فرشتگان از بوی انسان به نیت او پی می‌برند
فرشتگان از بوی انسان به نیت او پی می‌برند
یکی از شاگردان امام سجاد(ع) از ایشان سؤال کرد: فرشتگان که اعمال ما را می‌نویسند بجاست؛ برای اینکه می‌بینند و می‌نویسند اما آیا خاطرات و نیت‌هایی را که فقط از دل گذرانده‌ایم و هنوز به لباس عمل در نیاوردیم هم می‌نویسند؟ آنها را که نمی‌بینند پس از کجا می‌فهمند تا بنویسند و اینکه خداوند می‌فرماید: «وَ إِنْ تُبْدُوا ما فِی أَنْفُسِکُمْ أَوْ تُخْفُوهُ یُحاسِبْکُمْ بِهِ اللَّهُ»؛ اسرار درونی را که به کسی افشا نکرده‌اید در قیامت باید حسابش را پس دهید. این اسرار درونی را فرشتگان چگونه می‌دانند و از کجا می‌نویسند؟
حضرت سجاد(ع) فرمودند: آیا بوی باغ و بستان و بوی کثافت و کنداب یکی است؟ از کنار باغی پر از گل و معطر بگذرید، بوی خوب احساس می‌کنید و چنانچه بوی بد به مشام انسان برسد، می‌فهمد که اینجا کثافت و زباله است. بنابراین از بو می‌توان فهمید که از کنار باغ می‌گذریم یا از کنار چاه.
فرشتگان هم از بوی خوش تشخیص می‌دهند که در قلب این مؤمن اسرار و نیت‌های و اراده‌های خیر و طیب و طاهر است و نیز فرشتگان می‌فهمند که در درون این شخص، پلیدی است. چه طور می‌شود که انسان در چاه زندگی کند و از بوی چاه اظهار تنفر نکند و با خبر نباشد؟ اگر کسی به ملکوت رسیده باشد بوی بد و خوب دیگران هم به مشام او می‌رسد، مؤمن را از منافق باز می‌شناسد.
روزی علی علیه‌السلام مشغول سخنرانی بود، عده‌ای پای منبر حضرت نشسته بودند بعضی از جاسوسان اموی خبر آوردند که «خالد بن عرفطه» مُرد!
حضرت اعتنا نکردند، عده‌ای قبول کرده پذیرفتند که خالد مُرده است. حضرت به سخنان خود ادامه دادند. بار دیگر گفته شد خالد مُرد!
بارسوم گفتند: یاامیرالمؤمنین این خبر رسمی شد.
فرمودند: نه؛ او نمرده است او هنوز شورش و بلوایی در پیش دارد و به تحریک حکومت‌های طاغی، علیه من می‌شورد و از درب این مسجد وارد می‌شود. آن گاه حضرتبه کسی که پای منبر بود اشاره کرد فرمودند: پرچم او هم به دست این شخص که علیه حق قیام می‌کند! او هنوز نمرده است!
این قضیه بعدها واقع شد و این علم غیب امیرالمؤمنین(ع) و آشنایی به اسرار درونی کسی که پای سخنان حضرت نشسته تحقق پیدا کرد.
حضرت مانند فرشته‌ای که درون افراد را می‌بیند و می‌داند درون چه کسی باغ و درون چه کسی گنداب است درون وی را دید؛ به هر حال ما یا مشغول کندن چاه هستیم یا مشغول آبیاری گُل؛ «. فَأَمَّا إِن کاَنَ مِنَ الْمُقَرَّبِینَ، فَرَوْحٌ وَ رَیحَْانٌ وَ جَنَّتُ نَعِیمٍ»؛ خود آن شخص گذشته از اینکه «جَنَّاتٍ تَجْرِی مِن تَحْتِهَا الْأَنْهَا» در انتظار اوست، می‌شود «روحٌ و ریحان» در غیر این صورت با کنار رفتن پرده، انسان پیش همه رسوا می‌شود.
در روایات آمده که بوی عالم بی‌عمل دیگران را اذیت و آزار می‌دهد چون بدتر از دیگران است. حتی بوی عالم بی‌عمل، اهل جهنم را نیز اذیت می‌کند و می‌گویند او را کنارتر ببرید.
ادامه مطلب
سجده بسیار انسان را بهشتی می‌کند
سجده بسیار انسان را بهشتی می‌کند
مردی به رسول خدا (ص) عرض کرد: دعا کنید که خدا مرا به بهشت برد. حضرت فرمود: «أعنّی بکثرة السّجود». من دعا می‌کنم، لیکن تو مرا با سجده‌های زیاد و طولانی کمک کن تا دعای من مستجاب شود.
سجده، انسان را خاکسار و متواضع می‌کند، انسان خاکسار هرگز نمی‌گوید «من».
