ملاک مقبولیت نماز

ملاک مقبولیت نماز

35127806279024703094.jpg;

  قرآن کریم نماز را بازدارنده انسان از فحشا و منکر معرفی می کند و می فرماید: واقم الصلوة انّ الصلوة تنهی عن الفحشاء و المنکر؛(1) نماز را به پا دارید که نماز انسان را از فحشاء و منکر باز می دارد.

بر طبق این آیه خداوند تشخیص قبولی یا عدم قبولی نماز را به قیامت واگذار نکرده است، پیش از قیامت نیز می توان پذیرش یا عدم پذیرش نماز را تشخیص داد و نسبت به آن اطمینان پیدا کرد. چنان چه امام صادق(ع) فرمود: من احبّ ان یعلم اقبلت صلاته ام لم یقبل فلینظر هل منعته صلاته عن الفحشاء و المنکر بقدر ما منعته قبلت منه؛(2) هر کس در پی آگاهی از قبول یا عدم قبول نماز خویش است بنگرد آیا نماز او را از گناه باز می دارد یا نه، قدر مقبول از نماز به میزان مانعیت آن از ارتکاب گناه است.

قبول نشدن نماز برای غفلت زدگان در قیامت روشن می شود، لکن اهل مراقبت و محاسبه با توجه به ملاک یاد شده، با احساس اندک گرایشی به زشتی، عدم مقبولیّت نماز خویش را درمی یابند و آن را جبران می کنند. بر این اساس انسان باید، آثار عبادت را در خود بیابد و چنان چه اثر مثبت آن را در خود نیافت بداند مؤثر نبوده و قبول نشده است.

نماز فقط مجموعه حرکات و سکنات و عبادتی صوری نیست زیرا اگر نماز همین بود آن آثاری که باید داشته باشد نمی داشت و آدمی را از گناه باز نمی داشت، از این رو خدا از کسانی سخن می گوید که نماز آنان صوری است و آنان را از زشتی باز نمی دارد زیرا آنها از نماز خود غافلند و دل به غیر خدا داده اند، فویل للمصلّین، الّذین عن صلاتهم ساهون؛(3) وای بر نمازگزاران که از نمازشان غافلند و بدان اهتمام نمی ورزند.

در این آیه سخن از تارکان نماز نیست بلکه از نمازگزارانی است که از نمازشان غافل اند و درباره آن نمی اندیشند.

1. سوره عنکبوت، آیه 45.

2. بحارالانوار، ج 16، ص 204.

3. سوره ماعون، آیات 4 و 5.


ادامه مطلب


[ سه شنبه 17 شهریور 1394  ] [ 8:12 PM ] [ فروزان ]
[ نظرات(0) ]

آثار نماز و اوصاف نمازگزاران

آثار نماز و اوصاف نمازگزاران

57522001842153746883.jpg;

خدای سبحان در آیات سوره معارج علاوه بر آن که آنان را اهل مداومت بر نماز معرفی می کند، اوصاف دیگران را برای آن بر می شمارد:

1 انسان نمازگزار به فکر محرومان و نیازمندان است. زیرا نماز انسان را وا می دارد تا در مسائل مالی، اعم از واجب و مستحب به فکر نیازمندان و محرومان باشد والّذین فی اموالهم حقّ معلوم للسائل و المحروم(1) این اهتمام و تأمین مالی مختص به پرداخت زکات واجب نیست بلکه او را وادار می کند به آن ها توجه ویژه کرده و حق آنان را ادا کند.

2 انسان نماز گزار به یاد قیامت بوده و از عذاب الهی هراسناک است زیرا می داند به هیچکس امان نامه ای برای رهایی از عذاب الهی نداده اند.

والّذین یصدّقون بیوم الدین و الّذین هم من عذاب ربّهم مشفقون، انّ عذاب ربّهم غیرمأمون؛(2) آنان که روز جزا را تصدیق کرده و تصدیق خود را در عمل نشان می دهند و آنان که از عذاب پروردگارشان هراسناکند چرا که می دانند کسی را از عذاب پروردگارشان ایمنی نداده اند.

3 نمازگزار انسانی عفیف و پاکدامن است والّذین هم لفروجهم حافظون الّا علی ازواجهم او ما ملکت ایمانهم فانّهم غیر ملومین فمن ابتغی وراء ذلک فاولئک هم العادون؛(3) و آنان که دامن خود را حفظ می کنند مگر از همسرانشان یا کنیزانی که مالک آن ها شده اند که اینان نکوهش نمی شوند.

4 نماز گزار امین است و به عهد و پیمان خود وفا می کند والّذین هم لاماناتهم وعهدهم راعون؛(4) و آنان که امانت های همدیگر را پاس می دارند و بر پیمان خود وفادارند.

