آیا کمال نماز به تشهد است و کمال تشهد به صلوات است؟

بر این اساس، اینکه کمال نماز به صلوات است، در روایت وجود داشته و نیز میدانیم که تنها صلوات واجب در نماز در تشهد انجام میپذیرد:
در همین راستا، با استفاده از کتابهایی که درباره اسرار نماز نگاشته شده، درباره ارتباط میان تشهد و صلوات در آن با کمال نماز، چند نکته بیان میشود:
یک. نمازگزار با خواندن تشهد به مبدأ و اصل دین برمیگردد؛ یعنی به کلمه توحید چنگ میاندازد، و به وحدانیت پروردگار گواهى میدهد، بر عبودیت و رسالت پیامبر اسلام(ص) گواهى میدهد، و بر او و آل او درود میفرستد. به دیگر سخن؛ نمازگزار با این تکرار شهادتین، عهدش را با خدا تجدید میکند؛ زیرا این عمل، پایه و اساس مراتب عبادت و اولین وسیله براى تقرّب به خداست، و با درود بر رسول خدا و آل او امید این را دارد که در مقابل این درود و صلوات، آنحضرت به او پاسخ گوید که اگر یکمرتبه مورد صلوات و درود آنحضرت قرار گیرد رستگار خواهد شد.
دو. صلوات بر پیامبر اسلام(ص) میبایست همچون نماز براى خدا باشد؛ زیرا نماز عبارت از خدمت و عبودیت و میل و رغبت از سوى بنده نسبت به پروردگار است، و اظهار این امور نسبت به خداى متعال با انجام نماز است که تحقق مییابد. همچنین صلوات بر پیامبر(ص) عبارت از خدمت و تواضع و میل و رغبت به محضر آن بزرگوار است و صورت تمام اینها در همان طلب صلوات براى او از خداوند متعال نهفته است.
سه. صلوات پیامبر خدا(ص) در نماز، بیانگر این است که طاعت او همان طاعت پروردگار است؛ زیرا آنحضرت پس از ذات اقدس حق، ولىّ نعمتهاى خداوند بر بندگان، و واسطه فیض اقدس حضرت حق، و خلیفه خدا، و باب الله، و وجه اللهی است که اولیای خدا رو سوى آن میکنند، و پس از آنحضرت امامان معصوم(ع) باشند، قرار دارند.[2]
چهار. بنابراین، با توجه به اینکه نماز بدون پذیرش توحید و نبوت معنایی ندارد میتوان گفت که تشهد عصاره نماز است و با توجه به اینکه صلوات بر محمد و آل محمد، انعکاسی عملی از اعتقاد عمیق انسان به توحید، نبوت و امامت است، میتوان آن را نقطه کمالی برای شهادتین دانست. چنانکه برخی از عرفای مسلمان گفتهاند: «تشهد اشارت بدان است و آن نهایت مراتب ظهور است. و دیگر مراتب وجودى اظهارى است که صور حروف و کلمات از آن خواهد بود و نهایت آن ظهور قرآن جمعى است که محمد(ص) مظهر آن شده، و صلوات بدان اشارت است».[3]
ادامه مطلب
غیر از رکعت دوم نماز، آیا قنوت در رکعتهای دیگر هم سفارش شده است؟

امام باقر(ع) در این باره میفرماید: جایگاه قنوت در هر نمازی در رکعت دوم پیش از رکوع میباشد.[1]
در روایتی دیگر امام صادق(ع) میفرماید: قنوت نمازهای مغرب و عشاء و صبح در رکعت دوم است، امّا نماز وتر در رکعت سوم میباشد.[2]
گرچه در این روایت، قنوت نماز وتر در رکعت سوم اعلام شده است، امّا با توجه به اینکه نماز وتر یک رکعت است، باید گفت به دلیل پیوستگی تنگاتنگی که میان شفع و وتر وجود دارد، در این روایت این دو نماز در حقیقت یک نماز محسوب شده و طبیعتاً نماز وتر، سومین رکعت آن بشمار خواهد آمد.
ادامه مطلب
معنای نماز شفع چیست و آیا ارتباطی با شفاعت دارد؟

«شفاعت» نیز از ریشه «شفع» به معنای ضمیمه شدن دو چیز به یکدیگر است.[2]
برخی مفسّران در تفسیر شفاعت در آیه شریفه «مَنْ یَشْفَعْ شَفاعَةً حَسَنَةً یَکُنْ لَهُ نَصِیبٌ مِنْها وَ مَنْ یَشْفَعْ شَفاعَةً سَیِّئَةً یَکُنْ لَهُ کِفْلٌ مِنْها وَ کانَ اللَّهُ عَلى کُلِّ شَیْءٍ مُقِیتاً»[3] گفتهاند: اصل شفاعت از شفع است که به معناى جُفت و ضد وتر میباشد؛ زیرا در حقیقت کسى که براى دیگرى وساطت میکند، خود را رفیق و دوم او قرار داده است.
ادامه مطلب
گردان عاشورایی
گردان عاشورایی
🍃 در «بهمنشیر» سردی هوا تا حدی بود که سرما تا مغز استخوان نفوذ میکرد. چند روز در روشنی هوا در بهمنشیر غواصی کردیم و بعدش همه آموزشها به تاریکی شب منتقل شد. نماز مغرب و عشا را که میخواندیم، شام مختصری میخوردیم و میزدیم به آب.
🍃 دو طرف بهمنشیر غواصی میکردیم و آموزش میدیدیم. یک ساعت مانده به نماز صبح کارمان تمام میشد؛ آنوقت در مسجد گردان جای سوزن انداختن نبود. گردان 410 به نماز شب میایستاد. اگر ناآشنا بودی، گمان میکردی نماز جماعت میخوانند. حاج احمد در انتهای مسجد جای مخصوص به خود داشت.
🍃 فرش را کنار میزد و روی خاکها مینشست، گردن کج میکرد و نماز شب میخواند. انگارنهانگار این همان آدمی است که تا ساعتی قبل با آن هیبت مردانه کنار ساحل قدم میزد و ضعفهایمان را تذکر میداد.
دعا، زیارت و نماز شب برنامة اصلی کارمان بود. وقتمان را با نماز اول وقت تنظیم میکردیم. حاج احمد روی نماز شبِ نیروها حساس بود. افتخار میکرد همه گردانش نماز شب میخوانند. خودش هم مقید بود.
📚 عباس هاشمیان، نماز، ولایت، والدین، ص46ـ48.
ادامه مطلب