جايي كه نزديك بود از آسمان سنگ ببارد!
جايي كه نزديك بود از آسمان سنگ ببارد!
از جمله عباداتی که سفارش زیادی در مورد آن شده نماز جمعه است، نماز جمعه هم سیاسی است، هم عبادی که هر دوی آن نیاز انسان است و اگر هدف، الهی باشد، پاداش بسياري دارد که در روایات ما به آن اشاره شده است.
به عنوان نمونه پیامبر اکرم صلیاللهعلیهوآله میفرماید: جمعه روزی است که خداوند همگان را در آن جمع کند، پس هیچ مؤمنی نیست که در آن روز به سوی نماز جمعه رود، مگر اینکه خداوند روز قیامت بر او آسان گرفته و دستور میدهد که او را به بهشت ببرند.[1]
امیرمؤمنان علی علیهالسلام هم میفرماید: من برای شش نفر نزد خداوند ضمانت بهشت مینمایم، یکی از آنان کسی است که به سوی نماز جمعه برود و در راه بمیرد، آنگاه بهشت برای اوست.[2]
و امّا کسانی که نماز جمعه را ترک میکنند:
رسول خدا صلیاللهعلیهوآله میفرماید: کسی که سه نوبت نماز جمعه را از روی اهمیت ندادن به آن ترک کند، خدا بر دلش مهر مینهد.[3]
اين نكته در سيره حضرت رسول صلیاللهعلیهوآله هم آمده است؛ آنجا كه سالی که در مدینه خشک سالی آمده بود و مردم در نماز جمعه شرکت کرده بودند، ناگهان صدای زنگ قافلهای از تجّار به گوش رسيد مردم (جز تعدادی معدودی) نماز را ترک کردند.
پيامبر صلیاللهعلیهوآله با ديدن اين صحنه فرمودند: سوگند به خدایی که جانم در دست اوست اگر شما چند نفر هم از مسجد میرفتید و کسی باقي نمیماند، از آسمان بر سر همه سنگ میبارید.[4]
------------------------
پی نوشت:
[1] من لا یحضره الفقیه، ج1، ص427.
[2] وسائل الشیعه، ج5، ص11.
[3] کنزالعمال، حدیث 21123.
[4] برگرفته از تفسیر نمونه، ج24، ص125.
ادامه مطلب
پشت سر هم خواندن نماز های قضا
پشت سر هم خواندن نماز های قضا
امام صادق علیهالسلام فرمودند: « أَوَّلُ مَا يُحَاسَبُ بِهِ الْعَبْدُ عَلَى الصَّلَاةِ فَإِذَا قُبِلَتْ قُبِلَ مِنْهُ سَائِرُ عَمَلِهِ وَ إِذَا رُدَّتْ عَلَيْهِ رُدَّ عَلَيْهِ سَائِرُ عَمَلِهِ، نخستين عملی كه از بنده مورد محاسبه قرار میگيرد نماز است، پس اگر نماز او قبول شد بقيه اعمال نماز گزار پذيرفته میشود و اگر نماز او رد شد بقيه اعمالش نيز پذيرفته نيست[1]».
آیت الله مصباح یزدی فرمودند: آیتالله بهجت بر روی دو مساله تاکید فراوان داشتند؛ یکی عمل به دستورات شرع و دیگری انجام واجبات و ترک محرمات، که انسان را میتواند به سعادت برساند و از ویژگیهای ایشان این بود که همیشه در فعالیتها جنبه مثبت را تقویت میکردند.[2]
با این مقدمه به این موضوع میرسیم که گاهی اوقات این فریضه بزرگ از انسان فوت میشود، و انسان باید به خاطر اینکه این حق الهی را انجام دهد، نماز خود را قضا نماید.
حال سوال این است که اگر کسی مدتی نماز قضا داشته باشد، آیا باید همه نمازهای قضایش را مانند نمازهای روزانه به ترتیب (صبح و ظهر و عصر و مغرب و عشاء) بخواند یا رعایت ترتیب درخواندن آنها شرط نیست؟
پاسخ:
همه مراجع به جز (گلپایگانی، اراکی، صافی) قضای نمازهای يوميه لازم نيست به ترتيب خوانده شود. مثلاً كسی كه يك روز نماز عصر و روز بعد نماز ظهر را نخوانده، لازم نيست اول نماز عصر و بعد از آن نماز ظهر را قضا نمايد.
