1 ـ امام جواد عليه السّلام :
هرگاه پيامبر صلّى الله عليه و آله از نمازش فارغ مى شد مى گفت: خدايا، آنچه را كرده و مى كنم، نهان و آشكار كرده ام، اسراف بر خود را و آنچه را كه تو بهتر از من مى دانى، بر من بيامرز. خدايا تو پيش از همه و پس از همه هستى، جز تو خدايى نيست . به داناييت بر نهان و به تواناييت بر همه خلقت سوگند، تا آنگاه كه زندگى را برايم بهتر مى دانى، مرا زنده نگاه دار و آنگاه كه مرگ را برايم بهتر مى دانى، مرا بميران . خدايا ، همانا من بيم از تو را در نهان و آشكار ، سخن حق را در خشم و خشنودى و ميانه روى را در تنگدستى و توانگرى، از تو مى خواهم. نعمتى تمام ناشدنى و روشنى چشمى ناگسستنى را از تو مى خواهم . خشنودى به حكم تو، مرگى مبارك پس از زندگى و زندگانى آرام پس از مرگ، لذت نگاه به تو و شوق ديدارت و ملاقات تو بى رنجى گزنده و فتنه اى گمراه كننده را، از تو مى خواهم. خدايا ، ما را به زينت ايمان، مزيّن كن و راهنما و رهيافته قرار ده. خدايا ، ما را در ميان آنان كه ره نمودى، ره بنما . خدايا ، همانا من اراده قوى بر يافتن راه راست و و پايدارى در كار و استوارى در راه حق را از تو مى خواهم. سپاسگزارى نعمتت را، سلامتى كامل و اداى حقت را مى خواهم. اى پروردگار من ، دلى پيراسته و زبانى راستگو از تو مى خواهم. از آنچه كه مى دانى آمرزش مى طلبم و نيكوترين آنچه كه مى دانى از تو مى خواهم و از بدى آنچه مى دانى به تو پناه مى برم ، كه تو مى دانى و ما نمى دانيم و تو به نهانها بسيار دانايى[1].

2 ـ ابو ايّوب انصارى:
در پشت سر پيامبرتان صلّى الله عليه و آله نماز نگزاردم ، جز اينكه هرگاه نمازش را به پايان مى برد ، مى شنيدم كه مى گويد: خدايا همه خطاها و گناهانم را بيامرز، خدايا نعمتت را بر من ارزانى دار، مرا زنده بدار و روزيم ده و به كارها و خويهاى شايسته رهنمونم كن كه جز تو به شايسته هاى آن دو (كارها و خويها) ره نمى نمايد و جز تو از زشتهاى آن دو ، باز نمى دارد.

3 ـ پيامبر خدا صلّى الله عليه و آله ـ به علىّ عليه السّلام ـ :
هرگاه خواستى هر چه را مى شنوى و مى خوانى به ياد بسپارى، اين دعا را در پى هر نماز بخوان : پاك و منزّه است آن كه به مردمان مملكتش تجاوز نمى كند. پاك و منزه است آن كه ساكنان زمين را كيفرهاى گونه گون نمى دهد، پاك و منزه است آن مهربان و بخششگر. خدايا ، در دل من نور و بينش و فهم و دانايى قرار ده، كه تو بر هر كار توانايى.

4 ـ اصبغ از امام علىّ عليه السّلام :
هر كس دوست دارد از دنيا برود در حالى كه از گناهانش پاك شده آنگونه كه زر ناب از تيرگيها پاك مى گردد و هيچكس چيزى به ستم برده را از او مطالبه نكند، در پى هر يك از نمازهاى پنجگانه، تبار نامه خداوند ، قل هو الله احد ، را دوازده مرتبه بخواند . سپس دستانش را بگشايد و بگويد: خدايا به نام پنهان ، پوشيده، پاك، پاكيزه و خجسته ات از تو مى خواهم . به نام بزرگ و چيرگى هميشگيت از تو مى خواهم . اى بخشنده عطاها، اى آزاد كننده اسيران، اى رهايى دهنده مردم از آتش، بر محمّد و خاندان او درود فرست ، از آتش رهاييم ده، آسوده از دنيا ببر و به سلامت وارد بهشت گردان . آغاز دعايم را رستگارى، ميان آن را كاميابى و پايان آن را نيكويى قرار ده ، كه تنها تو به نهانها بسيار دانايى. سپس فرمود: اين از امور نهانى است كه پيامبر خدا صلّى الله عليه و آله به من آموخت و فرمان داد آن را به حسن و حسين نيز بياموزم.

5 ـ امام صادق عليه السّلام :
پيامبر خدا صلّى الله عليه و آله روزى به اصحابش فرمود: آيا اگر هر چه لباس وظرف داريد گردآوريد وروى هم بنهيد، فكر مى كنيد به آسمان برسد؟ گفتند: نه اى پيامبر خدا، فرمود: آيا شما را به چيزى راهنمايى نكنم كه ريشه اش در زمين و شاخه اش در آسمان باشد؟ گفتند: چرا، اى پيامبر خدا. فرمود: هر يك از شما كه از نماز واجبش فارغ شد ، سى بار بگويد: «و خدا پاك و منزّه است، سپاس براى خداست و جز خداوند، هيچ خدايى نيست و خدا بزرگتر است». همانا ريشه اين ها در زمين و شاخه آن ها در آسمان است. آن ها خرابى، آتش، غرق شدن، در چاه افتادن، خوراك درنده شدن، مرگ بد و بلاى آسمانى را كه در آن روز بر بنده فرود مى آيد ، دفع مى كنند و آن ها ماندگارند.

