قرآن و جنبه هاي عبادي مسجد
قرآن و جنبه هاي عبادي مسجد
در قرآن، هر جا سخن از مسجد به ميان آمده، جنبه هاي عبادي آن به عنوان نقش اوليه و بنيادين اين جايگاه مقدس، مورد تأكيد قرار گرفته است. خداوند بزرگ مي فرمايد:
و مساجد ويژه خداست. پس هيچ كس را با خدا مخوانيد. (جن: 18)
و در آيه ديگر مي فرمايد:
پروردگارم بر دادگري فرمان داده است و اينكه در هر مسجدي روي خود را مستقيم (به سوي قبله) كنيد و در حالي كه دين خود را براي او خالص گردانيده ايد وي را بخوانيد. همان گونه كه شما را پديد آورد و به سوي او باز مي گرديد. (اعراف: 29)
اين آيه به روشني مي فهماند كه مسجد، كانون پرستش خالصانه است. خداوند بزرگ در جايي ديگر، مسجد را جايگاهي معرفي مي كند كه در آن نام خداوند فراوان برده مي شود.
و مساجد يذكر فيها اسم الله كثيرا؛ و مساجدي كه نام خدا در آن ها بسيار برده مي شود. (حج: 40)
با توجه به آيه هاي 36 و 37 سوره نور نيز مسجد، پايگاه تجمع مرداني است كه صبح و شام در آن جا به تسبيح و عبادت مشغولند و هيچ تجارت و معامله اي آنان را از ياد خداوند باز نمي دارد.
پس مسجد نخست، كانون عبادت و نماز و راز و نياز مؤمنان با خداست. از همين رو، قرآن كريم كساني كه مردم را از ياد كردن خدا در مسجد باز مي دارند، از ستم پيشه ترين انسان ها به شمار مي رود.[1]
[1] . بقره: 114.
سبطین
ادامه مطلب
خواص نمازاز نظر قرآن
خواص نماز در نظر قرآن
( والذين هم لأماناتهم و عهدهم راعون ) ; [1] آنان كه امانتهاى خود را ـ چه مالى و چه غير مالى ـ رعايت مىكنند و تعهداتى را كه دارند ـ چه بين خود و خدا و چه بين خود و ديگران ـ عمل مىكنند. خدا آن قدر به ما نزديك است كه به ما مىفرمايد با من عهد ببنديد، مرا طرف معامله خود قرار بدهيد.
( والذين هم بشهاداتهم قائمون ) [2] كسانى كه در شهادتهاى خود ايستادگى كنند; اگر به وحدانيت حق شهادت مىدهند، مىايستند; اگر به رسالت حق شهادت مىدهند مىايستند; اگر در ديگر مسائل حقوقى به حق شهادت مىدهند، ايستادگى مىكنند; اهل ايستادگى و اهل قياماند.
( والذين هم على صلاتهم يحافظون ) [3] نمازگزاران كسانى هستند كه مواظب نماز خويشتناند، همه اوقات نماز را حفظ مىكنند.
( اولئك فى جنات مُكرمون ) ; [4] «اينان در بهشت از كرامت الهى برخوردارند.» [5]
[1] - سوره معارج، آيه 32 ـ 35.
[2] -سوره معارج، آيه 33.
[3] - سوره معارج، آيه 34.
[4] - سوره معارج، آيه 35.
[5] - اسرار عبادات ، عبدالله جوادى آملى، ص 41.
ادامه مطلب
آثار تربيتي نماز از ديدگاه قرآن
آثار تربيتي نماز از ديدگاه قرآن
در اوصاف مصلين و نماز گزاران حقيقي, قرآن چنين مي فرمايد:
نماز گزاراني که بر نماز مدامت دارند, و در اموال خود حقوقي معلوم ومسلم براي سائل و محروم مقرر کرده اند , و روز قيامت را باور دارند, و از عذاب پروردگار خود ترسانند چون که عذاب خداوند غير مامون است نمازگزاران مردمي هستند که مسلط بر شهوات و حافظ فروج خويش هستند, مگر از زنان و کنيزان ملکي خويش که در اين صورت ملامتي به هيچ وجه شامل آنان نمي شود و هر کس سواي اين طريقه رابجويد, آنان از حدود الهي و از مرز شريعت متجاوزند نماز گزاراني که رعايت کننده امانات و حافظ پيمان خويشند و آنان که اداي شهادت مي کنند حافظ نمازهاي خود مي باشند, آنان در بهشت گرامي هستند و با حرمت و مکرمت هر چه بيشتر پذيرايي مي گردند.
نماز در تمام اديان بوده است
قبل از حضرت محمد صلى الله عليه وآله در آئين حضرت عيسى هم نماز بوده كه قرآن از زبان او نقل مى كند كه خداوند مرا به نماز سفارش كرده است: «واوصانى بالصلوة» (مريم، آيه 31) وقبل از او موسى بوده كه خداوند به او خطاب مى كند: «اقم الصلوة لذكرى» (طه، آيه 14) و قبل از موسى پدر زن او حضرت شعيب بوده كه نماز داشته است: «يا شعيب اصلاتك تأمرك» (هود، آيه 87) و قبل از همه آنها ابراهيم بوده كه از خداوند براى خود و ذريّه اش توفيق اقامه نماز را مى خواند: «ربّ اجعلنى مقيم الصلوة و من ذريّتى» (ابراهيم، آيه 40)
و اين لقمان است كه به فرزندش مى گويد:
«يا بنىّ اقم الصلوة و أمربالمعروف و انه عن المنكر» (لقمان، آيه 17)
پسر من نماز را بپا دار و امر به معروف و نهى از منكر كن.