آیات عظام گلپایگانی، اراکی، صافی: قضای نمازهای يوميه كه ادای آنها بايد به ترتيب خوانده شود مثل ظهر و عصر و از يك روز، يا مغرب و عشا از يك شب بايد قضای آنها را نيز به ترتيب بخواند. [3]
پی نوشت:
[1] ابن بابویه، من لا يحضره الفقيه، ج1، ص: 208
[2] خبر گزاری رسا
[3]توضيح المسائل( محشّٰى)خمينى، سيد روح اللّٰه موسوى ، مساله 1375، دفتر انتشارات اسلامی ج1ص
ادامه مطلب
نزدیکترین حالت انسان به خداوند
نزدیکترین حالت انسان به خداوند
شاید این سؤال را خیلی از خودمان پرسیده باشیم که: آخر ما برای چه آفریده شدیم؟ جوابهای زیادی به این سؤال داده شده اما بهترین جواب، همان است که آفرینندهی انسانها (خداوند متعال) فرمود: «وَ ما خَلَقْتُ الْجِنَّ وَ الْإِنْسَ إِلاَّ لِیَعْبُدُون [ذاریات/56] و من جن و انس را نیافریدم مگر براى اینكه عبادتم كنند» و در سایهی همین عبادت است که به تکامل میرسیم و تكامل انسان در «قرب الهى» است.
اینکه در این آیه کریمه فرمود: «ما... الاّ...» در ادبیات عرب مىگویند اگر استثنا (الاّ) بعد از نفى (ما) بیاید افاده «حصر» مىكند و با توجه به این قاعده، از این آیه شریفه استفاده مىشود كه تنها راه رسیدن به هدفى كه خداوند از خلقت ما منظور داشته است، عبادت و بندگی اوست.
عبادت یعنى انسان همه كارها و رفتارهاى اختیارى خود را برای اطاعت خداوند٬ رضاى او و «قربةً الى اللّه» انجام دهد.
اگر انسان میخواهد براى دریافت بالاترین فیض وجود، شایستگى پیدا کند تنها راهش این است كه فقط گوش به فرمان خدا باشد و براساس میل و اراده او حركت كند.
بهترین حالت بندگی انسان نماز است و نماز یک کارخانه آدم سازی است؛ یعنی مثل بچهای که شیرِ مادر میخورد، همه ویتامینهایی که بدنش میخواهد، خدا در این شیر جاسازی کرده، نماز هم روح و شخصیت انسان را به نیکوترین وجه٬ میسازد.
بهترین حالت نماز هم سجده است؛ سجده در مقابل خداوند نیز به این معنا است که در مقابل او به خاک می افتیم و کوچکی خود را در مقابل او اقرار میکنیم به اين که خداوندا تو از همه کس و همه چیز بالاتر هستی، پس میتوان این حالت را بهترین حالت انسان برای بندگی خداوند دانست.
در روایت داریم پیامبر صلی الله علیه و آله به یکی از اصحاب خود فرمود: «عَلَیْكَ بِالسُّجُودِ فَاِنَّهُ اَقْرَبُ مَا یَكُونُ الْعَبْدُ مِنْ رَبِّهِ إِذَا كَانَ سَاجِداً وَ مَا مِنْ عَبْدٍ سَجَدَ للهَ سَجْدَةً إِلَّا كَتَبَ اللهُ لَهُ بِهَا حَسَنَةً وَمَحَا عَنْهُ بِهَا سِیئَةً وَ رَفَعَ لَهُ بِهَا دَرَجَةً بَاهِى بِهِ مَلَائِكَته [1] بر تو باد سجده به درگاه الهی چرا که نزدیکترین حالت بنده به پرودگارش است زمانی است در حال سجده است و بندهای نیست که یک سجده برای خداوند بجای آورد مگر آنکه خداوند برای او به خاطر این سجده حسنهای مینویسد و یک گناه از او محو میکند و یک درجه برای او بالا میبرد و بخاطر این بنده، بر ملائکهاش مباهات میکند.
