راههای کسب اخلاص در نماز چیست؟(قسمت اول)
راههای کسب اخلاص در نماز چیست؟(قسمت اول)
1. تقویت توحید
كوتاهترين راه عقلى براى رسيدن به اخلاص، تقويت توحيد افعالی در دل مىباشد. يعنى، انسان باور كند كه فاعل و منشأ اثر در عالم جز خداوند نيست «لا مُؤثّرَ فِى الوُجودِ اِلا اللَّه» و رزق، منع، غنا، فقر، مرض، سلامتى، ذلت، عزت، زندگى، مردن، همه در دست خداوند است و هر آنچه در جهان هست مقهور امر حاكم بىشريك مىباشد، ديگر دل به ديگران نمىبنديم و خودنمايى در مقابل ديگران برايمان لذتى نخواهد داشت. زيرا ريشه «ريا» يا طمع در مال و منافع ديگر انسانها است، و يا محبت و دوست داشتن مدح و ستايش انسانها و يا كراهت از مذمت و ملامت مردم است.
2. يقين به مبدا و معاد
همه ما به خدا و روز قيامت ايمان داريم ولي اين اعتقاد به مرز يقين نرسيده است. اگر ايمان خود را به مرز يقين برسانيم ديگر اعمال خود را براي هيچكس غير از خداوند انجام نخواهيم داد.
اميرالمومنين عليه السلام مي فرمايند: « اخلاص به دنبال يقين می آید» و همچنین می فرمایند: « اخلاص آدمي به ميزان استحكام دينداري اوست» .
ادامه دارد...
ادامه مطلب
نماز خوب خواندن، خیلی ساده است!!
نماز خوب خواندن، خیلی ساده است!!
حالا چکار کنیم که عظمت خداوند در قلب ما بنشیند؟ راهش «رعایت ادب در مقابل خداوند» است و اولین جایی که باید ادب را در مقابل خداوند رعایت کنیم سر نماز است. در واقع نماز رعایت ادب در پیشگاه پروردگار عالم است، کما اینکه ادب اولین امری است که یک عبد در مواجهه با مولا باید تمرین کند و فرا بگیرد. لذا امام زینالعابدین(ع) لزوم رعایت ادب در نماز را اینگونه بیان میفرماید: «حقّ نماز این است که بدانی، نماز وارد شدن بر خداوند متعال است و تو در نماز، در پیشگاه خداوند ایستادهای، پس وقتی این را دانستی، باید همچون بندهای ذلیل و حقیر، راغب و راهب، امیدوار و بیمناک، بینوا و باتضرع باشی، و به احترام کسی که در مقابلش ایستادهای با آرامش و وقار بایستی.»
نماز خوب خواندن، خیلی ساده است. مدتی سعی کن سر نماز رعایت ادب کنی، به تدریج خواهی دید که خدا چه عشقی از خودش به دل تو خواهد انداخت. مدتی در بارگاه ربوبی ادب را رعایت کن، خدا کمکم معرفتی به تو عنایت خواهد کرد که قابل وصف نیست. فعلاً مؤدبانه نماز خواندن را یاد بگیر، تا انشاءالله توفیق نماز خواندن عارفانه و عاشقانه را هم پیدا کنی.
اینکه انسان از خشیت الهی رنگ چهرهاش درِ خانه خدا بپرد، کار سادهای نیست. از بس با خدا فاصله داریم، خیلی که هنر کنیم، فقط گاهی دلمان برای او تنگ میشود. خشیت داشتن، کار عارفان نسبت به حضرت حق است و انسان وقتی نماز امیرالمؤمنین(ع) را در نظر میگیرد، دیگر از خودش ناامید میشود که نماز عاشقانه بخواند. ما برای اینکه نماز خوب خواندن را شروع کنیم و یاد بگیریم، باید جلوی پای خودمان را نگاه کنیم و ببینیم ما چقدر میتوانیم قدم برداریم، و البته هر از گاهی به قلهها نگاه کنیم.
ما اگر بخواهیم در نمازمان یک قدم به جلو برداریم، قدم اول نماز مؤدبانه است. نماز مؤدبانه خواندن یعنی چه؟ یعنی موقع نماز بگویی: «خدایا، اگر من حال دارم یا ندارم، اگر عشق به تو دارم یا ندارم، اگر از تو میترسم یا نمیترسم، اگر زورم میآید نماز بخوانم یا زورم نمیآید، به هر حال من باید ادب را رعایت کنم.»