کار خیری که از دست دیگران صادر شده و ما توفیق انجام آن را نداشتیم در صورتی که به آن کار راضی و خوشحال بودیم، در ثواب آن سهیم هستیم و دیگر حسرت نمی‌بریم. اگر بسیاری از افراد گرفتار این امرند که چرا من نکردم؟ برای آن است که او عمل صالح را نمی‌خواهد، خود را می‌خواهد. ممکن است کار خیر به دست دیگران انجام شود و انسان وارسته، در ثواب شریک باشد؛ چون واقعاً به آن کار راضی است. هرگاه توانستیم نفس خویش را، که هرگز دست از ما برنمی‌دارد، سرکوب و رام کنیم آنگاه راحت هستیم؛ و این کار، به وسیله عبادت میسر است.
از وصایای امیرالمؤمنین (ع) و توصیه‌های رسول خدا (ص) است که: «و لا تباغضوا فإنها الحالقة» دشمنی و عداوت نکنید، زیرا دین را «حَلق» می‌کند. تراشیدن موی سر را با تیغ، «حلق» می‌گویند. مویی که تیغ شود به این آسانی نمی‌روید. فرمود: اختلاف و عداوت، دین را تیغ زده و از ریشه می‌کند. مثل آنکه گاه انسان در اثر عداوت به دام کافری پناه می‌برد. اینکه گفته‌اند: خدا را بخوانید و بخواهید که شما را لحظه‌ای به حال خود وانگذارد، برای آن است که حسد، کینه و عداوت، دین را حلق می‌کند و چیزی برای ریشه‌های دین باقی نمی‌گذارد. هرگز کینه یکدیگر را در دل نگیرید. منشأ این امور خودخواهی است و نماز خودخواهی را از بین می‌برد.
امام صادق (ع) فرمودند: «عَلیک بِطول السُجود فَإِنَّ ذلک مِن سُنَن الأَوّابین» هنگام سجده زود سر از خاک برندارید. نمازهای عمومی را به طور معمول بخوانید؛ اما در حالات خاصه خود، زود سر از سجده برندارید. چون این دشمن درونی، انسان را آرام نمی‌گذارد؛ تا آخرین لحظه می‌کوشد انسان را فریب دهد.
لذا بهترین فرصت در حال نماز، حال سجده است که امام صادق (ع) فرمودند: «إِنَّ أَقْرَبَ مَا یَکُونُ الْعَبْدُ مِنَ الرَّبِّ عَزَّ وَ جَلَّ وَ هُوَ سَاجِدٌ بَاکٍ»؛ نزدیکترین حالت بنده به خدا وقتی است که در حال سجده باشد و گریه کند. انسان هر چه به خاک نزدیک شود به خدا نزدیکتر می‌شود.
رسول خدا (ص) در ضمن خطبه شعبانیه فرمود: «ظهورکم ثقیلة من اوزارکم فخففوا عَنها بطول سجودکم» پشت‌های شما از بار گناه سنگین شده است. آنها را با سجده‌های طولانی سبک کنید. ملاحظه می‌کنید که اثر سجده تا چه حد است؟ گاهی برای انسان مقدور نیست در نمازهای واجب، سجده‌های طولانی داشته باشد؛ اما اصل سجده کردن چه در نماز، چه غیرنماز امری مطلوب و اثربخش است. هر گاه انسان از شر «خود» رهایی یافت دیگر چیزی او را نمی‌رنجاند.
آیت‌الله جوادی آملی
ادامه مطلب
شش صورت نورانی که انسان را در قبر همراهی می‌کند
شش صورت نورانی که انسان را در قبر همراهی می‌کند
برزخ همان عالم قبر است، از معصوم (ع) سؤال می‌کنند که برزخ از کجا شروع می‌شود؟ می‌فرماید: «منذ القبر» لحظه‌ای که انسان وارد قبر می‌شود وارد برزخ شده است. آنچه به عالم مثال برمی‌گردد انسان در برزخ آن را می‌بیند اما باطن عقلی عبادات را در مافوق برزخ می‌بیند.
ابوبصیر که از شاگردان معروف امام باقر و امام صادق (ع) است نقل می‌کند:
«اذا ماتَ عَبدُ المُؤمِنِ دَخَلَ مَعَهُ فِی قَبرِهِ سِتَّةَ صُوَرٍ...» وقتی بنده مؤمن از دنیا رفت، 6 صورت نورانی به همراه او وارد برزخ و قبر می‌شوند، این 6 صورت او را از آسیب‌ها از 6 جهت محافظت می‌کنند، آن کس که طرف راست این بنده مؤمن قرار گرفته در معرفی خود می‌گوید: من نمازم.
باطن نماز یعنی همین صورت نورانی که در قبر، طرف راست نمازگزار قرار می‌گیرد و می‌توان او را در برزخ دید و با او سخن گفت و از او شفاعت طلبید، نماز نمونه است، همه عبادات بر همین منوال است.
