نمازگزاران واقعى چه خصوصياتى دارند؟
نمازگزاران واقعى چه خصوصياتى دارند؟
يكى از بزرگان معاصر به اين پرسش چنين پاسخ داده است:
( الذين هم على صلواتهم دائمون ) ; [1] «آنان كه همواره نمازشان را مىخوانند و هرگز نماز را ترك نمىكنند و به بركت نماز اين چنين خواهند بود.» ( والذين فى أموالهم حقٌّ معلومٌ، للسائل و المحروم ) ; [2] نمازگزار كسى است كه همه آنچه در اختيار اوست به خود اختصاص نمىدهد ـ سخن از مال حلال است نه مال حرام; اگر كسى از مال حرام بخشش كرد كه طَرْفى نمىبندد; آن كس كه از راه حلال به دست آورد مالك مال مىشود. فرمود نمازگزار كسى است كه مال او حساب شده است، ديگران در مال او سهمى دارند.
ديگران دو قسماند: عدهاى سائلاند كه روى سؤال دارند; و عدهاى روى سؤال هم ندارند، يا دسترسى ندارند. نمازگزار كسى است كه اموال او مورد تعلق حق ديگران قرار مىگيرد. ( والذين يُصَدِّقون بيوم الدين ) ; [3] نمازگزاران آن كسانى هستند كه قيامت را باور دارند; چون ياد معاد است كه انسان را طاهر مىكند، و همه مشكلات بر اثر فراموشى قيامت است.
وقتى قرآن كريم علت تبهكارى تبهكاران را مىشمارد مىفرمايد: ( لهم عذابٌ شديدٌ بما نَسُوا يوم الحساب ) ; [4] يعنى براى آنها عذاب شديد است چون روز قيامت را فراموش كردند. به خاطر همين فراموشى تن به گناه دادند. نمازگزار قيامت را فراموش نمىكند، آن را باور دارد. ( والذين هم من عذاب ربّهم مشفقون ) ; [5] يعنى اينها از عذاب خداى سبحان هراسناكند. نماز آن است كه انسان را از قيامت هراسناك كند; نماز آن است كه انسان را به ياد معاد تذكر دهد. ( ان عذاب ربّهم غير مأمون ) ; [6] چه كسى در امان است كه گرفتار عذاب خدا نشود؟ مگر انسان برگه ايمنى دريافت كرده است؟!
[1] - سوره معارج (70) آيه 23.
[2] - همان.
[3] - همان، آيه 26.
[4] - سوره ص (38) آيه 26.
[5] - سوره معارج (70) آيه 27.
[6] - همان، آيه 28.
ادامه مطلب
فضيلت ذكر و دعا پس از نماز
فضيلت ذكر و دعا پس از نماز
1 ـ امام باقر عليه السّلام ـ درباره گفته خداوند تبارك و تعالى : «پس چون فراغت يافتى (در دعا) بكوش و با اشتياق، به سوى پروردگارت روى آور» ـ : هنگامى كه پس از سلام دادن، نماز را تمام كردى و هنوز نشسته اى، به دعا براى دنيا و آخرت بپرداز و هنگامى كه از دعا فارغ شدى به خداوند تبارك و تعالى التماس كن ، تا آن را از تو بپذيرد.
2 ـ امام صادق عليه السّلام ـ در گفته خداى جلّ جلاله : «پس چون فراغت يافتى (در دعا) بكوش و با اشتياق، به سوى پروردگارت روى آور» ـ : مبادا كه دعاى پس از نماز واجب را وانهى ، كه فضيلت آن پس از نماز واجب همچون فضيلت نماز واجب بر نماز مستحب است.
3 ـ پيامبر خدا صلّى الله عليه و آله : هر كس از نماز صبح تا طلوع خورشيد در نمازگاهش بنشيند، خداوند او را از آتش حفظ مى كند.
4 ـ هر كس نماز صبح بگزارد و سپس به ذكر خدا بنشيند تا خورشيد طلوع كند، بهشت برايش واجب مى شود.
