آثار و فضايل نماز شب و شب زنده داري ميرزا جواد ملکي تبريزي
آثار و فضايل نماز شب و شب زنده داري ميرزا جواد ملکي تبريزي
آن چه در فضيلت نماز شب و تهجد رسيده، بسيار است و گمان من آن است که اگر کسي در اين روايات فکر نمايد و به آن ها ايمان داشته باشد هر چند به کمترين درجات ايمان و از جسم سالمي برخوردار باشد، لذت خواب چنين کسي را از نماز شب باز نمي دارد و او راضي نمي شود خود را از اين همه فضيلت، محروم نمايد و با پستي و خسارت و رذائل ديگر که نتيجه ترک نماز شب است آلوده کند؛ چگونه شخص عاقل راضي مي شود خود را از اين همه فضيلت، محروم نمايد و با پستي و خسارت و رذائل ديگر که نتيجه ترک نماز شب است آلوده کند؛ چگونه شخص عاقل راضي مي شود که شرافت مناجات با خداوند ملک جبار و لذت انس با او و لذت درخشش نور او و کرامت هم نشيني با او را به خاطر استراحت چند ساعت از شب، از دست بدهد؟!
و خلاصه اين که رواياتي که از آل محمد (صلي الله عليه و آله و سلم) در فضيلت سحرخيزي و نماز شب رسيده است عقل ها را حيران مي کند و از بس که آن فضيلت بزرگ و زياد است باور کردنش مشکل به نظر مي آيد و اگر تصديق اين مطلب مي خواهي پس لازم است به حديثي که از يکي از صديقين نقل شده مراجعه نمايي که خداي متعالي در توصيف نشانه هاي محبانش فرموده يحبهم و يحبونه (1) که آنان کساني اند که خدا آنان را دوست دارد و آن ها نيز او را دوست مي دارند و خداوند مشتاق آن هاست و آنان نيز اشتياق به خدا دارند و خداوند متعال به آن ها نظر مي کند و آنان نيز به خدا نظر مي نمايند و همانا آنان در تاريکي هاي شب براي خدا به سجده مي افتند و با او مناجات مي نمايند و اشک مي ريزند و از محبت او ناله و شکايت به نزدش مي برند. پس همانا همين يک روايت کافي است براي کسي که اهل دل است يا با حضور خاطر گوش فرا مي دهد لمن کان له قلب او القي السمع و هو شهيد(2)
امام صادق (عليه السلام) فرمود: « همانا سه چيز از روح ايمان به شمار مي آيد: نماز شب خواندن، به روزه دار افطاري دادن و ملاقات با برادران »(3)
و در ثواب الاعمال شيخ صدوق از اميرالمومنين (عليه السلام) نقل شده که فرمود: «نماز شب سبب سلامتي بدن و موجب خشنودي پروردگار ـ عزوجل ـ و خود را در معرض رحمت الهي قرار دادن و چنگ زدن به اخلاق پيامبران الهي است».
و در ثواب الاعمال شيخ صدوق از امام صادق (عليه السلام) نقل شده که فرمود: «نماز شب، چهره را زيبا و اخلاق را نيکو و بوي بدن را پاک و خوش و روزي را فراوان و بدهکاري را ادا و هم و غم را برطرف مي سازد و ديده را جلا مي بخشد». (7)
و از کتاب غايات از امام صادق (عليه السلام) نقل شده که راوي گويد: به امام صادق (عليه السلام) عرض کردم: فدايت گردم مرا آگاه ساز که در چه ساعتي بنده به خدا نزديک است و خدا هم به او نزديک است؟ حضرت فرمود:«زماني که بنده در آخر شب به پا مي خيزد در حالي که چشم ها در خوابند، آنگاه به سوي وضو ساختن مي رود و وضوي کاملي مي سازد، سپس در نمازگاه خود به نماز مي ايستد و صورت خود را به سوي خدا متوجه مي کند و هر دو پا را در کنار هم قرار مي دهد و صداي خود را به الله اکبر گفتن بلند مي کند و شروع به نماز مي نمايد پس تعدادي از آيات قرآن را قرائت مي نمايد و دو رکعت نماز مي گزارد و بر مي خيزد تا دو رکعت ديگر را به جاي آورد که ناگهان ندايي از منادي سمت راست عرش از پهنه آسمان به گوش مي رسد که اي بنده اي که پروردگار خود را ندا مي کني همانا نيکي و احسان از پهنه آسمان هم چنان بر سر تو افشانده مي شود و فرشتگان از قدم گاه تو تا پهنه آسمان محيط بر تويند و در اين هنگام خداوند متعال ندا مي دهد: اي بنده من اگر مي دانستي با چه کسي مناجات مي کني، هرگز رويگردان نمي شدي».
