سه تکبیر پایان نماز
برخی مردم هنگام گفتن سه تکبیر پایان نماز دست ها را روی ران می کشند و برخی دست ها را بر ران می زنند، کدامیک درست است؟
هر چند بسياري از نمازگزاران پس از سلام نماز، سه مرتبه با حرکت سر و يا احيانا تکان دادن مختصر دست و يا كشيدن دست بر روي ران و... نماز را خاتمه مي بخشند، اما چنين کيفيتي در روایات توصيه نشده است (البته حرام هم نيست!)
آنچه مورد توصيه روايات است، اين مي باشد: «مستحب است نمازگزار پس از اتمام نماز، سه مرتبه دست ها را بالا آورده و در همين حالات سه مرتبه الله اکبر هم بگويد؛ هم چنين به هنگام سلام بدون روي گرداندن از قبله به جانب راست توجه كند و اگر در سمت چپ او نيز كسي هست به سمت چپ نيز اشاره و سلام را تكرار كند و اگر نماز جماعت است يك سلام نيز به سمت جلو به سمت امام ادا نمايد.»
عروه الوثقي، ج 1، ص 540
مرکز تخصصی نماز
ادامه مطلب
فلسفه گفتن سه بار «الله اكبر» در پایان نماز چيست؟
فلسفه گفتن سه بار «الله اكبر» در پایان نماز چيست؟
ابتدا باید بدانیم که این تکبیرات مستحب است نه واجب و در خصوص علت استحباب اين عمل نيز امام صادق عليه السلام فرمودند: وقتي پيامبر صلي الله عليه و آله و سلم، مکه را فتح نمود، نماز جماعت ظهر را با اصحابش در کنار حجر الاسود اقامه کرد و آنگاه که سلام نماز را داد دستها را بلند کرد و سه مرتبه تکبير گفت و اين دعا را خواند « لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَحْدَهُ وَحْدَهُ أَنْجَزَ وَعْدَهُ وَ نَصَرَ عَبْدَهُ وَ أَعَزَّ جُنْدَهُ وَ غَلَبَ الْأَحْزَابَ وَحْدَهُ فَلَهُ الْمُلْكُ وَ لَهُ الْحَمْدُ يُحْيِي وَ يُمِيتُ وَ هُوَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ »
پس رو به يارانش فرموده و خطاب کردند: اين تکبير و اين دعا را پس از هر نماز واجب بخوانيد و ترک نکنيد، که هر کس چنين عملي را پس از سلام نماز انجام دهد شکر واجبي را ادا کرده شکر الهي بابت تقويت اسلام و مسلمانان بر کفر و الحاد است.» (1)
برخي علما فرموده اند: هر یک از این سه تکبير اذعان يک مرحله از سه نوع توحيد الهي است: توحيد در خالقيت (توحيد افعالي، توحيد ذات خدا، توحيد در اسماء و صفات) و نمازگزار با هر تکبير زبان به اعتراف مي گشايد. (2)
__________________
(1) (وسائلالشيعة، ج 6، ص 452)
(2)برداشت و اقتباس آزاد از آداب نماز، مرحوم امام خميني (ره)، 377
مر کز تخصصی نماز
ادامه مطلب
چرا خداوند انسانها را در «ايّاكَ نَعْبُدُ و ايّاكَ نَسْتَعين» نماز مجبور به دروغ می كند؟
با اين كه خدا دروغ را نمى پسندد انسانها را در «ايّاكَ نَعْبُدُ و ايّاكَ نَسْتَعين» نماز مجبور به دروغ می كند؟
در بسياري از آیات و دعاهاى توصیه شده معصومین، علاوه بر جنبه تحميد و تسبيح و ذكر و تضرّع و عرض حاجت، جنبه هاى آموزشى، عرفانى و تربيتى در آن لحاظ شده است. همچنین در بسيارى از ادعيه بُعد تربيتى بيشتر از ساير ابعاد است.
اين جملات گرچه به صورت خبری است ولى در واقع از مقوله انشاء می باشد. يعني اين كلمات را بدين قصد می گوييم كه بايد اينچنين باشيم نه اينكه من اينچنين هستيم.
جمله «ايّاكَ نَعْبُدُ و ايّاكَ نَسْتَعين» نيز به همين صورت مي باشد يعني در قالب اخبار با پيامى همراه است كه آن پيام جنبه انشايى و ايجابى دارد. يعنى: اى نمازگزار بايد اينچنين باشى، پس بكوش تا به اين مرحله از عبوديت نائل شوى.
از همين رو امام رضا عليه السلام در تفسير «ايّاكَ نَعْبُدُ و ايّاكَ نَسْتَعين» مي فرمايد:
با عبارت «إِيَّاكَ نَعْبُدُ» بنده رغبت و تقرّب خود به خدا را بيان كرده و نيز خبر مىدهد از اخلاص عمل فقط براى خالق نه ديگرى و با عبارت«إِيَّاكَ نَسْتَعِينُ» بنده از خدا تقاضا مىكند كه توفيق و عبادتش را زياد كرده و نعمتها و نصرتش را خالق نسبت به او ادامه دهد.
همان گونه كه ملاحظه مي نمائيد امام بيشتر جنبه ايجابي آن را لحاظ نموده و اينكه بنده با بيان اين جملات به دنبال زياد شدن توفيق و عبادتش مي باشد نه اينكه به دروغ مطلبي را بيان كرده باشد.
مرکز تخصصی نماز
ادامه مطلب
فلسفه قیام در نماز چیست؟
فلسفه قیام در نماز چیست؟
حاج میرزا جواد ملکی تبریزی در بیانی زیبا می فرمایند: «حقیقت قیام عبارت از ایستادن در پیشگاه پروردگار برای اداء حق عبودیت و بندگی او ... و بداند که در فردای قیامت او را در پیشگاه ذات اقدس خود ایستادنی است که چگونگی آن را این ایستادن تعیین می کند و لذا سزاوار است که انسان آن چه در توان دارد در تصحیح قیام نماز خود، به کارگیرد... .» (1)
__________________
(1)حاج میرزا جواد ملکی تبریزی، اسرار الصلوه، انتشارات پیام آزادی، 1363، ص 323
مرکز تخصصی نماز
ادامه مطلب