5 ـ عمر: همانا پيامبر لشگرى را به سوى «نجد» فرستاد . پس غنايم زيادى به چنگ آورده زود بازگشتند. مردى كه با آنان نرفته بود گفت: ما گروهى نديده بوديم كه چنين سريع و با اين همه غنيمت بازگردند. پس پيامبر فرمود: آيا شما را به گروهى راهنمايى نكنم كه بازگشتشان سريعتر و غنيمتشان بيشتر است؟ گروهى كه در نماز صبح حاضر مى شوند وسپس به ذكر خداوند مى نشينند تا آنگاه كه خورشيد بر آنان طلوع كند. پس اينان، بازگشتشان سريعتر و غنيمتشان بيشتر است.
6 ـ جابر بن سمره: پيامبر صلّى الله عليه و آله هرگاه نماز صبح مى گزارد ، در نمازگاهش مى نشست تا خورشيد، نيك درآيد.
7 ـ امام علىّ عليه السّلام : ذكر و دعاء پس از نماز صبح و عصر ، روزى را افزون مى كند.
8 ـ امام باقر عليه السّلام : دعا كردن پس از نماز واجب، برتر از نماز مستحبى خواندن است[1].
9 ـ امام صادق عليه السّلام : مردم به چيزى سخت تر(يا سودمندتر) از ذكر و دعاى پس از نماز ، نپرداخته اند
10 ـ براى روزى جستن، دعاى پس از نماز[2]، كاراتر از سفر به شهرهاست[3].
11 ـ خداوند جلّ جلاله ، نمازهاى پنجگانه[4] را در بهترين زمانها بر شما واجب كرده است . پس پيوسته در پى نمازها، دعا كنيد .
12 ـ هر كس نمازى واجب بگزارد و تا نماز واجب ديگرى به ذكر و دعا بپردازد، مهمان خداست و بر خداوند سزد كه مهمانش را گرامى بدارد.
________________________________________
(1) در «الفقيه» در پايان روايت افزوده است و «سنّت نيز بر اين جارى است».
(2) ترجمه تعقيب به دعاى پس از نماز بر اساس آنچه در آخر نقل «تهذيب» آمده است صورت گرفت.
(3) در نقلى ديگر از «تهذيب» و نيز «الفقيه» چنين آمده است: «به تعقيب و دعا نشستن پس از نماز صبح تا طلوع آفتاب ...» و در «دعائم الاسلام» آمده است: «ذكر و دعاى پس از نماز صبح رساتر...».
(4) تفسير قمى قيد «پنجگانه» را ندارد.
ادامه مطلب
موانع پذيرش نماز
موانع پذيرش نماز
1 ـ پيامبر خدا صلّى الله عليه و آله : پنج نفر نمازى ندارند: زنى كه شوهرش بر او خشمگين است ... و شخصى كه با برادرش قطع رابطه كرده و بيش از سه روز با او گفتگو نكند و آن كه پيوسته شراب مى نوشد و امام گروهى كه براى آنان نماز مى خواند و حال آنكه او را دوست ندارند.
2 ـ نماز سه نفر، از بالاى سرشان، يك وجب هم بالا نمى رود: مردى كه امام جماعت گروهى شده است، حال آن كه از او ناخشنودند، زنى كه شب را به روز مى برد و حال آنكه شوهرش بر او خشمگين است و دو برادر از هم جدا شده .
3 ـ خدا تا چهل روز نماز آن را كه شراب مى نوشد تامست شود نمى پذيرد[1].
4 ـ خداى متعال ، تا چهل شبانه روز نماز و روزه غيبت كننده از مرد يا زن مسلمان را نمى پذيرد ، مگر اينكه غيبت شونده از او درگذرد.
5 ـ خداوند به من وحى كرد كه اى از تبار رسولان و بيم دهندگان، قومت را بترسان از اينكه به خانه اى از خانه هاى من درآيند در حالى كه چيزى از بندگانم به ستم نزد آن ها باشد كه پيوسته او را در طول ايستادن به نماز در پيشگاهم، لعنت مى كنم تا آنگاه كه آنچه را به ستم گرفته باز گرداند.