و حضرت فرمود:«مبغوض ترين خلق نزد خدا کسي است که به شب، مرداري بيش نيست و به روز هم جز تنبلي چيزي از او بر نمي آيد». (8)
و رسول خدا (صلي الله عليه و آله و سلم) فرمود: «بهترين شما صاحبان عقل هستند. عرض شد. يا رسول الله! صاحبان عقل چه کساني اند؟ فرمود: اهل نماز شب هنگامي که مردم در خواب فرو رفته اند.»(9)
از امام سجاد عليه السلام پرسيدند: «چرا اهل نماز شب از بهترين زيبارويان به شمار مي آيند؟ فرمود: براي اين که آنان با پروردگارشان خلوت مي کنند، پس خدا از نور خود به آنها مي پوشاند».(10)
و از امام صادق (عليه السلام) روايت شده که فرمود: «نماز شب موجب خشنودي خداست و دوستي فرشتگان است و سنت پيامبران و نور معرفت و اساس ايمان و آسايش بدن و ناخوشايند شيطان است؛ نماز شب سلاحي است عليه دشمنان و سبب اجابت دعا و قبولي اعمال و برکت در رزق و روزي است؛ و شفيع ميان نماز شب خوان و فرشته مرگ است و چراغ خانه قبر و فرش زير اوست و پاسخي است براي فرشتگان نکير و منکر و تا روز رستاخيز مونس و زائر او در قبر مي باشد؛ پس هنگامي که روز قيامت برپا شد، نماز سايبان او مي گردد و تاج سر و لباس بدنش مي شود و نوري مي شود که پيشاپيش او حرکت مي کند و حجاب و مانعي ميان او و آتش جهنم مي گردد و آن حجتي بين او و خدا مي شود و سبب سنگيني در ترازوي اعمال مي شود و گذرنامه صراط و کليد بهشت خواهد بود؛ براي اين که همانا نماز داراي تکبير و سپاس گزاري و تسبيح گويي و تمجيد و تقديس و تعظيم و قرائت و دعا است». (11)
پي نوشت ها :
1ـ سوره مائده آيه 54.
2ـ سوره ق، آيه 37.
3 ـ ر.ک: بحارالانوار 352/74.
4 ـ علل الشرايع 49/1. باب 32، حديث 4.
5 ـ سوره هود (11). آيه 114.
6ـ علل الشرايع 62/2، باب 84، حديث 7.
7 ـ ثواب الاعمال ص 98.
8 ـ بحار الانوار جلد 13 صفحه 354.
9 ـ بحار الانوار جلد 84 صفحه 158.
10 ـ عيون اخبار 282/1.
11 ـ بلدالامين کفعمي، ص 79.
ادامه مطلب
شرایط نمازگزار واقعی
شرایط نمازگزار واقعی
در روایتی از امام صادق ـ علیه السّلام ـ شرایط نمازگزار واقعی را اینگونه برمی شمارد:«خداوند تبارک و تعالی می فرماید: همانا نماز کسی را قبول می کنم که:
- ۱در برابر عظمتم تواضع کند و برایم خاکسار باشد
- ۲برای رضای من از شهوات دوری جوید
- ۳روزهایش را با ذکر من به شب رساند
- ۴بر بندگانم فخر نفروشد
- ۵گرسنگان را سیر کند
۶- برهنگان را بپوشاند
- ۷بر مصیبت دیدگان رحم کند
۸- بی پناهان را پناه دهد.1
پی نوشت
[1]بحار الانوار، ج ۶۹، ص۳۹۱.
ادامه مطلب
این دردی است که همه گرفتاریم
این دردی است که همه گرفتاریم
یکی از طلاب محترم نقل میکند حضور حضرت آیه الله بهجت رسیدم و گفتم :آقا عمرمان گذشت و هنوز لذتی از عبادت و به خصوص نمازمان احساس نکرده‌ایم به نظرشما چه باید کرد؟ آقا فرمودند : این دردی است که همه گرفتاریم گفتم به هر حال مراتب دارد و مسأله نسبی است بعضی مثل شما مراتب عالی دارد و ما ها هیچی نداریم باید چه کنیم؟
فرمودند: شاید من مرتبه شما را تمنا کنم!! خلاصه بعد از اصرار زیاد فرمود این احساس لذت در نماز یک سری مقدمات خارج از نماز دارد و یک سری مقدما ت در خود نماز آنچه که قبل از نمار بایستی مورد ملاحظه قرار بگیرد و عمل شود این است که انسان گناه نکند قلب را سیاه نکند دل را تیره نکند, معصیت روح را مکدر میکند نورانیت دل را می‌برد و اما هنگام نماز انسان بایستی زنجیر و سیمی دور خودش بکشد تا غیر از خدا داخل نشود بایستی فکرش را از غیر خدا منصرف کند توجهش به غیر خدا مشغول نشود , البته اگر غیر اختیاری توجه‌اش بجائی رفت که هیچ اما به محض التفات پیدا کردن باید قلبش را از غیر خدا منصرف کند. ( 1)
از محضر شان سؤال شد اینجانب تصمیم دارم که به خداوند قرب پیدا کنم و سیر وسلوک داشته باشم آن چیست؟ جواب فرمودند: چنانچه صادق باشد ترک معصیت کافی و وافی است برای تمام عمر , اگر چه هزار سال باشد (2) یکی از شخصیت‌های ارزنده انقلاب از حضرت آیه بهجت «رحمت‌الله‌علیه» درخواست دستوری فرمودند: آقا که همیشه مشغول ذکر هستند سر بلند کرده و فرمودند: تا می‌توانید گناه نکنید سپس سربزیر انداخته و مشغول ذکر شدند بعد از چند لحظه سر بلند کرده و فرمودند: اگر احیاناً گناهی مرتکب شدید سعی کنید گناهی که در آن حق‌الناس است نباشد, باز سر را به زیر انداخته مشغول ذکر و دعا و برای مرتبه سوم فرمودند: اگر گناه مرتکب شدید که در آن حق‌الناس است سعی کنید در همین دنیا آنرا تسویه کنید برای آخرت نگذارید که آنجا مشکل است.