در سجده٬ دعا فراموش نشود
امام صادق علیه السلام ما را به دعای در سجده فرا میخواند و به یکی یاران خود میفرماید: «أَقْرَبُ مَا یَكُونُ الْعَبْدُ مِنْ رَبِّهِ إِذَا دَعَا رَبَّهُ وَ هُوَ سَاجِدٌ فَأَیَّ شَیْءٍ تَقُولُ إِذَا سَجَدْتَ قُلْتُ عَلِّمْنِی جُعِلْتُ فِدَاكَ مَا أَقُولُ قَالَ قُلْ یَا رَبَّ الْأَرْبَابِ وَ یَا مَلِكَ الْمُلُوكِ وَ یَا سَیِّدَ السَّادَاتِ وَ یَا جَبَّارَ الْجَبَابِرَةِ وَ یَا إِلَهَ الْآلِهَةِ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ افْعَلْ بِی كَذَا وَ كَذَا ثُمَّ قُلْ فَإِنِّی عَبْدُكَ نَاصِیَتِی فِی قَبْضَتِكَ ثُمَّ ادْعُ بِمَا شِئْتَ وَ اسْأَلْهُ فَإِنَّهُ جَوَادٌ وَ لَا یَتَعَاظَمُهُ شَیْء [2] نزدیكترین لحظه تقرّب آن لحظهاى است كه انسان در حال سجده باشد و خدا را بخواند. تو در سجدههایت چه مىگوئى؟ من گفتم: قربانت شوم. شما به من تعلیم دهید. امام علیه السلام فرمود: در حال سجده بگو: « یَا رَبَّ الْأَرْبَابِ وَ یَا مَلِكَ الْمُلُوكِ وَ یَا سَیِّدَ السَّادَاتِ وَ یَا جَبَّارَ الْجَبَابِرَةِ وَ یَا إِلَهَ الْآلِهَةِ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ افْعَلْ بِی...» سپس هر چه مىخواهى درخواست كن كه خدا، جواد و بخشنده است و هیچ درخواستى در نظر او بزرگ نمىآید». [3]
دعا برای امور دنیوی در سجدهی نماز واجب
شخصی به نام عبدالله بن هلال میگوید: به ابو عبد اللَّه صادق (علیه السلام) شكایت بردم كه شیرازهی كارمان از هم گسیخت و دار و ندارمان از كف رفت، آن حضرت فرمود: در حال سجده دعا كن كه نزدیكترین حالت تقرب با خدا، حالت سجده و خاكسارى است. من گفتم: آیا روا است كه در نماز فریضه دعا كنم و حاجت دنیوى بخواهم؟ امام علیه السلام فرمود: بلى. رسول خدا صلی الله علیه و آله نیز براى امور دنیا در نمازهاى فریضه دعا كرده است [4]
صلوات بر پیامبر صلیالله علیه و آله در حال رکوع یا سجده
عبدالله بن سلیمان میگوید: «از امام صادق علیه السلام سؤال کردم از كسى در حال ركوع و یا در حال سجده رسول خدا صلی الله علیه و آله را یاد آورد، در همان حالت بر ایشان صلوات بفرستد؟
ابو عبد الله علیه السلام فرمود: بلى. صلوات بر رسول خدا نیز یادآور تكبیر و تسبیح خدا است.
هر صلواتى ده برابر مىشود و هیجده فرشته به سوى آن مىشتابند تا كدام یك آن را به عرض رسول خدا برسانند».[5]
آری! در حال سجده است که بالاترین عضو انسان؛ که پیشانی اوست در مقابل ربالعالمین؛ بر پستترین شیء یعنی خاک فرود میآید و این بالاترین عزت انسان است.