نماز، ذلیل شدن درِ خانه خداوند متعال است. در مراحل ابتدایی، نباید گفت نماز عشقبازی با خداست، برای ما زود است. میترسم یکوقت حال عشقبازی با خدا را نداشته باشی و به نماز بیاحترامی کنی. در حالی که نماز، ادبش خیلی مهم است.
نماز در درجۀ اول عشقبازی نیست، بلکه رعایت کردن ادب است. اولین قدم در رعایت ادب چیست؟
ادامه مطلب
راههای کسب اخلاص در نماز چیست؟
راههای کسب اخلاص در نماز چیست؟
تقویت توحید
كوتاهترين راه عقلى براى رسيدن به اخلاص، تقويت توحيد افعالی در دل می باشد. يعنى، انسان باور كند كه فاعل و منشأ اثر در عالم جز خداوند نيست «لا مُؤثّرَ فِى الوُجودِ اِلا اللَّه» و رزق، منع، غنا، فقر، مرض، سلامتى، ذلت، عزت، زندگى، مردن، همه در دست خداوند است و هر آنچه در جهان هست مقهور امر حاكم بىشريك مىباشد، ديگر دل به ديگران نمىبنديم و خودنمايى در مقابل ديگران برايمان لذتى نخواهد داشت. زيرا ريشه «ريا» يا طمع در مال و منافع ديگر انسانها است، و يا محبت و دوست داشتن مدح و ستايش انسانها و يا كراهت از مذمت و ملامت مردم است.
يقين به مبدا و معاد
همه ما به خدا و روز قيامت ايمان داريم ولي اين اعتقاد به مرز يقين نرسيده است. اگر ايمان خود را به مرز يقين برسانيم ديگر اعمال خود را براي هيچكس غير از خداوند انجام نخواهيم داد.
اميرالمومنين عليه السلام مي فرمايند: « اخلاص به دنبال يقين می آید» و همچنین می فرمایند: « اخلاص آدمي به ميزان استحكام دينداري اوست» .
ياس از مردم
همه انسان ها در توصيف قرآن آنقدر ناتوان هستند که: « هرگز نمىتوانند مگسى بيافرينند، هر چند براى اين كار دست به دست هم دهند! و هر گاه مگس چيزى از آنها بربايد، نمىتوانند آن را باز پس گيرند!»
بنابراين براي دست يابي به اخلاص بايد مردم قطع اميد كرد. حضرت علي عليه السلام مي فرمايد: « نا اميد بودن از مردم، اولین قدم برای اخلاص است»
توجه به عواقب ریا
يكى از راههاى علاج ريا، توجه به آثار و عقوبات آن است كه مىتواند مانع به وجود آمدن و رشد اين صفت زشت شود.
پيامبراكرم (صلى الله عليه وآله) فرمودند: «رياكار در قيامت با چهار نام صدا زده مىشود: اى كافر! اى فاجر! اى حيلهگر! اى زيانكار! عملت نابود شد و اجرت باطل گشت! پاداش خود را از كسى بخواه كه عملت را براى او انجام دادى!»
مقابله با هوای نفس
حضرت على (عليه السلام) فرمودند: «چگونه توانايى بر اخلاص دارد كسى كه هواى نفس بر او غالب است.» لذا اگر کسی می خواهد نمازی خالصانه اقامه نماید باید با هوای نفسانی خویش مبارزه نماید.
محدود نمودن دامنه آرزوهای دراز
حضرت على (عليه السلام) فرمودند: « كم كن آرزوهایت را تا عمل هایت خالص شود. »
-« سَبَبُ الْإِخْلَاصِ الْيَقِينُ» ؛ (تصنيف غرر الحكم و درر الكلم، ص 62)
-« عَلَى قَدْرِ قُوَّةِ الدِّينِ يَكُونُ خُلُوصُ النِّيَّة» ؛ (تصنيف غرر الحكم و درر الكلم، ص 93)
- « لَنْ يَخْلُقُوا ذُباباً وَ لَوِ اجْتَمَعُوا لَهُ وَ إِنْ يَسْلُبْهُمُ الذُّبابُ شَيْئاً لا يَسْتَنْقِذُوهُ مِنْه» ؛ (حج : 73)
-« أَوَّلُ الْإِخْلَاصِ الْيَأْسُ مِمَّا فِي أَيْدِي النَّاسِ» ؛ (تصنيف غرر الحكم و درر الكلم، ص 198)
- محمد رضا رضوان طلب، پرستش آگاهانه، ستاد اقامه نماز، 1375 ش، دوم، ص 114
- قرآن در آيات متعددى به نكوهش رياكار مىپردازد و او را بىبهره و زيانكار معرفى مىكند: (بقره : 264 ؛ نساء : 38 و 142 ؛ انفال : 47 و ماعون : 6و7.)