6 ـ پيامبر خدا صلّى الله عليه و آله :
در پى هر نماز مى گويى: خدايا از نزد خود مرا ره بنما و از فضل و بخششت بر من فرو ريز و از رحمتت بر من بگستر و از بركتهايت ، بر من فرو فرست.
7 ـ امام علىّ عليه السّلام ـ از دعاى ايشان پس از نماز واجب ـ :
خدايا ، براى تو نماز گزاردم و حال آنكه مى دانى در نمازم، نقص و شتاب و فراموشى و غفلت و كسالت و سستى و از ياد بردن و ريا و خودنمايى و شك و دورى و گمان و عُجب و انديشه كردن و فروگذاشتن از كمال واجبت ، مى باشد. اى خداى من ، از تو مى خواهم بر پيامبر و خاندانش درود فرستى و نقص نمازم را به تمام ، و شتابم را در آن به تأمل و استوارى و فراموشى ام را به بيدارى و غفلتم را به مواظبت و كسالتم را به نشاط و سستى ام را به پايدارى و از ياد بردنم را به يادداشتن و دورى ام را به كشش و ارتباط و ريايم را به اخلاص و خودنمايى ام را به پوشاندن و شكّم را به يقين و گمانم را به حجّت و انديشه ام را به فروتنى و تحيّر و فروماندنم را به فرمانبردارى ، تبديل فرمايى .همانا براى تو نماز گزاردم و به تو روى كردم و به تو ايمان آوردم و تو را قصد كردم . پس در نماز و دعايم ، رحمت و بركت قرار ده كه زشتيهايم را بپوشاند و جايگاهم را گرامى دارد و رويم را سفيد گرداند و عملم را پاكيزه كند و بار گناهم را سبك گرداند. خدايا ، با آن، سنگينى ام را سبك گردان و آنچه را نزد توست بهتر از آنچه از من مى بُرى ، قرار ده.
سپاس خداوندى كه واجبى را از من ادا كرد كه از نمازهاى واجب و نوشته شده بر مؤمنان بود . اى خداوند، اى بخشنده ترين بخشندگان.
8 ـ هر كس مى خواهد پيمانه اش را تمام گيرند، پس در پى هر نماز بگويد: پاك ومنزّه است پروردگارت، پروردگار عزّت، از آنچه مى گويند وسلام بر پيامبران و سپاس مخصوص پروردگار جهانيان است.

9 ـ امام باقر عليه السّلام :
كمترين چيزى كه از دعا ، پس از (نماز) واجب كفايت مى كند ، اين است كه بگويى: خدايا ، همانا من هر نيكى را كه به آن آگاهى دارى، از تو مى خواهم و از هر بدى كه به آن دانايى، به تو پناه مى برم. خدايا، همانا من آسايش در همه كارهايم را از تو مى خواهم و از رسوايى دنيا و عذاب آخرت به تو پناه مى برم[2].

10 ـ امام صادق عليه السّلام :
هر كس در پى نماز واجب بگويد: «خود و خانواده و فرزندانم و هر كس كه نگهداريش با من است را ، به خداى بزرگ و شكوهمند مى سپارم و به خدايى كه همه چيز در برابر بزرگى اش وحشت زده و ترسان و خوار است، خود و خانواده، دارايى، فرزندان و هر كس را كه نگهداريش با من است مى سپارم». در ميان بالى از بالهاى جبرييل در بر گرفته وخود و خانواده و داراييش حفظ مى شود.
11 ـ دعايى است كه در پى هر نماز خوانده مى شود، پس اگر بيمارى و رنج و دردى دارى ، هرگاه نمازت را به پايان بردى ، هفت بار با دست، سجده گاهت را مسح كن و اين دعا را بخوان و دستت را بر جاى درد بكش و بگو: «اى كسى كه زمين را بر آب و هوا را با آسمان نگه داشت و براى خود زيباترين نامها را انتخاب كرد، بر محمّد و خاندانش درود فرست و براى من اينگونه و آنگونه كن و اين و آن را روزيم ده و از فلان و بهمان سلامتى ام بخش.
12 ـ خطاب به كسى كه گفت: فدايت شوم، پيروان تو مى گويند: همانا ايمان دو گونه است: ماندگار و نماندنى . پس چيزى به من بياموز كه اگر آن را بگويم، ايمانم كامل شود ، ـ فرمود : در پى هر نماز واجب بگو: خشنودم به اينكه، خداوند، پروردگارم؛ محمّد، پيامبر؛ اسلام ، دين؛ قرآن، كتاب؛ كعبه ، قبله و علىّ ولىّ وامامم باشد. و به امامت حسن و حسين وامامان (صلوات الله عليهم) خشنودم . پس آنان را نيز از من خشنود كن كه تو بر هر كار توانايى.

13 ـ علىّ بن مهزيار:
محمّد بن ابراهيم به ابوالحسن عليه السّلام [3] نوشت: اى سرور من ، اگر صلاح مى بينى، دعايى به من بياموز كه اگر در پى نمازهايم بخوانم خداوند براى من نيكى دنيا و آخرت را گرد آورد. پس امام عليه السّلام نوشت: مى گويى: از بدى دنيا و آخرت و بدى همه دردها، به روى كريمانه ات و عزت زوال ناپذيرت ، پناه مى برم .
________________________________________
(1) در نقل سنن ابى داود و سنن كبرى، تنها تا «جز تو خدايى نيست» آمده است.
(2) الفقيه، و مكارم الاخلاق، در آغاز حديث، صلوات بر پيامبر و خاندانش را نيز دارند.
(3) به احتمال فراوان، منظور امام هادى عليه السّلام مى باشد.

منبع: موسسه جهانی سبطین(ع)