ماهیت تسبیحات اربعه

 نکته: «اکنون وقت آن است که معنی سبحان الله و الحمدلله و لااله الاالله و الله اکبر بشناسیم، که این چهار کلمه مختصر [اما] جامع است معرفت الهیت.

چون از تنزیه خود، تنزیه وی بشناختی، سبحان الله بشناختی.

و چون از پادشاهی خود بشناختی، که همه اسباب و وسایط، مسخر وی اند چون قلم در دست کاتب، معنی الحمدلله بشناختی، که چون منعم جز وی نبوَد، حمد و شکر جز وی را نبوَد و چون بشناختی که جز وی، هیچ کس را از سر خویش فرمان نیست، لااله الاالله بشناختی.

اکنون وقت آن است که معنی الله اکبر را بشناسی و بدانی که با این همه که بدانستی از حق ـ تعالی ـ ، هیچ چیز ندانسته ای؛ که معنی الله اکبر آن است که گویی که خدای بزرگ تر است ، و حقیقتِ این، آن باشد که بزرگ تر از آن است که خلقْ وی را به قیاس خویش بتوانند شناخت، نه معنی آن است که وی از دیگر چیزها بزرگ تر است، که با وی، خود هیچ چیز دیگر نیست تا وی از آن بزرگ تر بوَد، که همه موجودات از نور وجود اوست، و نور آفتاب چیزی دیگر نباشد جز آفتاب تا بتوان گفت که آفتاب از نور خویش بزرگ تر است. بلکه معنی الله اکبر آن است که وی بزرگ تر از آن است که به قیاس عقل، آدمی وی را بتواند شناختن».[1]

[1] . کیمیای سعادت، ج 1، ص 62.