- (ثواب الأعمال و عقاب الأعمال ؛ النص ؛ ص255)
- «كَيْفَ يَسْتَطِيعُ الْإِخْلَاصَ مَنْ يَغْلِبُهُ الْهَوَى» ؛ (تصنيف غرر الحكم و درر الكلم، ص 306)
-« قَلِّلِ الْآمَالَ تَخْلُصْ لَكَ الْأَعْمَال» ؛ (تصنيف غرر الحكم و درر الكلم، ص 155)
- سعید شمس، پرسمان قرآني نماز، سبط اكبر، پاييز 1387ش، سوم، ص 203
ادامه مطلب
فواید حضور قلب در نماز چیست؟
فواید حضور قلب در نماز چیست؟
برخی از فواید حضور قلب عبارتند از:
ادب در برابر پرودگار
حضرت علي عليه السلام فرمودند: « مرد بايد در نماز خود خاشع باشد، پس وقتي قلبش برای خدا خاشع شد، اعضاء و جوارحش نيز خاشع می شود و با چيزي (در حال نماز) بازي نمي كند.»
قبولي نماز
رسول خدا (ص) فرمودند: «خداوند نماز بنده اي را كه قلبش همراه بدنش در نماز حاضر نيست قبول نمي كند.»
بخشش گناهان
رسول خدا (ص) فرمودند: « كسي كه دو ركعت نماز بخواند و قلب خود را به چيزي از امور دنيا مشغول نكند، خداوند گناهانش را مي آمرزد.»
همچنین فرمودند: «هنگامي كه انسان براي نماز مي ايستد، اگر همه توجه اش و قلبش به سوي خدا باشد، در حالي نمازش تمام مي شود، كه مثل روزي است كه پاك به دنيا آمده.»
استجابت دعا
رسول خدا (ص) فرمودند: « كسي كه نماز مي خواند، در حال نماز هيچ چيز از امور دنيايي به يادش نيايد (فقط خداوند در نظرش باشد)، در اين صورت هر چيزي از خداوند بخواهد، به او عطا مي كند.»
شستشوی گناهان
رسول خدا (ص) فرمودند: «مثَل نماز و اعمال آدم مثل مردي است كه در خاك بغلتد آن چنان كه سراپايش را خاك و كثافات فراگيرد، سپس به طرف آبگيري كه آبش پاك است برود و در آن غسل نمايد و خود را شست و شو دهد و خاك و كثافات را از خود دور كند. اين چنين است نماز پنجگانه، زماني كه بنده با حضور قلب خدا را عبادت كند، كثافات گناه از وي شسته مي شود.»
محبوبیت
امام صادق (ع) فرمودند : «هيچ مومني نيست كه با قلب خود در نمازش به سوي الله برود، مگر اينكه خداوند با همه الطافش به او رو مي آورد و بعد از آن قلوب همه مومنين هم از راه مهرباني به سوي او رو مي آورد.»
خشوع ؛ در واقع حضور قلب توأم با تواضع و ادب و احترام است. رسول خدا ( صل الله عليه و آله ) در پاسخ اینکه : « خشوع چيست؟» فرمودند: « فروتني و خاكساري در نماز و اينكه بنده با تمام قلبش به سوي خدا برود....»
- (بحار الأنوار (ط - بيروت) ؛ ج81 ؛ 264 )
- (مستدركالوسائل، ج 4، ص 109)
- (بحارالأنوار، ج 81، ص 249)
- (بحارالأنوار، ج 81، ص 261)
- (مستدركالوسائل، ج 4، ص 105)
- (مستدركالوسائل، ج 3، ص 91)
- (وسائلالشيعة، ج 5، ص 475)
- (وسائلالشيعة، ج 5، ص 471)
ادامه مطلب