5 نمازگزار حدوثاً و بقاءً به حق و عدل شهادت می دهد والّذین هم بشهاداتهم قائمون؛(5) و آنان که شهادت های خود را برپا می دارند و در عمل و ادای آن هیچ گونه کوتاهی نمی کنند و در آن تغییری نمی دهند.

و بالآخره نمازگزارند والّذین هم علی صلاتهم یحافظون؛(6) کسانی که بر نماز خود مراقبت می کنند و آداب کمال آن را رعایت می کنند و پاداش نماز گزاران راستین نیز بهشت است. اولئک فی جنّات مکرمون؛(7) آنان در بوستان بهشتی خواهند بود و در آن مورد احترام قرار خواهند گرفت.

1. سوره معارج، آیات 24 25.

2. همان، آیات 26 28.

3. همان، آیات 29 31.

4. همان، آیه 32.

5. همان، آیه 33.

6. همان، آیه 34.

7. همان، آیه 35.


ادامه مطلب


[ سه شنبه 17 شهریور 1394  ] [ 8:09 PM ] [ فروزان ]
[ نظرات(0) ]

استعانت به صبر و نماز نه از صبر و نماز

استعانت به صبر و نماز نه از صبر و نماز

13516188769917792126.jpeg;

 سؤالی در اینجا مطرح می شود که چرا در این آیه خداوند به مؤمنان دستور می دهد به صبر و نماز استعانت کنید نه از صبر و نماز. در جواب می گوییم: صبر و نماز وسیله قابلی هستند نه معین و مستعان فاعلی چنان چه تقوا و جهاد و مانند آن وسیله است، صبر و نماز نیز وسیله یاری خواستن از خدا است.

و به عبارت دیگر: صبر و نماز مبدأ فاعلی مددرسانی نیستند زیرا مبدأ فاعلی مددرسانی خدای سبحان است و صبر و نماز متمم قابلیّت قابل است و قابل را برای تنزّل فیض خدا آماده می کند یعنی این گونه وسیله قابلی است و خدا کمک کننده فاعلی است.

قرآن کریم این معنا را که در صبر نیز باید به خدا استعانت داشت از گفته موسی کلیم فرمود: قال موسی لقومه استیعنوا باللّه و اصبروا؛(1) موسی به قومش گفت: به خدا استعانت کنید و صابر باشید. وعده ای در برابر استعانت صبر به بنی اسرائیل داده است که انّ الارض لله یورثها من یشاء من عباده و العاقبة للمتقین؛(2) خدای سبحان زمین را به هرکس از بندگانش که بخواهد به ارث می دهد و سرانجام از آن پرهیزگاران است.

نصیب بنی اسرائیل از این استعانت و صبر، فرجام نیکو و تحقق وعده تخلف ناپذیر الهی درباره آنان خواهد بود.

ناگفته نماند که صبر یک کمال وجودی است و همه کمال های نظام هستی از خدای نظام بخش است صبر را نیز خدا باید به انسان اعطا کند یعنی تنها فاعلی که این کمال را به انسان می بخشد خدای سبحان است.

نکته اساسی در لزوم استعانت به نماز این است که نماز نه تنها عمود دین است بلکه ستون استقرار، استقلال، آزادی و حیات بر این جامعه است.

1. سوره اعراف، آیه 128.

2. همان.


ادامه مطلب


[ سه شنبه 17 شهریور 1394  ] [ 8:05 PM ] [ فروزان ]
[ نظرات(0) ]

راز ذکر صبر با نماز

راز ذکر صبر با نماز

66512918111770205191.jpg;

  در قرآن کریم هنگام طرح امور بسیار مهم و برای ورود در آن مقدمه ای ذکر می شود. بر خلاف امور عادی که بیان آن ها بدون ذکر مقدمه است. نبرد با دشمن داخلی یا خارجی و مقاومت و پیروزی یا شهادت در آن نیز از امور مهم اسلامی است از این رو در آیه مورد اشاره که در آغاز به عنوان مقدمه عظمت صبر را بیان می کند زیرا از عوامل مؤثر در پیشبرد جنگ صبر و بردباری از یکسو و تقرّب و عروج به طرف ملکوت از سوی دیگر است.

با توجه به این که چهره دین باید در همه مظاهر تجلّی کند و هیچ امر دینی از نماز جدا نیست و صبر و مقاومت بدون نماز راه بجایی نمی برد، صبر و نماز را در کنار هم ذکر کرده و آن دو وسیله کمک رسانی خدای متعال است.

منبع: پاسدار اسلام - مهر 1388 - شماره 334


ادامه مطلب


[ سه شنبه 17 شهریور 1394  ] [ 8:02 PM ] [ فروزان ]
[ نظرات(0) ]