برترين عمل از منظر امام رضا(ع)

از منظر امام رضا(ع) هيچ عملي برتر و ارزشمندتر از نماز نيست، چرا که بهترين و ميانبرترين راه براي رسيدن به قرب الهي است. امام رضا(ع) همواره مي‏فرمود: «الصّلاة قربان کل تقيٍّ؛(1) نماز هر انسان پارسائي را به خداوند نزديک مي‏کند.» به همين جهت آن حضرت به ابراهيم بن موسي فرمود: «لاتؤخرنّ الصّلوة عن اوّل وقتها الي آخر وقتها من غير علّةٍ عليک، ابدأ باوّل الوقت؛(2) انجام نماز را بدون علت از اول وقت آن تأخير نينداز، هميشه در اول وقت آن شروع کن!»
امام هشتم(ع) خود نيز چنين بود و به هيچ قيمتي فضيلت نماز اول وقت را از دست نمي‏داد حتي در مهمترين جلسات سياسي و علمي امام به نماز اول وقت اهميت مي‏داد. روايت زير نشانگر اين واقعيت است:
به دستور مأمون، علماي برجسته از فرقه‏هاي گوناگون در مجالس مناظره حاضر مي‏شدند و امام رضا(ع) با آن‏ها مناظره و بحث مي‏کرد. در يکي از مجالس «عمران صابي» که از دانشمندان بزرگ بود، در مجلس حاضر شد و درباره توحيد با امام رضا(ع) وارد گفتگو گرديد در آن جلسه امام سؤالهاي او را با حوصله، متانت، استدلالهاي قطعي و روشن پاسخ داده و او را به سوي توحيد متمايل کرده بود هنگامي که بحث و مناظره به اوج خود رسيد و چيزي به تحول دروني آن دانشمند زبردست صابئين(3) نمانده بود حضرت رضا(ع) احساس کرد وقت اذان ظهر و هنگام نماز است. امام(ع) به مأمون فرمود: «الصّلاة قد حضرت؛ وقت نماز فرا رسيد.»
عمران صابي که به حقايقي دست يافته و از درياي دانش سرشار امام هشتم(ع) بهره‏هائي برده بود با التماس گفت: «يا سيّدي! لاتقطع عليّ مسألتي فقد رقّ قلبي؛ آقاي من! گفتگو و پاسخهاي خويش را قطع نکن دل من آماده پذيرش سخنان شما
است. امّا حضرت رضا(ع) تحت تأثير سخنان عاطفي و احساس برانگيز او قرار نگرفت و فرمود: عيبي ندارد نماز را مي‏خوانيم و دوباره به گفتگو ادامه خواهيم داد.
در اين حال امام و همراهان به اقامه نماز مشغول شدند حضرت بعد از اقامه نماز دوباره به گفتگو ادامه داده و پاسخ‏هاي روشنگرانه خويش را ارائه نمود.(4)
با توجه به اين روايت که در کتابهاي معتبر روائي و تاريخي آمده است براي اقامه نماز در اول وقت هيچگونه عذري را براي افراد عادي و مسئولين حکومت اسلامي باقي نمي‏گذارد و پيروان آن حضرت نبايد از اين حقيقت چشم پوشي کرده و به بهانه ‏هاي مختلف آنرا سهل بشمارند.

1. من لايحضره الفقيه، ج 1، ص 210.
2. بحارالانوار، ج 49، ص 49.
3. صابئين گروهي هستند که خود را پيرو حضرت يحيي مي‏دانند و به دو دسته موحد و مشرک تقسيم شده‏اند گروهي از آنان ستاره پرست هستند. مرکز آنان قبلا شهر حرّان عراق بود ولي امروزه در اهواز و بعضي مناطق ديگر به سر مي‏برند. آنها طبق باورهاي خود در کنار نهرهاي بزرگ زندگي مي‏کنند.
4. توحيد صدوق، ص 434؛ حياة الامام رضا(ع)، ج 1، ص110.