمعیت كم با جمعیت زیاد باید چطور باشد، كیفیّت این‌‌كه قیام در مقابل یك حكومت قلدری كه همه جا را در دست دارد با یك عدّة معدود باید چطور باشد، اینها چیزهایی است كه حضرت سیدالشهدا به ملّت ما آموخته است...»[13] سزاوار است كه نهضت عاشورا از ابعاد مختلف، مورد بازنگری دقیق قرار گیرد و شیوه‌‌های مبارزه، خطوط اصلی تبلیغ، عوامل ماندگاری یك حركت انقلابی و ثمربخشی آن در طول سالیان متمادی، و درس‌‌هایی كه برای به حركت درآوردن ملّت‌‌های خفته و خمود در آن نهفته است، تبیین گردد و عاشورا به یك «مكتب» و «دانشگاه» تبدیل گردد.