سپس آن صورتی که طرف چپ او قرار گرفته می‌گوید: من زکات هستم. زکات تنها مربوط به مال نیست بلکه انسان موظف است زکات هر نعمت خدادادی را بپردازد، هیچ نعمتی بی‌مسئولیت نیست، در روایات آمده است: زکات هر نعمت خدادادی را بپردازد، هیچ نعمتی بی‌مسئولیت نیست، در روایات آمده است: «زَکَاةُ الْعِلْمِ تَعْلِیمُهُ مَنْ لَا یَعْلَمُه»: زکات دانش، آموختن آن به کسانی است که نمی‌دانند. «زکاةُ الجمالِ العِفافُ» زکات نعمت زیبارویی عفت و پاکدامنی است. «زکاة الشّجاعة الجهاد فی سبیل الله»زکات نعمت شجاعت، جهاد در راه خداست و ... .
همه این‌ها از مصادیق زکات است و اگر زکات نعمت پرداخته زکات به صورت نورانی در قبر به پرداخت‌کننده خود کمک می‌کند و او را آسیب و حادثه محافظت می‌کند.
صورتی که در قبر روبروی بنده مؤمن ایستاده می‌گوید من روزه هستم سرّ مثالی روزه‌ای که برای رضای خدا گرفته می‌شود به صورت شخصی نورانی در قبر جلوه می‌کند و آن صورت نورانی که پشت سر او است و از پشت وی را حمایت می‌کند می‌گوید من حج و عمره هستم.
در مراسم حج، امام سجاد (ع) در صحرای عرفات به شخصی فرمودند: تعداد حاجیان را چقدر تخمین می‌زنی؟ راوی رقم زیادی را گفت، سپس عرض کرد: حاجیانی که برای خدا از ثروت خود گذشتند و با ضجه و ناله خدا را می‌خوانند. امام فرمود: چقدر ضجه و ناله فراوان است و حاجی کم! گفت: همه حاجی هستند آیا این تعداد کم است؟ آنگاه حضرت، باطن افراد را به وی نشان داد دید سرزمین وسیع عرفات پر است از خوک و بوزینه! و در بین این‌ها تنها چند نفر انسان هستند.
هر کس باطنی دارد که با باطن اعمال او متحد است؛ عامل با عمل خود متحد است و هر کس با نیت خود محشور می‌شود، امام صادق (ع) فرمود: «یَحْشُرُ النَّاسَ عَلَی نِیَّاتِهِمْ» امامان معصوم (ع) باطن افراد را می‌بینند و احیاناً به دیگران هم نشان می‌دهند.
اما آن نوری که پایین پای اوست می‌گوید: من نیکی‌های هستم که تو به برادران مؤمن روا داشتی، خیری که به دیگران رساندی. آنگاه این پنج نفر که خود را معرفی کردند از آن کس که بالای سر مؤمن ایستاده سؤال می‌کنند که تو کیستی که از همه ما نورانی‌تر هستی؟ می‌گوید: من ولایت خاندان پیغمبرم، محبت علی و اولاد علی به این صورت جلوه می‌کند، پیروی از آنها به این شکل مجسم می‌شود که از همه نورانی‌تر است و بالای سر مؤمن بر او اشراف دارد. وقتی انسان تشنه اهل بیت (ع) بود نه علاقه‌مند صوری، با آنها محشور می‌شود.
آیت‌الله جوادی آملی
ادامه مطلب
زیورهای خویش را به هنگام عبادتت برگیر
زیورهای خویش را به هنگام عبادتت برگیر
رسول خدا (ص) : «مَنِ اتَّقَى عَلَى ثَوْبِهِ فِی صَلَاتِهِ فَلَیْسَ لِلَّهِ اکْتَسَى» کسی که دو لباس تمیز و مندرس دارد و در نماز از لباس‌های مندرس و کهنه خود استفاده می‌کند او برای خدا لباس نپوشیده، برای خلق خدا لباس می‌پوشد، یا اگر لباس تمیز پوشیده ولی برای اینکه لباسش غبار نگیرد و آلوده نشود نماز را به تأخیر می‌اندازد یا (معاذالله) نمی‌خواند، معلوم می‌شود او برای خدا لباس نپوشیده است. خداوند می‌فرماید: «یَا بَنِی آدَمَ خُذُواْ زِینَتَکُمْ عِندَ کُلِّ مَسْجِدٍ»: ای فرزندان آدم! زیورهای خویش را به هنگام عبادتت برگیرند.
بیانات آیت‌الله جوادی آملی
ادامه مطلب
درباره وبلاگ
آرشیو ماهانه
آرشیو موضوعی
آمار وبلاگ
دیگر امکانات
دستور آسان نماز شب از زبان حجت الاسلام عالی وصیت شهدا