6 ـ هر كس جامه اى به ده دينار بخرد و يك درهمش حرام باشد، خداوند تا هنگامى كه در بر اوست، نمازش را نمى پذيرد.
7 ـ امام علىّ عليه السّلام : بنگر در چه نماز مى خوانى و بر چه نماز مى گزارى، اگر از راه و طريقه حلالش نباشد، پذيرشى نيست.
8 ـ پيامبر خدا صلّى الله عليه و آله : خداوند جلّ جلاله نماز كسى را كه زكات نپردازد ، نمى پذيرد تا آنگاه كه ميان هر دو جمع كند، كه خداوند جلّ جلاله آن دو را جمع كرده است، پس ميان آن دو جدايى ميندازيد.
9 ـ امام باقر عليه السّلام : همانا خداوند جلّ جلاله ، نماز را با زكات همراه كرده است و گفته: «نماز بر پاداريد و زكات بپردازيد»[2] . پس هر كس نماز برپا دارد و زكات ندهد، نماز را هم بر پا نكرده است.
10 ـ امام صادق عليه السّلام : كسى كه به پدر و مادرش كينه توزانه بنگرد، حتّى اگر بر او ستمكار باشند، خداوند نمازى را از او نمى پذيرد.
11 ـ هر زنى كه خود را براى غير شوهرش خوشبو كند، نمازش پذيرفته نمى شود تا آنگاه كه از آن بوى خوش غسل كند همچون غسل جنابت.
12 ـ در آنچه خداوند متعال به داود وحى كرد: بسا كه بنده نماز مى گزارد و آن را به صورتش مى زنم و از شنيدن صدايش، خوددارى مى كنم . اى داود ، آيا مى دانى آن چه كسى است؟ آن كسى است كه با چشم ناپاك به حرم مؤمنان، فراوان مى نگرد و نيز كسى كه با خود گفته است اگر حاكم مى شد به خاطر آن و به ستم گردن مى زد.
________________________________________
(1) در جامع الأخبار افزوده است: «و اگر باز گردد، خدا هم به سوى او باز مى گردد».
(2) در هفت جاى ديگر قرآن كريم نيز اين همراهى به چشم مى خورد.
موسسه علمي فرهنگي دارالحديث
ادامه مطلب
آيا سه بار «الله اكبر» گفتن بعد از سلام نماز، شيوه نماز خلفاء بوده است؟
آيا سه بار «الله اكبر» گفتن بعد از سلام نماز، شيوه نماز خلفاء بوده است؟
از مفضل بن عمر نقل شده است كه به امام صادق عرض كردم به چه علتی باید نمازگزار بعد از سلام دادن سه مرتبه در حالی كه دو دستش را بالا می برد تكبیر بگوید ؟ پس حضرت فرمودند : به خاطر اینكه نبی اكرم صلی الله علیه وآله وسلم زمانی كه مكه را فتح كردند نماز ظهر را با اصحابشان كنار حجر الاسود اقامه كردند پس زمانی كه سلام دادند سه مرتبه دو دست خود را بالا آوردند و تكبیر گفتند و فرمودند : " لا إله إلا الله وحده وحده أنجز وعده ونصر عبده وأعز جنده وغلب الأحزاب وحده فله الملك وله الحمد یحیی ویمیت وهو على كل شئ قدیر" سپس رو به اصحابشان كردند و فرموند : این تكبیر را و این دعا را بعد از هر نماز واجب ترك نكنید پس اگر كسی این كار را بعد از سلام نماز انجام دهد آن شكری را كه بر عهده اوست نسبت به خدای متعال به خاطر تقویت اسلام و لشگر اسلام به جا آورده است.
وسائل الشیعه ج 6 ص 456 نقل از علل الشرایع شیخ صدوق (چاپ آل البیت)
ادامه مطلب