پی نوشت :
1- توضیح المسائل
2- کتاب داستان‌ها و حکایت‌های نماز , نوشته محمد یاری
ادامه مطلب
اهمیت نماز صبح از نظر قرآن
اهمیت نماز صبح از نظر قرآن
در قرآن مي خوانيم: (أَقِمِ الصّلاهَ لِدُلُوکِ الشّمسِ إِلي غَسَقِ اللّيلِ وَ قُرآنَ الفَجرِ إِنّ قُرآنَ الفَجرِ کانَ مَشهُوداً)(1)؛ «نماز را از زوال خورشيد، تا نهايت تاريکي شب، (نيمه شب) بر پادار و همچنين قرآن فجر (نماز صبح) را؛ چرا که قرآن فجر، مورد مشاهده (فرشتگان شب و روز ) است».
طبق رواياتي در ذيل آيه شريفه وارد شده است، مقصود از «قرآن الفجر» نماز صبح است و اين روايات را دانشمندان شيعه و اهل تسنن نقل کرده اند.
زراره از امام باقر (عليه السلام) نقل مي کند که مراد از «قرآن الفجر» نماز صبح است.
و نيز امام باقر و امام صادق (عليها السلام) فرمودند: منظور از «قرآن الفجر» نماز صبح است.(2)
آيه شريفه، نکات زيادي را در بر دارد؛ از جمله:
1. اهميت و جايگاه ويژه نماز صبح نسبت به ساير نمازها (ان قرآن الفجر کان مشهوداً).
2. مطلوبيت و فضيلت اقامه نماز صبح در اول وقت (طلوع فجر).
با اينکه وقت نماز صبح نيز موسع (طلوع فجر تا طلوع آفتاب) است ولي اضافه شدن «قرآن» به واژه «فجر» اهميت و فضيلت اول وقت را مي رساند.
3. نماز صبح در اول فجر، مورد شهود و نظاره ويژه «ملائکه شب و روز» است و هر دو گروه ثواب نماز صبح را مي نويسند.
4. اهتمام به اقامه نماز صبح همراه با جماعت.
احتمال دارد که ذکر صفت مشهود براي نماز صبح، نوعي تشويق به اين باشد که شايسته است انجام آن در معرض شهود و ديد همگان باشد.(3)
علامه طباطبايي مي فرمايد: «روايات از طرق عامه و خاصه متفقاً جمله «ان قرآن الفجر کان مشهودا» را تفسير کرده اند به اينکه: نماز صبح را هم ملائکه شب (در موقع مراجعت و هم ملائکه صبح (در موقع آمدن) مي بينند»(4).
و نيز در بحث روايتي، پس از نقل اخبار در ذيل آيه شريفه مي فرمايد: «تفسير مشهود بودن «قرآن فجر» در روايات شيعه و سني، به اينکه چون ملائکه شب و روز آن را مي بينند، آن قدر در اين دو طايفه بسيار است که نزديک است به حدّ تواتر برسد و در بعضي از آنها همان طور که گذشت، شهادت خدا و ديدن مسلمين نيز اضافه شده است».(5)
5. نماز تنها عبادتي است که به نام «قرآن» توصيف شده است (قرآن الفجر).
6. قرآن و تلاوت آن در نماز، محور اصلي است. (قرآن الفجر) (6)
7. «قرآن الفجر» در آيه عطف است به کلمه «الصلوه» که تقديرش چنين مي شود: «و اقم قرآن الفجر» که مراد از آن، نماز صبح است و چون مشتمل بر قرائت قرآن است، آن را «قرآن صبح» خوانده؛ چون روايات همه متفق اند بر اينکه مراد از «قرآن الفجر» همان نماز صبح است.
پي نوشت ها :
1- اسراء / 78.
2- تفسير نو ر الثقلين ، عبدالعلي حويزي، ج3، ص 201 و 202، ح 376 و 378.
3- تفسير راهنما، اکبر هاشمي رفسنجاني، ج 10، ص 208.
4- الميزان، علامه طباطبايي، ج 13، ص 176-178.
5- همان، ص 191.
6- تفسير نور، محسن قرائتي، ج 7، ص 104.
ادامه مطلب
درباره وبلاگ
آرشیو ماهانه
آرشیو موضوعی
آمار وبلاگ
دیگر امکانات
دستور آسان نماز شب از زبان حجت الاسلام عالی وصیت شهدا