امام علی علیه السلام در مناجات خود با خداوند عرض میکند: « إِلَهِی كَفَى بِی عِزّاً أَنْ أَكُونَ لَكَ عَبْداً وَ كَفَى بِی فَخْراً أَنْ تَكُونَ لِی رَبّاً أَنْتَ كَمَا أُحِبُّ فَاجْعَلْنِی كَمَا تُحِب [6] خدایا این عزت برای من کافی است که بندهی تو باشم و این افتخار مرا کافی است که تو پروردگارم باشی تو آنچنانی که من دوست دارم پس قرار ده مرا چنانکه دوست داری»
منابع:
[1]. مستدرک الوسائل٬ ج4 ٬ 475 و 476
[2]. اصول كافی، ج3، ص323
[3]. در مورد جواز فارسی یا عربی دعا در سجده باید به فتوای مرجع تقلید مراجعه کرد
[4]. عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ هِلَالٍ قَالَ شَكَوْتُ إِلَى أَبِی عَبْدِ اللَّهِ علیه السلام تَفَرُّقَ أَمْوَالِنَا وَ مَا دَخَلَ عَلَیْنَا فَقَالَ عَلَیْكَ بِالدُّعَاءِ وَ أَنْتَ سَاجِدٌ فَإِنَّ أَقْرَبَ مَا یَكُونُ الْعَبْدُ إِلَى اللَّهِ وَ هُوَ سَاجِدٌ قَالَ قُلْتُ فَأَدْعُو فِی الْفَرِیضَةِ وَ أُسَمِّی حَاجَتِی فَقَالَ نَعَمْ قَدْ فَعَلَ ذَلِكَ رَسُولُ الله صلی الیه علیه و آله فَدَعَا عَلَى قَوْمٍ بِأَسْمَائِهِمْ وَ أَسْمَاءِ آبَائِهِمْ وَ فَعَلَهُ عَلِیٌّ علیه السلام بَعْدَه «اصول كافی، ج3، ص324»
[5]. عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ سُلَیْمَانَ قَال سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ علیه السلام عَنِ الرَّجُلِ یَذْكُرُ النَّبِیَّ صلیالله علیه و آله وَ هُوَ فِی الصَّلَاةِ الْمَكْتُوبَةِ إِمَّا رَاكِعاً وَ إِمَّا سَاجِداً فَیُصَلِّی عَلَیْهِ وَ هُوَ عَلَى تِلْكَ الْحَالِ فَقَالَ نَعَمْ إِنَّ الصَّلَاةَ عَلَى نَبِیِّ اللَّهِ صلیالله علیه و آله كَهَیْئَةِ التَّكْبِیرِ وَ التَّسْبِیحِ وَ هِیَ عَشْرُ حَسَنَاتٍ یَبْتَدِرُهَا ثَمَانِیَةَ عَشَرَ مَلَكاً أَیُّهُمْ یُبَلِّغُهَا إِیَّاه «اصول كافی، ج3، ص 322»
[6]. بحار الأنوار، ج74، ص402
ادامه مطلب
خداوند تبارک و تعالی به حضرت داود(ع) وحی فرمودند
خداوند تبارک و تعالی به حضرت داود(ع) وحی فرمودند:
ای داود!چه بسا نمازی که بنده ای بجا آورده است و آن نماز به صورت صاحبش زده می می شود و چهره اش را سیاه و دگرگون می سازد و نیز مانع رسیدن فریاد او به من می گردد.
ای داود! آیا می دانی این امور درباره کیست؟
این ها درباره شخصی است که زنان مسلمان و نوامیس مردم را زیر نظر گرفته،چشم چرانی می کند و با چشمان آلوده و نیت پلیدش از دیدگاه فساد و فحشا به آنان می نگرد.و نیز در قلبش نیت دارد،اگر دستش به جایی رسید و مقامی پیدا کرد و متولی امور مسلمین شد،از روی ظلم و خود کامگی،گردن بسیاری از مردم بی گناه را بزند و عده ای را به قتل برساند.
ای داود! گریه و ناله کن از اشتباهاتی که مرتکب شده ای،همچون زن جوان مرده ای که از عمق جان بر داغ فرزندش می گرید،می نالد و ضجه می زند.
پس چه رکعت های طولانی که نماز گزار با گریه و خشوع بجا می آورد ولی در نزد من به اندازه فتیله ای(نخ در شیار هسته خرما)ارزش ندارد؛زیرا وقتی به قلب او می نگرم،وی را چنین می یابم که بعد از سلام نماز،اگر زنی در مقابل او ظاهر شود و خود را به او عرضه کند بی درنگ به تقاضای شیطانی آن زن پاسخ مثبت می دهد و ...
ونیز اگر مومنی او را امین خویش قرار دهد و کاری را بر عهده او بگذارد تا جایی که بتواند به او خیانت می کند.
منبع:بحارالانوار،ج 84،ص 257.
ادامه مطلب