جالب آن است كه معمولاً در كنار نماز سفارش به زكات مى شود ولى از آنجا كه نوجوان معمولاً پول ندارد، در اين آيه در كنار نماز به جاى زكات به امر به معروف ونهى ازمنكر سفارش شده است.
هيچ عبادتى به اندازه نماز تبليغات ندارد
در هر شبانه روز پنج نماز واجب داريم ودر هرنمازى سفارش به اذان واقامه شده است. در اين دو نداى آسمانى جمعاً:
بيست مرتبه «حىّ على الصلوة»
بيست مرتبه «حىّ على الفلاح»
بيست مرتبه «حىّ على خيرالعمل»
و ده مرتبه «قد قامت الصّلوة» مى گوئيم.
با توجّه به اينكه مراد از «فلاح» و «خيرالعمل» در اذان همان نماز است، هر مسلمانى در هر شبانه روز هفتاد مرتبه با كلمه «حىّ» به خود و ديگران، تلقين شتاب به سوى نماز مى كند و براى انجام هيچ عبادتى اين همه هياهو و تشويق وارد نشده است. به خصوص كه سفارش شده اذان را بلند بگوئيد و با صداى زيبا بگوئيد.
اذان، شكستن سكوت است، اذان، يك دوره ايدئولوژى و تفكّرات ناب اسلامى است،
اذان، سرود مذهبى است با عباراتى كوتاه و پرمحتوا،
اذان، هشدار به غافلان است، اذان، نشانه باز بودن جوّ مذهبى است و اذان، نشانه حيات معنوى است.
سبطین
ادامه مطلب
برترين عمل از منظر امام رضا(ع)
برترين عمل از منظر امام رضا(ع)
از منظر امام رضا(ع) هيچ عملي برتر و ارزشمندتر از نماز نيست، چرا که بهترين و ميانبرترين راه براي رسيدن به قرب الهي است. امام رضا(ع) همواره ميفرمود: «الصّلاة قربان کل تقيٍّ؛(1) نماز هر انسان پارسائي را به خداوند نزديک ميکند.» به همين جهت آن حضرت به ابراهيم بن موسي فرمود: «لاتؤخرنّ الصّلوة عن اوّل وقتها الي آخر وقتها من غير علّةٍ عليک، ابدأ باوّل الوقت؛(2) انجام نماز را بدون علت از اول وقت آن تأخير نينداز، هميشه در اول وقت آن شروع کن!»
امام هشتم(ع) خود نيز چنين بود و به هيچ قيمتي فضيلت نماز اول وقت را از دست نميداد حتي در مهمترين جلسات سياسي و علمي امام به نماز اول وقت اهميت ميداد. روايت زير نشانگر اين واقعيت است:
به دستور مأمون، علماي برجسته از فرقههاي گوناگون در مجالس مناظره حاضر ميشدند و امام رضا(ع) با آنها مناظره و بحث ميکرد. در يکي از مجالس «عمران صابي» که از دانشمندان بزرگ بود، در مجلس حاضر شد و درباره توحيد با امام رضا(ع) وارد گفتگو گرديد در آن جلسه امام سؤالهاي او را با حوصله، متانت، استدلالهاي قطعي و روشن پاسخ داده و او را به سوي توحيد متمايل کرده بود هنگامي که بحث و مناظره به اوج خود رسيد و چيزي به تحول دروني آن دانشمند زبردست صابئين(3) نمانده بود حضرت رضا(ع) احساس کرد وقت اذان ظهر و هنگام نماز است. امام(ع) به مأمون فرمود: «الصّلاة قد حضرت؛ وقت نماز فرا رسيد.»
عمران صابي که به حقايقي دست يافته و از درياي دانش سرشار امام هشتم(ع) بهرههائي برده بود با التماس گفت: «يا سيّدي! لاتقطع عليّ مسألتي فقد رقّ قلبي؛ آقاي من! گفتگو و پاسخهاي خويش را قطع نکن دل من آماده پذيرش سخنان شما
است. امّا حضرت رضا(ع) تحت تأثير سخنان عاطفي و احساس برانگيز او قرار نگرفت و فرمود: عيبي ندارد نماز را ميخوانيم و دوباره به گفتگو ادامه خواهيم داد.
در اين حال امام و همراهان به اقامه نماز مشغول شدند حضرت بعد از اقامه نماز دوباره به گفتگو ادامه داده و پاسخهاي روشنگرانه خويش را ارائه نمود.(4)
با توجه به اين روايت که در کتابهاي معتبر روائي و تاريخي آمده است براي اقامه نماز در اول وقت هيچگونه عذري را براي افراد عادي و مسئولين حکومت اسلامي باقي نميگذارد و پيروان آن حضرت نبايد از اين حقيقت چشم پوشي کرده و به بهانه هاي مختلف آنرا سهل بشمارند.
1. من لايحضره الفقيه، ج 1، ص 210.
2. بحارالانوار، ج 49، ص 49.
3. صابئين گروهي هستند که خود را پيرو حضرت يحيي ميدانند و به دو دسته موحد و مشرک تقسيم شدهاند گروهي از آنان ستاره پرست هستند. مرکز آنان قبلا شهر حرّان عراق بود ولي امروزه در اهواز و بعضي مناطق ديگر به سر ميبرند. آنها طبق باورهاي خود در کنار نهرهاي بزرگ زندگي ميکنند.
4. توحيد صدوق، ص 434؛ حياة الامام رضا(ع)، ج 1، ص110.
ادامه مطلب
درباره وبلاگ
آرشیو ماهانه
آرشیو موضوعی
آمار وبلاگ
دیگر امکانات
دستور آسان نماز شب از زبان حجت الاسلام عالی وصیت شهدا